Powieść Elizy Orzeszkowej, przybiera formę listownego dwugłosu korespondencji między Seweryną Zdrojowską oraz Tomaszem Rodowskim. Listy Tomasza pisał początkowo Tadeusz Garbowski, jednak nie ukończył swojej części Orzeszkowa sama dokończyła dzieło. Korespondencja dotyczy sporów światopoglądowych bohaterowie prezentują różne stanowiska w kwestii religii, moralności czy stosunku do świata. W tle rysuje się też wątek miłosny.