Bajki i przypowieści to dzieło najbardziej reprezentatywne dla polskiego Oświecenia. Powstały w latach 1776-78, a wydane zostały w roku 1779 r. Zakotwiczone w europejskiej tradycji gatunku są niedoścignione w swym artystycznym pięknie. Bajki Krasickiego to arcydzieła obserwatorstwa moralnego i upoetycznionej psychologii i charakterologii; prezentują również pewną koncepcję życia i pogląd na świat.
Ogólny sens bajek ma charakter tradycyjnie chrześcijański, uwydatnia nieskuteczność wiedzy i filozofii wobec trudności praktycznych i przeciwności losu. Utwory te nie dają wzorów cnót ani ideałów ofiarności czy wyrzeczeń, ukazują świat taki jaki być nie powinien, ale często jest. Jest to świat bez złudzeń, nie znający miłosierdzia, w którym trudno liczyć na kogokolwiek i cokolwiek poza własną energią, rozwagą i pomysłowością. Gdyby nie humor i dowcip ton większości utworów przedstawiałby smętny dramat natury ludzkiej. Mistrzostwo pióra Krasickiego niezwykle trudną tematykę poruszyło w utworach lekkich i łatwych w odbiorze.