Podstawy fizyki

Władysław Bogusz, Jerzy Garbarczyk, Franciszek Krok

Podręcznik powstał na podstawie wykładów fizyki ogólnej prowadzonych przez autorów dla studentów różnych wydziałów Politechniki Warszawskiej, a przede wszystkim studentów Wydziału Fizyki, dlatego treść dostosowana jest głównie do wymagań programowych tego właśnie wydziału. Podręcznik może być również przydatny dla studentów innych wydziałów (także innych szkół technicznych), a także wydziałów uniwersyteckich. Zrozumienie przedstawionego w podręczniku materiału wymaga znajomości (początkowo w niewielkim stopniu) analizy matematycznej i algebry. Ponieważ zazwyczaj przedmioty te są wykładane na pierwszych semestrach studiów (równolegle z fizyką) starano się, aby bardziej zaawansowany aparat matematyczny wprowadzany był stopniowo i aby nowym pojęciom matematycznym nadawać interpretację fizyczną. Większość materiału wyłożono w sposób tradycyjny, bowiem ograniczona objętość podręcznika nie pozwalała na eksperymentowanie w tym zakresie. W obecnym wydaniu dokonano wielu zmian. Przede wszystkim wprowadzono nowe definicje i siedem podstawowych jednostek miar, które obowiązują od 20 maja 2019 roku. Do treści poszczególnych rozdziałów (zwłaszcza 11-14) wprowadzono szereg zmian merytorycznych. Dla wygody Czytelnika poszerzono indeks przedmiotowy, dodano tablicę stałych fizycznych, tablicę pochodnych podstawowych funkcji oraz kilka ważniejszych wzorów trygonometrycznych.

Dwadzieścia sześć lat i pięćset czterdzieści dyplomów Podyplomowego Studium Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej

Andrzej Gawlikowski, Andrzej Zalewski, Elżbieta Szary

W opracowaniu Czytelnik znajdzie informacje o genezie Studium, jego organizacji, uczestnikach, kadrze, a także o życiu towarzyskim. Książka zawiera też informacje o pracach absolwentów oraz polityce w podejmowaniu tematów prac kształtowanej w miarę zmieniającej się struktury zawodowej uczestników. Autorzy mają nadzieję, że oddawana do rąk Czytelników książka to nie tylko rejestracja dwudziestu sześciu lat procesu dydaktycznego, lecz także w pewnym sensie odbicie przemian jakie zaszły w ciągu realizacji dwudziestu czterech kursów w społecznej świadomości przestrzeni i w środowisku zawodowo związanym z urbanistyką i gospodarką przestrzenną. To długi czas, obejmujący różne okresy w życiu uczelni i społeczeństwa. Pierwsze kilkanaście lat to lata głębokiej transformacji ustrojowej Kraju, lata tworzenia i wdrażania nowego prawa, powrotu do respektowania prywatnej własności i prawa do wdrażania własnych, indywidualnych opinii, prawa do ochrony własnych prywatnych i grupowych interesów, lata nowego spojrzenia na społeczne prawa i obowiązki w zakresie kształtowania przestrzeni i gospodarowania nią. Dwadzieścia sześć lat to dostatecznie długi czas istnienia szkoły, aby podsumować jej osiągnięcia. To prawie pięćset czterdziestu dyplomowanych absolwentów, którzy uzupełnili swoją wiedzę w dziedzinie urbanistyki, planowania przestrzennego i gospodarki przestrzennej, wymienili się doświadczeniami z kolegami z zespołu i całej grupy. Efektem są także prace studialne często wiążące się z konkretnymi problemami i zadaniami stojącymi przed służbami planistycznymi samorządu terytorialnego. Ważne wydaje się przypominanie słuchaczom Studium w czasie procesu dydaktycznego, że wbrew obiegowym opiniom wdrażanym, zwłaszcza na początku okresu transformacji ustrojowej, deprecjonującym znaczenie urbanistyki i planowania przestrzennego w warunkach gospodarki rynkowej jako reliktu socjalistycznego centralizmu, ich społeczna ocena jest dzisiaj odmienna. Coraz powszechniejsza jest bowiem świadomość, że społeczny wpływ na kształt przestrzeni i społeczna kontrola gospodarowania przestrzenią może się w obecnym stanie prawnym dokonywać niemal wyłącznie w skali urbanistycznej i na poziomie planowania miejscowego. Ta właśnie odrodzona świadomość społeczna mogłaby dzisiaj ponownie sytuować urbanistykę, planowanie przestrzenne i gospodarkę przestrzenną na należnym im miejscu pośród nauk społecznych i technicznych. Mamy jednak do czynienia ze zmniejszającą się liczebnością środowiska urbanistów, co jest skutkiem zarówno wspomnianych powyżej negatywnych ocen kreowanych pochopnie na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, jak też powszechnie występujących problemów kadrowo-płacowych przede wszystkim w jednostkach budżetowych. Niestety deregulacja zawodu urbanisty jaka miała miejsce w 2014 roku znacznie się przyczyniła do obniżenia rangi zawodu i otwarcia go dla osób bez niezbędnego wykształcenia.

Krajobrazy zwyczajne. Krajobrazy zamieszkane. Wizje, teorie, praktyki

Joanna Giecewicz

Tematyką niniejszej monografii jest ewolucja zmieniającej się w czasie i przestrzeni relacji pomiędzy zamieszkiwaniem a stosunkiem zamieszkujących do krajobrazu i natury. Ta nieustanna zmiana jest analizowana na przykładzie obszarów przyrodniczych w metropoliach, gdzie można zaobserwować narastanie pozytywnego postrzegania krajobrazów zwyczajnych współistniejących w codzienności zamieszkiwania, przy jednoczesnym niedocenianiu ich rzeczywistych wartości przyrodniczych, stanowiących o zamieszkiwalności (habitability) obszarów urbanizowanych. Przywołanie XVII-XVIII-wiecznej genezy kształtowania się nowej estetyki krajobrazu zwyczajnego jest kluczem do zrozumienia późniejszych zasadniczych przemian w skali aglomeracji miejskich. We wczesnych XVII-wiecznych propozycjach planistycznych można wyróżnić dwa symboliczne kierunki rozwiązywania konfliktu osadnictwa i natury - prymat zabudowy kosztem przyrody i wielorakie próby ich współistnienia. Rozwój osadnictwa i miast sprzyja dominacji realistów kierunku pierwszego, co stopniowo prowadzi do pogarszania się warunków życia miejskiego. W innych modelach urbanizacji dostrzegane są zalety drugiego typu - koncepcji wizjonerów uwzględniających obecność elementów przyrodniczych i dążących do ich zachowania dla dobra zamieszkujących.

Introduction to Numerical Methods with 245 Solved Problems

Roman Z. Morawski, Andrzej Miękina

This textbook is the result of the authors' experience of teaching the undergraduate students of the Faculty of Electronics and Information Technology at Warsaw University of Technology in the period 1985-2025, and in particular - the students following the English-medium programmes of study offered there during last 30 years. It is composed of seven chapters devoted to basic numerical problems, such as accuracy of computation, approximation of functions, numerical differentiation and integration, solving algebraic and differential equations. Each chapter contains a short general introduction followed by a considerable number of solved numerical problems. The textbook may be useful for students attending any engineering-oriented course of numerical methods.

Elektronika. Laboratorium

Adam Rosiński

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów studiów I stopnia na kierunku Transport realizowanych na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej. Zawarto w nim opis 14 ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu elektroniki analogowej i cyfrowej. Celem zaprezentowanych ćwiczeń jest poznanie budowy, zasad działania, właściwości i podstawowych parametrów elementów i układów analogowych (tranzystory unipolarne, wzmacniacze operacyjne, wzmacniacze mocy, układy regulacyjne stabilizatorów, filtry aktywne, obwody rezonansowe), oraz cyfrowych (bramki logiczne, generatory cyfrowe, liczniki, przetworniki A/C i C/A, zakłócenia elektromagnetyczne sygnałów TTL, rejestry, modulacje AM i FM, modulacje ASK, FSK, PSK i QAM). Opis każdego ćwiczenia składa się omówienia podstaw teoretycznych działania badanych elementów i układów, opisu rzeczywistego stanowiska pomiarowego, przedstawienia badania z wykorzystywaniem programu komputerowego do symulacji działania omawianych elementów i układów oraz zbioru zagadnień do opracowania z wykazem bibliografii. Książka jest kontynuacją podręcznika "Podstawy elektroniki. Laboratorium", w której autorzy przedstawili podstawy wiedzy z obszaru elektroniki analogowej i cyfrowej.

Współpraca fundamentu płytowo-palowego z podłożem gruntowym

Grzegorz Kacprzak

Okres ostatnich dwudziestu pięciu lat to czas istotnego rozwoju fundamentów płytowo-palowych. Rozwinięto wówczas wiele nowych metod analizy zachowania FPP z wykorzystaniem coraz szerzej dostępnych narzędzi do modelowania współpracy ośrodka gruntowego z konstrukcją, danych z obserwacji osiadań zrealizowanych obiektów, jak również wszelkiego rodzaju eksperymentów w skali naturalnej i laboratoryjnej.   Autorzy prezentowanego opracowania podjęli próbę kompleksowego ujęcia problematyki współpracy fundamentu płytowo-palowego z podłożem gruntowym. Dotyczy to fundamentu płytowo-palowego poddanego działaniu obciążenia pionowego. Podstawę rozważań stanowią badania własne, obserwacje i pomiary, koncepcje, analizy teoretyczne oraz zweryfikowane wyniki modelowania numerycznego.   Praca składa się z 11 rozdziałów. W pierwszych siedmiu uwzględniono aktualny stan wiedzy w zakresie zachowania fundamentu płytowo-palowego. Kolejne cztery stanowią analizę wyników własnych badań doświadczalnych i modelowych, mającą na celu weryfikację wniosków przedstawionych w pierwszej części pracy i lepsze poznanie zjawisk towarzyszących współpracy fundamentu płytowo-palowego z ośrodkiem gruntowym.   Wykonane wcześniej analizy numeryczne i badania modelowe zostały uzupełnione w rozdziale XI wnioskami z długoterminowych (ok. 800 dni) pomiarów in-situ zmian wartości naprężeń w podłożu pod fundamentem, jak również pomiarów odkształceń na kierunku pionowym w kolumnach betonowych, umożliwiających obserwację zmiany w czasie dystrybucji siły wzdłuż kolumny. Badania tego typu niewątpliwie stanowią duże osiągnięcie badawcze autora, gdyż zostały zaprojektowane i zrealizowane po raz pierwszy w Polsce. Po raz kolejny w pracy przeprowadzono analizę numeryczną, tym razem fragmentu opomiarowanego fundamentu. Następnie, otrzymane wyniki porównano z wynikami z pomiarów rzeczywistych. Celem badawczo-aplikacyjnym porównania była weryfikacja numerycznego modelu współpracy konstrukcji z ośrodkiem gruntowym, jak również uzupełnienie i jednocześnie zwiększenie liczby wyników badań w skali rzeczywistej. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie analizy naukowej mającej na celu lepsze poznanie zachowania elementów fundamentu płytowo-palowego oraz zrozumienie złożonych efektów interakcji między nimi.

Problematyka geodezyjno-prawna w procesie ustalania stanu prawnego nieruchomości w Polsce

Katarzyna Sobolewska-Mikulska, Agnieszka Cienciała

W monografi i przedstawiono obecny stan wiedzy dotyczącej prawnych i geodezyjnych aspektów regulowania stanu prawnego nieruchomości w Polsce oraz sporządzanych do tego celu opracowań geodezyjnych. Przybliżono skalę i przyczyny zjawiska nieuregulowanego stanu prawnego oraz możliwości naprawy tej sytuacji, a także wyszczególniono wymagania stawiane sporządzanej dokumentacji geodezyjno-prawnej.

Modelowanie i optymalizacja obróbki elektroerozyjnej materiałów trudnoobrabialnych

Rafał Świercz

Opracowanie jest wynikiem wieloletnich badań autora nad procesem erozji materiałów trudnoobrabialnych. Genezą powstania pracy było opracowanie podstaw technologii obróbki elektroerozyjnej nowych materiałów stosowanych na narzędzia w przetwórstwie tworzyw sztucznych oraz stopów żarowytrzymałych i żaroodpornych stosowanych w przemyśle lotniczym i energetyce. Przeprowadzono badania teoretyczno-doświadczalne, których celem było poznanie wpływu energii wyładowania elektrycznego i gęstości strumienia ciepła na wskaźniki technologiczne obróbki wyżej wymienionych materiałów. Istotną częścią prezentowanej monografii jest przedstawienie możliwości zastosowania płatków zredukowanego tlenku grafenu w dielektryku w celu poprawienia wskaźników technologicznych obróbki elektroerozyjnej.

Zbiór zadań z podstaw mechaniki płynów w inżynierii chemicznej i procesowej

Antoni Rożeń

Książka zawiera zbiór 171 zadań z rozwiązaniami z takich działów mechaniki płynów, jak: statyka i kinematyka płynów, dynamika płynu doskonałego i rzeczywistego, opływ ciał, przepływy ściśliwe, pomiary lepkości i wydatku płynów, procesy mieszania i przetłaczania płynów oraz teoria podobieństwa zjawisk przepływowych. Każdy rozdział książki poprzedzony jest krótkim wprowadzeniem teoretycznym, mającym na celu przypomnienie najważniejszych informacji z danego działu mechaniki płynów. Na końcu książki podano literaturę źródłową, wykorzystaną w opracowaniu niniejszego skryptu, pozwalającą m.in. samodzielnie pogłębiać wiedzę z zakresu mechaniki płynów i zwiększać umiejętności jej praktycznego zastosowania zarówno podczas studiów, jak i później w praktyce zawodowej inżyniera.

Rola badań przyrodniczych i społecznych w racjonalnym gospodarowaniu przestrzenią

Alina Maciejewska

Tom VIII serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii przedstawiono doświadczenia dydaktyczne związane z zagadnieniami z zakresu dziedzictwa kulturowego, społeczno-kulturowymi i przyrodniczymi w nauczaniu na kierunku studiów Gospodarka Przestrzenna. Książka przeznaczona jest dla uczelni wyższch kształcących na kierunkach Architektura i Urbanistyka, Architektura Krajobrazu, Gospodarka Przestrzenna oraz Ochrona Środowiska.

Siłownie wiatrowe

Ryszard Maroński

Opracowanie przeznaczone jest dla przyszłych inżynierów mechaników zajmujących się energetyką odnawialną. Autor skoncentrował się na samej maszynie wiatrowej – głównie na wirniku siłowni. Starał się zrealizować dwa cele – przybliżenie Czytelnikowi problemów związanych z siłowniami wiatrowymi oraz podanie podstawowego narzędzia potrzebnego do przeprowadzenia obliczeń obciążeń i osiągów maszyny, takich jak moc i ilość energii pozyskiwanej z wiatru w ciągu roku w danej lokalizacji turbiny. Najistotniejsze znaczenie dla autora mają dwa rozdziały – rozdział 2 dotyczący oszacowania zasobów energii wiatru oraz rozdział 4 dotyczący zasad przetwarzania energii wiatru. Rozdział 3 „Wybrane pojęcia aerodynamiki” może być pominięty przez Czytelnika obeznanego z problematyką lotniczą. Wywody teoretyczne zostały zilustrowane przykładami pozwalającymi na nabranie wprawy w korzystaniu z wyprowadzonych wzorów. Pojęcia ilustrowane są rysunkami, czasami w nadmiarze, po to żeby nie odrywać Czytelnika od tekstu w celu poszukiwania odpowiednich ilustracji. Charakterystyki dotyczące konkretnych maszyn można traktować jako poglądowe, ilustrujące tezy zawarte w pracy. Nie należy przenosić wartości liczbowych na inne rozwiązania techniczne. Obliczenia trzeba wówczas wykonać od początku. Niedogodność ta wynika z niejasności dotyczących praw autorskich i pokrewnych obowiązujących w Polsce.

Jezuickie przestrzenie baroku. Przekształcenia strukturalne miast polskich na przełomie XVI i XVII wieku

Danuta Kłosek-Kozłowska

Przedmiotem monografii jest analiza struktury przestrzennej miast polskich w ostatniej tercji XVI i w początku XVII wieku oraz charakterystyka jej przekształceń wynikających z wprowadzania do średniowiecznej struktury miast dużych kubaturowo zespołów jezuickich. Zasięg terytorialny obejmuje miasta Rzeczypospolitej znajdujące się zarówno obecnie, jak i w XVI wieku na obszarze Polski, w których do końca tego stulecia zakon jezuitów rozpoczął swoje inwestycje. Cezurę chronologiczną uzasadnia charakterystyczna ekspansywność zakonu we wczesnej fazie działalności, przy utrzymującym się nadal jeszcze znacznym rozwoju gospodarczym miast Rzeczypospolitej, zwłaszcza miast dużych, na których zakonowi zależało najbardziej.   Dzieje budowli jezuickich, których realizację rozpoczęto przed końcem XVI wieku, zostały prześledzone w większości przypadków do wojen szwedzkich 1655 roku, podczas których nastąpiło wyraźne spowolnienie ruchu inwestycyjnego w miastach polskich, wojenne splądrowanie i dewastacja, a w konsekwencji prawdziwy ich upadek. Przedłużenie ram chronologicznych w ramach opracowań monograficznych dotyczących analizy miast i zespołów pozwoliło na obserwację nie tylko procesu projektowania, lecz także zmian samego projektu, dokonywanych w trakcie jego realizacji w kontekście równolegle analizowanych przyczyn ich wprowadzania oraz dziejów poszczególnych miast. Szczegółowej analizie poddano siedem miast, w których do końca XVI wieku zakon jezuitów rozpoczął swoje inwestycje. Trzy pierwsze to miasta biskupie: Braniewo, Pułtusk, Poznań – pilotażowe pod względem doświadczeń zakonu jezuitów na ziemiach Rzeczypospolitej, oraz Jarosław – miasto prywatne włączone do tej grupy z uwagi na wczesne inicjatywy fundatorów i toczącą się dyskusję z zakonem. Grupę drugą stanowią trzy największe królewskie miasta Rzeczypospolitej: Lublin, Kraków i Kalisz. Zwłaszcza Kraków dla opisu procesu osiedlania się zakonu jezuitów w miastach jest przykładem szczególnie interesującym, bowiem dotyczy aż siedmiu dyskutowanych wówczas lokalizacji dla głównej placówki zakonu w stołecznym mieście. Argumenty za i przeciw na ten temat są w tej dyskusji jasno wyłożone.

Otrzymywanie warstw złota o rozwiniętej powierzchni. Projekt "Złoty Jeż"

Tomasz Kobiela, Tomasz Łukawski, Wojciech Fabianowski

Projekt „Złoty Jeż” to sposób na otrzymywanie elektrod wykonanych ze złota o dużym stopniu rozwinięcia powierzchni. W monografii, oprócz omówienia sposobu ich otrzymywania, opisano sposoby wykorzystania takich elektrod – w czujnikach, biosensorach, ogniwach fotowoltaicznych oraz w spektroskopii ramanowskiej (EFECT SERS).

Solved Problems in Numerical Methods for Students of Electronics and Information Technology

Roman Z. Morawski, Andrzej Miękina

Przedstawiona publikacja dotyczy podstawowych metod numerycznych stosowanych  w zagadnieniach technicznych, procedur numerycznych szeroko wykorzystywanych w działalności inżynierskiej, stanowiących często element większego problemu powiązanego, np. z przetwarzaniem i analizą danych, aproksymacją charakterystyk, interpolacją i ekstrapolacją danych pomiarowych, modelowaniem obiektów technicznych. Obejmuje ona zagadnienia prezentowane w trakcie zajęć ze studentami studiów I i II stopnia, na kierunkach technicznych obejmujących automatykę, elektronikę, elektrotechnikę, informatykę techniczną, inżynierię informatyczną oraz inne, zbliżone kierunki. Powstała ona na bazie wieloletniego doświadczenia autorów, zdobytego w trakcie prowadzenia zajęć z metod numerycznych. Publikacja w przydatny, przejrzysty sposób wyjaśnia istotę i właściwości metod numerycznych. Skrypt może być wykorzystany w ramach kształcenia studentów kierunków inżynieryjnych poprzez połączenie elementów analizy matematycznej, opisu metod numerycznych i oceny ich właściwości oraz wykorzystania specjalizowanego oprogramowania matematycznego. Sformułowanie zagadnień w ramach książki ma na celu prezentację schematów działania oraz właściwości metod numerycznych, m.in. wrażliwości, stabilności, wpływu błędów danych wejściowych na wyniki obliczeń.

Międzynarodowe różnice ekonomiczne

Leszek Jerzy Jasiński

Gospodarkę globalną tworzą podmioty różnej postaci. Co powoduje, że regiony, kraje i grupy krajów są odmienne w sensie ekonomicznym? Dlaczego niektóre państwa dysponują bogactwem i gospodarczą siłą, a inne są dużo słabsze? Czym tłumaczyć rozbieżności strukturalne? Jak wyjaśniać niejednakowy bieg procesów wzrostu i rozwoju? Co jest przyczyną tego, że stabilność ekonomiczna nie jest powszechna? Zagadnienia te opisywano wiele razy, lecz do końca nie zostały zbadane. Do dalszych analiz zachęcają zachodzące wydarzenia i procesy. Wybrane tematy będziemy omawiać ze świadomością, że nie zostaną wyczerpane. Przywołamy teorie wypracowane na gruncie ekonomii międzynarodowej, gdy uznamy to za uzasadnione, poszukamy nowych interpretacji zjawisk. Interesować nas będą kwestie finansowe, strukturalne i systemowe, równowaga w gospodarce, polityka antycykliczna i zarządzanie. Po przedyskutowaniu spraw pieniężnych zajmiemy się gospodarką realną. Teorię uzupełni materiał statystyczny.

Teoria anten na podłożach dielektrycznych

Yevhen Yashchyshyn

Analiza pola elektromagnetycznego w dielektrycznych strukturach wielowarstwowych jest konieczna w wielu praktycznych zagadnieniach, m.in. w geofizyce, propagacji fal oraz systemach radarowych i penetrujących. W pracy szczególną uwagę zwrócono na doprowadzenie wyrażeń opisujących wektorowe pole elektromagnetyczne do postaci przydatnej do obliczeń komputerowych. Monografia może być wykorzystywana na uczelniach z III stopniem akredytacji, m.in. na Politechnice Warszawskiej, Wrocławskiej, Gdańskiej, Białostockiej i w Wojskowej Akademii Technicznej.