Stany splątane. Fizyka a literatura współczesna

Dominika Oramus

Stan splątany to układ kwantowy dwóch lub więcej cząstek elementarnych wykazujący, jak to określał Einstein, „upiorne działanie na odległość”. Gdy dokonujemy pomiaru stanu jednej cząstki, druga „dostosowuje” do niej swoje parametry. Innymi słowy, dwa odległe i pozornie niezależne zjawiska okazują się ściśle ze sobą związane, a opis jednego z nich musi uwzględniać drugie.   W niniejszej książce termin „stany splątane” należy rozumieć jako metaforę określającą współzależność między fizyką a literaturą. Wykorzystując aparat badawczy literaturoznawstwa, autorka opisuje zależności pomiędzy fizyką a literaturą ostatnich stu lat. Genezą pracy było spostrzeżenie, że uproszczenia i skróty myślowe opisujące fizykę lub zjawiska z nią związane powracają konsekwentnie w kulturze XX wieku i później. Są wśród nich: z jednej strony rozłam intelektualny Zachodu na humanistykę i nauki ścisłe oraz osłabienie wiary w naukę i postęp, z drugiej zaś mit genialnego naukowca i jego moralnej odpowiedzialności za własne odkrycia.

Nauka i Teologia - niekoniecznie tylko na jednej planecie

Michał Heller

Gdy w gronie ludzi niezaangażowanych religijnie, pada słowo „teologia”, natychmiast pojawia się pytanie: Czy obecnie, wobec jej notorycznego konfliktu z nauką, można jeszcze mówić o teologii, która w jakimś racjonalnym sensie byłaby partnerką innych nauk?  Nawet jeżeli pytanie to nie zostaje wypowiedziane głośno, zawisa w powietrzu jako drążąca wątpliwość. Nie znaczy to jednak, że wszelkie polemiki ustały: zdaniem jednych, konflikty między teologią a nauką polegają wyłącznie na nieporozumieniach metodologicznych; zdaniem innych, dotykają istoty rzeczy i kompromitują teologię. Tak czy inaczej, istnienie konfliktów jest faktem historycznym. I zapewne pozostaną one z nami do końca dziejów zarówno nauki, jak i teologii. - Michał Heller   Ta książka jest nie tylko o tym, czy nasza teologia obowiązuje wyłącznie na naszej planecie, czy też ma wymiar kosmiczny, ale jeżeli teologia nie stawi czoła i temu zagadnieniu, to zmarginalizuje się już tu, na Ziemi. Naukowy obraz świata musi być naturalnym środowiskiem teologii. - Michał Heller

Matryca. Jak DNA programuje nasze życie

Robert Plomin

W „Matrycy” profesor Robert Plomin, pionier genetyki behawioralnej, czerpiąc z naukowego dorobku całego życia, argumentuje, że DNA jest najważniejszym czynnikiem modelującym to, kim jesteśmy. Nasze rodziny, szkoły i środowisko są ważne, ale nie wpływają na nas w takim stopniu, co geny. To dlatego, dowodzi Plomin, nauczyciele i rodzice, zamiast próbować popychać dzieci w różnych kierunkach, powinni zaakceptować je takimi, jakimi są. Nawet wybierane przez nas otoczenie i wydarzenia odciskające na nas największe piętno, od rozwodu po uzależnienia, do pewnego stopnia wynikają z naszych genetycznych predyspozycji. Dzięki rewolucji DNA już niedługo na podstawie samego kodu genetycznego od momentu urodzenia będziemy w stanie przewidzieć, kim staniemy się w przyszłości.

Predykacja. Elementy ontologii formalnej przedmiotów, własności i sytuacji

Jacek Paśniczek

Ontologia formalna bada najogólniejsze formalno-strukturalne aspekty rzeczywistości stosując w tych badaniach odpowiednie metody formalne. Wśród tych metod najważniejsze są metody wykorzystujące aparaturę logiczną. W prezentowanej monografii centralnym pojęciem, wokół którego ogniskują się rozważania ontologiczne jest pojęcie predykacji wyrażające przysługiwanie własności przedmiotom. Predykacja jest traktowana jako relacja między fundamentalnymi kategoriami ontologicznymi – kategoriami przedmiotów i własności. Tak rozumiana, predykacja współdeterminuje te kategorie, a zarazem wyznacza zależności ontologiczne między nimi. Logika analizuje różne możliwe pojęcia predykacji i tym samym stanowi podstawę teoretyczną przyjętej w niniejszej monografii ontologicznej perspektywy badawczej. Dyskutowane są różne logiczne systemy predykacji, w tym oryginalne systemy stworzone przez Autora. 

Siła empatii. Biznes i życie w wielokulturowym świecie

Gillian Tett

W czasach, gdy świat biznesu zdominowany jest przez technologię i analizę danych, Gillian Tett wzywa do zmiany sposobu myślenia - na antropologiczny (skupiony na człowieku). Po co? Aby lepiej odczytywać zachowania klientów, rynków i organizacji, a także stawić czoła wyzwaniom, z jakimi mierzy się społeczeństwo. Siła empatii uczy, jak odczytywać myśli i emocje innych ludzi, a przez to nie tylko zrozumieć inne kultury, lecz także spojrzeć na własne otoczenie z nowej perspektywy. Pokazuje, jak ta prosta, a zarazem rewolucyjna strategia przysłużyła się firmom takim jak Intel, Nestle, General Motors, Procter and Gamble, Mars, Danica czy wielu innym oraz jak można ją wykorzystać na co dzień zarówno w życiu, jak i w biznesie. Nie wiesz, jak się zachować na spotkaniu z przedstawicielami zagranicznej firmy? Chcesz zrozumieć fenomen ekonomiczny Doliny Krzemowej? A może oglądasz obrady sejmu i zastanawiasz się, czy za chaotycznymi wystąpieniami niektórych polityków kryje się starannie przemyślana strategia? Jeśli chcesz się nauczyć, jak ważna jest empatia w biznesie i w codziennym życiu, ta książka jest właśnie dla Ciebie.

Potęga nieskończoności. Jak rachunek różniczkowy i całkowy odkrywa tajemnice wszechświata

Steven Strogatz

Beststeller w zestawieniu New York Timesa. Książka nominowana do nagrody Naukowa Książka Roku Royal Society za 2019 rok. Bez rachunku różniczkowego i całkowego nie mielibyśmy telefonów komórkowych, telewizji, nawigacji satelitarnej ani badań ultradźwiękami. Nie rozumielibyśmy DNA, nie odkryli Neptuna ani nie nosili pięciu tysięcy piosenek w kieszeniach. Potęga nieskończoności opowiada o tym, jak rachunek różniczkowy i całkowy kusił i zachwycał jego odkrywców, począwszy od swych pierwszych przebłysków w starożytnej Grecji, a kończąc na odkryciu fal grawitacyjnych (zjawiska przez niego przewidzianego). Strogatz ujawnia, jak ta postać matematyki potrafiła sprostać wyzwaniom każdej epoki: wyznaczyć pole koła korzystając jedynie z piasku i patyka; wyjaśnić, dlaczego Mars czasami idzie „do tyłu”; wytworzyć elektryczność za pomocą magnesu; zapewnić, aby rakieta nie ominęła Księżyca; odwrócić losy walki z AIDS. „Wspaniała książka. Szereg inteligentnych i zdumiewających historii, które ukazują, jak rachunek różniczkowy i całkowy przyczynił się do powstania naszego współczesnego świata”. — „The Washington Post”

Nauka czytania w myślach. Co neuroobrazowanie może powiedzieć o naszych umysłach?

Russell A. Poldrack

Czytanie w myślach od dawna fascynowało autorów powieści science-fiction, a dzięki rozwojowi technik obrazowania aktywności mózgu, staje się teraz rzeczywistością. Światowej sławy neuronaukowiec, Russell A. Poldrack przygląda się początkom technik neuroobrazowania, ich rozwojowi oraz najnowszym odkryciom naukowym, które nie byłyby możliwe bez skanerów mózgu. Opowiada o pionierach neuronauki i przełomowych wynalazkach, które doprowadziły do odkrycia najbardziej wpływowej metody badania mózgu i umysłu, jaką jest funkcjonalne obrazowanie rezonansem magnetycznym (fMRI). Wybiega także w przyszłość, nakreślając perspektywy stosowania neuroobrazowania w dziedzinach takich, jak marketing, polityka, prawo czy psychiatria, a także przygląda się nadużyciom przedstawicieli własnej dziedziny nauki.

Filozofia kosmologii

Michał Heller

Co to znaczy, że wszechświat się rozszerza? Czy Wielki Wybuch rzeczywiście był jego początkiem? Dlaczego nocne niebo nie świeci jednostajnym blaskiem? Czy wszechświat można uważać za układ izolowany? W Filozofii kosmologii Michał Heller we właściwym sobie klarownym i pasjonującym wywodzie oprowadza Czytelnika po gąszczu tematów filozoficznych, które towarzyszyły kosmologii od jej zarania, aż do momentu uformowania się jej jako dojrzałej nauki empirycznej. Wskazuje na filozoficzne implikacje problemów kosmologicznych i opisuje rozwiązania, jakie próbowali dla nich znaleźć najwybitniejsi fizycy XX wieku. Książka, którą trzymają Państwo w rękach, jest pierwszym polskim dziełem, które mierzy się z problematyką rodzącą się na styku pozornie odległych dyscyplin, jakimi są filozofia i kosmologia. Autor pokazuje, że w istocie ich interakcja jest nieunikniona, gdyż – jak sam stwierdza – „tam, gdzie w grę wchodzi wszechświat, trudno na bok odłożyć swoje filozoficzne upodobania lub uprzedzenia”