Środowisko naturalne w strategiach przedsiębiorstw. Perspektywa interesariuszy

Oksana Seroka-Stolka

Strategia zorientowana na ochronę środowiska jest integralną częścią społecznej odpowiedzialności biznesu i przyciąga zainteresowanie ze strony naukowców oraz praktyków, jednak właściwie bez skupiania się na samej odpowiedzialności przedsiębiorstw za środowisko naturalne i na tworzeniu konkurencyjnych strategii zorientowanych na ochronę środowiska. Problem ten jest zatem ważną przesłanką podjęcia tematu publikacji. Wybór ścieżki strategicznej przedsiębiorstwa związanej z wymaganiami ochrony środowiska jest silnie zdeterminowany wpływem presji interesariuszy, jednak w polskiej literaturze przedmiotu rzadko poddaje się analizie siłę, typ i charakter oddziaływania interesariuszy z uwagi na reakcję strategiczną przedsiębiorstw wobec zagadnień środowiska naturalnego. Istnieje zatem luka poznawcza w odniesieniu do niejednoznacznych wyników badań dotyczących nacisków interesariuszy w zakresie ochrony środowiska na strategie przedsiębiorstw. Niewystarczająco przeanalizowano również bezpośrednie i pośrednie powiązania pomiędzy wielkością przedsiębiorstwa i typami strategii zorientowanych na ochronę środowiska oraz, jak dotąd, niewiele uwagi poświęcono badaniu efektów wynikających z relacji między strategią środowiskową a presją interesariuszy – i w tym aspekcie prezentowane wyniki badań wypełniają ową lukę. W monografii sformułowano szereg hipotez badawczych, które następnie poddano weryfikacji. Opisano teoretyczne ramy zarządzania uwzględniające aspekty ochrony środowiska. Zwrócono uwagę na rolę strategicznych zdolności do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, dzięki którym istnieje możliwość równoważenia celów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, co w efekcie prowadzić może do przewagi konkurencyjnej. Następnie poruszono kwestie istoty, nośników i mechanizmów strategii zorientowanych na ochronę środowiska, a także zawarto empiryczną ocenę wpływu presji interesariuszy na typy strategii oraz efektów działalności przedsiębiorstwa wynikających z ich przyjęcia. Monografię zakończono podsumowaniem, w którym sfomułowano wnioski wynikające z weryfikacji hipotez badawczych. Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią publikacji.

Potencjał energetyczny wybranych paliw alternatywnych

Agnieszka Kijo-Kleczkowska

W pracy omówiono problematykę potencjału energetycznego wybranych paliw alternatywnych, również w formie brykietów, w postaci osadów ściekowych, odpadów biomasy i tworzyw sztucznych, w odniesieniu do węgla kamiennego i mułu węglowego z uwzględnieniem ich termicznej utylizacji metodą spalania i współspalania. Tematyka ta nabiera coraz większego znaczenia z uwagi na narastającą ilość odpadów. Prowadzenie procesów termicznych, jakim poddawane są paliwa/odpady, wymaga odpowiedniej ich organizacji. Stąd wynika główny cel pracy, polegający na przedstawieniu zachowania wybranych paliw/odpadów w procesie spalania, w warunkach laboratoryjnych, w oparciu o kompleksowe badania eksperymentalne. Realizacja badań wymagała zastosowania odpowiedniej aparatury i stanowisk badawczych oraz opracowania odpowiedniej metodyki pomiarów. Eksperymenty obejmowały wysokotemperaturowe badania, związane z procesami fizykochemicznymi towarzyszącymi heterogenicznemu spalaniu/ /współspalaniu wybranych odpadów/paliw, w zróżnicowanym otoczeniu. W celu wykazania specyfiki ich zachowania podczas procesów termicznych niezbędne było wykonanie analizy technicznej i elementarnej paliw/odpadów, umożliwiającej przedstawienie zróżnicowania ich właściwości, a także możliwości energetycznego wykorzystania. W pracy zaprezentowano wyniki badań spalania i współspalania wybranych paliw/odpadów w cyrkulacyjnej warstwie fluidalnej, które, zdaniem autorki, bardzo dobrze spełniają trudne warunki, jakie należy uzyskać, aby sprawnie i ekologicznie wykorzystać te paliwa. Wykazano ponadto oddziaływanie właściwości rozpatrywanych paliw/odpadów na emisję wybranych gazów podczas spalania, a także wyznaczono wpływ różnych parametrów procesu (dostosowanych do możliwości aparaturowych) na charakter jego przebiegu. W monografii przedstawiono również wyniki analizy termicznej TG/DTG/DTA/ /DSC/MS wybranych paliw/odpadów z uwzględnieniem ważnego aspektu emisji zanieczyszczeń. Nowym elementem pracy są wyniki modelowania spalania wybranych paliw/odpadów, które umożliwia prognozowanie zachowania tych materiałów w różnych warunkach termicznych. Pracę zakończono podsumowaniem, wykazującym istotę i ważność podjętego zagadnienia z zaakcentowaniem potrzeby kontynuowania badań w omawianej problematyce.

ACTIVE LEARNING W AKADEMICKIEJ EDUKACJI MATEMATYCZNEJ PRZEWODNIK DLA STUDENTA I NAUCZYCIELA FUNKCJE RZECZYWISTE JEDNEJ ZMIENNEJ RZECZYWISTEJ DLA INŻYNIERA Z WYKORZYSTANIEM PROGRAMÓW MATEMATYCZNYCH

Jolanta Borowska (red.)

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Poradnik dla studenta i nauczyciela.Część druga. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera z wykorzystaniem programów matematycznych omawia zagadnienia związane z funkcjami rzeczywistymi jednej zmiennej rzeczywistej uzupełnione wykorzystaniem darmowych programów matematycznych i kalkulatorów graficznych. W czasach bardzo szybkiego rozwoju technologicznego trudno wyobrazić sobie inżyniera, który pojawiające się w jego praktyce zawodowej problemy matematyczne rozwiązuje jedynie metodami algebraicznymi, bez wspomagania się programami komputerowymi. Współczesne programy i aplikacje matematyczne umożliwiają wykonywanie złożonych obliczeń symbolicznych, podają interpretacje graficzne rozważanych zagadnień, pozwalają sprawdzić poprawność obliczeń, a tym samym przyczyniają się do efektywniejszego gospodarowania czasem przewidzianym na rozwiązanie danego problemu inżynierskiego. Podczas korzystania z takich narzędzi informatycznych istotne jest posiadanie wiedzy, która umożliwi komunikowanie się z programem oraz pomoże w określeniu oczekiwań względem jego funkcjonalności. Dlatego też każdy z 9 rozdziałów książki zawiera scenariusz zajęć obejmujący teorię w postaci "pigułek wiedzy", karty pracy przedstawiające ćwiczenia i zadania reprezentujące praktyczne aspekty omawianego zagadnienia matematycznego oraz różne aktywności wykorzystujące w procesie uczenia się/ /nauczania matematyki programy komputerowe. Z rozległej gamy programów matematycznych zostały wybrane te, które są programami niekomercyjnymi, a przez to ogólnie dostępnymi dla każdego studenta czy nauczyciela. W prezentowanych scenariuszach zajęć głównie wykorzystano program Wolfram Alpha, w niektórych rozdziałach skryptu do realizacji zaproponowano użycie takich programów jak GeoGebra czy też Desmos. Zaproponowana w skrypcie aktywna forma zdobywania i pogłębiania wiedzy matematycznej przez studentów będzie wsparciem w rozwijaniu kompetencji proinnowacyjnych (kreatywności, krytycznego myślenia, komunikacji i kooperacji), które w połączeniu z wiedzą ekspercką pozwolą w sposób efektywny budować karierę zawodową. Dla nauczyciela zaprezentowane scenariusze zajęć wykorzystujące metody active learning będą inspiracją, która pomoże tworzyć własne materiały dydaktyczne będące odpowiedzią na potrzeby edukacyjne współczesnych uczniów i studentów.

Active Learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla studenta i nauczyciela. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera

Sylwia Lara-Dziembek, Edyta Pawlak-Kazior, Urszula Siedlecka, Ewa Węgrzyn-Skrzypczak

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla nauczyciela i studenta. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera w sposób nowatorski i innowacyjny ukazuje potencjał aktywnego uczenia się - active learning. Książka koncentruje się na praktycznych aspektach matematyki i na wykorzystaniu innowacyjnych metod uczenia się / nauczania, które umożliwiają skuteczne przyswajanie wiedzy matematycznej oraz pozwalają na lepsze dostosowanie się do potrzeb i oczekiwań uczących się. Pokazano w niej metody, które angażują w proces nauki i zachęcają do aktywnego myślenia, rozwiązywania problemów i eksperymentowania. Książka składa się z 5 rozdziałów - pierwszy z nich poświęcony jest istocie active learningu, a pozostałe cztery omawiają różne aspekty wybranych obszarów matematyki (funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej, funkcje liniowe i kwadratowe, funkcje wielomianowe, potęgowe i wymierne, funkcje wykładnicze i logarytmiczne) oraz przedstawiają, jak zastosować do nich adekwatne metody aktywnego uczenia się. Każdy z tych rozdziałów zawiera teorię, praktyczne przykłady, zadania i ćwiczenia oraz wskazówki dla studenta i nauczyciela. W skrypcie znajdują się pigułki wiedzy, ciekawostki, kody QR i karty pracy. Podstawowym celem napisania skryptu było dostarczenie odpowiednich narzędzi do rozwijania umiejętności i myślenia matematycznego.

Environmental safety of biowaste in the circural economy

Neczaj, Ewa, Grosser Anna

The book deals with a very important element of the circular economy related to sustainable management of biodegradable waste. According to World Bank by 2050, the human population is estimated to increase more than 9 billion; meanwhile, energy demand is expected to almost double, and the demand for water and food is expected to increase by about 60%. It is also obvious that the amount of biodegradable waste will grow in th coming years, and it will become a global problem and need to change in the organic waste management system. If not properly handled, the large volume of biodegradable waste may deteriorate air, water, and soil quality, resulting in significant impacts to food, energy, and water supplies. However, waste also poses a great opportunity as feedstock for renewable energy generation and production of value-added products Thus, reuse and treatment of biodegradable waste play an essential role in the food-energy-water nexus. The individual chapters of the book are aimed at the importance of biowaste and other biodegradable waste in a circular economy, taking into account environmental aspects (e.g. toxicity, organic carbon sequestration, LCA). This book will serve as a useful resource for environmental engineers, biotechnologists, researchers, and students studying organic waste processes, as well as operators of a wastewater and organic waste treatment plants. We strongly hope that readers enjoy reading this book and find it of very use.

Zarys wykorzystania symulacji MES w analizie oddziaływania niezgodności spawalniczych na cechy eksploatacyjne konstrukcji spawanych

Jerzy Nawrocki, Jacek Słania, Kwiryn Wojsyk, Grzegorz Golański

Niezgodności spawalnicze występują zawsze w złączach spawanych i obniżając ich wytrzymałość, decydują o bezpieczeństwie użytkowania konstrukcji. Niezgodności spawalnicze powodują znaczne zwiększenie naprężeń lokalnych. W normach stosowanych do obliczeń wytrzymałościowych, dotyczących na przykład rurociągów, zjawisko to nie jest bezpośrednio ujęte. Jedynym stosowanym podejściem jest używanie kilkunastoprocentowych współczynników bezpieczeństwa, zależnych między innymi od typu spoiny. Zakładanie na etapie projektowania wymaganego poziomu jakości spoin także nie odpowiada współczesnym wymogom bezpieczeństwa, ponieważ służy jedynie do kontroli jakości procesu spawalniczego. W normach stosowanych do projektowania nie ujęto związku pomiędzy poziomem jakości spoiny a zalecanym współczynnikiem bezpieczeństwa. Obecnie, mając do dyspozycji symulacje MES, możliwa jest analiza wartości naprężenia lokalnego. Podstawowym celem pracy jest zbadanie i przedstawienie wpływu dodatkowych czynników na rozkład pola naprężenia w złączu spawanym zawierającym 10 różnego typu niezgodności. Do realizacji tego zadania użyto programów modelujących skomplikowane kształty przestrzenne oraz algorytmów symulacyjnych pracujących w oparciu o metodę elementów skończonych (MES). Wybór tej metody wynika z faktu, że w ciągu ostatniej dekady miał miejsce znaczący rozwój zarówno możliwości obliczeniowych komputerów, jak i jakości komercyjnych programów symulacyjnych pracujących w oparciu o tę metodę. Tekst poszczególnych rozdziałów uzupełniony został o rysunki, schematy i tabele, jak również wzory i przykładowe wyliczenia określonych wartości związanych z omawianymi zagadnieniami. Zachęcamy do zapoznania się z pozycją.

Elementy matematyki dyskretnej

Jolanta Pozorska, Izabela Zamorska

Matematyka dyskretna jest fascynującym działem matematyki, zlepkiem innych działów, ewoluującym od wieków. Interesowali się nią już starożytni, lecz największy rozwój matematyki dyskretnej przypada na wiek XX n.e. Cały czas się rozwija i wymaga ciągłej aktualizacji wiedzy, przez to wciąż można na nowo ją odkrywać. Znamy już sporo jej zastosowań, a ile jest jeszcze nieodkrytych? Wciąż wiele pytań zostaje otwartych, wiele twierdzeń i lematów nieudowodnionych. Podręcznik Elementy matematyki dyskretnej przeznaczony jest nie tylko dla studentów kierunku informatyka, ale również dla wszystkich pasjonatów matematyki dyskretnej. Każdy znajdzie w nim coś interesującego dla siebie. Wybór zagadnień jest subiektywny, dlatego zapewne omawiane tematy nie zostały przedstawione w sposób wyczerpujący, jednak wystarczający.

Emerging pollutants wyzwaniem dla gospodarki wodno-ściekowej

Agata Rosińska

Stan środowiska naturalnego jest jednym z najważniejszych wyznaczników zdrowia ludzkiego i jakości życia. W związku z tym istotnego znaczenia nabiera właściwa ocena i kontrola, a także eliminacja zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza; jest to problem ogólnoświatowy, analizowany przez różne organizacje, gremia i stowarzyszenia, wywołujący spory, dyskusje, budzący skrajne  emocje. Rozwój przemysłu, technologii  i chęć podnoszenia standardu życia przyczyniły się do tego, że zanieczyszczenia towarzyszą człowiekowi wszędzie. Trwałe zanieczyszczenia organiczne obejmują szeroką grupę związków chemicznych, które pozostają na stałe w środowisku, gromadzą się w organizmach żywych, mogą być przenoszone za pośrednictwem powietrza, wody lub gatunków wędrownych, docierając do miejsc, w których nie były ani wykorzystywane, ani produkowane. Obecnie coraz więcej uwagi badacze poświęcają nowo pojawiającym się zanieczyszczeniom – tzw. emerging pollutants EP. Literatura specjalistyczna wyróżnia dwie główne klasy EP: mikro- oraz nanozanieczyszczenia. Nanomateriały wykorzystywane są praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu, stosuje się je m.in. w produktach kosmetycznych, farbach, szkle odpornym na zarysowania, różnego rodzaju powłokach, mają one doskonałe właściwości bakteriostatyczne i dezodoracyjne. Jednak rosnące stale zapotrzebowanie na nanoprodukty  może doprowadzić do destabilizacji bioróżnorodności  w skali globu, powstają bowiem  nowe strumienie odpadów, które mogą mieć potencjalny wpływ na zdrowie ludzi i ekologię. Ogromnym globalnym problemem stały się w ostatnich latach tworzywa sztuczne. Wprowadzone na rynek w połowie XX wieku jako „cudowny” materiał – lekki, elastyczny, trwały i mocny – obecnie są uważane za jedno z ważniejszych zagrożeń, zaczęto dostrzegać prawdziwą „spuściznę” tych produktów i ich wpływ na środowisko i na człowieka. W kontekście tych wszystkich zagrożeń niezwykle istotne są działania mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu EP na środowisko, ważna jest więc właściwa implementacja postanowień Zielonego Ładu (Green Deal), wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego GOZ czy odpowiednich dokumentów prawnych wydanych  na poziomie globalnym, krajowym czy regionalnym. Biorąc pod uwagę istotność zagadnień związanych z EP, Autorka, wykorzystując obszerną literaturę przedmiotu, niezwykle wnikliwie omawia zagadnienia związane z obecnością w środowisku różnego rodzaju zanieczyszczeń pochodzących m.in. z farmaceutyków, środków higieny osobistej, perfluorowanych związków alifatycznych, nanozanieczyszczeń czy mikroplastiku. Analizuje źródła ich emisji, drogi migracji w środowisku, losy oraz sposoby ich usuwania. W kontekście doświadczeń związanych z pandemią koronawirusa Autorka podkreśliła rolę i znaczenie monitoringu wód, a także ścieków w wykrywaniu i zapobieganiu zagrożeń mikrobiologicznych, w tym wirusów.