Pocałunki ludu. Poezja i krytyka po roku 2000

Dawid Kujawa

Dawid Kujawa – marksistowski krytyk literacki, redaktor, teoretyk, doktor nauk humanistycznych. Zajmuje się głównie najnowszą polską poezją, francuskim poststrukturalizmem i włoskim autonomizmem. Ostatnio wraz z Jakubem Skurtysem i Rafałem Wawrzyńczykiem przygotował i opatrzył posłowiem wybór wierszy Jarosława Markiewicza pt. "Aaa!… 111 wierszy" (Wydawnictwo Convivo 2020). Mieszka w Katowicach, pracuje jako programista. *** "Pocałunki ludu" to esej, w którym wiersze stają się punktem wyjścia do krytycznej analizy późnego kapitalizmu i do rozważań nad możliwościami zaistnienia lepszego świata. Autor przygląda się dyskursowi krytycznoliterackiemu pierwszej dekady XXI wieku, by zrekonstruować proces postmodernizacji polskiej poezji, który to proces pozbawić miał literaturę tego, co z politycznego punktu widzenia zawsze okazuje się w niej najistotniejsze: jej wychylenia w przyszłość, towarzyszącej jej nadziei na zmianę materialnej rzeczywistości. Pisząc o poetach i poetce pomijanych przez główny nurt kultury, Kujawa rezygnuje z tradycyjnych zabiegów interpretacyjnych, ale nie po to, by testować modne metodologie – immanentystyczna analiza poezji, w której kategoria „znaczenia” nie odgrywa istotnej roli, pozwala lepiej osadzić lirykę w życiu społecznym. Wiersz nie jest tu już zawieszonym w próżni elementem ideologicznej nadbudowy, biernie odbijającym relacje klasowe, ale zalążkiem możliwego świata, aktywnie uczestniczącym w produkcji podmiotowości.    *** Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o postfordowskim kapitalizmie i nędzy tożsamościowej lewicy, ale baliście się zapytać krytyka poetyckiego. Dawid Kujawa upomina się o poezję rozumianą – po marksowsku – jako poiesis: wytwarzanie światów możliwych. Demaskuje oportunizm klasy specjalistyczno-menedżerskiej (PMC), która uwłaszczyła się na dekonstrukcjonistycznych modach i pomogła w prywatyzacji dyskursów. I przybliża poezję, która zamiast efekciarskiego pseudoradykalizmu wyprowadza nasze pragnienia poza kapitał: ku dobrom wspólnym.  – Łukasz Moll *** Dawid Kujawa jest mocnym zawodnikiem w polu krytyki: stawia wyraziste tezy, a jego metakrytyczne oko śledzi uważnie gesty zarówno adwersarzy, jak i mistrzów. Pocałunki ludu to prezentacja jednego z najciekawszych i najbardziej kontrowersyjnych projektów krytycznych ostatnich lat. Mimo historycznie ugruntowanych lektur autor nie boi się wychylać: rewiduje kanon, by zerkać w stronę możliwego. Jeszcze będziemy się spierać o tę książkę, ale jaka piękna to będzie kłótnia!  – Zuzanna Sala

Od polityki do poetyki. Prace ofiarowane Stanisławowi Jaworskiemu

Cezary Zalewski

Wstęp, Anna Burzyńska Anna Burzyńska, Hermeneutyka i erotyka Michał Paweł Markowski, Komitywa Michał Rusinek, Niebezpieczne związki retoryki i gramatyki. Opis przypadku Franciszek Ziejka, Na straży drogocennych skarbów przeszłości (O rozlicznych zasługach Józefa Dietla) Tadeusz Bujnicki, Miasta Broniewskiego Cezary Zalewski, Scribo, ergo sum? Niechciane arcydzieło Tadeusza Brezy Jarosław Fazan, Ma lat 22 Tadeusza Peipera, czyli portret poety z czasów „klasztornej” młodości Jolanta Dudek, Główne nurty poezji polskiej w dwudziestym wieku z historią w tle i aktualne obowiązki poety – według Traktatu poetyckiego z moim komentarzem (2001) Czesława Miłosza Dorota Wojda, Rymkiewicz: Sein zum Tode Andrzej Juszczyk, Słowo – ciało – fetysz. Artystyczne operacje na seksualności (przypadek Parnickiego) Krzysztof Zajas, Stanisław Vincenz i Europa kultur Andrzej Hejmej, Tekst intermedialny (Arw Stanisława Czycza) Anna Łebkowska, Dotyk – piętno – ciało. O jednej powieści Zofii Romanowiczowej Magdalena Lubelska, Polska wprost i „z ukosa”. O Dolinie nicości Bronisława Wildsteina i Marszu Polonia Jerzego Pilcha Urszula Chowaniec, O widzialnych i niewidzialnych podróżniczkach w literaturze polskiej dekady 1997–2007 Antonina Lubaszewska, Piszę, więc mniej jestem? Od Listu Lorda Chandosa do Postscriptum Lady Chandos Barbara Kołosowska-Zalewska, Specyfika przedstawień mgły. Analiza na podstawie zestawienia wybranych fragmentów Samuela Zborowskiego Juliusza Słowackiego i Solaris Stanisława Lema Henryk Markiewicz, O księgach pamiątkowych – w księdze pamiątkowej 341 Indeks nazwisk

Zabójcze idee. Co próbują nam przekazać terroryści?

Ryszard M. Machnikowski

Wybrane teksty zyskały bardzo szerokie rzesze odbiorców, wpływając na poglądy i działania części z nich. Zawierają one zabójcze - dosłownie - idee, rezonujące w umysłach tysięcy, a niekiedy milionów ludzi w różnych zakątkach świata. Dokumenty te przyczyniały się w istotny sposób do tworzenia terrorystycznych ideologii, oddziałujących na szerokie masy ludności. Przekonani przez terrorystów ludzie decydowali się na przyłączenie do grup terrorystycznych lub przeprowadzenie samodzielnych zamachów. Choć przedstawione dokumenty dziś są uznawane za niemal "klasyczne" - z jakichś powodów niesłychanie rzadko stają się przedmiotem szerszego akademickiego namysłu i publicznej debaty. Tymczasem zapoznanie się z treściami zawartymi w terrorystycznych tekstach może w istotnym stopniu pomóc w odpowiedzi na ważne pytanie: "Dlaczego terroryści robią to, co robią, czyli zabijają ludzi?". Nie chodzi tu o indywidualne, szczególne, "psychologiczne" motywacje terrorystów, lecz o motywacje ideowe, które skłaniają ich do podjęcia aktów przemocy. Dzięki lekturze wybranych dokumentów jesteśmy w stanie choć częściowo wniknąć w umysłowość ich twórców i sposób postrzegania przez nich rzeczywistości. Możemy też poznać powody prowadzenia tej specyficznej działalności oraz cele, które chcą osiągnąć terroryści.

Трени й інші вірші

Jan Kochanowski

До книжки відомого польського поета епохи Відродження ввійшли його кращі фрашки та пісні, поема «Шахи» і цикл елегій «Трени». Кохановський не був єдиним поетом польського Відродження. Його попередники 2014 Бернат з Любліна, Станіслав Клерик з Бохні, Миколай Рей (усі вони писали не тільки латинською, а й польською мовами). Були перед ним і такі поети-гуманісти, як Клеменс Яніцький, Анджей Кржицький та інші. Але тільки Кохановський досяг у своїй творчості вершин, які (аж до появи Міцкевича) давали повне право називати його першим серед польських поетів. Його поезія, як усяке творіння справжнього митця, не втратила свого значення і сьогодні, вона хвилює і наводить на роздуми.

Dworek pod Malwami 66 - A tam biegnie panna

Marian Piotr Rawinis

Próba, jakiej poddani zostali Barbarka von Tromm i Misza Kalinowski, właśnie dobiegła końca. Po półtora roku niewidzenia młodzi mogą znów się spotkać i zdecydować, czy chcą związać się małżeństwem. Dziadek Miszy jest spokojny i sugeruje dać młodym trochę wolności. Matka Barbary stara się odroczyć plany ślubu, obawia się, że córka wyjedzie z mężem do Argentyny i zupełnie straci z nią kontakt. Zdenerwowanie udziela się także kochankom. Czy po tak długiej przerwie wciąż będą do siebie pałać uczuciem?

Umowa na seks

Alessandra Red

Kiedy piętnaście minut później Anna otwierała drzwi pokoju hotelowego, Kaja czuła, że jej ciśnienie jest już tak wysokie, że albo dostanie zawału, albo zemdleje. Od lat nie miała w sobie takiego podniecenia. Kobieta przepuściła ją przodem, po czym weszła do środka i zamknęła za sobą drzwi. Podeszła do Kai tak blisko, że ta czuła na sobie jej oddech. Anna oparła ją o ścianę, zamykając między swoimi rękoma. Patrzyły na siebie przez moment, aż Kaja nie wytrzymała. Podniosła dłonie i dotknęła nimi jej twarzy. Przyciągnęła ją do siebie i ciężko oddychając, zaczęła całować." Anna i Kaja zawierają umowę na seks bez zobowiązań. Obie są w na pozór szczęśliwych związkach, w których brakuje właściwie tylko jednego: zbliżeń fizycznych. Jedna dodaje bardzo bezpośrednie ogłoszenie na znanym portalu LGBT+. Druga na nie odpowiada. Czy uda im się znaleźć to, czego pragną? Czy przy okazji nie naruszą równowagi w swoich pozornie udanych związkach? Dokąd ta sytuacja zaprowadzi bohaterki i ich partnerki? Czy możliwe jest rozdzielenie miłości od łóżkowej przygody i tej szczypty pieprzu, której brakuje nam we własnych, długoletnich relacjach? Poznaj Annę i Kaję, kobiety, które połączyło wielkie pragnienie.

Koniec świata, umyj okna

Agnieszka Jelonek

Alicję zaczynają dręczyć ataki paniki. Wkrótce lęk całkowicie opanowuje jej życie. Nie rozumie, co się z nią dzieje; ma niepijącego męża, wystarczająco dobrą pracę i wspierającą rodzinę. Skąd zatem biorą się te stany? Alicja ukrywa swój koszmar, próbując żyć „normalnie”, w końcu jednak traci grunt pod nogami, a kto nie ma kontroli nad życiem, ten przestaje widzieć w nim sens. Szukając przyczyn zaburzeń, Alicja zaczyna dostrzegać to, co wcześniej umykało niezauważone. Alicja ma napady paniki. Skondensowanego lęku uderzającego znikąd, w różnych okolicznościach, tak potężnego, że człowiek wymiotuje, dostaje biegunki, nawiedzają go na przemian fale gorąca i przeraźliwego zimna. Reszta czasu upływa na lęku przed następnym atakiem, więc skutek jest taki, że człowiek boi się bez przerwy. Własna psychika może być izbą tortur w wewnętrznym więzieniu. W tej opowieści lękowcy odnajdą siebie, a ci, którzy miewają lęki w zwykłym człowieczym rozmiarze, poczują ulgę, że to nie na nich padło. Świetna, do głębi poruszająca proza. Michał Cichy „Jesteś z tym sama”, mówi Agnieszka Jelonek. „Strach to twój problem”. I w jakiś przedziwnie pozytywny sposób pokazuje, że dla dorosłej kobiety bycie samą wobec pewnych wyzwań to najkorzystniejsza pozycja, z jakiej może się z tym wyzwaniem zmierzyć. Wąż, któremu tylko my same możemy zdeptać głowę: dziękuję autorce, że jej piękna książka przypomina mi, że to możliwe i że nikt za mnie tego zadania nie wykona. Justyna Bargielska

Biwak opowiadanie erotyczne

Annah Viki M.

Gdy w końcu wylądowałam w namiocie, nie mogłam przestać myśleć o brązowych oczach Artura. [...] Ale to niebieskie oczy Michała przyśniły mi się w nocy. Oraz jego dłonie chwytające mnie za biodra. Moje ciało potrzebowało spełnienia." Aleksandra wyjeżdża na biwak ze znajomymi. Koleżanka próbuje ją swatać z Arturem, kolegą swojego chłopaka, jednak ta marzy o niedawno poznanym Michale. Pewne okoliczności sprawiają, że zbliża się do Artura i właśnie wtedy na biwaku pojawia się Michał. Który z nich zostanie kochankiem Aleksandry? A może wcale nie musi wybierać? Ta gorąca, letnia historia z nieoczekiwaną przygodą w plenerze spodoba się fan(k)om wakacji pod namiotem i fantazji o miłosnych trójkątach!