John Rawls. Uzasadnienie, sprawiedliwość i rozum publiczny

Krzysztof Kędziora

Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa, podobnie jak i jego filozofia polityki, nie są łatwe do intelektualnego przyswojenia. Mimo że był filozofem amerykańskim i ewidentnie bliska była mu anglosaska tradycja analityczna w filozofii, która odznacza się dążeniem do jasności stylu i ogólnej klarowności intelektualnej, to jednak czytelnik jego Teorii sprawiedliwości i w nieco mniejszej mierze innych prac z pewnością nie ma łatwego zadania. Śledzenie meandrów myśli Rawlsa jest bowiem trudne i wymaga wielkiej koncentracji. W tym sensie wprowadzenie do jego teorii sprawiedliwości i filozofii polityki to rzecz z pewnością bardzo potrzebna, więc projekt Krzysztofa Kędziory należy przywitać z radością. Jego wykonanie także budzi szacunek i uznanie. Z recenzji prof. Andrzeja Szahaja

Wesele. Dramat w trzech aktach

Stanisław Wyspiański

Noc listopadowa. Świetlica w wiejskiej chacie. Trwa wesele Pana Młodego, który jest inteligentem, z Panną Młodą, pochodzącą z chłopskiej rodziny. Goście również wywodzą się z obu stanów. Zabawa szybko się rozkręca. Nocą pod dach Gospodarza przybywa Rachela, młoda Żydówka o wrażliwej, poetycznej duszy. To ona, ulegając weselnej euforii, zaprasza na zabawę Chochoła, stojącego za oknem. W wesoły gwar weselnej biesiady niepostrzeżenie wsącza się aura niesamowitości... Dramat opisuje autentyczne wydarzenie, jakim było wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. W utworze Wyspiański przeplata wątki realistyczne i symboliczno-wizyjne. Wesele jest kontynuacją dramatów romantycznych. Przedstawia sytuację duchową narodu, nawiązując m.in. do rzezi galicyjskiej z 1846 r. Wskazuje, dlaczego Polacy nie potrafią wywalczyć niepodległości.

Co tam u Ciumków?

Paweł Beręsewicz

Na ulicy Cichej mieszkają Ci... Ciumkowie. Jeżeli jakiś przechodzień przypadkiem zajrzałby przez okno do Ciumkowego domu, nie zobaczyłby pewnie nic niezwykłego... Chyba że tata byłby akurat dorodną gruszą, Grzesiek obmyślałby zegarowy przytrzymywacz do psów, Kasia walczyłaby ze strasznym Wszystkożerem, Burek próbował się porozumieć z kotami, a cała rodzina nękałaby biednego pajączka z chorą nóżką. Ale tak poza tym to całkiem miła i spokojna rodzinka, którą naprawdę warto odwiedzić. A jak już będziecie ich gośćmi, to może znajdziecie skarp-Etki i dostaniecie kawałek urodzinowego tortu. Dowiecie się, dlaczego pomidory są ble i co to jest OTMS. Uważajcie tylko na okrutną prababcię i nie używajcie słów zakazanych (bo zaraz zapłacicie 20 groszy!).

Fizjologia małżeństwa

Honoriusz Balzak

Utwór stanowi wgląd w życie małżeńskie, aż po najbardziej intymne szczegóły. Całość utworu dzieli się na trzy części. Pierwsza zawiera Uwagi ogólne, druga Środki obrony wewnątrz i zewnątrz, trzecia mówi O wojnie domowej między małżonkami. Sześć początkowych rozdziałów tego brewiarza makiawelizmu małżeńskiego przedstawia stan małżeństwa francuskich warstw ludzi bogatych i proponuje serię reform mających poprawić pozycję małżeńską kobiet, a jednocześnie przeszkodzić im zdradzać mężów. Poczynając od rozdziału siódmego mąż zostaje zepchnięty do defensywy, na pozycję osoby, której szczęście małżeńskie zostaje zagrożone. W rozdziale ósmym autor wskazuje symptomy, po których mąż może rozpoznać zapowiedź kryzysu małżeńskiego oraz moment, w którym kobieta zaczyna myśleć o zdradzie. Kończący część pierwszą rozdział dziewiąty książki Fizjologia małżeństwa przedstawia historię małżeństwa we Francji i powtarza propozycje autora mające służyć naprawie małżeństwa. Część druga stanowi kodyfikację środków ostrożności, które powinien podjąć roztropny mąż, aby swą małżonkę zachować dla siebie. W części trzeciej autor maluje klęskę męża, który jest niezdolny do przewidzenia nadchodzącej zdrady i przyprawienia mu rogów.

Hetmani i dowódcy I Rzeczpospolitej

Jakub Jędrzejski

Hetmani i dowódcy Rzeczpospolitej do dziś symbolizują chwałę polskiego oręża pod rządami królów elekcyjnych. To dzięki nim w historii zapisały się wielkie zwycięstwa pod Pskowem, Kircholmem, Kłuszynem, Beresteczkiem, Chocimiem i Wiedniem. Nasze wojska toczyły wiele zaciętych bitew i krwawych wojen z sąsiednimi państwami. działania militarne wywarły ogromny wpływ na przemiany w naszym państwie, które coraz bardziej pogrążało się w kryzysie.   Jakub Jędrzejski opisuje wybitne jednostki na tle burzliwych czasów. Są to Jan Zamoyski, Stanisław Żółkiewski, Jan Karol Chodkiewicz, Jeremi Wiśniowiecki, Jan Sobieski, Hieronim Lubomirski. Przez pryzmat ich sylwetek autor opowiada dzieje Rzeczpospolitej od zwycięskich wojen toczonych z Moskwą w drugiej połowie XVI wieku, aż do klęski podczas wielkiej wojny północnej na początku XVIII wieku. Z pasją i znawstwem epoki przedstawia zarówno zwycięskie boje i kampanie, jak i porażki bitewne oraz konflikty pomiędzy dowódcami.   Jak naprawdę przebiegały wydarzenia opisane przez Henryka Sienkiewicza w Trylogii? Który z hetmanów był demagogiem i zachowawczym wodzem, a kto zginął na polu bitwy? Dlaczego Jan Sobieski i Hieronim Lubomirski zostali oskarżeni o zdradę? Kto sprzeciwiał się nadaniu księciu Jaremie buławy hetmańskiej? Jak przebiegały zmagania wojenne wokół zamków w Chocimiu i Kamieńcu Podolskim? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w „Wodzach i hetmanach I Rzeczpospolitej”.   Najnowszy e-book portalu Histmag.org to pozycja obowiązkowa nie tylko dla miłośników wojskowości i historii Rzeczpospolitej Obojga Narodów.   Jakub Jędrzejski - absolwent dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Miłośnik historii wojskowości i dziejów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Współpracownik portalu Histmag.org. Autor fanpage'a "Rzeczpospolita Obojga Narodów" na Facebooku.

Mój dekalog

Mirek Konieczny

Czy ktoś z was chciałby pójść do piekła. Oczywiście połowa z was odpowie, że tak, że w piekle jest fajnie i świetne imprezy jakie wystawia Lucyfer, że najlepsze laski już tam są i można pić i ćpać do woli. Otóż ćpać. To słowo wywołuje u wszystkich dziwne dreszcze na tyle przyciąga, co i odpycha. Połowa z was, gdyby miała tylko okazję, to by przyćpała a jeśliby to nie wiązało się z żadnymi konsekwencjami, to i wszyscy. Ale wierzcie mi nie na słowo, bo zaraz przeczytacie coś co przekona was, że narkotyki to najprostsza droga do piekła tego po śmierci i za życia. Ćpuny to kołaczące się miedzy nami dziwne istoty, które na pewnym etapie uzależnienia sprzedaliby matkę i ojca za działkę nie nie po to żeby poczuć haj, ale, żeby poczuć się normalnie. Tak jak wy czujecie się teraz, prawdziwy ćpun czuje się dopiero po zażyciu działki. Więc ćpuny mają piekło już za życia.Główny bohater wpada w piekło najgorsze z możliwych, bo po zażyciu ogromnej ilości narkotyków udaje się w swoją najdłuższa podróż podróż do Tartaru tej części Hadesu (królestwa podziemi) gdzie cierpienie i to fizyczne jest immanentną, przyrodzona częścią bytu. Cierpi on niesłychane katusze wywołane przez lek psychotropowy, którym go tam faszerują jak dobrą kaczkę rodzynkami. Każdy zastrzyk potęguje tylko ból. Aż bohater Mirek mówi w końcu, że przekonał się o tym, że piekło jest miejscem gdzie odbiera się najgorsze katusze i to nie w jakichś kotłach ze smołą, ale w porządny militarny sposób przydzielanymi szprycami.Czy mamy żałować Mirka. Przecież dostał się on tam na głębie Tartaru z własnej woli. Czy aby z własnej. Gdyby wiedział do czego doprowadzi go flirt z narkotykami, to czy zabierałby się za nie?Oczywiście, że nie tylko że jego nikt nie ostrzegł, a wy po przeczytaniu książki nie będziecie już mogli powiedzieć, ze nikt was nie ostrzegał Więc jeśli mimo to sięgniecie po narkotyki, to znaczy że macie niepoukładane w głowach.PATRONAT MEDIALNY:TwojaKultura.plMIrek KoniecznyUrodził się 23 VII 1964 a więc Lew i to urodzony pod Błękitnym olbrzymem Regulusem, a w chińskim zodiaku Drewniany Powietrzny Smok. Jest to mieszanka najlepszych możliwych okoliczności zodiakalnych, więc musi to być nietuzinkowa postać. Jego młodość po ukończeniu w 1983 roku liceum im. B. Nowodworskiego przypada na magiczne lat osiemdziesiąte lata wybuchu kultury dzieci kwiatów związane z polami makowymi rosnącymi na każdym zadupiu i wynalezienia metody otrzymywania kompotu na kationicie. Mirek jak dziesiątki tysięcy młodych ludzi wędrował ścieżką Freemanów, wolnych ludzi tej epoki, w których życiu jak śpiewał bard jego pokolenia Ryszard Riedel z Dżemu powiał boczny wiatr i wytrącił ich z prostej drogi kariery. Po ukończeniu biologii na UJ w roku 1989 podjął się zawodu nauczyciela j. angielskiego i biologii w szkołach podstawowych. Przepracował jedynie 5 lat. Jazda na trawie i kompocie nie pozostawała jednakowoż bez śladu. Był wielokrotnie hospitalizowany w szpitalach psychiatrycznych od Kobierzyna, gdzie jego pierwszy pobyt został udokumentowany w monodramie Mój dekalog, czyli dziesięć wariacji na temat wariacji, przez Jarosław, gdzie był poddany serii elektrowstrząsów, po Leżajsk. Najgorszym jednak nie był jego heroinizm, ale przerzucenie się na najtańszy rodzaj narkotyku metkatynon przy produkcji którego używa się nadmanganianu potasu, a mangan przyjmowany w dużych dawkach wywołuje locura manganica szaleństwo manganowe, jak i spalenie części ośrodkowego układu nerwowego, a dokładniej móżdżka. W końcu w 2000 roku odbył leczenie w gliwickiej Familii. Od 2002 roku przebywa w jednym z krakowskich DPS-ów. Mirek miał i tak wiele szczęścia PRZEŻYŁ, co udało się niewielu, a jego szlak znaczony jest śmiercią przyjaciół. Ale dzięki temu, że przeżył, my możemy dzięki jego tekstom zanurzyć się w ten wspaniały wolny czas, kiedy liczyły się tylko miłość, przyjaźń i odpał makowy.Autor książek: Ostatni hippis PRL-u, czyli metafizyka pól makowych (2006), Sen o Victorii (2009), Czarodziej z Łanowej (2011).

Krótka historia ekonomii

Niall Kishtainy

Skąd bierze się bieda? Czy kryzysów ekonomicznych naprawdę nie da się uniknąć? Czy interwencje państwowe w gospodarce są przekleństwem czy też koniecznością? Odpowiedź na te podstawowe pytania powinna zainteresować każdego, jednak zniechęcać może nieprzyjazny żargon ekonomiczny. Właśnie dlatego ta jasna, zrozumiała i wciągająca książka okazuje się idealnym rozwiązaniem dla młodych czytelników dopiero poznających ekonomię oraz ludzi, którzy chcą lepiej zrozumieć historię gospodarczą oraz rządzące nią idee począwszy od starożytności, a na czasach współczesnych skończywszy. Historyk gospodarczy Niall Kishtainy w krótkich rozdziałach ułożonych w porządku chronologicznym opisuje najważniejsze prądy i wydarzenia. Przy okazji przedstawia myślicieli takich jak Adam Smith, Karol Marx czy John Maynard Keynes. Wskazuje również punkty zwrotne historii, w tym wynalezienie pieniądza, narodzenie się kapitalizmu i Wielki Kryzys, oraz opisuje zjawiska przedsiębiorczości i nierówności, analizuje ekonomię behawioralną i kryzysy finansowe. Krótka historia ekonomii naświetla czołowe idee ekonomiczne, a także siły i dylematy kształtujące współczesny świat w czasach, w których wydają się ważniejsze niż kiedykolwiek. O książce: "Błyskotliwie napisana, wciągająca historia ekonomii. Bardzo ludzka. Można się z niej sporo nauczyć, czego jestem najlepszym dowodem" - Tim Harford, autor "Messy" i " Sekretów ekonomii, czyli ile naprawdę kosztuje twoja kawa?". "Doskonałe wprowadzenie do ekonomii, przeznaczone dla osób początkujących. Książka napisana z werwą, a przy tym zabawna. W sposób dogłębny wyjaśnia, co ekonomiści wnieśli do współczesnego rozumienia świata" - Robert J. Shiller, laureat nagrody Nobla z ekonomii. "Ta książka stanowi intelektualną skrzynię ze skarbami dla każdego, kto interesuje się historią i wielkimi ideami oraz rolą, jaką myślenie ekonomiczne odgrywało w nich przez ponad 2000 lat". - Charles Wheelan, autor Naked economy "Wielu chciałoby dowiedzieć się więcej o teoriach ekonomicznych - ale najwyraźniej nie dość mocno, by znieść dyskomfort związany z czytaniem o nich. "Krótka historia ekonomii" Nialla Kishtainy'ego rozwiązuje ten problem: jest naprawdę krótka i na tyle dobrze napisana, by czytało się ją bez większego wysiłku, a jednocześnie w sposób dogłębny chwyta głębię myśli, które zmieniły nasz sposób myślenia o świecie" - Robert H. Frank, autor The Economic Naturalist

Tybet płonie

Oser

Słowo „samospalenie” (chiń. zifen) nie oddaje pełni indywidualnego i politycznego znaczenia tego aktu. Jeśli ugrzęźniemy w podobnych określeniach, nie pojmiemy, co dzieje się dziś w Tybecie, lub zrozumiemy to opacznie. Wielu zdaje się sądzić, że to działanie przeciwko sobie, widząc w nim samobójstwo w płomieniach, które wznieca się własnymi rękoma. Gdyby wszakże ostatecznym celem była śmierć, po co zadawać sobie męczarnie trawienia ogniem każdego skrawka ciała? W tym właśnie tkwi klucz do zrozumienia: samospalenie jest nade wszystko najdobitniejszym, najdrastyczniejszym aktem oporu i przywracania dumy, podejmowanym przez zwykłych ludzi, którzy jak my wszyscy wzdragają się na samą myśl o tak straszliwym bólu. Strajk głodowy jest uznanym i szanowanym medium sprzeciwu, samospalenie zaś odrzucamy, bowiem nie jesteśmy w stanie nie tylko zaakceptować, ale nawet wyobrazić sobie związanej z nim męki. Nie musimy jej przecież znosić, a jedynie przyjąć do wiadomości, by uświadomić sobie potęgę odwagi, która ciska kruche ciało w ogień w proteście przeciw tyranii. Mimo sugerującej to nazwy nasze samospalenia nie są sprawą jednostkową. Fakt, że działanie z myślą o innych określamy słowem zawierającym egoistyczną cząstkę „samo”, świadczy o nędzy naszego języka. Może tybetańskie protesty należałoby odróżniać od innych nową nazwą? W cenzurowanym chińskim internecie młodzi Tybetańczycy mówią najczęściej metaforycznie o „zapalaniu światła” lub „ofierze światła”, przydając oddawaniu życia dla wspólnego dobra wymiar praktyki religijnej. Inni używają określenia „zapalenie lampki”. Jak na ołtarzu, przed posągiem Buddy. (fragment rozdziału "Samospalenie jako protest") „Tybet to niezwykle trudny przypadek, test przestrzegania praw człowieka w Chinach i na świecie, wielka próba dla międzynarodowych standardów sprawiedliwości, których nikomu nie wolno lekceważyć ani ignorować. Do tej pory zdążył przynieść upokorzenie dokładnie wszystkim.” Ai Weiwei Oser - tybetańska pisarka i "poetka, która zapomniała się bać", pełni rolę "dziennikarki społecznej" i jednoosobowej agencji informacyjnej; jest laureatką wielu międzynarodowych wyróżnień.