Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie

Cezary Chlebowski

Opowieść Cezarego Chlebowskiego o Janie Piwniku „Ponurym” (1912–1944) i jego żołnierzach, oparta na dokumentach oraz relacjach uczestników walk II wojny światowej. „Ponury” to postać legendarna – cichociemny, dowódca II odcinka „Wachlarza” i akcji odbicia więźniów z niemieckiego więzienia w Pińsku, potem dowódca sił partyzanckich Armii Krajowej w rejonie Gór Świętokrzyskich oraz szef Kedywu okręgu radomsko-kieleckiego AK, a w 1944 r. dowódca oddziału wchodzącego w skład Nadniemeńskiego Zgrupowania Partyzanckiego AK, kawaler Orderu Virtuti Militari. Autor książki opisał jego szlak bojowy: od lądowania na spadochronie pod Łyszkowicami w pobliżu Skierniewic w nocy z 7 na 8 listopada 1941 r. aż po bohaterską śmierć poniesioną w ataku na niemieckie bunkry pod Jewłaszami na Nowogródczyźnie 16 czerwca 1944. Tytuł książki to ostatnie słowa „Ponurego” – prośba skierowana do jego podkomendnych, współtowarzyszy walki. W obecnej edycji książki Cezarego Chlebowskiego, której poprzednie wydania – uzupełniane, korygowane i rozszerzane – spotykały się z ogromnym zainteresowaniem czytelników, opublikowano przedmowę napisaną przez dra Marka Jedynaka, poświęconą problematyce badań nad życiorysami kadry oficerskiej AK. Zamieszczono też obszerny aneks, zawierający kompletną listę oficerów i żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” – z informacjami zaktualizowanymi w tym wydaniu według stanu wiedzy na 31 maja 2021 roku. Tom zawiera również dwie mapki, ukazujące tereny działań „Ponurego” w Górach Świętokrzyskich oraz na Nowogródczyźnie, a ponadto 36 archiwalnych ilustracji oraz indeks osób.

Pożegnanie z Rosją

Tadeusz Klimowicz

Pożegnanie z Rosją, to eseistyczna narracja nie stroniącego od sarkazmu pesymisty o kraju i jego mieszkańcach, którym ich bogowie proponują życie w powieściach Zamiatina, Orwella czy Huxleya. Większość Rosjan wymienia więc u Wielkiego Inkwizytora swoją wolność na dystopijne szczęście. Głównym bohaterem tej książki jest mentalność rosyjska i generowane przez nią zjawiska - od nacjonalizmu i myślenia o Rosji w kategoriach imperialnych poczynając, a na wpisanej w jej DNA pokorności kończąc, która definiuje między innymi stosunek do władzy i władcy (akceptacja jego sakralności i lizanie - jak napisał Michaił Szyszkin - przez kolejne pokolenia "carskiego buta"). Tadeusz Klimowicz pisze też o Cerkwi, o micie założycielskim putinizmu (raszyzmu), o trwającej od 2014 roku wyprawie Rosjan po święty Graal, o postrzeganiu przez Rosjan Polski (tego "psa łańcuchowego Zachodu"), o wyborach (tych życiowych i tych urnowych), o cenzurze i o nieprzemijającej modzie na donoszenie. Porywająca i poruszająca lektura. Autor dokonuje gorzkiego i do głębi smutnego pożegnania. Nie rezygnuje przy tym z błyskotliwego, choć czarnego humoru. Zanurzamy się z nim w odwilżowej Rosji, patrzymy jak iskrzy pomiędzy narratorem i Imperium. W całym kraju trwa "wielkie żarcie" zakazanego owocu: książek, filmów, grzesznych i nieprawomyślnych myśli. Karnawał wolności. Zaraz potem budzimy się jednak "w świątyni straconych złudzeń". To koniec polifonii. Każda inność "zgrzyta po raszystowskim szkle". Patrzymy na czyszczenie placu, na karczowanie odchyleń, kraj jednej idei oraz jednej Cerkwi. Powraca sowiecka pruderia, donosy i dystopijne samodonosy. Znika telewizja "Deszcz", w innych mediach nadchodzi susza. Na ekranie dojarka składa życzenia milicjantom. Milicjanci tropią piątą kolumnę. Zdrajców osądzi bogonośny car. Dorwie ich i wykończy w kiblu, obiecał to osobiście. Jest już tylko demokracja suwerenna. Pomroczność jasna. Nie ma nawet o czym pić. Rosjanom pozostaje żądza cierpienia i cichość serca. "Jesteśmy dumni z przeszłości, bo nie mamy przyszłości". Obywatele posłusznie zasypiają. Nowy wspaniały świat jest właśnie teraz. JĘDRZEJ MORAWIECKI, dziennikarz, reporter, autor m.in. reportażu Szuga. Krajobraz po imperium Parę lat temu byłem na Syberii: samolotem dotarłem do Tomska, a potem jechałem koleją transsyberyjską do Irkucka, dalej wodolotem na wyspę Olchon na Bajkale. Tam jest prawdziwa Rosja (nie w Moskwie czy w Petersburgu), Rosja właściwie głosujących wyborców, matecznik każdego kolejnego przywódcy. W widzianych z okien pociągu chatach mieszkają kolejne pokolenia Iwanowów, Pietrowów, czy Popowów. Ich rodzice tam mieszkali, a wcześniej dziadkowie i pradziadkowie. Cieszą się, że stać ich na chleb i podstawowe artykuły, co w latach dziewięćdziesiątych nie było takie oczywiste. Są wdzięczni Putinowi, tak jak ich rodzice byli wdzięczni Breżniewowi, a ich przodkowie Mikołajowi II czy Aleksandrowi III. Ludzie z głubinki. Sól ziemi ruskiej. Homo russicus i jego kolejne wcielenia. Tadeusz Klimowicz NOTA O AUTORZE: Prof. dr hab. Tadeusz Klimowicz (ur. 1950) - wrocławski badacz literatury i kultury rosyjskiej. Autor kilku książek, m.in.: Poszukujący - nawiedzeni - opętani (Z dziejów spirytyzmu i okultyzmu w literaturze rosyjskiej), Obywatele Arkadii. Losy pisarzy rosyjskich po roku 1917, Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996), Pożar serca. 16 smutnych esejów o miłości, o pisarzach rosyjskich i ich muzach. Jego artykuły i eseje ukazywały się w zeszytach naukowych (m.in. "Teksty Drugie", "Slavia Orientalis", "Slavica Wratislaviensia", "Przegląd Rusycystyczny", "Studia Rossica Posnaniensia") oraz na łamach czasopism literackich, społeczno-kulturalnych i społeczno-politycznych ("Pismo Literacko-Artystyczne", "Odra", "Zeszyty Literackie", "Literatura na Świecie", "Przegląd Polityczny", "Jelenkor", "Меценат и мир", "Новая Польша") oraz dzienników ("Gazeta Wyborcza"). Wybrał i opatrzył posłowiem dwujęzyczny tom poezji Mandelsztama Nikomu ani słowa..., jest także autorem posłowia do Opowiadań kołymskich Szałamowa, w latach 2010-2016 współpracował przy wydaniu Dzieł zebranych Herlinga-Grudzińskiego redagowanych przez profesora Włodzimierza Boleckiego. Od kilku lat prowadzi blog From Russia with(out) Love.

Pożytki z katorgi

Wojciech Lada

Syberia miejsce zsyłki tysięcy Polaków, którzy w XIX wieku trafiali tam między innymi po nieudanych powstaniach. Kraina, której obraz utrwalili na swych dziełach tacy malarze jak Malczewski czy Grottger, nieodłącznie kojarzy się z katorgą. Wojciech Lada zrywa z tą martyrologiczną, wzniosłą tradycją. W jego książce zesłanie to nie tylko kajdany, kibitki i recytacje poezji wieszczów, ale też smród jurty, komary i potworna nuda. Autor zwraca uwagę, że carska niewola stała się dla wielu młodych skazańców swoistym uniwersytetem i furtką do kariery. Jan Czerski trafił do karnego garnizonu w Omsku, nie mając pojęcia o naukach przyrodniczych, a po kilku latach nie tylko postawił na głowie dotychczasową teorię geologiczną regionu, ale stał się jednym z najnowocześniejszych i najwszechstronniejszych badaczy. Zanim Wacław Sieroszewski znalazł się w Wierchojańsku, był ślusarzem. Gdy wrócił ze zsyłki do kraju, był już wybitnym jakutologiem, cytowanym do dziś znawcą szamanizmu. Bronisław Piłsudski przypłynął na Sachalin jako student prawa, opuścił go zaś jako człowiek, który ocalił od zapomnienia archaiczne języki lokalnych plemion. Sieroszewski, Piłsudski, Dybowski, Czekanowski, Czerski, Kon to tylko kilku z wielu Polaków zasłużonych dla Syberii i dla nauki w ogóle. Wojciech Lada z pasją śledzi ich losy i pokazuje, jak wielki mieli wpływ na poznanie dalekiej Północy. I przekonuje, że nawet z katorgi może być pożytek.

Pradzieje i legendy Indii

Eugeniusz Słuszkiewicz

Pradzieje i legendy Indii to bezcenne kompendium wiedzy o dawnych Indiach - plon wieloletnich badań Autora oraz rezultat jego wnikliwej lektury starożytnych tekstów i prac wielu znakomitych uczonych. Książka omawia przede wszystkim najstarszy okres literatury indyjskiej od Wed po epopeje Mahabharatę i Ramajanę, ale zawiera także obszerny materiał mitologiczny, filozoficzny i religijny. Jest to niezwykle bogate źródło informacji dla wszystkich, których specjalnie interesują pierwsze dwa tysiąclecia dziejów Indii. Książka zawiera indeks.

Prasa centralnych związków samorządowych w Drugiej Rzeczypospolitej

Karol Makles

Praca stanowi monografię prasoznawczą poświęconą czasopismom centralnych organizacji samorządowych Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Szczegółowemu oglądowi poddano tygodnik ogólnopolskich organizacji powiatowych – „Samorząd” (1919–1939), miesięcznik działaczy municypalnych – „Samorząd Miejski” (1921–1939) oraz kwartalnik poświęcony teorii i życiu komunalnemu – „Samorząd Terytorialny” (1929–1939). Opisano okoliczności powstania periodyków, ich dzieje, redakcję i autorów, konstrukcję działową, przekrój tematyczny a także dokonano analizy formalno-wydawniczej. Przy badaniu wymienionych wyżej tytułów ponadto szczegółowo opisano wszystkie – często bardzo obszerne – stałe dodatki, jak „Biuletyn Ogrodniczy”, „Biuletyn Urbanistyczny”, „Biuletyn Wodociągowo-Kanalizacyjny”, „Biuletyn Związku Pracowników Komunalnych Rzeczypospolitej Polskiej”, „Gminę i Wieś”, „Przegląd Tygodniowy”, „Przyjaciela Zdrowia”, „Naszą Gminę”, „Ubezpieczenia, Odbudowa, Pożarnictwo”, „Wieś i Gminę” czy „Zdrowotność Publiczną”. Rozbudowane rozdziały analityczne poprzedza wstęp poświęcony zarysowaniu roli samorządu i jego prasy w społeczeństwie Drugiej Rzeczypospolitej. Uwzględniono w nich ponadto, tradycje samorządu i problematykę centralnych związków, która stanowi element dotyczący historycznego spojrzenia na narodziny polskiej administracji oraz instytucji państwowych, będących efektem odzyskania niepodległości przez Polskę. Omówiono też zagadnienie konstytuowania się i działalności Związku Miast Polskich oraz Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej. A także podjęto próbę umiejscowienia ogólnopolskich wydawnictw samorządowych na rynku prasowym. Omówiono tu kontekst statystyczny, geografię wydawniczą oraz zagadnienia dotyczące sytuacji prawnej, w której funkcjonowały czasopisma centralnych związków samorządowych. W pracy szczegółowo opisano zagadnienia wydawnictw i działów o charakterze dokumentacyjnym, czyli bibliograficznym, publikowanych na łamach prasy centralnych związków samorządowych. Wnikliwie przeanalizowano ukazujące się w „Samorządzie Miejskim” działy Tabllettes Dokumentaires Municipales, Autonomie Municipale i Bibliografię Miast Polskich, a także takie publikacje jak Bibliografia dotycząca działalności samorządu w zakresie oświaty pozaszkolnej i Bibliografia literatury o gminie wiejskiej. Niejednokrotnie opracowania tych działów bądź publikacji dokumentacyjnych czy bibliografii są ich pierwszą analizą. Nigdy dotychczas nie zostały one spostrzeżone i scharakteryzowane przez badaczy dziejów bibliografii, a stanowią bardzo wartościowy pod wieloma względami ewenement i zabytek bibliografii. Z uwagi na rozległość poruszanych kontekstów, praca winna zainteresować nie tylko bibliologów czy prasoznawców, ale stanowi cenne źródło wiedzy dla historyków, kulturoznawców bądź politologów. 

Prawdziwa Historia Internetu na Świecie - wydanie 4 rozszerzone

Marek Pudełko

„Prawdziwa historia Internetu na świecie” to już czwarte wydanie obszernego źródła wiedzy o Internecie i jego ewolucji na całym świecie. To jedyny i zarazem unikatowy zbiór najważniejszych wydarzeń oraz postaci, które miały wpływ na rozwój i ewolucję sieci. Znajdziemy tu szczegółowo opisane najważniejsze usługi, protokoły i programy dzięki którym łatwo i sprawnie wymieniamy pliki, rozmawiamy, dzielimy się wiedzą i przeżyciami, czyli po prostu surfujemy po sieci. Książka kierowana jest dla ludzi, którym nie wystarcza samo surfowanie po Internecie, lecz pociąga ich wiedza i ciekawość. To także niesamowita gratka dla nauczycieli-pasjonatów historii współczesnej z zacięciem do IT, którzy wiedzę zawartą w książce mogą swobodnie wykorzystać podczas ciekawej, innowacyjnej lekcji historii z uczniami np. omawiając światowe wojny przeglądarek internetowych lub batalie wyszukiwarek informacji. Ponieważ kierowana jest nie tylko dla profesjonalistów, lecz dla każdej osoby chcącej zgłębić tajniki wiedzy o Internecie, nie można jej traktować jako podręcznika uczącego o sieciach. Jest książką popularnonaukową, w której autor postawił sobie bardzo trudne zadanie: w jasny i przejrzysty sposób pokazać pełną historię Internetu. Autorem książki jest Marek Pudełko, urodzony w 1974 roku, w czasach, gdy działały już pierwsze sieci, ale w naszym kraju, zwykli ludzie o komputerach wiedzieli niewiele. Zafascynowany tymi urządzeniami zdecydował się studiować informatykę na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie szczególnie zaciekawił go Internet i jego szybki rozwój. Obecnie jest nauczycielem informatyki w Zespole Szkół Łączności w Krakowie. Oprócz tej publikacji, jest autorem bliźniaczej pozycji: „Prawdziwa historia Internetu na świecie” oraz „Zbioru zadań z Pascala”. Prowadzi również stronę zelota.netshock.pl z materiałami o budowie komputerów.

Prawdziwa Historia Internetu w Polsce

Marek Pudełko

„Prawdziwa historia Internetu w Polsce” to rozszerzenie popularnej książki naszego wydawnictwa o tej samej nazwie, lecz opisującej wydarzenia związane z rozwojem Internetu na całym świecie. Jest unikatową, obszerną na skalę kraju pozycją książkową, będącą źródłem wiedzy o najważniejszych wydarzeniach i postaciach, które wpłynęły na rozwój sieci w naszym kraju. Książka opisuje rozwój rodzimego rynku dostawców internetowych, omawia w jaki sposób pobierało się pierwsze programy komputerowe wprost z radia, jak i gdzie włamywali się pierwsi polscy hakerzy, na czym polegała wojna polsko-turecka, oraz jakie znaczenie w sieci miał polski hydraulik we Francji. Czytając książkę rozdział po rozdziale, dowiemy się jak zmieniły się z biegiem czasu oczekiwania polskich internautów, jak ewoluowały pierwsze serwisy aukcyjne, kiedy i z jakiego powodu pękły pierwsze bańki internetowe. To tylko fragment, tego co czytelnik znajdzie w całej treści. Pozycja ta skierowana jest do ludzi, którym nie wystarcza samo surfowanie po Internecie, lecz pociąga ich wiedza i ciekawość. Jest to książka popularnonaukowa, w której autor postawił sobie bardzo trudne zadanie: w jasny i przejrzysty sposób pokazać pełną historię Internetu w naszym kraju. Autorem książki jest Marek Pudełko, urodzony w 1974 roku, w czasach, gdy działały już pierwsze sieci, ale w naszym kraju, zwykli ludzie o komputerach wiedzieli niewiele. Zafascynowany tymi urządzeniami zdecydował się studiować informatykę na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie szczególnie zaciekawił go Internet i jego szybki rozwój. Obecnie jest nauczycielem informatyki w Zespole Szkół Łączności w Krakowie. Oprócz tej publikacji, jest autorem bliźniaczej pozycji: „Prawdziwa historia Internetu w Polsce” oraz „Zbioru zadań z Pascala”. Prowadzi również stronę zelota.netshock.pl z materiałami o budowie komputerów.

Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku

Władysław Łoziński

Książka wydana po raz pierwszy w 1903 roku i wielokrotnie wznawiana, do dziś cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników. Nic dziwnego, bo potyczki naszych przodków z prawem, a zwłaszcza wykorzystywanie jego niedostatków, zostały opisane w brawurowym gawędziarskim stylu, piękną, barwną polszczyzną. Historie opowiedziane przez Łozińskiego oparte na materiałach dokumentalnych - aktach sądów grodzkich - czyta się z ogromnym zainteresowaniem i narastającym zdumieniem. Niektóre to niemal gotowy materiał na powieść historyczno-przygodową lub film: zbrodnie w afekcie i starannie zaplanowane akty zemsty, porwania panien, przykłady mężobójstwa i bratobójczych zatargów, zajazdy sąsiedzkie, prywatne wojny magnackich rodów, konflikty rodzinne, przygody słynnych banitów i infamisów. Wszystko to ukazuje Łoziński na bogatym tle kulturowym, obyczajowym i politycznym, tworząc obraz Rzeczpospolitej szlacheckiej z wszystkimi jej wynaturzeniami, wśród których niebagatelną rolę odgrywają sarmacka samowola, pycha i dezynwoltura, życie ponad stan, awanturnictwo, pieniactwo i inne szlacheckie przywary.

Prawica dla opornych

Michał Szułdrzyński

Czy istnieje związek między wprowadzeniem na rynek smartfonów w 2007 roku, upadkiem banku Lehman Brothers rok później, kłopotami klasy średniej, wirusem z Wuhan i szturmem na Kapitol 6 stycznia 2021 roku? Tym pytaniem o współczesność i związane z nią niepokoje Michał Szułdrzyński rozpoczyna swoje rozważania poświęcone myśli prawicowej. Opartą na tradycji i więzi z przeszłością ideę osadza więc w dynamicznych realiach nowoczesnego świata. Zastanawiając się, czy w tak zmiennych warunkach wartości konserwatywne są nam jeszcze do czegoś potrzebne, odnosi się do aktualnych zjawisk społecznych - takich jak zanik religijności, dyskusje dotyczące zmian klimatycznych czy wokeizm - które w ostatnich latach organizują debatę polityczną zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Pomimo ideowego kryzysu prawicy autor dostrzega rozwiązania, które pozwolą jej stać się atrakcyjną odpowiedzią na nową rzeczywistość i jednocześnie uchronią ją przed radykalizmem oraz fanatyzmem.

Prawo rzymskie a współczesność

Henryk Kupiszewski

Henryk Kupiszewski, ceniony prawnik i historyk prawa, przedstawia kontekst prawa rzymskiego i jego znaczenie dla dzisiejszych systemów prawnych. Cel książki obejmuje dogłębną analizę wpływu prawa rzymskiego na struktury i zasady współczesnego prawa Kupiszewski omawia kluczowe aspekty prawa rzymskiego, w tym jego genezę, ewolucję oraz fundamentalne zasady. Analiza przypadków praktycznych z różnych krajów ukazuje wpływ prawa rzymskiego na ich obecne systemy prawne. Wskazuje na kontynuację instytucji prawa rzymskiego, takich jak zasady odpowiedzialności cywilnej czy podział władzy, w nowoczesnym prawie. Autor podkreśla znaczenie zrozumienia dziedzictwa prawa rzymskiego dla lepszego funkcjonowania współczesnych systemów prawnych. Wskazuje na konieczność adaptacji prawa do współczesnych realiów, jednocześnie zachowując istotne elementy prawniczej tradycji. Książka "Prawo rzymskie a współczesność" autorstwa Henryka Kupiszewskiego stanowi dogłębną analizę wpływu prawa rzymskiego na współczesne systemy prawne. Jego praca otwiera nowe spojrzenie na dziedzictwo prawnicze starożytnego Rzymu i skłania do refleksji nad jego znaczeniem dla współczesnej praktyki prawniczej.

Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876-2009

Łukasz Jan Korporowicz

Obok prawa angielskiego, na Wyspach Brytyjskich powstał inny system prawny – Scots law, którego rozwój aż do XVIII w. pod wieloma względami był niezależny od rozwoju prawa angielskiego. Na prawo szkockie (od XV w.) bardzo silnie oddziaływała kontynentalna tradycja prawa, przede wszystkim tradycja prawa rzymsko-holenderskiego. Dzięki prawnikom prawo szkockie poddane zostało procesowi romanizacji. Szkockich prawników wykorzystujących wzorzec justyniańskich Instytucji zaczęto nazywać instytucjonalistami. Samodzielny byt prawa szkockiego został częściowo zaburzony po zawarciu między Anglią i Szkocją unii realnej. Obecność prawa rzymskiego w Wielkiej Brytanii i jego wpływ na tamtejsze systemy prawne od dawna budzi zainteresowanie naukowców. Zważywszy na fakt, że rozwój prawa angielskiego w znacznym stopniu uzależniony jest od doktryny precedensu, wszelkie próby badania zjawiska recepcji bądź wpływu obcych rozwiązań prawnych dokonywane muszą być przez pryzmat orzecznictwa angielskich sądów. Zgodnie z tym założeniem w oddawanej do rąk czytelników książce określono zakres wykorzystania prawa rzymskiego w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009. Analiza orzeczeń ma za zadanie pomóc w udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania: kto przywoływał ius Romanum najczęściej, jakie źródła prawa zostały w tym celu wykorzystane oraz prace których autorów były najchętniej cytowane, i wreszcie, czy dokonanie stosownych odwołań wpływało na ostateczny kształt ferowanych w sprawach wyroków? 

Prawy rycerz

Szymon Starowolski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. REPRINT. Autor zwraca się do szlachetnego rycerstwa wszystkich prowincji koronnych: Żadne królestwo, cni synowie koronni, i żadna rzeczpospolita nie może być bez stanu rycerskiego, dlatego na teraźniejsze szlacheckiej godności spojrzawszy zaniedbanie, zdało mi się nie od rzeczy tym, krótkim opisaniem prawego rycerza wzbudzić ospałych, aby zważywszy w sobie, jako przodkowie nasi prawymi rycerzami będąc, wszystkich pogranicznych sąsiadów rozsądkiem górując – sami znowu rzucili się do starych obyczajów, do starej religii katolickiej, do pism starożytnych, cnoty, i do ochoty rycerskiego rzemiosła. A między cnotami wszystkimi najpierwsza jest bogobojność albo świątobliwość, przez którą; pomnożenia chwały Pana Boga naszego szukamy, a potem dzielność rycerska, którą; kościoła ś. i ojczyzny bronimy, na niebo sobie i na sławę dobrą zarabiając. Dlatego cni rycerze koronni mieć mi za złe nie będziecie, iż was tym skryptem moim do staropolskich praw, obyczajów, religii i mnóstwa albo dzielności rycerskiej napominam; bom też sam tego płotu kół, i brat wasz na usługę wszelką; gotowy, który życzy, aby stan nasz rycerski i ozdoby jego były w rozkwicie.

PRL Kartki z kalendarza

Sławomir Koper

PRL Kartki z kalendarza Sławomir Koper Subiektywny wybór prasowych felietonów Sławomira Kopra pisanych w latach 20132023. Przyporządkowując do konkretnych dat dziennych rozmaite wydarzenia z epoki PRL-u a przede wszystkim związane z nimi anegdoty, fakty i plotki najpoczytniejszy współczesny autor historyczny odsłania przed czytelnikami zaskakujący i wcale nie szary świat obyczajów Polski Ludowej. Z każdą kartką zerwaną z kalendarza bliżej poznajemy ówczesnych polityków i celebrytów, wraz z ich zawodowymi i osobistymi perypetiami, okoliczności powstania kultowych filmów i piosenek, a także realia i absurdy tamtej epoki.

PRL Po godzinach. Celebryci, luksusy, obyczaje

Sławomir Koper

Sławomir Koper PRL po godzinach Celebryci, luksusy, obyczaje   Czy tego chcemy, czy nie, Polska Ludowa to część historii naszego kraju. Mimo że sklepowe półki świeciły wtedy pustkami, tamten czas dla wielu z nas oznaczał po prostu młodość beztroską zabawę, szalone eskapady, a przede wszystkim pierwszą miłość. PRL po godzinach Sławomira Kopra to kalejdoskop niezapomnianych postaci, wydarzeń, anegdot, kultowych filmów i zjawisk: komedie Stanisława Barei, saturator, Kolorowe jarmarki, autostop, Trubadurzy, 07, zgłoś się, sklepy Peweksu, Wakacje z duchami, wczasy zakładowe, Augustowskie noce, pańska skórka, Wojna domowa, festiwale w Opolu, Sopocie i Kołobrzegu, Sonda i Teleranek, amanci, wodzireje i kaowcy... Dzięki tej książce niektórzy z nas wyruszą w sentymentalną podróż, a inni będą mieli okazję się przekonać, że szary PRL jakby na przekór mienił się feerią barw. Fragment Krystyna Loska pełniła sylwestrowy dyżur wspólnie z Józefem Kopaczem, wchodzili na antenę co pewien czas, następnie emisję przełączano na program ogólnopolski. Kadrowano ich wówczas od pasa w górę, zatem Kopacz założył do marynarki dżinsy, a Loska do sukni wieczorowej wygodne kapcie z różowym puszkiem. Jeszcze przed północą wielokrotnie ćwiczyli scenę toastu noworocznego i ostatecznie w studiu zabrakło szampana. Nie byłoby to problemem, gdyby nie fakt, że szampana pił także kamerzysta, który w najważniejszej chwili się zdrzemnął. () Widzowie dostrzegli więc kapcie i do ośrodka telewizyjnego nadesłano wiele listów z zapytaniem, dlaczego spikerom kupiono marynarki i sukienki, ale poskąpiono na spodnie i buty. W efekcie Loska i Kopacz zostali wezwani do dyrekcji, gdzie wręczono im po tysiąc złotych, aby sobie kupili to, czego im z ubrania brakuje.

Problem niewolnictwa w USA na przełomie XVIII i XIX wieku

Edyta Najbert

Niniejszy tekst jest zbiorem spotkań ze studentami stosunków międzynarodowych I i II stopnia, które miały na celu rozszerzenie wiedzy dotyczącej początków Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, ze szczególnym uwzględnieniem czasów kolonialnych i pierwszych dekad istnienia republiki. Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych było uznawane za zjawisko społeczno-polityczne, zabierali w tej sprawie głos najważniejsi ludzie w kraju. Wzbudzało w społeczeństwie skrajne emocje: od nienawiści do gloryfikacji niewolniczego systemu. Doczekało się, licząc wszystkie jego lata, pogłębionej analizy naukowej, dokonywanej przez kolejne pokolenia Amerykanów, chcących w ten sposób lepiej zrozumieć mechanizmy polityczne i gospodarcze, funkcjonujące w minionych czasach, by je porównać z amerykańską współczesnością. System niewolniczy ludności kolorowej w najbardziej demokratycznym państwie świata porównywany był z innym systemem – z Królewskim Brytyjskim ustrojem politycznym i zależnością od metropolii w Londynie. Wobec osób podporządkowanych Koronie brytyjskiej – Afrykanów i kolonistów, używano słowa „niewolnik”, by w ten sposób ukazać ich status społeczny, wpisać okrutne traktowanie jako łamanie praw obywatelskich, zaś zniewolenie jako odbieranie godności ludzkiej. W takim świetle niewolnictwo było przedstawiane w listach prywatnych, zamieszczane jako artykuły w prasie kolonialnej i rzucane jako hasło na wiecach/ zgromadzeniach przed wybuchem Wojny o Niepodległość. Równocześnie zbiór stanowi część przygotowywanej dysertacji doktorskiej dotyczącej Ojców Założycieli i systemu pracy niewolniczej w USA. Rozprawa jest próbą interdyscyplinarnego ujęcia tematu: nie tylko z uwzględnieniem opracowań z zakresu politologii, historii i ekonomii, ale także prawa i filozofii. Tego rodzaju wieloaspektowe prace badawcze wywołują zarówno emocje jak i refleksje, odsłaniają prawdę o tym iż niewolnictwo wciąż jest traktowane jako temat tabu, choć stanowi ważną część historii Stanów Zjednoczonych. Mimo iż temat pracy i opisywany okres obejmuje XVIII-XX wiek, to jednak ma wiele odniesień do współczesności, gdyż handel ludźmi nie zaniknął. Co więcej nadal się rozwija, zaś rząd USA dalej prowadzi walkę tym razem z niewolnictwem na skalę światową.

"Project Eagle". Polscy wywiadowcy w raportach i dokumentach wojennych amerykańskiego Biura Służb Strategicznych

John S. Micgiel

W sierpniu 1942 roku przedstawiciele nowo powołanego do życia przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta Biura Służb Strategicznych (Office of Strategic Services - OSS) nawiązali kontakt z polskimi władzami w Londynie, w wyniku czego powstała Sekcja Polska przy OSS. Dwa lata później, w połowie 1944 roku, członkowie Sekcji Polskiej zaproponowali centrali OSS w Waszyngtonie ściślejszą współpracę, która miała polegać na oddelegowaniu przez Ministerstwo Spraw Wojskowych RP do Sekcji Polskiej OSS kilkudziesięciu niemieckojęzycznych żołnierzy armii polskiej. Głównym celem tej współpracy miała być szpiegowska penetracja zachodnich terenów Trzeciej Rzeszy w celu zbierania informacji strategicznych. Akcja ta otrzymała kryptonim "Project Eagle" i ostatecznie składała się z szesnastu dwuosobowych grup dywersyjnych. To właśnie historia polskich żołnierzy, członków tych grup, oraz ich raporty - spisywane "na gorąco", w trakcie rozmów z agentami w kilka dni po przejęciu ich przez wojska amerykańskie - są tematem tej książki. Praca ta w dużej mierze oparta jest na odtajnionych niedawno materiałach archiwalnych OSS, które są przechowywane w Narodowym Archiwum Stanów Zjednoczonych (National Archives and Records Administration). John S. Micgiel urodził się w Stanach Zjednoczonych. Jest historykiem specjalizującym się w najnowszej historii Europy Środkowo-Wschodniej. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, gdzie uzyskał stopień doktora. Przez wiele lat był wykładowcą historii i stosunków międzynarodowych na Wydziale Spraw Międzynarodowych Uniwersytetu Columbia, gdzie m.in. pełnił funkcję dyrektora Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej. Od lat dziewięćdziesiątych związany ze Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego jako wykładowca i współpracownik. Za wybitne zasługi w rozwijaniu polsko-amerykańskiej współpracy naukowej dr Micgiel został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP.