Spis treści

 

Wstęp / 11

 

Rozdział 1 / 15

Matematyczne podstawy pracy z mapą

Kształt i rozmiary Ziemi / 16

Siatka geograficzna i współrzędne geograficzne / 17

Odwzorowania kartograficzne / 21

Podstawowe układy współrzędnych stosowane w Polsce / 22

Skala mapy / 30

Współrzędne topograficzne punktu na mapach tradycyjnych / 34

Metody rejestracji map w układach współrzędnych w oprogramowaniu geoinformacyjnym / 41

 

Laboratoria — 1 / 47

Laboratorium 1.1. Rejestracja skanu mapy w układzie współrzędnych / 47

Zadanie 1.1.1. Rejestracja skanu mapy za pomocą łączenia zidentyfikowanych obiektów ze skalibrowanym podkładem mapowym / 48

Zadanie 1.1.2. Rejestracja skanu mapy poprzez przypisanie określonym punktom współrzędnych w danym układzie / 50

Laboratorium 1.2. Przeliczanie współrzędnych / 51

Zadanie 1.2.1. Przeliczanie współrzędnych skanu mapy na układ współrzędnych płaskich prostokątnych na podstawie równania regresji prostoliniowej / 52

Zadanie 1.2.2. Przeliczanie narożników mapy z układu 1965 na 1992 z wykorzystaniem kalkulatora współrzędnych / 53

Zadanie 1.2.3. Przeliczanie współrzędnych mapy w QGIS / 53

Laboratorium 1.3. Pomiary na mapie / 54

Zadanie 1.3.1. Wykorzystanie narzędzia Pomiar / 55

Zadanie 1.3.2. Wykorzystanie narzędzi geometrii / 55

 

Rozdział 2 / 57

O mapie… czyli co należy wiedzieć i zaplanować na początku

Definicja mapy. Atlas / 58

Elementy treści mapy a legenda mapy / 60

Źródła danych / 63

Otwarte oprogramowanie geoinformacyjne w analizach środowiskowych / 66

 

Laboratoria — 2 / 69

Laboratorium 2.1. Elementy treści mapy / 69

Zadanie 2.1.1. Znaki umowne na mapie i ich uporządkowanie — legenda / 70

Zadanie 2.1.2. Planowanie treści mapy według celu opracowania i skali / 70

Laboratorium 2.2. Środowisko pracy otwartego oprogramowania geoinformacyjnego — kompozycja warstw / 71

Zadanie 2.2.1. Ładowanie warstw wektorowych do projektu — geometria warstw a elementy treści mapy, porządkowanie warstw / 72

Zadanie 2.2.2. Stylizacja i etykietowanie warstw modeli wektorowych / 73

Zadanie 2.2.3. Wykorzystanie podkładu rastrowego do tworzenia warstw modeli wektorowych — usługa WMS / 73

Zadanie 2.2.4. Wydruk kompozycji warstw / 74

 

Rozdział 3 / 77

Wybrane kartograficzne metody prezentacji danych przestrzennych

Metody jakościowe / 78

Metody ilościowe / 83

Mapa tematyczna / 95

Generalizacja / 96

 

Laboratoria — 3 / 103

Laboratorium 3.1. Tworzenie kartogramu i kartodiagramów — mapa tematyczna w QGIS / 103

Zadanie 3.1.1. Prezentacja współzależności obiektów / zjawisk metodą kartogramu i kartodiagramu prostego / 104

Zadanie 3.1.2. Prezentacja struktury i wielkości (natężenia) obiektu / zjawiska metodą kartodiagramu strukturalnego / 105

Laboratorium 3.2. Mapy izarytmiczne — metody interpolacji w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 106

Zadanie 3.2.1. Tworzenie mapy izarytmicznej metodą interpolacji IDW w QGIS / 107

Laboratorium 3.3. Generalizacja — wybrane metody uogólniania informacji w warstwach modeli wektorowych / 108

Zadanie 3.3.1. Generalizacja obiektów liniowych — usuwanie małych obiektów i upraszczanie ich kształtu z wykorzystaniem opcji QGIS / 109

Zadanie 3.3.2. Generalizacja poprzez łączenie drobnych obiektów w jeden poligon — zastosowanie narzędzia Bufor w QGIS / 110

 

Rozdział 4 / 113

Rzeźba na mapie

Pozyskiwanie informacji o rzeźbie terenu / 114

Wybrane metody prezentacji rzeźby na mapie / 115

Cyfrowy model wysokościowy / 120

 

Laboratoria — 4 / 123

Laboratorium 4.1. Prezentacja rzeźby na mapie w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 123

Zadanie 4.1.1. Prezentacja rzeźby metodą poziomicową / 124

Zadanie 4.1.2. Prezentacja rzeźby metodą hipsometryczną i cieniowania / 125

Zadanie 4.1.3. Wizualizacja rzeźby z dodaniem efektu 3D / 125

Zadanie 4.1.4. Prezentacja rzeźby za pomocą profilu morfologicznego / 125

Laboratorium 4.2. Przetwarzanie cyfrowego modelu wysokościowego w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 126

Zadanie 4.2.1. Mapa nachylenia terenu w QGIS / 127

Zadanie 4.2.2. Mapa ekspozycji w QGIS / 127

Zadanie 4.2.3. Mapa wysokości względnych w SAGA GIS / 128

 

Instrukcje / 129

Instrukcja I. Wstęp do QGIS / 129

Otwarte oprogramowanie geoinformacyjne / 129

Interfejs użytkownika / 129

Ustawienia wstępne programu / 132

Ustawianie układu współrzędnych projektu bezpośrednio w widoku / 133

Modele grafiki rastrowej i wektorowej / 134

Warstwy WMS / 135

Zapisywanie projektu / 136

Usuwanie warstw z projektu / 138

Przywracanie widoku warstwy / warstw / 138

Kolejność warstw w projekcie / 139

Instrukcja II. Rejestracja skanów map w układzie współrzędnych / 140

Dobór punktów kontrolnych / 140

Tworzenie punktów kontrolnych o współrzędnych odczytanych ze źródeł analogowych (CSV) / 141

Rejestracja skanu mapy metodą łączenia zidentyfikowanych punktów ze skalibrowanym podkładem mapowym / 143

Rejestracja skanu mapy metodą przypisywania charakterystycznym punktom współrzędnych w danym układzie / 147

Instrukcja III. Przeliczanie współrzędnych / 150

Przeliczanie współrzędnych prostokątnych płaskich na podstawie relacji statystycznych / 150

Przeliczanie współrzędnych warstwy modelu rastrowego w oprogramowaniu QGIS / 151

Instrukcja IV. Pomiary na mapie / 153

Wykorzystanie narzędzia Pomiar / 153

Wykorzystanie narzędzi geometrii dla warstwy modelu wektorowego / 156

Instrukcja V. Stylizacja i etykietowanie warstw modeli wektorowych / 161

Nadawanie prostego stylu warstwom modeli wektorowych / 161

Projektowanie własnego stylu na przykładzie symbolu punktowego / 166

Różnicowanie stylu obiektów w jednej warstwie / 167

Etykietowanie warstw / 172

Instrukcja VI. Tworzenie warstw modeli wektorowych, wektoryzacja / 174

Pliki modeli wektorowych / 174

Geometria obiektów / 175

Tworzenie obiektów powierzchniowych / 176

Tworzenie obiektów liniowych / 181

Tworzenie obiektów punktowych / 182

Dodawanie i usuwanie kolumn w tabeli atrybutów / 183

Naprawianie błędów geometrii / 184

Instrukcja VII. Kompozycja warstw i ich wydruk / 187

Uruchamianie wydruku / 187

Osadzanie treści mapy w wydruku / 188

Wyświetlanie siatki współrzędnych w wydruku / 190

Osadzanie legendy w wydruku / 192

Skala w wydruku / 194

Wprowadzanie elementów tekstowych w wydruku / 195

Eksport wydruku do plików graficznych i PDF / 196

Instrukcja VIII. Mapa tematyczna. Prezentacja danych metodą kartogramu i kartodiagramu / 197

Włączanie danych w tabelach zewnętrznych do istniejących warstw wektorowych w QGIS / 197

Prezentacja danych w QGIS metodą kartogramu / 198

Prezentacja danych w QGIS metodą kartodiagramu prostego symbolicznego / 201

Prezentacja danych w QGIS metodą kartodiagramu strukturalnego / 203

Instrukcja IX. Mapa izarytmiczna — metody interpolacji w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 206

Interpolacja w QGIS metodą ważonych odwrotnych odległości (IDW) / 206

Kadrowanie modelu rastrowego do granic maski w QGIS / 206

Ustalanie skali barwnej dla modelu rastrowego po interpolacji w QGIS / 209

Generowanie izarytm w QGIS / 210

Interpolacja metodą triangulacyjną (TIN) w QGIS / 211

Interpolacja metodą najbliższego sąsiedztwa (NN) w SAGA GIS / 213

Kadrowanie modelu rastrowego maską wektorową w SAGA GIS / 214

Ustalanie skali barwnej modelu rastrowego w SAGA GIS / 214

Zapisywanie plików i projektu w SAGA GIS / 215

Tworzenie izarytm w SAGA GIS / 216

Instrukcja X. Wybrane proste metody generalizacji w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 217

Eliminowanie małych obiektów liniowych — zastosowanie w QGIS eksperymentalnej wtyczki Generalizer / 217

Eliminowanie małych obiektów liniowych i powierzchniowych za pomocą filtrów w QGIS / 218

Upraszczanie geometrii obiektów liniowych i poligonowych za pomocą narzędzi geometrii w QGIS / 220

Łączenie drobnych obiektów poligonowych / punktowych w duży obiekt powierzchniowy — wykorzystanie narzędzia Bufor w QGIS / 221

Generalizacja poprzez dekompozycję — wykorzystanie opcji tworzenia centroidów poligonów / 224

Instrukcja XI. Wybrane metody wizualizacji rzeźby terenu w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 226

Prezentacja rzeźby w QGIS za pomocą rysunku poziomicowego / 226

Prezentacja rzeźby w QGIS za pomocą barw hipsometrycznych / 228

Prezentacja rzeźby w QGIS za pomocą cieniowania / 232

Prezentacja rzeźby w oprogramowaniu geoinformacyjnym za pomocą efektu 3D / 232

Prezentacja rzeźby w QGIS za pomocą profilu morfologicznego / 239

Instrukcja XII. Przetwarzanie cyfrowego modelu wysokościowego w otwartym oprogramowaniu geoinformacyjnym / 241

Mapa nachylenia terenu w QGIS / 242

Mapa ekspozycji w QGIS / 244

Mapa wysokości względnych w SAGA GIS / 244

 

Bibliografia / 249

Indeks rzeczowy / 255

Spis rycin i tabel / 261

 

Summary / 279

Резюме / 281

• Tytuł: Moja mapa. Tworzenie map w technologiach geoinformacyjnych. Przewodnik uzupełniający do laboratoriów z podstaw kartografii + Płyta CD
• Autor: Joanna Ewa Szafraniec
• ISBN: 978-83-226-3397-7, 9788322633977
• Data wydania: 2018-11-07
• Format: Ebook
• Identyfikator pozycji: e_0z4d
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego