Ludzie-Przedsiębiorstwa-Instytucje. Wielowymiarowość współczesnego zarządzania organizacjami

Felicjan Bylok, Ewelina Krzyżowska, Tomasz Odzimek (red.)

Niniejsza publikacja poświęcona jest wielowymiarowości zarządzania organizacjami i stanowi wieloaspektową i interdyscyplinarną debatę nad czynnikami determinującymi zarządzanie organizacjami na poziomie indywidualnym, wewnątrzorganizacyjnym oraz międzyorganizacyjnym. Monografia jest wynikiem prac badaczy biorących udział w trzech konferencjach organizowanych przez Katedrę Socjologii Stosowanej i Zarządzania Zasobami Ludzkimi Politechniki Częstochowskiej, tj.: 12th International Conference of Management "Sustainability - Security - Quality", Częstochowa 15-16 czerwca 2023 r., "Człowiek w organizacji - nowe trendy w zarządzaniu zasobami ludzkimi", Olsztyn 28-29 września 2023 r. oraz "Ludzie - przedsiębiorstwa - instytucje. Współdziałanie i współdzielenie się w relacjach społecznych i gospodarczych", Częstochowa 19-20 października 2023 r. Przedkładana monografia z pewnością dostarczy inspirującego materiału do refleksji oraz przyczyni się do lepszego zrozumienia zmian zachodzących w otoczeniu i wpływających na procesy zarządzania organizacjami. Zainteresuje nie tylko badaczy z obszaru nauk o zarządzaniu, socjologii i psychologii, lecz także praktyków - menedżerów i decydentów na różnych szczeblach, odpowiedzialnych za kształtowanie polityki gospodarczej.

Właściwości mechaniczne ceowych profili zimnogiętych wzmocnionych przestrzennymi wkładkami wykonanymi za pomocą druku 3D

Maciej Major, Jarosław Kalinowski, Mariusz Kosiń

Monografia "Właściwości mechaniczne ceowych profili zimnogiętych wzmocnionych przestrzennymi wkładkami wykonanymi za pomocą druku 3D" stanowi istotny wkład w rozwój badań nad zastosowaniem nowoczesnych materiałów kompozytowych w budownictwie w kontekście szybko rozwijającej się technologii druku 3D. W monografii szczegółowo omówiono zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty zastosowania filamentu ABS (akrylonitrylo-butadieno-styren) jako materiału wzmacniającego ceowe profile zimnogięte. Przedstawiono charakterystykę materiałową ABS, jego właściwości mechaniczne oraz wpływ różnych parametrów drukowania na jakość i wytrzymałość końcowego produktu. Następnie przeanalizowano metody wzmacniania ceowych profili zimnogiętych, koncentrując się na technikach hybrydowego łączenia tradycyjnych metod produkcji z nowoczesnymi technologiami addytywnymi. Podjęto próbę zrozumienia, jak zastosowanie filamentu ABS przy użyciu technologii druku 3D może wpłynąć na poprawę wytrzymałości, sztywności oraz trwałości tych popularnych elementów konstrukcyjnych. W szczególności praca ta jest skierowana do inżynierów, projektantów oraz badaczy zainteresowanych możliwością poprawy istniejących rozwiązań konstrukcyjnych poprzez innowacyjne podejście do projektowania i wzmacniania elementów budowlanych.

Metody kalkulacji okresowych składek netto w podstawowych typach ubezpieczeń na życie - model całkowicie dyskretny

Sylwia Lara-Dziembek, Edyta Pawlak-Kazior

Publikacja dotyczy matematyki aktuarialnej i zawiera podstawowe informacje dotyczące ubezpieczeń na życie, a także zagadnienia teoretyczne obejmujące składki netto w tego rodzaju ubezpieczeniach. Zaprezentowano w niej także modele kalkulacji rozważanych składek. Omówiono metody kalkulacji rocznych składek netto w podstawowych typach ubezpieczeń na życie w modelu całkowicie dyskretnym, bezterminowe i terminowe ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie na dożycie oraz na życie i dożycie, a następnie ubezpieczenie odroczone oraz ze zmieniającą się sumą ubezpieczenia. Poruszono także problem zastosowania funkcji komutacyjnych do wyznaczania rocznych składek netto w podstawowych typach ubezpieczeń na życie w modelu całkowicie dyskretnym oraz  przedstawiono metody kalkulacji składek netto płatnych częściej niż raz w roku w wybranych typach ubezpieczeń na życie. Na końcu każdego rozdziału znajdują się przykłady ilustrujące prezentowane zagadnienia oraz zadania do samodzielnego rozwiązania, wraz z odpowiedziami i wskazówkami. Załączniki stanowią tablice trwania życia opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny w 2019 i 2020 roku oraz przykładowe tablice aktuarialne zawierające tablice liczb komutacyjnych oraz tabele z zestawieniami wzorów z poszczególnych rozdziałów. Książka może służyć jako literatura podstawowa dla studentów kierunków matematycznych, w szczególności o specjalnościach finansowych i ubezpieczeniowych. Mogą z niej również korzystać praktycy zajmujący się obliczeniami dotyczącymi matematyki ubezpieczeniowej w bankowości i innych instytucjach związanych z zaprezentowanymi w opracowaniu zagadnieniami.

Zarządzanie ryzykiem w systemach logistycznych

Tomasz Szczepanik, Natalia Sobala

Przedsiębiorstwo jest w całości obszarem występowania ryzyka, stąd tak istotne jest zrozumienie terminu „ryzyko”. Ryzyko w systemie logistycznym wynika z braku kompletnych i pewnych informacji, złożoności zachodzących procesów w poszczególnych podsystemach, czynnika ludzkiego. Zarządzanie ryzykiem to proces, w ramach którego w sposób zorganizowany rozwiązywane są kwestie łączące się z ryzykiem. W tym kontekście w monografii zdefiniowano termin „ryzyko” jako czynnik determinujący funkcjonowanie systemów logistycznych; opisano znaczenie identyfikacji ryzyka jako kluczowego elementu zarządzania ryzykiem; wyszczególniono cele i zadania systemu logistycznego oraz opisano zarządzanie ryzykiem w systemie logistycznym przedsiębiorstwa.

Cost Management in Business Activity

Karolina Rybicka

The aim of the work is to present – based on literature studies – definitions and issues connected with cost accounting and indication of key instruments of cost management in modern enterprises. There are used in the work following research methods: literature research as well as case studies. The first chapter of the work contains an introduction to management accounting and cost management. There are presented here considerations connected with the accounting system in the management of a modern enterprise. This chapter also presents the differences between financial accounting and management accounting. The attention was paid to the functions of management accounting in business units. Next, the trends in modern management accounting are presented, including particular emphasis on the use of modern IT technologies in cost management, and the main trends in modern accounting and cost management are presented. The second chapter is devoted to the concept and classification of costs. It attempts to explain the basic concepts related to the cost category and discusses the basic cost definitions. Subsequently, the classification of costs for reporting purposes and for various criteria for management purposes is presented. The third chapter covers issues related to the cost calculation of production. Introductory considerations have been made regarding the issue of determining production costs in the basic variants of cost accounting. The concept of cost calculation of manufactured goods or services was introduced. Subsequently, the basic types of traditional calculation are characterized – process costing and job costing. This characteristic has been enriched with practical examples. Chapter four discusses costing models. The main aspects of the full and variable cost accounting and their impact on the financial results of business units were discussed. The rest of this chapter introduces the main ideas of multi-step and multi-block costing to move on to the costing considerations under the activitybased costing concept. Practical examples are provided with each of these costing models. The fifth chapter deals with the application of cost accounting in management processes of economic units. The influence of the application of management accounting instruments on short-term decisions is presented. The issues related to the break-even point analysis, price decisions and decisions such as “make or buy” were discussed. In the sixth chapter, an attempt was made to explain the essence of costs in planning and control processes in the enterprise. The traditional cost budgeting process was discussed, the main assumptions of the budget, the so-called “Master budget” in a manufacturing company. The concept of Beyond Budgeting was also indicated as an alternative to the traditional management method in a modern enterprise. Chapter seven deals with selected aspects of contemporary cost accounting concepts. The chapter’s considerations focus on the most common types of modern cost accounting. Concepts such as: product life cycle costing, target costing and kaizen costing, ABM concept, JiT systems, quality costing, value chain analysis, logistics costing and a balanced scorecard are presented here. The monograph is intended for students, postgraduate students in accounting and management, and practitioners who deal with cost management processes, including IT technologies. However, due to the great versatility of considerations, the book can be addressed to a relatively wide audience who want to expand their existing knowledge in the field of cost management.

ACTIVE LEARNING W AKADEMICKIEJ EDUKACJI MATEMATYCZNEJ PRZEWODNIK DLA STUDENTA I NAUCZYCIELA FUNKCJE RZECZYWISTE JEDNEJ ZMIENNEJ RZECZYWISTEJ DLA INŻYNIERA Z WYKORZYSTANIEM PROGRAMÓW MATEMATYCZNYCH

Jolanta Borowska (red.)

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Poradnik dla studenta i nauczyciela.Część druga. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera z wykorzystaniem programów matematycznych omawia zagadnienia związane z funkcjami rzeczywistymi jednej zmiennej rzeczywistej uzupełnione wykorzystaniem darmowych programów matematycznych i kalkulatorów graficznych. W czasach bardzo szybkiego rozwoju technologicznego trudno wyobrazić sobie inżyniera, który pojawiające się w jego praktyce zawodowej problemy matematyczne rozwiązuje jedynie metodami algebraicznymi, bez wspomagania się programami komputerowymi. Współczesne programy i aplikacje matematyczne umożliwiają wykonywanie złożonych obliczeń symbolicznych, podają interpretacje graficzne rozważanych zagadnień, pozwalają sprawdzić poprawność obliczeń, a tym samym przyczyniają się do efektywniejszego gospodarowania czasem przewidzianym na rozwiązanie danego problemu inżynierskiego. Podczas korzystania z takich narzędzi informatycznych istotne jest posiadanie wiedzy, która umożliwi komunikowanie się z programem oraz pomoże w określeniu oczekiwań względem jego funkcjonalności. Dlatego też każdy z 9 rozdziałów książki zawiera scenariusz zajęć obejmujący teorię w postaci "pigułek wiedzy", karty pracy przedstawiające ćwiczenia i zadania reprezentujące praktyczne aspekty omawianego zagadnienia matematycznego oraz różne aktywności wykorzystujące w procesie uczenia się/ /nauczania matematyki programy komputerowe. Z rozległej gamy programów matematycznych zostały wybrane te, które są programami niekomercyjnymi, a przez to ogólnie dostępnymi dla każdego studenta czy nauczyciela. W prezentowanych scenariuszach zajęć głównie wykorzystano program Wolfram Alpha, w niektórych rozdziałach skryptu do realizacji zaproponowano użycie takich programów jak GeoGebra czy też Desmos. Zaproponowana w skrypcie aktywna forma zdobywania i pogłębiania wiedzy matematycznej przez studentów będzie wsparciem w rozwijaniu kompetencji proinnowacyjnych (kreatywności, krytycznego myślenia, komunikacji i kooperacji), które w połączeniu z wiedzą ekspercką pozwolą w sposób efektywny budować karierę zawodową. Dla nauczyciela zaprezentowane scenariusze zajęć wykorzystujące metody active learning będą inspiracją, która pomoże tworzyć własne materiały dydaktyczne będące odpowiedzią na potrzeby edukacyjne współczesnych uczniów i studentów.

Zrównoważony rozwój w zarządzaniu i finansach

Izabela Krawczyk-Sokołowska (red.)

W monografii przedstawiono koncepcje zrównoważonego rozwoju i jej ujęcie w strukturze celów przedsiębiorstwa oraz scharakteryzowano i poddano ocenie przejawy wdrażania i realizacji zrównoważonego rozwoju w działalności poszczególnych przedsiębiorstw, branż i sektorów gospodarczych, a także na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Zaprezentowano wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju, w tym: zależności pomiędzy kulturą innowacji a zrównoważonym rozwojem, role nowoczesnych technologii informacyjnych we współczesnych procesach gospodarowania, niezbędność implementacji zrównoważonego rozwoju w działalności przedsiębiorstw, realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju w podmiotach leczniczych oraz aspekty zrównoważonego systemu ubezpieczeń społecznych. Przedstawiono udział technologii finansowej (FinTech) w poprawie efektywności MŚP, wpływ ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) na rynek inwestycyjny. Ponadto zaprezentowano rozważania dotyczące problematyki funkcjonowania banków, w tym: nowych usług na rynku płatności elektronicznych, cyfryzacji usług bankowych oraz wpływu pandemii COVID-19 na sytuację sektora bankowego w Polsce. Przedstawiono również analizę wpływu pandemii na system społeczno-gospodarczy.

Innowacje w technologii i automatyzacji

Jerzy Winczek Przemysław Postawa Marek Gucwa

Nieustanny rozwój technik wytwarzania, stosowanie nowoczesnych technologii i materiałów stawiają przed kadrą naukową i dydaktyczną nowe zadaniai wyznaczają kierunki naukowych poszukiwań i badań. Dynamiczny postęp w technologii materiałów stosowanych w bioinżynierii, zintegrowanych systemach CAD/CAM//CAE, technologii druku 3D zarówno w technikach tworzyw sztucznych i metalowych, jak i metod oraz urządzeń spawalniczych implikuje konieczność reagowania na otaczający świat oraz sprostania nowym wyzwaniom. Odpowiedzią na tego typu wyzwania jest niniejsza monografia. Pierwsza część pracy poświęcona jest zagadnieniom materiałów i technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych. Znajdują się tu rozdziały poświęcone zagadnieniom materiałów polimerowych oraz ich procesom starzenia w różnych warunkach, materiałom polimerowym stosowanym w medycynie, badaniom nad technologią przetwórstwa, analizie numerycznej przepływu tworzyw oraz obciążania implantów stosowanych w medycynie, a także zastosowaniom technologii przyrostowych, a w szczególności druku 3D.  Kształtowanie i badanie jakości powierzchni metalowych obrabianych metodami mechanicznymi (obróbką skrawaniem, nagniataniem) jest przedmiotem rozważań kolejnej części pracy. W odniesieniu do obróbki skrawaniem prezentowane prace koncentrują się na zagadnieniach frezowania i toczenia. Przedstawiono sposób kształtowania powierzchni śrubowej o zarysie kołowo wklęsłym frezem trzpieniowym z czołem kulistym, dokonano analizy dokładności 3-osiowej frezarki CNC na podstawie obróbki przedmiotu próbnego. Nowoczesnym rozwiązaniom poświęcona jest praca dotycząca zastosowania innowacyjnej technologii obróbki skrawaniem LFV, polegającej na wprawianiu w drgania osi ruchu posuwowego serwomechanizmu w kierunku osiowym. Ostatnią grupą prac związanych bezpośrednio z technologią wytwarzania są rozdziały poświęcone problematyce spawalniczej. Znajdują się tu rozdziały dotyczące zjawisk zachodzących w przestrzeni międzyelektrodowej w jednej z odmian metody MIG/MAG. Zaprezentowano także badania stabilności pracy łuku spawalniczego przy wymuszonych impulsach prądowo-napięciowych oraz zaproponowano nową autorską metodę badania charakterystyk statycznych zasilaczy impulsowych. Kolejne prace koncentrują się wokół efektów oddziaływania łuku spawalniczego na materiał spawany. Szczególnie istotny jest temat badań poświęcony ilości ciepła, jakie jest doprowadzane do złącza czy też napoiny. Zaproponowane podejście obliczenia wielkości geometrycznych napoin jest punktem wyjścia do zmiany metodologii wyznaczania ilości wprowadzanego ciepła do napoiny czy też złącza.  Również jakość powierzchni po cięciu, wielkość strefy wpływu ciepła i niewielkie zmiany w twardości ciętych materiałów przemawiają za wyborem tej metody cięcia, co znakomicie zostało pokazane w rozdziale poświęconym jakości cięcia laserowego. Dużym wyzwaniem, przed jakim staje obecnie spawalnictwo, jest modernizacja i naprawa bloków energetycznych. Stosowane w tych konstrukcjach materiały są trudnospawalne i wymagają dużego doświadczenia oraz wiedzy w odpowiednim projektowaniu technologii łączenia tych materiałów. Dobrym przykładem sposobu postępowania przy kwalifikowaniu technologii spawania stali stosowanych w energetyce jest praca, w której przedstawiono proces technologiczny łączenia rur i zmiany w strukturze złącza. Kolejne rozdziały poświęcono procesom napawania, z których pierwszy dotyczy napawania regeneracyjnego stosowanego w instalacjach energetycznych, a drugi napawania technologicznego, którego celem jest uzyskanie pożądanych właściwości w warstwie wierzchniej. Pracę kończą rozdziały poświęcone  projektowaniu aplikacji bazodanowych na przykładzie oprogramowania dedykowanego laboratorium metrologicznemu oraz modelowi ewaluacji kursów on-line prowadzonych na Politechnice Częstochowskiej.