Szalom bonjour Odessa

Aleksandra Majdzińska

Miasto z marzeń, stepowego pyłu i morskiej bryzy. Miasto handlu i sztuki. Ukraińskie, rosyjskie, żydowskie, francuskie, włoskie – swoje własne, odeskie. W poszukiwaniu tropów po nieżyjącym ojcu narratorka prowadzi nas przez ulice i historię Odessy. Wędrujemy z nią od ociekających złotem plaż i cerkwi po katakumby, które latami były królestwem półświatka. Przytacza dowcipy, ogłoszenia z lokalnych gazet i rozmowy z odesytami i odesytkami. Wydeptuje swoje trasy na rynkach, w urzędach, na cmentarzach, w kościelnych archiwach. W efekcie powstaje portret Odessy, zanim przez miasto kolejny raz przetoczyła się historia i zmieniła jego oblicze.

Lód

Ulla-Lena Lundberg

Znasz slow life? Wypróbuj slow reading Bezleśne, skaliste Wyspy Alandzkie nie są zbyt przyjaznym miejscem do życia. Jednak to właśnie na Örlandii swoje miejsce na ziemi widzą Petter i Mona – młode pastorostwo. Sprowadzają się tu z dwuletnią córką. Bez trudu przywykają do spokojnego życia wyspy, do zwyczajów jej mieszkańców, do codzienności uzależnionej od kapryśnej pogody. Choć są obcy, stają się częścią wspólnoty, w której prym wiodą kantor, sklepikarka i lekarka z ZSRR. Z pozoru jest to społeczność idealna, jednak i tutaj dręczą ludzi rozterki, konflikty i prześladują demony przeszłości. Czy w obliczu tragedii będą umieli się zjednoczyć?

Piramidy dni

Daina Opolskaitė

Nagrodzony zbiór opowiadań doskonałej litewskiej nowelistki Dainy Opolskaitė. Przyrodnie siostry nawiązują relację po latach, chłopak próbuje odnaleźć się w roli ojca, dziewczynka przeżywa swoją pierwszą miłość, kobieta cierpi po stracie ukochanego – takich ludzi spotykamy na co dzień. Opolskaitė wybiera te osoby z tłumu, aby przyjrzeć się ich losom i o nich opowiedzieć. Stawia pytanie, czy jesteśmy odpowiedzialni za wszystko, co spotyka nas w życiu. Historie, które przypominają, że życie składa się czasem z samych zerwanych połączeń telefonicznych.

Lód

Ulla-Lena Lundberg

Znasz slow life? Wypróbuj slow reading Bezleśne, skaliste Wyspy Alandzkie nie są zbyt przyjaznym miejscem do życia. Jednak to właśnie na Örlandii swoje miejsce na ziemi widzą Petter i Mona – młode pastorostwo. Sprowadzają się tu z dwuletnią córką. Bez trudu przywykają do spokojnego życia wyspy, do zwyczajów jej mieszkańców, do codzienności uzależnionej od kapryśnej pogody. Choć są obcy, stają się częścią wspólnoty, w której prym wiodą kantor, sklepikarka i lekarka z ZSRR. Z pozoru jest to społeczność idealna, jednak i tutaj dręczą ludzi rozterki, konflikty i prześladują demony przeszłości. Czy w obliczu tragedii będą umieli się zjednoczyć?

Nordkraft

Jakob Ejersbo

Maria, dilerfrau, miota się między pragnieniem miłości i bliskości a związkiem z lekceważącym ją dilerem. Allan, były narkoman naznaczony tragicznym wypadkiem, z którego ledwo uszedł z życiem, próbuje zacząć nowe życie z dala od dragów. Thomas-Diazepol radzi sobie z rzeczywistością tylko dzięki byciu na permanentnym haju. Oraz ich rodzice, nauczyciele, wrogowie i przyjaciele, których drogi nieustannie przecinają się na ulicach Aalborga. Powieść "Nordkraft" to portret ludzi z pokolenia dorastającego na początku lat dziewięćdziesiątych. W poszukiwaniu sposobu na życie trafili w ślepy zaułek. Nie wszyscy wyszli na prostą.

Chochma

Svens Kuzmins

Rok 1992 w Chochmie, nadmorskim kurorcie na zachodzie Łotwy. Na placu Akacjowym zbierają się wszyscy mieszkańcy, by obejrzeć, jak z piedestału jest strącany pomnik Lenina. Tak zaczyna się opowieść o fikcyjnym miasteczku snuta ustami jej mieszkańców. Chochmy nie ma na mapie, a jednocześnie jest wszędzie tam, gdzie postkomunistyczna historia odcisnęła swoje piętno. Tutaj może zdarzyć się nawet najbardziej absurdalna rzecz, a przy tym wszystko jest prawdziwe i można by o tym przeczytać w codziennej prasie. Zebrane w tej książce historie to osobne opowiadania, które czytane razem tworzą zaskakującą powieść.

Proszarki, celebrytki i święte. Gdańskie herstorie

Michał Ślubowski

Bohaterkami tej książki są gdańszczanki. Niektóre z nich znamy z imienia i nazwiska, jak Annę Renatę Breyne, Almę Richter czy Johannę Schopenhauer. Inne możemy poznać jedynie zbiorowo jako członkinie grup społecznych: zakonnic, służących, proszarek czy położnych. Obok mieszkanek Gdańska bohaterkami książki są również wybitne postaci swoich czasów, które gościły w mieście: angielska mistyczka Margery Kempe, niemiecka aktorka Karoline Bauer, kilka polskich królowych, pruska królowa Luiza. Oficjalnie nie sprawowały władzy i nie mogły samodzielnie decydować o swoim losie, ale ich wpływ na politykę, kulturę czy religię jest bezsprzeczny. Dzięki książce „Proszarki, celebrytki i święte” historia Gdańska po raz kolejny zostaje uzupełniona o perspektywę herstoryczną.

Piękno ludu

Merete Pryds Helle

Surowe życie na duńskiej wsi w latach II wojny światowej oczami dorastającej dziewczyny. Marie pochodzi z rodziny, w której rytm życia wyznaczają morze i boskie przykazania. Jako dziewczynka uczona jest obowiązków domowych i bezwzględnego posłuszeństwa. Utwierdzana jest w przekonaniu o braku własnej wartości, należy najpierw do ojca, potem do męża. W takim postrzeganiu kobiet wyrastają też chłopcy. To jedyny znany im model rodziny, związku. Gdy wreszcie wojna się kończy, Dania realizuje swoją wersję „amerykańskiego snu”. Marie wyjeżdża do Kopenhagi, gdzie popada w kolejną pułapkę toksycznej relacji…

Gogolowe disco

Paavo Matsin

Kiedy na progu antykwariatu w Viljandi staje zmartwychwstały Nikołaj Gogol, Arkasza Siewiernyj przewraca się z wrażenia. Mistrza pod swoją opiekę biorą antykwariusz, barmanka, złodziej kieszonkowy i miłośnik Beatlesów. Wśród takich osobowości wszystko może się zdarzyć, szczególnie, że Estonia znów nie z własnej woli znalazła się pod panowaniem Imperium Rosyjskiego. Czy sztuka, muzyka i literatura mogą stać się zapalnikami rewolucji?   Gogolowe disco zdobyło Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2016 roku.

Niebieska łódka

Lucyna Leśniowska

Młodzieżowa love story znad Bałtyku W dzieciństwie Julia i Zygi byli najlepszymi przyjaciółmi. Jednak ich znajomość skończyła się w dramatycznych okolicznościach. Właśnie rozpoczyna się rok szkolny i Zygi zaczyna liceum. Gdy po raz pierwszy wchodzi do nowej  klasy, w jednej z ławek zauważa Julię. Serce chłopaka zaczyna bić szybciej... Czy możliwe jest odbudowanie przyjaźni po latach? Czy Zygi i Julia są dla siebie kimś więcej niż tylko znajomymi ze szkoły? Jaką tajemnicę skrywa Zygi? I  jaką rolę odegra przystojny surfer Adam?

Czempionki

Jovana Reisinger

Tina, Olivia, Claudia, Elle, Gala, Marie Claire, Brigitte, Joy, Grazia - bohaterki tej powieści noszą imiona zaczerpnięte z tytułów popularnych czasopism, utrwalających stereotypy na temat kobiet i mężczyzn. W tej książce stają się bohaterkami, które próbują ułożyć sobie życie wbrew patriarchalnemu systemowi. Dla każdej z nich zapalnikiem zmian staje się inna sytuacja: wdowieństwo, nieplanowana ciąża, nowa miłość, niepłodność, zaręczyny, spadek czy przypadkowe spotkanie z inną kobietą. Z niemałą dozą sarkazmu autorka pokazuje, w jaki sposób jej bohaterki uczą się rozpoznawać własne pragnienia i stawiać granice, aby wreszcie podążać wytyczoną przez siebie drogą. Czy każdej z nich uda się osiągnąć zamierzony cel?

Oprzyj swoją samotność o moją

Klara Hveberg

Czy miłość można zamknąć w matematycznym wzorze? Czy każdy związek dwojga ludzi jest wyjątkowy? A może losy zakochanych powtarzają się zawsze jak refren w muzyce? Czy miłość jest darem, czy chorobą, z której trzeba się wyleczyć? Powieść, w której bohaterami są wybitnie uzdolniona muzycznie i matematycznie studentka oraz starszy, żonaty wykładowca. Rakel lepiej porusza się w świecie liczb i nut niż wśród ludzi. Niespodziewanie dla samej siebie całkowicie zatraca się w zakazanym uczuciu. Losy dziewczyny stają się podobne do losów innej utalentowanej matematyczki, żyjącej sto lat wcześniej Sofii Kowalewskiej. Opowiedziana na nowo stara jak świat historia romansu, który nie może skończyć się szczęśliwie.

W sztucznym świetle

Deniz Ohde

Nauczyciele i inni uczniowie w szkole nie widzą w głównej bohaterce Niemki, a potomkinię imigrantki. Przez ten pryzmat ją oceniają, z góry skazując na niepowodzenie. W końcu ona sama zaczyna wierzyć, że ciemniejszy kolor skóry i pochodzenie robotnicze czynią z niej mniej wartościową osobę. To powieść o dojrzewaniu do walki o samą siebie. Główna bohaterka próbuje nie poddać się stereotypom, według których jest postrzegana. Czy spełni swoje marzenie o zdobyciu wykształcenia? Tłem tej historii są Niemcy przełomu wieków: odradzające się ruchy neonazistowskie i skostniały system edukacji, w którym nie ma miejsca na inność.   Powieść nominowana do najważniejszej niemieckiej nagrody literackiej Deutscher Buchpreis 2020.

Człowiek, który znał mowę węży

Andrus Kivirähk

Leśny świat Leemeta się rozpada: przyjaciele i sąsiedzi wyprowadzają się do wioski, aby tam wieść nowe życie podporządkowane pracy na roli i obrządkom chrześcijańskim. Porzucają swoje chaty, obyczaje i umiejętności skuszeni smakiem chleba oraz wynalazkami przywiezionymi przez rycerzy zza morza. Leemet wierzy, że odnajdzie pogrążonego w wiecznym śnie Północnego Gada - jedyną istotę zdolną przywrócić dawny porządek. Ponadczasowa powieść z Estonii o walce "starego" z "nowym", niełatwym poszukiwaniu własnej tożsamości i zerwanym przymierzu człowieka z przyrodą. Filip Springer: Pod żadnym pozorem nie należy tej powieści traktować jako prozy gatunkowej, choć jest tu wszystko, co być w fantasy powinno. Nie da się też odczytywać jej czysto alegorycznie. W zalewie książek o powrocie do lasu historia Leemeta, ostatniego z tych, którzy mówią językiem węży, stawia czytelnika w dość niewygodnej pozycji. Po tej lekturze wcale się nie wie, czy warto do lasu wracać. Kivirahk rozegrał bowiem swoją opowieść w poprzek podziałów, z którymi tak wygodnie nam się dziś żyje - w palcach i na proch rozpadają się tutaj figury tradycji i nowoczesności, kultury i natury, człowieka i zwierzęcia. Bardzo takich dekonstrukcji dziś potrzebujemy. I takich książek.

Poczet książąt gdańskich. Dynastia Sobiesławiców w XII-XIII wieku

Błażej Śliwiński

W XII i XIII wieku Gdańskiem i Pomorzem rządzili książęta z dynastii Sobiesławiców. Ale kto właściwie należał do tej książęcej dynastii i czym zasłużyła się ona dla miasta i regionu? Profesor Błażej Śliwiński, znany mediewista, przygotował monografię tej niezwykłej gdańskiej dynastii, podkreślając ich zasługi dla Polski. Sobiesławice włączyli się w nurt zjednoczenia państwa polskiego za czasów Przemysła II, walczyli w pierwszej wojnie z Zakonem Krzyżackim. Na gruncie lokalnym wsławili się fundacjami klasztorów w Oliwie, Żukowie i Pelplinie oraz lokacją miast Gdańska i Tczewa. Śliwiński w przystępny dla czytelnika sposób przedstawił sylwetki 27 książąt i księżniczek, w tym Świętopełka, dzięki któremu Gdańsk otrzymał prawa miejskie.

Gogolowe disco

Paavo Matsin

Kiedy na progu antykwariatu w Viljandi staje zmartwychwstały Nikołaj Gogol, Arkasza Siewiernyj przewraca się z wrażenia. Mistrza pod swoją opiekę biorą antykwariusz, barmanka, złodziej kieszonkowy i miłośnik Beatlesów. Wśród takich osobowości wszystko może się zdarzyć, szczególnie, że Estonia znów nie z własnej woli znalazła się pod panowaniem Imperium Rosyjskiego. Czy sztuka, muzyka i literatura mogą stać się zapalnikami rewolucji?   Gogolowe disco zdobyło Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2016 roku.