#AgileKtóryDziała. Pracuj zwinnie i skutecznie

Michał Dusiński, Tomasz Borowiec

Pracuj zwinnie - i skutecznie! Agile i Scrum, Scrum i Agile. Opanowawszy branżę IT, powoli, ale konsekwentnie, zdobywają inne biznesowe przyczółki i rozgaszczają się w firmach na dobre... Albo niedobre, gdy budzą niezrozumienie, protesty, a czasem nawet chęć ucieczki! Agile i Scrum brzmią tak nowocześnie, w teorii świetnie, w praktyce jednak często okazują się trudne, a co za tym idzie - rozczarowują. To przykre, ale prawda jest taka, że idee te, skądinąd słuszne i pożyteczne, w organizacjach nierzadko wdraża się na siłę i, co nawet gorsze, bez zrozumienia. Tymczasem zrozumienie zamysłu i celowości ich stosowania to podstawa w przypadku zarówno koncepcji zwinnego myślenia, jaką jest Agile, jak i narzędzi wspomagających, takich jak framework Scrum. Świadome podejście do założeń, które stoją za projektami realizowanymi zwinnie, pozwala samemu przekonać się o zaletach takiego sposobu myślenia i działania, wdrożyć się w nie i rozpocząć współpracę z podobnie myślącymi i działającymi osobami. I faktycznie, często nie jest to możliwe bez korzystania ze wsparcia takich narzędzi jak Scrum... lub Kanban. Bo gdzie Scrum nie może, tam Kanbana pośle. To książka napisana przez praktyków, którzy zjedli zęby na projektach i z niejednego pieca chleb jedli, pracując w firmach technologicznych i je rozwijając. Podzielili się w niej swoim bogatym doświadczeniem w używaniu i wdrażaniu metodyk zwinnych. To praktyczny zbiór doświadczeń, który pomoże przestawić się na zwinne myślenie i dostarczanie wartościowych produktów. Obowiązkowa pozycja dla menadżerów firm, Scrum Masterów, Product Ownerów i wszystkich, którzy chcieliby zacząć pracować zwinnie. Daniel Urban, CEO Sente

Efekt piaskownicy. Jak szefować żeby roboty nie zabrały ci roboty

Magdalena Kieferling

Przetrwają najlepiej skomunikowani Jak budować kompetencje szefa przyszłości w świecie przymusowego zdalnego zarządzania? Jak zachować pracę i nie musieć rywalizować o nią z robotami? Jak dogadać się z pokoleniami, które wchodzą na rynek pracy? Uwaga! Sztuczna inteligencja u bram! Już puka do naszych drzwi, urzędów, domów. Już zaczyna wyręczać nas w prostych zadaniach. Już szuka dla nas drogi na wirtualnych mapach, sprawdza, czego brakuje w lodówce, liczy, analizuje, pisze wiersze i komponuje muzykę wcale nie gorszą od tej, którą tworzą natchnieni artyści. Liczba robotów w fabrykach i magazynach rośnie w tym samym tempie, w jakim spada w nich liczba ludzkich pracowników. Maszyny są wydajne, precyzyjne, nie potrzebują urlopów i nie narzekają na atmosferę w pracy. Może w ciągu najbliższych 10 lat wszystkich nas poślą na zieloną trawkę? Może tak. A może nie. Przypuszczalnie współpraca ludzko-maszynowa przyjdzie w pakiecie z listą nowych zawodów, o jakich dziś nawet nam się jeszcze nie śni. A co z obecnymi zawodami? Które przetrwają? Co będzie na przykład z osobami zarządzającymi pracą ludzi? Spokojnie, akurat menadżerowie najprawdopodobniej będą potrzebni. Jednak nie wszyscy. Z podniesioną głową w najbliższą przyszłość spoglądać będą mogli tylko ci szefowie, którzy już dziś nauczą się porywać za sobą innych. Także pokolenie ludzi młodych, tych, których podobno nic nie interesuje. By to skutecznie zrobić, po pierwsze trzeba porzucić wielkie HR-owe hasła. Po drugie ― sięgnąć po sposób komunikacji rodem z... rozbawionej piaskownicy. Brzmi intrygująco? To dobrze, bo właśnie rozpoczynamy zabawę w pracę! O książce w mediach: Szukasz książki na dziś? Oto Efekt piaskownicy. Jak szefować żeby roboty nie zabrały Ci roboty >> Magdalena Kieferling: Epidemia była idealną okazją, aby oduczyć się narzekania >> Jak łączyć pracę, macierzyństwo i jeszcze rozwijać karierę? Pomoże ci "Efekt piaskownicy" >> Nie da się wszystkich zwolnić. Jak wygląda rynek pracy po epidemii koronawirusa? >> Jak znaleźć pracę idealną i nie przestać jej kochać? CV i rozmowa kwalifikacyjna to nie wszystko >> Jak relacje z dziećmi wykorzystać w pracy? W tym pomoże „Efekt piaskownicy” >> Jak łączyć pracę, macierzyństwo i jeszcze rozwijać karierę? Pomoże ci „Efekt piaskownicy" >> Szukasz książki na dziś? Oto Efekt piaskownicy. Jak szefować żeby roboty nie zabrały Ci roboty >> Jak być skutecznym >> Efekt piaskownicy >> Liberator: efekt piaskownicy – czego możemy się nauczyć od dzieci w biznesie? >>

Lean dla bystrzaków. Wydanie II

Natalie J. Sayer, Bruce Williams

W prostocie tkwi siła™ Otwórz własną firmę na podstawie metody lean Dostarczaj produkty najwyższej jakości i zyskaj przewagę Skutecznie prowadź swoją działalność Niech lean będzie z Tobą! Lean jest nowoczesną metodą pozwalającą przedsiębiorstwom intensywnie działać na rynku, rozwijać się i osiągać zyski. Firmy lean wymagają mniejszego wysiłku od pracowników, zużywają mniej materiału i energii do wytworzenia produktów lub usług, potrzebują mniej czasu i przestrzeni do ich opracowania oraz wyprodukowania. Potrafią lepiej odpowiadać na potrzeby klientów, którym oferują produkty i usługi wysokiej jakości wytworzone w możliwie najbardziej wydajny i ekonomiczny sposób. Ten praktyczny przewodnik pokaże Ci, jak zastosować sprawdzone techniki lean, aby wyeliminować straty i zmaksymalizować skuteczność Twoich zasobów. W książce: Typowe narzędzia, zasady i praktyki lean Sposoby prowadzenia organizacji lean i zarządzania taką firmą Instrukcje mapowania strumienia wartości Pięć rzeczywistych przykładów zastosowania lean w różnych organizacjach Metody stosowania lean w różnych branżach

Lean management po polsku. O dobrych i złych praktykach

Tomasz Król

11 i pół powodu, dlaczego lean, six sigma i kaizen nie działają Każdy przedsiębiorca chciałby, aby jego firma potrafiła działać bardziej elastycznie, nie marnowała zasobów i obniżyła swoje koszty. Odpowiedzią na tę potrzebę jest koncepcja szczupłego zarządzania, która okazała się niezwykle skuteczna w firmach motoryzacyjnych. Po trzydziestu latach od spopularyzowania lean management, six sigma i filozofii kaizen te metody stały się podstawowymi narzędziami usprawniania procesów w firmach produkcyjnych i usługowych. Niestety, próby adaptowania w przedsiębiorstwach koncepcji zarządzania w duchu lean często kończą się niepowodzeniem. Dlaczego tak się dzieje? Tomasz Król dostrzega jedenaście i pół przyczyny, które wymienia w swojej książce. Autor od piętnastu lat pomaga działającym na polskim rynku przedsiębiorstwom doskonalić się w duchu "szczupłego zarządzania". W trakcie swojej pracy zetknął się z wieloma przykładami udanych i nieudanych wdrożeń koncepcji lean. Jest współautorem skutecznego systemu wdrażania, który również opisuje w książce. Skorzystaj z jego doświadczeń i rad przed przystąpieniem do usprawniania własnego biznesu!

Lean management po polsku. Wydanie II

Tomasz Król

Szczupłe zarządzanie, które działa Lean management, czyli koncepcja zarządzania zakładająca "wyszczuplanie" firmy, u jednych wywołuje gwałtowny entuzjazm, u innych... dreszcz niepokoju. Wezwanie szefa: "Musimy działać bardziej lean!" bywa odbierane jako komunikat: "Będziemy zwalniać". Szeregowi pracownicy, ale również kierownicy niższego szczebla, a czasem i menedżerowie, zamiast doceniać zalety wysmuklonego zarządzania, serdecznie go nienawidzą i w efekcie, świadomie lub podświadomie, je sabotują. Czy czynią tak z czystej złośliwości? Raczej nie. Prędzej dlatego, że nie rozumieją koncepcji albo nie widzą dla niej zastosowania we własnej zawodowej codzienności. Lean management jawi im się raczej jako dodatkowy problem, a nie rozwiązanie wielu kwestii, z którymi zmagają się w pracy. Skoro tak jest, to znaczy ni mniej, ni więcej, tylko tyle, że szczupłe zarządzanie jest wprowadzane w firmie nieskutecznie. Jak zrobić to efektywnie, tak by nie tylko uniknąć błędów i spełnić pokładane w tej koncepcji nadzieje, ale też by spotkała się ona z pełnym zrozumieniem i akceptacją załogi? Tego dowiesz się z książki Tomasza Króla.

Oprogramowanie szyte na miarę. Jak rozmawiać z klientem, który nie wie, czego chce. Wydanie II rozszerzone

Michał Bartyzel

Przy tworzeniu projektów informatycznych ludzie muszą umieć się dogadać. Brak wspólnej wizji, świadomości istnienia innych perspektyw czy zrozumienia potrzeb pomiędzy współpracującymi stronami zawsze prowadzi do porażki. Tym bardziej w środowisku Agile, gdzie ludzie ze świata biznesu i developerzy pracują razem, zdolność do skutecznej komunikacji staje się niezwykle ważna. Można nawet powiedzieć, że umiejętności miękkie mają tam większe znaczenie niż umiejętności techniczne, które łatwiej zdobyć. Skuteczna komunikacja to taka sama umiejętność jak jazda samochodem czy programowanie. Michał Bartyzel doskonale to pokazuje, rozkładając cały proces rozmowy na proste elementy. Dzięki temu czytelnik może nauczyć się rozpoznawać wzorce i dopasowywać odpowiednie techniki do kontekstu rozmowy. Autor posługuje się prostym i zrozumiałym językiem, uważnie wybiera najważniejsze aspekty tematów z pogranicza psychologii i coachingu. Narzędzia, które czytelnik dostaje do ręki, można od razu wykorzystać w pracy. Oprogramowanie szyte na miarę wyróżnia się spośród pozycji o podobnej tematyce skupieniem na ludzkiej stronie tematu - w miejsce proponowania kolejnych szablonów i metod. Nie jest to kolejne tłumaczenie z języka angielskiego, ani próba zastosowania amerykańskich technik w polskich realiach. Liczne przykłady zaczerpnięte prosto z życia pokazują, jakie błędy popełniamy w codziennych rozmowach i jak można ich uniknąć. Gwarantuję, że niejeden raz uśmiechniesz się podczas czytania zapisów rozmów. Jest to książka promująca pierwszy punkt Manifestu Agile: ludzie i ich interakcje ponad procesy i narzędzia. Polecam ją gorąco wszystkim osobom zaangażowanym w pracę nad projektami informatycznymi wytwarzanymi w relacji klient-dostawca albo na wewnętrzne potrzeby organizacji. Krystian Kaczor, Agile Coach, trener, autor książki Scrum i nie tylko

Przywództwo w świecie VUCA. Jak być skutecznym liderem w niepewnym środowisku

Agnieszka Piątkowska

VUCA menedżerze! Witaj w nowej, niepewnej rzeczywistości Witaj, zanurz się w niej i nie utoń. Co więcej - pływaj skutecznie i kieruj innymi tak, by i oni nie utonęli - ani Twoi pracownicy, ani Twoja firma. Termin VUCA odnosi się do działania w świecie XXI wieku, w którym "stare, dobre czasy" przewidywalności, stabilności, równomiernego wzrostu i braku spektakularnych niespodzianek od losu włożyć należy między historyczne bajki. Dziś rządzi niepewność i nieprzewidywalność, a kolejne tzw. "czarne łabędzie", czyli zdarzenia nieprawdopodobne, jak pojawienie się pandemii wywołanej wirusem COVID, wydają się być już tylko kwestią czasu... Jak w tej sytuacji funkcjonować jako lider, osoba odpowiedzialna za dobrostan i rozwój firmy oraz ludzi w owej firmie zatrudnionych? W książce znajdziesz m.in.: 10 sposobów na sprawne przywództwo w świecie VUCA 15 wskazówek dotyczących zarządzania wirtualnymi zespołami 25 zachowań zwycięskich zespołów 60 narzędzi i modeli przydatnych przy podejmowaniu decyzji, kreowaniu wizji przywództwa, samoocenie lidera, rekrutacji, we współpracy w zespole, w zarządzaniu zmianą i budowaniu zwinności w organizacji Moja książka jest efektem wielu poszukiwań w literaturze przedmiotu, przeglądów badań, rozmów z ekspertami i przedstawicielami świata biznesu oraz doświadczeń własnych. Najistotniejszymi czynnikami osiągnięcia długotrwałego sukcesu organizacji w świecie VUCA jest nowoczesne przywództwo, sprzyjająca uczeniu się kultura organizacyjna oraz zwinne zarządzanie zmianą i na tych elementach oparta jest książka. Mam nadzieję, że pomoże ona w lepszym podejmowaniu decyzji oraz przyniesie otuchę w niepewnych czasach. Książka stanowi zbiór wskazówek, ale nie gotowych recept sprawdzających się zawsze i we wszystkich warunkach, gdyż w świecie VUCA nic nie jest "na pewno" i na zawsze. ze wstępu

Psychologia Sprzedaży - droga do sprawczości, niezależności i pieniędzy

Mateusz Grzesiak

Każdy z nas sprzedaje w jakiś sposób siebie, za pomocą wizerunku, emocji, opowiadanych historii. Rodzic sprzedaje dziecku strategie radzenia sobie z rzeczywistością, a partnerzy składają sobie nawzajem oferty na abstrakcyjny produkt jakim jest świetlana przyszłość. Nauczyciel sprzedaje wiedzę uczniom i jeśli zrobi to dobrze, rozkocha ich w przedmiocie i przyczyni się do wyboru ścieżki życiowej. Każdy potencjalny kandydat o pracę sprzedaje szefowi historię o tym, jak zmieni jego firmę, podobnie jak mężczyzna sprzedaje kobiecie, że ta decydując się na związek z nim, będzie szczęśliwa. Sprzedaż jest wszędzie, a rynek matrymonialny, gospodarczy, intelektualny, emocjonalny czy rodzinny nie różnią się od siebie fundamentami, bo każdy z nich opiera się na interakcji między dwoma podmiotami, z których jeden ma ofertę wartości dla drugiego. Mateusz Grzesiak na bazie praktycznej psychologicznej wiedzy, latach własnych międzynarodowych doświadczeń sprzedażowych i obserwacji najskuteczniejszych specjalistów od handlu opracował uniwersalny model sprzedaży: MasterSales. Jego pierwsza część, czyli Inner Game, tłumaczy zasady budowania pierwszego wizerunku oraz używania języka ciała w celu zrobienia jak najlepszego wrażenia. Druga część - Relations Game - uczy technik służących do budowania relacji i zaufania, a także określania jego potrzeb. Część trzecia to Sales Game - bezpośrednio dotyczące narzędzi zamykających sprzedaż produktu bądź usługi. Każde z tych narzędzi jest tak opisane i zaprezentowane, by nadawało się od razu do zastosowania zarówno przez rasowego handlowca, jak i osoby z innych branż, świadome, że sprzedaż jest jedną z najważniejszych umiejętności życiowych.

Scrum. O zwinnym zarządzaniu projektami. Wydanie II rozszerzone

Mariusz Chrapko

<< POBIERZ EBOOK "SCRUMOWO-PYTAJNIKOWO", W KTÓRYM AUTOR ODPOWIADA NA PYTANIA CZYTELNIKÓW         Zwinny jak łasica i szybki jak wiatr - od dziś bądź taki dzięki metodzie Scrum! Współczesny świat w dużej mierze przeniósł się do wnętrza komputerów. Nie chodzi tylko o internet, ale także o bazy danych najrozmaitszych firm i urzędów, programy do obsługi maszyn i sprzętów AGD, skomplikowane systemy logistyczne, magazynowe, handlowe i wszelkie inne. Bez odpowiedniego oprogramowania żaden z tych elementów rzeczywistości nie będzie właściwie działał, a to może być przyczyną małych kłopotów lub wielkich zagrożeń. Jednak stworzenie takiego oprogramowania nie jest rzeczą prostą, tym bardziej, że w trakcie pracy nad nim zawsze trzeba liczyć się z modyfikacją pierwotnych założeń. Odpowiedzią na to wyzwanie jest właśnie Scrum. Scrum to metoda pozwalająca tak zorganizować pracę nad projektem, by możliwe było szybkie i bezbolesne wprowadzanie do niego zmian. Z tej książki, napisanej przez praktyka i wybitnego specjalistę, dowiesz się, jak to działa. Na konkretnych przykładach, okraszonych odwołaniami do popularnych filmów czy książek, prześledzisz cały proces tworzenia oprogramowania i zrozumiesz, do czego powinieneś dążyć w swoich własnych projektach z użyciem metody Scrum. Zobaczysz, jak tworzyć zespół i przydzielać role, zarządzać wymaganiami, planować i szacować projekty oraz przeprowadzać sprinty. Jeśli chcesz dogłębnie poznać Scruma i korzystać z niego na co dzień, nie możesz przegapić tej książki! Lekcje pływania - o zwinnym zarządzaniu projektami Kontrabasista - nowe role i obowiązki Ława przysięgłych - o hodowaniu zwinnych zespołów projektowych Platon, idee i ryby - jak zwinnie zarządzać wymaganiami? Lizanie znaczków i chirurgia mózgu - szacowanie projektów w Scrumie O żeglowaniu i obieraniu cebuli - planowanie projektów w Scrumie Biegnij, Forrest, biegnij - sprint W pokoju sztabowym - codzienne scrumy Myślodsiewnia - retrospektywa na koniec sprintu Wspólny rejs - historia z morza wzięta Scrum - sprawdź sam, jak to działa!  

Sprzedaż wirtualna, zyski realne. Jak wykorzystywać technologie do skutecznej komunikacji z nabywcami

Jeb Blount

Do niedawna wirtualny świat stanowił tylko jeden z kilku dostępnych kanałów sprzedaży. Można się było nim posługiwać, ale nie był to warunek konieczny sukcesu. Tymczasem dziś, w czasie pandemii, to najbardziej niezawodny, a czasami wręcz jedyny sposób komunikacji i sprzedaży. Trzeba też oswoić się z tym, że wirtualne kanały komunikacji pozostaną normą również w przyszłości. Niestety, większość sprzedawców, dyrektorów i przedsiębiorców wciąż jest nieprzygotowana do tego nowego sposobu pracy, i to zarówno mentalnie, jak i technicznie. Oto wyczerpujący przewodnik po sposobach wykorzystywania kanałów komunikacji wirtualnej w nawiązywaniu kontaktów biznesowych i przeprowadzaniu procesów sprzedażowych w taki sposób, by zakończyły się sfinalizowaniem transakcji. Zaprezentowano tu spójny system rozmów wideo, rozmów telefonicznych, SMS-ów, czatów i mediów społecznościowych, skonstruowany tak, aby zwiększyć produktywność i skrócić cykl sprzedaży. Książka przedstawia zasady, których przestrzeganie pozwala na uzyskanie dużej skuteczności podczas korzystania z kanałów komunikacji wirtualnej, a także zaawansowane strategie pokonywania obiekcji klientów, co skutkuje szybszym zawieraniem umów. Opanowanie zaprezentowanych w niej technik zapewni Ci wyraźną przewagę konkurencyjną! W książce między innymi: sposoby wywierania wpływu na rozmówcę podczas wideokonferencji zasady tworzenia wciągających wirtualnych prezentacji efektywne strategie docierania do trudno dostępnych interesariuszy różne kanały wirtualne w sprzedaży bezpośredniej pięć C sprzedaży społecznościowej łączenie zalet kanałów wirtualnych i realnego podejścia do sprzedaży Wirtualny świat sprzedaży: Twoja żyła złota!

Szef, którego szukamy. Rzecz o odpowiedzialności

Andrzej Jeznach

Menedżer z empatią ma trzy razy większy wpływ >> PRZECZYTAJ Sukces firmy, która nie miała szefa >> PRZECZYTAJ Prawdziwego lidera poznaje się w biedzie >> PRZECZYTAJ Posłuchaj mistrzów, ale… idź własną drogą >> PRZECZYTAJ Szefie, podziel się z nami władzą >> PRZECZYTAJ Zosi samosi biznes nie znosi >> PRZECZYTAJ Być jak Steve Jobs? A niby po co >> PRZECZYTAJ Lider angażuje, nie rozlicza >> PRZECZYTAJ Zarządzanie bez hierarchii i wspólna odpowiedzialność - mrzonka czy nowa realność? 10 lat temu Andrzej Jeznach, polski biznesmen, postawił na dobre życie i zmienił zasady zarządzania. Odszedł od nadzoru i hierarchii i już po kilku latach jego firma pracowała właściwie sama. Kiedy się zdecydował przekazać losy firmy w ręce młodszego pokolenia, jego celem było stworzenie organizacji, w której wszyscy będą w stanie pracować bez przełożonych. Udało się, jednak w praktyce wyszło, że jeśli system ma działać, pracownicy wciąż potrzebują szefa. Dlaczego? Książka wyjaśnia ten paradoks: po co samozarządzającej się firmie szef? Szef, którego szukamy. Rzecz o odpowiedzialności to książka, która bezstronnie i analitycznie opisuje new work, nowe praktyki zarządzania, znane też jako turkusowe. Kiedy o samozarządzaniu piszą praktycy, robią to zwykle ci, którzy wciąż aktywnie prowadzą firmy, szczerze cieszą się swoimi sukcesami. Zaimplementowanie "turkusu" w każdej firmie może przynieść zupełnie nieoczekiwane skutki uboczne. W najgorszym wypadku, co udowadnia ta książka, może nawet zagrozić stabilności biznesu. Autor, który w poprzednich książkach przedstawił swoje motywy i drogę do zmian wprowadzanych w firmie, po ostatecznym przekazaniu jej sterów młodszemu pokoleniu zamyka tą pozycją cykl Szef, który... Podsumowuje doświadczenia, przygląda się krytycznie własnym decyzjom, sukcesom i błędom oraz przedstawia konkretny plan na stworzenie organizacji, która funkcjonuje i rozwija się nie tylko wtedy, gdy szef jest w pobliżu. Czyni to w żywej, fascynującej formie, opierając się na praktycznych przykładach z całego świata, lecz także sięgając po solidną wiedzę naukową. Turkusowa samoorganizacja pracy, choć dla coraz większej liczby liderów stanowi metodę fascynującą i obiecującą, potrafiła niejednemu już przysporzyć problemów. Nie jest to metoda ani łatwa, ani też dająca się zastosować bez głębokiego przygotowania. Idea firmy życzliwej ludziom i planecie, zespołu pracującego bez nadzorców, budowanego na fundamencie zaufania i odpowiedzialności, jest bez wątpienia pociągająca. I jest też możliwa, co nie oznacza, że zrealizuje się sama ani że raz wdrożona, nie musi być pielęgnowana. Turkus to nie stan, ale proces. Kolejną książkę Andrzeja Jeznacha gorąco polecam tym wszystkim, których pociągają i intrygują nadchodzące zmiany w obszarze nowych paradygmatów organizacji pracy. prof. Andrzej Jacek Blikle, autor Doktryny jakości Odważna, szczera i przenikliwa analiza idei i praktyki turkusowego zarządzania i samozarządzających się organizacji. Pozbawia ciężaru złudzeń, otwierając dzięki temu nowe, realistyczne perspektywy dla jakże pilnych wysiłków humanizowania ludzkiej pracy i biznesu. Konieczna lektura dla nowoczesnych przywódców. Wojciech Eichelberger, psycholog, trener i doradca biznesu W dzisiejszej rzeczywistości jakość zarządzania i osoba lidera nabrały szczególnego znaczenia. Zespół tworzą ludzie, ale to właśnie szef ma największy wpływ na to, czy zespół jest czymś więcej niż tylko sumą osób, które go tworzą. Jako pełniący funkcję szefa wyciągnąłem z książki Andrzeja wiele wniosków dla siebie, które będę wprowadzać w życie już od jutra. Wiele rozważań na temat leadership niekoniecznie znajduje potwierdzenie w rzeczywistości. Prawdziwy lider, działając w teraźniejszości, tworzy lepszą wersję przyszłości. Polecam książkę Andrzeja tym, którzy chcą być takimi szefami. Marek Kamiński, podróżnik, filozof, przedsiębiorca, ekspert w sprawach motywacji i przywództwa, wykłada na najbardziej prestiżowych uczelniach i konferencjach na całym świecie Od kilku dziesięcioleci literatura menedżerska i naukowa oferuje wiele rozważań i zaleceń, jaki rodzaj przywództwa należy stosować, aby być efektywnym i skutecznym liderem. Jednak naprawdę istotne jest to, że każdy z nas w swojej praktyce odkrywa właściwą drogę wyłącznie przez własne doświadczenie. Obecne przyspieszenie zmian rynkowych i społecznych daje nam doświadczenia, które powodują znaczące rozszerzenie naszej świadomości w zakresie tego, jakiego kierunku przywództwa oczekujemy i jaki powinniśmy sami oferować. W książce Andrzej fantastycznie analizuje i ilustruje główny obecnie trend, który też od kilku lat wiele polskich firm próbuje zaimplementować. Bardzo polecam książkę każdemu liderowi, który stanął na skrzyżowaniu dróg, gdy poprzednie modele przywództwa przestały działać! Nikolay Kirov, Partner w Strategic Negotiators Kirov.pl oraz LifeEnergy.pl, wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego Szef, którego szukamy to barwna, świetnie napisana książka, pokazująca nowoczesny styl zarządzania na wielu różnych poziomach: wartości i odpowiedzialności, koncepcji teoretycznych i wielu "soczystych" przykładów oraz własnych doświadczeń Andrzeja Jeznacha. Szczególnie cenny jest przekaz książki: bezwarunkowy szacunek dla ludzkiej godności, poszukiwanie wspólnego sensu i dążenie do sukcesu we współodpowiedzialności. Takie podejście jest nie tylko etyczne, ale też skuteczne! dr hab. Ryszard Praszkier, profesor w International Institute for Social & European Studies, skoncentrowany na badaniach dynamiki zmian społecznych, w szczególności tego, jakie czynniki powodują, że zmiany stają się trwałe i nieodwracalne. Długo czekaliśmy na tę książkę, "zawieszeni" pomiędzy idealizmem "wyznawców turkusu" a zachowawczym pragmatyzmem zwolenników tradycyjnych paradygmatów zarządzania. Autor dowodzi, że merytokracja, partycypacja, poczucie wspólnoty, oparte na zaufaniu, głębokie delegowanie procesów decyzyjnych i uprawnień są możliwe i mogą przekładać się na wyniki firmy. Wymaga to jednak łączenia przytomności i realizmu "do bólu" z zaufaniem i wiarą, doboru właściwych ludzi i biznesowej pokory ― gdzie lider ma ego, jednak ego "nie ma jego". Jacek Santorski, prof. hon. w Szkole Biznesu PW, gdzie prowadzi autorską Akademię Psychologii Przywództwa Wiara w człowieka, entuzjazm, odwaga, sens pracy, odpowiedzialność, dobre życie ― to cechy, które przewijają się wielokrotnie w książce Szef, którego szukamy. Rzecz o odpowiedzialności. Bez nich nie można stworzyć samozarządzającej się organizacji. Autor podsumowuje swoje doświadczenia związane z prowadzeniem firmy, ale nie boi się mówić o własnych błędach. Cenne wnioski i przemyślenia odchodzącego z organizacji lidera z pewnością będą pomocne dla wszystkich chcących prowadzić własne biznesy w sposób inny niż tradycyjny. Ewa Walenda, redaktor naczelna magazynu "Personel & Zarządzanie", INFOR PL SA Celem każdego biznesmena jest założenie, utrzymanie i nieustający rozwój jego firmy. Doświadczony biznesmen wie więcej: równie ważnym celem jest to, by pracujący w tej firmie ludzie poczuli się nie tylko spełnieni, ale też zechcieli przejąć osobistą odpowiedzialność za jej sukces. Wszyscy wiemy, że nie jest to łatwe zadanie, a właśnie o tym, jak to osiągnąć, opowiada Andrzej Jeznach. Polecam! Bartosz Węglarczyk, redaktor naczelny portalu Onet.pl Liderzy zawsze byli potrzebni. A czasach trudnych, niespokojnych, pełnych ciągłych zmian, ich rola jeszcze wzrasta. Pandemia przypomniała nam, że nic nie jest pewne, nawet ludzkie życie. Dlatego trzeba o nie dbać, umieć rozłożyć akcenty. Ta książka jest właśnie o tym — jak być szefem, który umie sensownie organizować pracę innym i sam się w niej nie pogrąża kosztem najbliższych i samego siebie. Pozycja warta przeczytania przez każdego, który ma wątpliwości czy umie sobie z tym radzić. dr Małgorzata Bonikowska, Prezydent Ośrodka THINKTANK

Szef, który ma czas. Ewolucja zarządzania - dziennik budowy turkusowej firmy

Andrzej Jeznach, współpraca Wojciech Eichelberger

Business Insider Polska o książce: Jak w biznesie uczyć się na błędach? Warto brać przykład z pilotów Jak naprawdę wygląda zarządzanie bez zarządzania Turkusowy model kierowania organizacją, o którym mowa w tytule tej książki, to taki, w którym nie ma hierarchii władzy, a miejsce wydawania poleceń zajmuje podejmowanie samodzielnych decyzji. Odbywa się to według następującej zasady: każdy może podjąć każdą decyzję, jeżeli weźmie za nią odpowiedzialność i nikt nie zgłosi stanowczego weta. Sam termin oraz reguły, zgodnie z którymi działa "turkusowa organizacja", zaproponował i opisał Frederic Laloux w słynnej książce Pracować inaczej. Stała się ona kamieniem, który poruszył lawinę - przez świat biznesu przetacza się właśnie turkusowa rewolucja. Wszystko pięknie. Świetnie, że są organizacje, w których pracownikom daje się tak wiele swobody i zaufania. Z pewnością czują się oni dzięki temu bardziej spełnieni. Tylko co z samą firmą? Co z jej wynikami ekonomicznymi? Czy ten model sprawdza się także dla pracodawcy? Książka, którą czytelnik trzyma w ręku, jest bardzo rzadkim przykładem "dziennika budowy" turkusowej firmy. Andrzej Jeznach dzieli się z czytelnikami swoimi doświadczeniami i refleksjami z przebytej drogi. Autor pisze nie tylko o sukcesach, ale też o rozterkach i wahaniach, których przecież nigdy nie da się uniknąć. Formułuje przy tym wiele cennych myśli, mogących stanowić drogowskaz dla adeptów turkusowego działania. Andrzej Jacek Blikle

Technical Leadership. Od eksperta do lidera. Wydanie II poszerzone

Mariusz Sieraczkiewicz

"Dotąd nie było takiej książki na rynku" (z recenzji pierwszego wydania) Wybitne umiejętności techniczne i naturalny talent do zarządzania ludźmi nie zawsze idą w parze. A szkoda, bo losem świetnego programisty zatrudnionego na etacie jest, prędzej czy później, awans: z juniora na seniora, z seniora na lidera... I tu zaczyna się problem. Człowieka, który doskonale zna swój koderski fach, stawia się nagle przed koniecznością częściowego bądź całkowitego porzucenia go na rzecz zarządzania zespołem innych koderów - do tej pory kolegów z pracy, a teraz nagle podwładnych. Skąd czerpać wiedzę i inspiracje? W jaki sposób twarde umiejętności, które ma programista, uzupełnić o niezbędne na nowym stanowisku umiejętności miękkie? Czy każdy musi sam i w bólach przejść tę trudną drogę "od eksperta do menedżera", czy też można liczyć na wsparcie i podpowiedzi bardziej doświadczonych technicznych liderów? Otóż można, a nawet należy, tyle tylko, że trzeba dobrze wybrać mentora. Proponujemy, by Twoim "mistrzem" stał się ten podręcznik. Jego autor od kilkunastu lat współpracuje z zespołami programistycznymi jako trener i konsultant, zna więc specyfikę branży, z którą związałeś się zawodowo, i jest świadom tego, jakie problemy stoją przed nowo mianowanym liderem technicznym. Co więcej, wie, co zrobić, by te problemy szybko i skutecznie rozwiązać. W tym podręczniku mówi o roli, jaką odgrywa lider techniczny, o różnicach między ekspertem a liderem, o tym, jak skutecznie pracować ze swoim zespołem oraz jak budować relacje z biznesem. Wskazuje, skąd czerpać motywację - dla siebie i powierzonych sobie ludzi, jak z nimi rozmawiać, by chcieli słuchać, i jak ich słuchać, by wyciągać budujące wnioski. Drugie wydanie książki wzbogacone zostało o rozdział poświęcony wdrażaniu zmian, czyli temu, co jest chlebem powszednim każdego lidera.

W tym szaleństwie jest metoda. Powieść o zarządzaniu projektami

Marcin Żmigrodzki

Literatura piękna i praktyczna równocześnie Jeśli chcesz, albo musisz, nauczyć się zarządzania projektami, ale nie przepadasz za suchym językiem poradników biznesowych - to książka dla Ciebie! Oto Twój podręcznik skutecznego rozwoju firmy za pomocą projektów, Twoja lektura do poduszki i wreszcie - Twoja ulubiona powieść. Na jej kartach opisano historię firmy Project Inc., czyli średniej wielkości przedsiębiorstwa z branży informatycznej, od lat działającego gdzieś w Europie. Do niedawna wiodło mu się całkiem nieźle, ale ostatnio skuteczny mechanizm biznesowy zaczął się psuć. Rośnie presja konkurencji, a marże spadają. Prezes Project Inc. dostrzega problem, jednak pełni samozadowolenia pracownicy nie przyjmują do wiadomości konieczności zmian. Na scenę wkracza więc konsultant... Tego, co było dalej, dowiesz się z tej książki - a przy okazji poznasz trudną sztukę zarządzania projektami. Opanujesz oczywiście służące temu celowi techniki i metody, ale będzie to dopiero początek. Pierwszy krok. Jak bowiem zauważa autor, praktyk z wieloletnim doświadczeniem, głównym problemem większości firm jest brak umiejętności wdrażania owych technik i metod oraz koncentrowania się na zmianie w perspektywie długofalowej. Tymczasem doskonalenie zarządzania projektami to droga zaplanowana na kilka lat. Niestety, na podróżujących nią czyhają tysiące pułapek w postaci bodźców, które przekierowują uwagę na inne tory. Trzeba nauczyć się przed tym bronić... Mamy nadzieję, że literacka forma opowieści o firmie Project Inc. przypadnie Ci do gustu. Uzmysłowi istnienie dobrych praktyk projektowych, uczuli Cię na typowe błędy i pozwoli uniknąć wynikających z nich zagrożeń.

Wieczne opóźnienie. Zarządzanie projektami IT

Marcin Dąbrowski

Czas, czas, czas goni nas Naglący termin, niedoczas, permanentne opóźnienie - oto najwierniejsi towarzysze i zarazem najwięksi wrogowie kierownika projektu. Nawet certyfikowani project managerowie, ludzie z ogromną wiedzą i nie mniejszym doświadczeniem, raz po raz znajdują się w sytuacji, w której potrzeba naprawdę wielkiej psychicznej odporności, by się nie poddać. Otrzymują do realizacji projekty spóźnione już w momencie startu prac. Muszą współpracować z klientami nastawionymi na wieczne "nie" lub takimi, którym sprzedawca obiecał uczynić realnym to, co absolutnie nierealne... Niestety, mądra teoria zarządzania projektami IT nader często ma się nijak do rzeczywistości. Autor książki, wieloletni kierownik projektów, mierzy się w niej właśnie z tą powszechną, choć może mało elegancką praktyką zarządzania projektami. To szczególne kompendium wiedzy, "projektowej czarnej magii", zawiera sprawdzone recepty dla kierowników projektów oraz kierowników organizacji IT, a także rady dotyczące tego, jak działać w krytycznych sytuacjach oraz jak unikać: niedoszacowania projektów w IT opóźnień w ich realizacji sporów wewnątrz zespołu projektowego konfliktów z innymi project managerami, działami wdrożeniowymi, zespołem handlowym niedomówień w relacjach z klientami oddawania niedopracowanego produktu wszelkiego rodzaju zagrożeń - od kar za opóźnienia po zerwanie kontraktu Autor podzielił się swoim dużym doświadczeniem w nadzorowaniu strategicznych projektów w międzynarodowych organizacjach. Zaskakuje znakomitą syntezą oceny skomplikowanych sytuacji oraz trafną analizą ich przyczyn, uwarunkowaną złożonością zaangażowanych stron, psychologią głównych aktorów, czasami sprzecznymi celami w organizacjach, a także różnie rozumianymi założeniami i zasadami niby oczywistymi dla wszystkich. Książka zawiera wiele case'ów z bogatej praktyki autora, co utrzymuje duże zainteresowanie w trakcie lektury, daje możliwość utożsamienia się z osobą decyzyjną zarządzającą dużymi projektami, zmienia perspektywę patrzenia i myślenia. Różne sytuacje i warianty rozwoju projektu oraz eskalacji sytuacji pozwalają zastanowić się nad mechanizmami i skutkami podejmowanych decyzji. Poruszane zagadnienia są niezwykle pragmatyczne i wszechstronne, pokazują wszystkie aspekty projektu ― od jego genezy do zakończania. Książka nie jest teoretycznym kompendium o metodykach, ale bazuje na psychologii biznesu, emocjach oraz sprzeczności interesów ― przez co jest niezwykle wartościowa. Po jej przeczytaniu czytelnik z pewnością zada sobie pytanie: czemu ciągle popełniamy tyle błędów, skoro zachowania i ich skutki są takie oczywiste i przewidywalne? Piotr Piątosa, CEO Ant Solutions, CEO Comarch Healthcare Bardzo interesująca i potrzebna książka dla wszystkich osób, które chcą w umiejętny sposób zarządzać lub współuczestniczyć w świadomy sposób w projektach. Dokładne analizy autora, poparte ogromnym doświadczeniem praktycznym. Umiejętna synteza przekazana w formie zrozumiałych zaleceń pozwoli na unikanie błędów, ale przede wszystkim na świadome zrozumienie tego, co się dzieje w projekcie na różnych jego etapach, oswoić i umiejętnie sobie radzić w trudnych sytuacjach. Przedstawiona metodologia w pełni zgadza się z moimi doświadczeniami, osoby, która przez kilkanaście lat nadzorowała projekty po stronie klienta ― od poziomu specjalisty do członka zarządu. Intuicyjne zrozumienie i podejście stosowane przeze mnie w wielu projektach znajduje w tej książce swoje racjonalne i przekonujące uzasadnienie. Jednocześnie książka ta jest idealnym narzędziem dla osób, które "zmieniają stronę" z klienta na dostawcę, daje mnóstwo praktycznych wskazówek i rozbija "wieże strachu". Obowiązkowa lektura dla wszystkich, uczestników projektu, w zasadzie pod każdą szerokością geograficzną. Napisana w sposób zrozumiały dla osób, które pierwsze projekty mają za sobą. Dla początkujących może stanowić swego rodzaju instrukcję obsługi przy pierwszych realizacjach projektowych. Czyta się łatwo, przejrzyste argumentacje, poparte przykładami i podsumowanie wniosków. Książka, do której można i należy wracać. Bardzo pomocna również dla takich osób jak ja, które po latach pracy w korporacji po stronie klienta pracują jako doradcy, konsultanci, freelancerzy po stronie dostawców. Zaprawieni w boju uczestnicy projektów znajdą w tej książce wiele obserwacji, z którymi się zgodzą, ale wartością tej pozycji jest jej kompleksowość i korelacja różnych zagadnień. Zachęcam do czytania. Jedna z lepszych lektur biznesowych, jakie miałem przyjemność przeczytać. Polecam nie tylko dla projektów IT, ale również dla innych projektów w dobie postępującej digitalizacji. Rafał Markiewicz, CTO E-Plus Gruppe & KPN International, CTO BASE, CEO Nexus Telecom Z dużym zainteresowaniem przeczytałem nową książkę Marcina Dąbrowskiego o zarządzaniu projektami IT pt. Wieczne opóźnienie. W przeciwieństwie do wielu pozycji dostępnych na naszym rynku nie traktuje ona o metodykach projektowych, a skupia się przede wszystkim na praktycznych aspektach współpracy w relacji dostawca - klient. Marcin przedstawia opis cyklu życia projektu oczami dostawcy, dokładnie analizując każdą z jego faz od momentu wyceny, sprzedaży, przez fazę wdrożenia, aż po sukces albo ewentualne opóźnienia, kary lub zerwanie kontraktu. Każda z tych faz jest bardzo szczegółowo poddana analizie, która pokazuje dokładnie, co dzieje się w jej trakcie po stronie klienta i dostawcy. Książkę polecam przede wszystkim menedżerom pracującym w firmach będących odbiorcami projektów informatycznych. Pozwoli ona im lepiej zrozumieć swoich dostawców, ich sposób działania, problemy, a co za tym idzie ― skuteczniej dobierać metody zarządzania projektami dostarczanymi przez dostawców zewnętrznych. Po przeczytaniu tej książki wielu z nich może odkryć, dlaczego stosowane przez nich do tej pory praktyki nie przynosiły pożądanych efektów. Pozycja ewidentnie godna polecenia, nie ma drugiej takiej obecnie na rynku! Marek Lenz, CIO Bank Pekao S.A. Wieczne opóźnienie. Prawie każdy prowadzący projekty się z tym zderzył. Czytając tę książkę dowiesz się o przyczynach opóźnień i sposobach na ich eliminację od strony dostawcy. Daje się wyczuć wyraźnie, że mocno akcentowana jest perspektywa dostawcy w projekcie, nie jest to jednak ograniczenie ― to doskonały materiał dla klienta, aby lepiej zrozumieć mechanizmy powstawania problemów i dzięki temu postarać się wypracować sposoby zapobiegania opóźnieniom. Dlatego to materiał do analizy nie tylko dla dostawców rozwiązań IT, to materiał również, a może szczególnie, dla ich klientów. Jestem w stanie sobie wyobrazić zespół managerów, którzy po lekturze tej książki, znając tajemnice szarej i rzadko omawianej na forach rzeczywistości prowadzonych projektów, są w stanie tak poprowadzić projekt, żeby uniknął on pułapki opóźnień. Uwaga, ostrzegam! Czytając możesz się trochę frustrować, bo będziesz czytał/a o tym co często widzisz na co dzień w swojej pracy. Bartłomiej Irzyński, CTO Vectra/Multimedia Polska Marcin świetnie opisuje realia prowadzenia dużych i skomplikowanych projektów IT. Doskonale definiuje podstawowe, najczęściej popełniane błędy i pokazuje, jak ich unikać. Dobrze byłoby móc przeczytać tę pozycję 20 lat temu. Książka ta, podobnie jak prawo lotnicze, pisana jest krwią dostawców IT. Autor trafnie argumentuje, że etyczny i mądry proces zakupowy warunkuje już na samym początku sukces lub porażkę projektu. Największą uwagę należy zatem przykładać do zamawiania i kontraktowania. Na szczęście nowoczesne firmy przechodzą dziś na model zwinny (agile) zarządzania projektami, co powoduje, że proces zarządzania zmianami i oczekiwaniami klienta jest bliski rzeczywistości. Agile czyni cuda w relacji klient - dostawca. Rafał Styczeń, Founder & CEO, Ailleron | IIF Czytając tę książkę, w mojej głowie wciąż przewija się słowo "uczciwość". Wybrzmiewa ono w praktycznie każdej omawianej kwestii. Uczciwość przede wszystkim ― wobec klienta, ale też wobec siebie nawzajem w firmie. Dla mnie uczciwość i wzajemny szacunek to bardzo ważne wartości. Podoba mi się, że Marcin promuje je w swojej książce. Świetnie się ją czyta, lekko ― jest napisana prostym językiem, bez pompy i żargonu. Autor maluje kompletny obraz, na którym pokazane są zgrabnie i merytorycznie zarówno te procesy, które wszyscy znają, jak na przykład etapy projektu, jak i te niepisane zasady, które nierzadko decydują o sukcesie albo porażce. W trakcie lektury myślałam wielokrotnie, że inżynierowie pracujący w projektach z klientami koniecznie powinni przeczytać tę książkę. Jest bardzo praktyczna. We mnie wzbudza zaufanie. Ewa Maciaś, Director of Engineering, Google Biorąc książkę Wieczne opóźnienie. Zarządzanie projektami IT do ręki, zastanawiałem się, czym może się ona różnić od wielu podobnych pozycji dostępnych na rynku. I zostałem pozytywnie zaskoczony. Od pierwszych stron widać, że książka napisana jest przez praktyka z wieloletnim doświadczeniem w pracy nad dużymi projektami ― który chętnie się nim dzieli. Autor nie skupia się nad teorią zarządzania projektami, pokazuje natomiast, jak ważne jest holistyczne podejście do wszystkich aspektów związanych z projektami, od rozpoczęcia procesu sprzedaży, aż do zakończenia projektu. Książka w klarowny sposób pokazuje, co należy robić, aby projekt zakończył się sukcesem, ale również czego koniecznie się wystrzegać. Warto też dodać, co na pewno jest dużą zaletą tej książki ― fajnie się ją czyta. Leszek Cygan, Manager, IBM Bardzo ciekawa pozycja opisująca w kompleksowy sposób proces realizowania projektów informatycznych, uwzględniający zjawiska i obszary, które można określić jako "szara strefa", czyli między innymi przestrzeń różnic w celach pomiędzy działami w firmie, dynamice w relacji pomiędzy dostawcą a klientem, przecinające się kompetencje wewnątrz firmy itd. Nie ma zbyt wielu pozycji, które opisują te obszary w tak dosłowny sposób, dlatego uważam, że warto zapoznać się ze spostrzeżeniami autora. Lucjan Sosna, Senior Director Software Engineering, Sabre Corporation Skutecznie i do celu! Trzymasz w ręku książkę, którą napisano z myślą o wypełnieniu luki między teorią a praktyką. To nie jest kolejny typowy podręcznik. To guidebook, z którego możesz skorzystać w każdym momencie, aby zainspirować się i odnaleźć właściwe rozwiązanie. Znajdziesz w nim praktyczne i skuteczne narzędzia z obszarów biznesowo-organizacyjnych, ale także ludzkich ― z licznymi przykładami z codziennego życia autora. Autor to manager z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu polskimi oraz zagranicznymi projektami, który opiera się na własnej wiedzy, dobrych praktykach, ale również popełnionych błędach. Zapewniam, że czytając tę książkę niejednokrotnie dopadnie Cię efekt, który dosięgał mnie, a nazwałam go "Hmm, rzeczywiście !". Podczas czytania wielu fragmentów zatrzymasz się na chwilę, aby zastanowić się nad swoim działaniem... i przyznasz autorowi rację. Magdalena Firek-Gundelach, Head of People Ailleron, Global HR Manager Brown Brothers Harriman, HR Manager Philip Morris Polska

Zarządzanie projektami dla początkujących. Jak zmienić wyzwanie w proste zadanie. Wydanie II

Marcin Żmigrodzki

Obyś prowadził wyłącznie nudne projekty! "Mój pierwszy własny projekt" - to brzmi ekscytująco, a niekoniecznie powinno. Każda organizacja dąży do tego, aby środowisko, w którym prowadzi się projekty, było tak przewidywalne, jak to tylko możliwe. W dążeniu do biznesowego celu chodzi bowiem o to, by dotrzymywać prognoz kosztów i terminów, w stu procentach realizować plany sprzedażowe, utrzymywać jakość na poziomie zdefiniowanym przez klienta, a zespół projektowy zachować w dobrej formie psychicznej. Nikt nie marzy o tym, by projektem rządziły chaos, presja czasu i nieznośny stres. Niestety, zbyt często tak właśnie się dzieje, szczególnie gdy pracą ludzi wyznaczonych do wykonania zadania kieruje mniej doświadczony project manager. Jeśli jest zdolny i ambitny, ma szansę ukończyć powierzone sobie zadanie, jednak przy tym sporo się namęczy on sam i podlegający mu zespół... Na szczęście można prościej, łatwiej, spokojniej, kierując się nieskomplikowanymi praktykami proponowanymi przez Marcina Żmigrodzkiego. W myśleniu projektowym kluczowe jest właściwe planowanie. Dlatego autor tego poradnika, project manager z kilkunastoletnim doświadczeniem, reprezentuje takie właśnie podejście do tematu. Prezentowaną przez siebie metodę wielokrotnie sprawdził osobiście podczas prac nad małymi i średnimi projektami - takimi, jakie zwykle powierza się debiutantom. Całość jest czytelna i prosta do przełożenia na praktykę. Drugie wydanie książki wzbogacone zostało o omówienie tematu planowania jakości metodą Kano, kontrolę projektów metodą wartości wypracowanej oraz zarządzanie portfelem projektów. W poradniku Czytelnik znajdzie także przydatne szablony najczęściej spotykanych dokumentów projektowych.