E-book details

Finansyzacja gospodarki w teorii i praktyce. Pomyśleć kapitalizm od nowa

Finansyzacja gospodarki w teorii i praktyce. Pomyśleć kapitalizm od nowa

Dariusz Urban

Ebook

Finansyzacja przynależy do tej kategorii zjawisk ekonomicznych, które niczym w soczewce skupiają w sobie największe słabości współczesnego systemu kapitalistycznego (wśród nich m.in. krótkowzroczność inwestorów, inflację aktywów na rynkach kapitałowych, bezprecedensową skalę nierówności dochodowych i majątkowych, postępujący wzrost zadłużenia tak indywidualnych podmiotów, jak i całych państw czy wreszcie niestabilność systemu finansowego). Co więcej, w procesie finansyzacji nastąpiło redefiniowanie ekonomicznej roli sektora finansowego w gospodarce. Ze służebnej, podporządkowanej funkcji pośrednika, a także mediatora i katalizatora w procesach gospodarczych, przekształcił się on w kreatora nadrzędnych reguł i zasad, w radykalny sposób zmieniając optykę i logikę funkcjonowania wielu podmiotów z realnej sfery gospodarki, fundamentalnie przeobrażając rynki towarowe oraz modyfikując zachowania gospodarstw domowych.

Dominacja motywów i imperatywów finansowych doprowadziła do przekształcenia kapitalizmu przemysłowego w kapitalizm finansowy, w którym o sile i znaczeniu gospodarki w dużo mniejszym stopniu decydują podmioty wywodzące się z realnych jej sektorów. Ostatni globalny kryzys finansowy, stan wielu gospodarek kapitalistycznych świata zachodniego, a także odczucia społeczeństw wyrażane w procesie wyborczym wraz z wyzwaniami natury społecznej, demograficznej i środowiskowej, przed jakimi obecnie stoimy, skłaniają do stawiania pytań, czy można dalej akceptować model rozwoju, który w tak wyraźny sposób faworyzuje jeden sektor gospodarki. Stanowią one jednocześnie przesłankę do podjęcia rozważań na temat zasadności, a być może nieuchronnej konieczności, przywrócenia historycznie ugruntowanej roli sektora finansowego w gospodarce, co w niektórych przypadkach wiązać się może z przeprowadzeniem procesu definansyzacji.

Wstęp 9

 

Rozdział I. Pojęcie, istota i znaczenie zjawiska finansyzacji         21

    1. Wprowadzenie        21
    2. Finansyzacja – istota pojęcia               24
    3. Źródła i determinanty finansyzacji    36
    4. Finansyzacja w ujęciu historycznym                52
    5. Podsumowanie       60

 

Rozdział II. Teoretyczne fundamenty finansyzacji i problem pomiaru   63

    1. Wprowadzenie        63
    2. Teoretyczne podłoże zjawiska finansyzacji    68
      1. Efekt Cantillona            68
      2. Hipoteza niestabilności finansowej Hymana Minsky’ego 73
      3. Malejąca stopa zysku  77
    3. Klasyfikacja nurtów badawczych       83
    4. Pomiar i przejawy finansyzacji           89
    5. Podsumowanie       99

 

Rozdział III. Makroekonomiczne aspekty finansyzacji   103

    1. Wprowadzenie        103
    2. Koncepcja rynku     105
    3. Finansyzacja rynków towarowych    115
      1. Finansyzacja rynku ropy naftowej          117
      2. Finansyzacja rynku produktów rolnych i sektora żywnościowego              121
    4. Przejawy finansyzacji w działalności państwa              129
      1. Państwowe fundusze majątkowe            130
      2. Działalność banków centralnych jako przykład finansyzacji państwa         133
      3. Inne przykłady finansyzacji w działalności państwa        138
    5. Finansyzacja w kontekście zjawisk i trendów makroekonomicznych    141
    6. Podsumowanie      154

 

Rozdział IV. Finansyzacja w ujęciu mikroekonomicznym           157

    1. Wprowadzenie       157
    2. Charakterystyka przedsiębiorstwa poddanego procesowi finansyzacji 160
    3. Finansyzacja w działalności przedsiębiorstw niefinansowych                169
    4. Finansyzacja przedsiębiorstw finansowych na przykładzie banków komercyjnych          176
    5. Finansyzacja gospodarstw domowych            185
    6. Podsumowanie      190

 

Rozdział V. Definansyzacja jako kierunek ewolucji kapitalizmu             195

    1. Wprowadzenie       195
    2. Współczesny kapitalizm w gospodarkach rozwiniętych – zarys problematyki  199
    3. Społeczny odbiór współczesnego kapitalizmu i sektora finansowego – finansyzacja w aspekcie społecznym          205
    4. Kapitalizm finansowy i finansyzacja w kontekście demokracji               217
    5. Praktyczne sposoby i narzędzia przywrócenia równowagi pomiędzy sektorem finansowym a realną sferą gospodarki        221
    6. Finansyzacja gospodarki w kontekście kierunków ewolucji kapitalizmu             235
    7. Podsumowanie      241

 

Zakończenie      245

Bibliografia       255

Spis rysunków  269

Spis tabel           271

  • Title: Finansyzacja gospodarki w teorii i praktyce. Pomyśleć kapitalizm od nowa
  • Author: Dariusz Urban
  • ISBN: 978-83-8142-744-9, 9788381427449
  • Date of issue: 2020-03-17
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1gs5
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego