E-book details

Podstawy techniki świetlnej

Podstawy techniki świetlnej

Wojciech Żagan

Ebook

Tradycja nauczania techniki świetlnej na Politechnice Warszawskiej sięga lat dwudziestych XX wieku, a w sposób instytucjonalny funkcjonuje już blisko sto lat. W tym czasie wykształcono wielu absolwentów, którzy stworzyli własne środowisko zawodowe o wyrazistym charakterze. Mam nadzieję, że prezentowana książka umożliwi kontynuację kształcenia w zakresie techniki świetlnej, służąc wiedzą, pomagając w zrozumieniu fascynujących zagadnień związanych ze światłem, przygotowując do podjęcia pracy w zawodzie związanym z oświetlaniem. Przeznaczona jest wprawdzie dla studentów kierunku Elektrotechnika, jednak może być także wykorzystywana przez studentów innych wydziałów i kierunków kształcenia, które są związane z techniką świetlną.

Przedmowa 8

1. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE 9

1.1. Podstawowe pojęcia 9

1.2. Energetyczne parametry charakteryzujące promieniowanie elektromagnetyczne 14

1.3. Promieniowanie ciała czarnego jako promieniowanie wzorcowe 17

1.4. Promieniowanie temperaturowe ciał nieczarnych 22

2.PODSTAWOWE POJĘCIA, WIELKOŚCI I JEDNOSTKI TECHNIKI ŚWIETLNEJ 24

2.1. Skuteczność wywoływania wrażeń świetlnych przez promieniowanie 24

2.2. Kąt bryłowy 28

2.3. Strumień świetlny 33

2.4. Skuteczność świetlna i inne parametry wywodzące się od strumienia świetlnego 35

2.5. Światłość 39

2.6. Luminancja 43

2.7. Natężenie oświetlenia 45

2.8. Kontrast 52

2.9. Egzytancja 53

2.10. Naświetlenie 53

2.11. Związki między podstawowymi wielkościami fotometrycznymi 54

3. OKO I WIDZENIE 55

3.1. Wprowadzenie 55

3.2. Budowa oka 55

3.3. Przebieg procesu widzenia 59

3.4. Pole widzenia 60

3.5. Adaptacja wzroku 61

3.6. Akomodacja oka 64

3.7. Olśnienie 65

4. GEOMETRYCZNE SYSTEMY PREZENTACJI WŁAŚCIWOŚCI FOTOMETRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA I OPRAW OŚWIETLENIOWYCH 68

4.1. Systemy geometryczne w  technice świetlnej 68

4.1.1. System C-γ 70

4.1.2. System A-α 71

4.1.3. System B-β 72

4.1.4. System fotometrowania dla opraw LED 72

4.1.5.Przeliczenia wzajemne systemów fotometrycznych 73

4.1.6.System geometryczny używany do określania właściwości fotometrycznych lamp sygnałowych 74

4.2.Sposoby prezentowania przestrzennych i  płaskich  rozkładów  wielkości  fotometrycznych 75

4.2.1.Bryła fotometryczna75

4.2.2.Wykresy światłości78

4.2.3.Wykres izokandeli 81

4.2.4.Wykres izoluksów 83

4.2.5. Wykresy rozkładów luminancji 85

5. OBLICZENIA PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI FOTOMETRYCZNYCH 87

5.1. Obliczenia rozsyłów światłości 87

5.1.1. Punktowe źródło światła 88

5.1.2. Powierzchniowe źródło światła 89

5.1.3. Linia świetlna 90

5.1.4. Rozsył światłości świetlówki kołowej 91

5.1.5. Rozsył światłości półsferycznej diodówki 94

5.1.6. Kształtowanie rozsyłu światłości diodówek 95

5.2. Obliczenia strumienia świetlnego 96

5.2.1. Obliczenia strumienia świetlnego na podstawie rozkładów światłości symetrycznych obrotowo 97

5.2.2. Obliczenia strumienia świetlnego dla niesymetrycznych obrotowo rozkładówświatłości lub niesymetrycznego kąta bryłowego wiązki świetlnej105

5.3. Obliczenia natężenia oświetlenia 108

5.3.1. Obliczanie natężenia oświetlenia wywołanego promieniowaniem rozproszonym powierzchni świecących 109

5.3.2. Obliczanie natężenia oświetlenia wywołanego promieniowaniem odbitym od powierzchni zwierciadlanej  116

6. REAKCJA ŚWIATŁA Z MATERIĄ ODBICIE, PRZEPUSZCZANIE I POCHŁANIA- NIE STRUMIENIA ŚWIETLNEGO 121

6.1. Wprowadzenie 121

6.2. Odbicie strumienia świetlnego 128

6.2.1. Odbicie zwierciadlane 128

6.2.2. Odbicie równomiernie rozproszone 134

6.2.3. Odbicie kierunkowo-rozproszone 137

6.2.4. Odbicie współdrożne (powrotne) 142

6.2.5. Kolorymetryczne cechy odbicia strumienia świetlnego 144

6.2.6. Przykład obliczenia światłości światła odbitego od próbek powierzchni o różnym charakterze odbicia 146

6.3. Przepuszczanie i pochłanianie strumienia świetlnego 151

6.3.1. Przepuszczanie kierunkowe 152

6.3.2. Przepuszczanie równomiernie rozproszone 156

6.3.3. Przepuszczanie kierunkowo-rozproszone 157

7. POMIARY PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI FOTOMETRYCZNYCH 159

7.1. Wzorce fotometryczne 159

7.2. Fotoelektryczne przetworniki stosowane w pomiarach techniki świetlnej 160

7.2.1. Fotoogniwa 161

7.2.2. Inne odbiorniki fotoelektryczne 167

7.3. Pomiary natężenia oświetlenia  171

7.4. Pomiary strumienia świetlnego 173

7.5. Pomiary luminancji 175

7.6. Pomiary  światłości  i bryły fotometrycznej 179

8. PODSTAWY WYTWARZANIA ŚWIATŁA I CHARAKTERYSTYKA JEGO ŹRÓDEŁ 185

8.1. Systematyka źródeł światła 186

8.2. Właściwości świetlne i elektryczne żarówek konwencjonalnych 187

8.3. Żarówki halogenowe 190

8.4. Fluorescencyjne źródła światła świetlówki 191

8.5. Lampy wyładowcze wysokoprężne 197

8.6. Diody elektroluminescencyjne LED 202

8.6.1. Generowanie światła  przez diody elektroluminescencyjne 202

8.6.2. Sposoby wytwarzania światła białego przez diody elektroluminescencyjne 204

8.6.3. Realizacja praktyczna źródła światła wykorzystującego diody elektroluminescencyjne 205

9. KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENNEGO ROZSYŁU STRUMIENIA ŚWIETLNEGOPRZEZ OPRAWY OŚWIETLENIOWE 210

9.1. Czynniki wpływające na kształt bryły fotometrycznej oprawy oświetleniowej 210

9.2. Kształtowanie rozsyłu strumienia świetlnego przez odbłyśniki 212

9.2.1. Wzmacnianie światłości, skupianie i rozpraszanie wiązki świetlnej w układach odbłyśników zwierciadlanych 213

9.2.2. Możliwości formowania bryły fotometrycznej przez odbłyśniki rozpraszające 216

Bibliografia 220