Odczyt, w którym Koneczny prezentuje swoją tezę, iż nie można być cywilizowanym na dwa sposoby, odnosząc ją do dziejów Rzeczypospolitej. O ile geograficznie nie przestaniemy być pomiędzy Wschodem a Zachodem, o tyle pod względem cywilizacyjnym wcale tak być nie musi. Polska powinna zdaniem historyka stanowczo skierować się ku Zachodowi, albowiem w dążeniu do syntezy cywilizacyjnej zachodnio-wschodniej kryje się dla naszego kraju nicość kulturalna i nicość polityczna.