Rejs do Indonezji

Kazimierz Ciemny

Wspomnienia marynarza z rejsu do Dżakarty na drobnicowcu „Duwet” zbudowanym w stoczni gdańskiej dla armatora indonezyjskiego, które autor napisał na podstawie notatek sporządzonych podczas tego rejsu, tj. w 1960 r. Bez tamtych zapisów sprzed kilkudziesięciu lat nie byłoby możliwe wydanie tej książki, pokazującej autentyzm ciężkiej pracy na statku, wysiłku, ale też zachwytu nad egzotyką, z którą autor stykał się podczas podróży.

Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego

Tadeusz Linkner

Jakie atrybuty posiadał Perun? Kim była Mokosz? Jak przedstawiany był Światowid? Który naród najczęściej modlił się do Wołosa? Za jakie sprawy odpowiedzialny był Radagost? Gdzie czczony był Rugewit? Skąd zwyczaj topienia Marzanny? Odpowiedzi znajdziesz w tej książce. Tadeusz Linkner sięgnął do rękopisu Bronisława Trentowskiego, romantycznego badacza mitologii słowiańskiej. Trentowski był pierwszym, który tak oryginalnie usystematyzował słowiańskie wierzenia. Jego praca Wiara słowiańska albo etyka piastująca wszechświat nigdy nie została opublikowana. Tutaj mamy okazję poznać ponad trzystu słowiańskich bogów i demonów.

Morkut i inne opowiadania

Aleksandra Majdzińska

Niczym przez szkło powiększające autorka obserwuje detale spraw pomijanych, niezauważanych, które toczą się z dala od głównych dróg. Takich, o których woli się milczeć. Każde opowiadanie to los pojedynczego człowieka zdeterminowany przez wielką historię lub przez drobne, codzienne sprawy. Czternaście zapamiętanych obrazków, przy których warto się zatrzymać. Aleksandra Majdzińska debiutuje książką poruszającą zupełnie dzisiaj zapomniane wątki, zapisuje białe plamy polskiej kultury, powraca do tego, co nieśmiało i w ramach mowy ezopowej pojawiało się w polskiej prozie lat 60. Morkut to opowieść o tych, którym nigdy nie oddano głosu (jak dzieci, biedota, wrogowie narodowi) albo ich głos marginalizowano (jak większość kobiecych bohaterek). Ironia historii, ślepe tory dziejów, wstydliwe zdarzenia – to jej żywioł. Mocny rysunek, wyraziste konflikty równoważą się tu z zawieszonymi zakończeniami i niejasną oceną moralną, powracają wypierane narodowe traumy, cały katalog wstydów i hańb. Żywiołem tych opowiadań jest historia, ale pojmowana w sposób nowoczesny, z żywymi, świeżymi postaciami, bo Majdzińska dobrze wie, że publikuje po #MeToo i po uznaniu w Polsce przemocy domowej za akceptowaną władzę rodziców. O piszących w ten sposób mówi się dzisiaj, że nie biorą jeńców. Paulina Małochleb, ksiazkinaostro.pl

Duchy u franciszkanów i inne niezwykłe opowieści z Trójmiasta

Bolesław Dobrowolski

Książka jest debiutem literackim autora. Znalazły się w niej znane historie i legendy Trójmiasta, takie jak opowieść o UFO w basenie portowym w Gdyni, historia o grobie tzw. „Jasia Pierdółka” czy opowieść o piwie w kranach domów położonych w pobliżu browaru gdańskiego. Opowieści zawarte w tym tomie przedstawiają bogactwo życia codziennego, mentalność mieszkańców, a przede wszystkim, żywą, nową kulturę Trójmiasta, powstającą od zakończenia drugiej wojny światowej aż do dziś.

Wyspa diabła

Einar Kárason

Lata 50. XX wieku. Thulecamp w Reykjaviku – dzielnica baraków, zamieszkiwana przez łobuzów, pijaków i biedotę. Tutaj dzieci zbyt szybko dorastają, rzeczy się zdobywa, a pracę traktuje dorywczo. Na czele wielopokoleniowej rodziny Thomassonów, zamieszkującej Thulecamp, stoi wróżka Karolina, kobieta silna i zdeterminowana. Córka Karoliny, Gogo, wychodzi za mąż za amerykańskiego żołnierza. Thomassonowie liczą, że dzięki temu ich los się poprawi. Okazuje się jednak, że „amerykański sen” może być koszmarem. Kárason z niebywałą zręcznością opowiada o losach mieszkańców i mieszkanek Thulecampu, a jego bronią w walce z beznadzieją świata jest humor. Wyspa diabła to w Islandii powieść kultowa. Kupił ją co ósmy mieszkaniec tego kraju.

Proszarki, celebrytki i święte. Gdańskie herstorie

Michał Ślubowski

Bohaterkami tej książki są gdańszczanki. Niektóre z nich znamy z imienia i nazwiska, jak Annę Renatę Breyne, Almę Richter czy Johannę Schopenhauer. Inne możemy poznać jedynie zbiorowo jako członkinie grup społecznych: zakonnic, służących, proszarek czy położnych. Obok mieszkanek Gdańska bohaterkami książki są również wybitne postaci swoich czasów, które gościły w mieście: angielska mistyczka Margery Kempe, niemiecka aktorka Karoline Bauer, kilka polskich królowych, pruska królowa Luiza. Oficjalnie nie sprawowały władzy i nie mogły samodzielnie decydować o swoim losie, ale ich wpływ na politykę, kulturę czy religię jest bezsprzeczny. Dzięki książce „Proszarki, celebrytki i święte” historia Gdańska po raz kolejny zostaje uzupełniona o perspektywę herstoryczną.

Śmierć jeździ audi

Kristian Bang Foss

„Na początku wszystko było proste jak drut” – zaczyna swoją opowieść Asger. Potem sprawy zaczęły się komplikować: utrata pracy, rozstanie z dziewczyną, długi, alkohol. W akcie desperacji Asger odpowiada na ogłoszenie o poszukiwaniu asystenta osoby niepełnosprawnej. Tak poznaje młodego, ale znudzonego życiem i zgorzkniałego Waldemara. Mężczyzna porusza się na wózku inwalidzkim, mieszka na kopenhaskim blokowisku, pali skręty i cały dzień ogląda telewizję. Asger jest jedyną osobą, która potrafi znaleźć z Waldemarem wspólny język, bo sam też nie ma już nic do stracenia. Ich znajomość okaże się tym, na co obydwaj czekali całe swoje życie.   Powieść Śmierć jeździ audi zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2013 roku.

Jełgawa '94

Jānis Joņevs

Jak to jest zapuszczać włosy, które nigdy nie rosną tak szybko, jak by się chciało? Co to znaczy, że ma się jedyną w mieście koszulkę Obituary, cudem zdobytą w lumpeksie? Jak bardzo boli fanga w nos od łysego prześladowcy? Co się robi, gdy walkman wciągnie ulubioną kasetę? I czego się nie robi, by pójść na koncert ukochanego zespołu black metalowego? O tym wszystkim opowiada Jānis, który tuż po śmierci Kurta Cobaina zaczyna interesować się grunge’em. Wkrótce potem trafia na miłość swojego nastoletniego życia – metal. Jełgawa ʼ94 to powieść o fascynacji muzyką, która pozwoliła bohaterowi przetrwać niełatwy czas dorastania.   Powieść zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2014 roku.