Szachinszach

Ryszard Kapuściński

Kiedy w marcu 1979 r. Ryszard Kapuściński przyleciał do Teheranu, Iran był ogarnięty rewolucyjnym wrzeniem. Kilka tygodni wcześniej panujący tam szach musiał opuścić kraj, a na czele państwa stanął, wróciwszy z emigracji, ajatollah Chomeini. Monarchię, która szczyciła się istnieniem od 2500 lat, zastąpiła republika islamska. Rozmawiając z Irańczykami, studiując książki o losach ich ojczyzny, analizując fotografie, artykuły prasowe i dokumenty, przybyły z Polski reporter podjął próbę zrozumienia i opisania procesów, które doprowadziły do historycznego przewrotu. Swoje obserwacje zaczął publikować w polskiej prasie już w 1979 r., ale książkę ukończył dopiero po dwuletniej przerwie, mogąc spojrzeć na wydarzenia w Iranie z pewnej perspektywy, a także będąc bogatszy o doświadczenia innej rewolucji - polskiej "Solidarności". Szachinszach to druga po Cesarzu publikacja Ryszarda Kapuścińskiego, która zdobyła światowy rozgłos. Można w niej znaleźć nie tylko relację z pracy reportera i opowieść o dziejach Iranu, ale też znacznie ogólniejszą analizę mechanizmów prowadzących do wybuchu rewolucji oraz refleksję nad jej pierwszymi następstwami: narastaniem podziałów pośród jej zwolenników i kształtowaniem się nowego, fundamentalistycznego reżimu.

Szalom bonjour Odessa

Aleksandra Majdzińska

Miasto z marzeń, stepowego pyłu i morskiej bryzy. Miasto handlu i sztuki. Ukraińskie, rosyjskie, żydowskie, francuskie, włoskie swoje własne, odeskie. W poszukiwaniu tropów po nieżyjącym ojcu narratorka prowadzi nas przez ulice i historię Odessy. Wędrujemy z nią od ociekających złotem plaż i cerkwi po katakumby, które latami były królestwem półświatka. Przytacza dowcipy, ogłoszenia z lokalnych gazet i rozmowy z odesytami i odesytkami. Wydeptuje swoje trasy na rynkach, w urzędach, na cmentarzach, w kościelnych archiwach. W efekcie powstał portret Odessy, jaka istniała, zanim przez miasto kolejny raz przetoczyła się historia i zmieniła jego oblicze. W 2023 roku za tytuł Szalom bonjour Odessa Aleksandra Majdzińska otrzymała Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego. Aleksandra Majdzińska autorka powieści z gatunku literatury faktu pod tytułem Szalom bonjour Odessa po raz pierwszy wydanej w 2022 roku.

Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin. Reportaże z Rosji

Barbara Włodarczyk

Dlaczego Rosja kocha Putina? Nowa książka reporterki cyklu Szerokie tory i autorki bestsellera Nie ma jednej Rosji Co Rosjanie myślą o swoim prezydencie? Kiedy narodził się nowy rosyjski nacjonalizm? Jak Rosja wstaje z kolan? Wreszcie: kim naprawdę jest Władimir Putin? Barbara Włodarczyk, doświadczona reporterka, wieloletnia korespondentka polskiej telewizji w Moskwie, nie boi się wyruszyć ani na daleką syberyjską prowincję, ani na salony oligarchów. Wie, z kim rozmawiać, kogo słuchać i jak zajrzeć za kulisy wydarzeń, aby oddać to, co myślą, czują i jak żyją Rosjanie oraz ich niepodzielny władca Władimir Putin. Na swoich rozmówców i przewodników po dzisiejszej Rosji autorka wybiera zwykłych ludzi. Jest wśród nich sprzedawca figurek, kołchozowy kierowca czy szefowa fundacji. Pod pewnymi względami są przeciętni, a równocześnie charakterystyczni reprezentują postawy i cechy mocno obecne w rosyjskim społeczeństwie. Barbara Włodarczyk dzieli się też osobistymi doświadczeniami, w tym relacją z bezpośredniego spotkania z Putinem. Z jej fascynujących, lekkich i uwodzicielskich w formie reportaży wyłania się złożony obraz rosyjskiego społeczeństwa i rosyjskiej duszy. AUDIOBOOK CZYTA KRYSTYNA CZUBÓWNA

Szczęśliwy jak łosoś. O Norwegii i Norwegach

Anna Kurek

Norwegowie są najszczęśliwszym narodem na świecie. Łososie są jednym z głównych towarów eksportowych tego kraju. Jeśli Norweg jest cały w skowronkach, może o sobie powiedzieć a vare en glad laks, co oznacza, że jest zadowolonym łososiem. Nikt nie wie, jak to jest być łososiem, ale wiadomo, że typowy Norweg jest zadowolony z życia. I wiadomo, że to typowo norweskie mówić o tym, co jest typowo norweskie. Określenie typisk norsk to niemalże marka, z której Norwegowie są niesłychanie dumni. Według jednego z tamtejszych badaczy, bycie typisk norsk polega właśnie na przeznaczaniu kolosalnych sum z podatków na badania, co tak właściwie oznacza bycie typisk norsk. Z tej książki dowiecie się, że typowo norweskie są między innymi: prezenty w postaci szpatułki do sera (która w dodatku jest norweskim wynalazkiem!) lęk przed porównaniami z Duńczykami lub co gorsza! ze Szwedami skandynawska gościnność i serdeczność, gdy jednocześnie przypadkiem napotkany znajomy nie zapyta nawet co słychać?" Ola i Kari, czyli stereotypowi Norwegowie, zachowujący się aż do bólu w sposób typisk norsk.

Śladami złodziei aniołów

Paweł Szlachetko

Zajrzyj w głąb mrocznego świata kradzieży polskich arcydzieł i politycznych tajemnic powojennej Polski. Odkryj tajemnice arcydzieł zaginionych w powojennej Polsce, gdzie tajemniczy świat nielegalnego handlu rośnie w siłę. Autor ujawnia genezę powstania dzieł i ich trudne losy po odebraniu od prawowitych właścicieli. To również przenikliwa analiza polityczno-historyczna Polski po 1945 roku, z krytycznym spojrzeniem na ochronę dziedzictwa narodowego. Spodoba się fankom i fanom Mariusza Szczygła!

Śmietnik Pana Boga

Andrzej Mularczyk

Doświadczony scenarzysta dostaje propozycję udziału w tworzeniu międzynarodowej serialowej koprodukcji. Obraz ma przedstawiać koleje losu różnych krajów europejskich z perspektywy przechodzącego z rąk do rąk Stradivariusa. W poszukiwaniu inspiracji filmowiec trafia do Justyny - staruszki, która ze względu na chorobę nie może już grać na skrzypcach. Kobieta postanawia sprzedać instrument, gdyż nieużywany - umiera. Scenarzysta powoli wyciąga od kobiety opowieść o jej życiu i wielkiej miłości.

Świadek

Teresa Lewandowska

Tylko wojna może cię nauczyć, ile warte jest ludzkie życie. Mały chłopiec, nieświadomy przyszłości, jaka go czeka, mimowolnie staje się świadkiem wielkiej historii. Dzieciństwo spędzone na Kresach Wschodnich, ucieczka przed banderowcami w czasie II wojny światowej i dorosłość w odbudowującej się Polsce oto trzy filary opowieści, która ukazuje ludzki los na tle dokonujących się politycznych przemian, konfliktów i wojen, odbierających milionom ich ukochane domy i skazujących na tułaczkę. Jak dorastanie w tym pełnym niebezpieczeństw świecie wpłynie na dalsze życie chłopca? Czy codzienną walkę o każdy kawałek chleba można nazwać szczęśliwym dzieciństwem? I czy w czasach, gdy wszelkie kolory bledną, jest miejsce na dziecięce marzenia? Tuż przed wojną w Jaremczu powstało wiele domów wczasowych. Najlepiej pamiętam Willę Salomei, Czerwony Dwór, Majestyk (Majestic) i Dom Hunta. Główną ulicą i miejscem, gdzie można było spotkać mnóstwo turystów, był deptak, a przy nim znajdowały się sklepiki, najczęściej żydowskie. Ukraińcy, Żydzi, Polacy żyli tu w symbiozie, ale jak się okazało tylko do czasu.

Świadkowie

Józef Musiol

Przed niemieckim sądem w Düsseldorfie stanęli oprawcy z obozu koncentracyjnego Majdanek. Autor w przejmujący sposób relacjonuje proces, zwłaszcza emocjonujące losy poszczególnych świadków. Nie stroni od autorskiego komentarza do prezentowanych wydarzeń. Uważa, że pokazowe procesy wymierzyły sprawiedliwość jedynie "palcom zbrodniczej ręki", podczas gdy prawdziwi zarządcy fabryk śmierci pozostają bezkarni.