Runy i runiczne pomniki słowiańskie

Jan Leciejewski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. Cenne opracowanie dotyczące run w ogólności, a run słowiańskich w szczególności. Autor zajmuje się następującymi zagadnieniami: O runach i pomnikach runicznych w ogóle. Zapatrywania na pochodzenie pisma runicznego. Zdania o celu pisma runicznego. Rozbiór pisma runicznego. Futhorki. Stosunek futhorków do siebie. Zmiany futhorka dłuższego. Ogólny rozwój pisma runicznego. Futhork angielski. Kształt run. Rozmaite formy run. Runy z Helsingland. Runy wiązane. Runy gałązkowe i tajemne. Różne właściwości pisma runicznego. Łączenie wyrazów. Kierunek pism. Interpunkcja. Linie obwódkowe. Ornamentacja. Na jakich przedmiotach umieszczano runy. Treść i układ napisów runicznych. O używaniu pisma runicznego i sposobie pisania. Źródła poznania run. Runiczne pomniki słowiańskie. Pomniki uznane mylnie za runiczne. Hełmy styryjskie. Czernobóg z Ramherdze. Urna gdańska. Czara złota z Szeni-Miklos w Siedmiogrodzie. Falsyfikaty. Kamienie z Nowych Strzelec. Bałwanki prylwickie. Pomniki runiczne mylnie za słowiańskie uważane. Napis na chorągwi pruskiej. Napisy na monecie i pieczątce litewskiej. Pieniążek w Czechach znaleziony. Grot kowelski. Pomniki runiczne wątpliwego pochodzenia. Dwa groty z Grunówka. Nóż z Grunówka. Siekierka z Biezdrowa. Urna kobielicka. Rzeczywiste pomniki słowiańskie. Swastyka. Pomniki polskie. Brakteat z Wapna. Medal krakowski. Figurka lednicka. Kamienie mikorzyńskie. Pomniki czeskie. Nagrobek w Skalsku. Urna drahelczycka. Pomnik słowacki: Granicznik bodiński. Pomniki rosyjskie. Urna alekanowska. Skorupy urn alekanowskich. Pomnik ruski: Urna z runą gałązkową. Runy słowiańskie. Kwestia run słowiańskich rozstrzygnięta. Rozpowszechnienie pisma runicznego u Słowian. Rozbiór run słowiańskich. Runy zwyczajne i pojedyncze. Runy gałązkowe. Liczby runiczne. Runy gałązkowe Skrócenia wyrazów. Łączenie wyrazów. Znaki diakrytyczne. Pismo odwrotne. Znaki symboliczne. Pochodzenie run słowiańskich. Kiedy Słowianie zaczęli używać pisma runicznego? Kiedy Słowianie przestali używać pisma runicznego?

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 23: Pejzaż w kalejdoskopie. Obrazy przestrzeni w literaturach wschodniosłowiańskich

red. Jadwiga Gracla, red. Halina Mazurek

Kolejny tom Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych został poświęcony tematowi często eksplorowanemu ale, mimo to, stanowiącemu ciągłe źródło inspiracji dla badaczy literatury. Przestrzeń, krajobraz, pejzaż to tematy budzące przecież ciągle zainteresowanie i niesłabnącą uwagę. W prezentowanym tomie znalazły się teksty badaczy związanych z Uniwersytetem Śląskim, ale także uznanych badaczy z innych ośrodków omawiające przestrzeń liryki (pejzaż duszy), prozy i dramaturgii (również przestrzeń teatralną). Autorzy kolejnych prezentacji poddali analizie przestrzeń literatury od Oświecenia do współczesności. Dodatkowym walorem tomu jest obecność szkiców poświęconych literaturze ukraińskiej i białoruskiej. Tom jest więc adresowany do szerokiego grona odbiorców: rusycystów, badaczy literatur wschodniosłowiańskich, teatrologów i wszystkich miłośników literatury.

Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku

Maciej Woźny

Monografia stanowi refleksję o charakterze syntetycznym, dotyczącą m.in. pochodzenia rycerstwa opolskiego, jego miejsca na dworach książęcych, stanu majątkowego, sfer aktywności politycznej i społecznej. Poprzez pryzmat rycerstwa autor analizuje podziały księstw, formowanie się lokalnych elit oraz sposób prowadzenia polityki zewnętrznej w późnośredniowiecznym księstwie. Zasadniczy trzon pracy stanowi ponad 300 biogramów rycerzy lub rodzin osiadłych na terenie ziemi opolskiej w okresie od 1301 r. do połowy XV wieku. Był to czas największych podziałów terytorialnych, zakończonych ponownym zjednoczeniem tych ziem pod rządami Mikołaja I. Praca oparta jest w dużej mierze na źródłach archiwalnych, niektórych dotąd nieznanych. Do monografii załączono 14 map pozwalających śledzić rozwój, bądź kurczenie się majątków poszczególnych rodzin, wykaz urzędników opolskich, a także zdjęcia kilku niepublikowanych wcześniej pieczęci rycerzy.

Rycerze wojennego nieba

Larry Alexander, Adam Makos

Niebywała autentyczna historia dwóch pilotów i walk w przestworzach podczas drugiej wojny światowej! BESTSELLER NEW YORK TIMESA Książka przykuwa uwagę niczym film. Chwilami przypomina Top Gun, kiedy indziej Walkirię i na tym nie koniec! Marcus Brotherton, autor bestsellera New York Timesa, We Who Are Alive and Remaine Grudzień 1943 roku. Poważnie uszkodzony amerykański bombowiec z trudem utrzymuje się w powietrzu po misji nad terytorium Niemiec. Za sterami siedzi dwudziestojednoletni podporucznik Charlie Brown, na pokładzie są zabici i ranni członkowie załogi. Nagle z tyłu wyłania się charakterystyczna sylwetka messerschmitta, pilot to Franz Stiegler, as myśliwski. To, co wydarzyło się potem, było wręcz niewyobrażalne i zostało określone później jako najbardziej zdumiewające spotkanie wrogów podczas drugiej wojny światowej. O tym, co się stało, gdy Charlie i Franz wysoko nad ziemią spojrzeli sobie w oczy, żadnemu z nich długo nie wolno było mówić Oto prawdziwa historia dwóch pilotów. Poznajemy równolegle ich życie: wybuch wojny i realia służby w lotnictwie. Nim los zetknął ich tamtego grudniowego dnia, Franz przeszedł całą długą drogę niemieckiego pilota myśliwskiego: latał nad północną Afryką, wspierając Afrika Korps Rommla, stacjonował na Sycylii, osłaniając przeprawę przez Morze Śródziemne, wreszcie miał bronić swego kraju przed nalotami aliantów. Książka przedstawia zarówno barwny, żywy portret dwóch młodych żołnierzy walczących po przeciwnych stronach, jak i świetnie opisuje dramatyczne podniebne pojedynki i przebieg działań wojennych. Żywe mimo upływu lat wspomnienia Charliego Browna i Franza Stieglera czynią tę książkę tak wyjątkową, a jej lekturę zapadającym w pamięć, poruszającym przeżyciem. Ciekawostką jest, że szwedzki zespół Sabaton na swojej płycie Heroes, utwór No Bullets Fly poświęcił bohaterom książki Rycerze wojennego nieba. Sabaton aktywnie włączył się w promowanie książki na całym świecie facebook.com/382380358539429/photos/a.385526381558160.1073741828.382380358539429/557431124367684/? Z najstraszniejszej wojny w historii wyłania się ta opowieść o braterstwie wrogów. Prosto opowiedziana, wyśmienita i warta poznania Joe Galloway, autor bestsellerowego We Were Soldiers Once and Young Adam Makos jest dziennikarzem, historykiem i wydawcą czasopisma militarnego Valor. Przeprowadził mnóstwo wywiadów z weteranami. W 2008 roku towarzyszył 101. dywizji powietrznodesantowej w Iraku i siłom specjalnym podczas tropienia terrorystów z Al-Kaidy. Te i inne misje autor opisuje na stronie valorstudios.com. Rycerze wojennego nieba to jego rewelacyjny debiut książkowy, jest też współautorem (z Marcusem Brothertonem) Voices of the Pacific: Untold Stories from the Marine Heroes of World War II Larry Alexander jest dziennikarzem i autorem biografii z listy bestsellerów New York Timesa: Biggest Brother. The Life of Major Dick Winters, the Man Who Led the Band of Brothers.

Rynek i ratusz. O ukrytej sieci powiązań, która rządzi światem

Niall Ferguson

Kto pociąga za sznurki, z kim spiskuje i jak zyskuje władzę? Niall Ferguson, jeden z najsławniejszych historyków świata, profesor Uniwersytetów Harvarda, Oxfordu i Stanforda, demaskuje hierarchie i sieci, które wpływają na losy świata Dzięki wszechstronnemu i mistrzowsko napisanemu dziełu autora bestsellerowej Potęgi pieniądza dowiecie się, co łączy hiszpańskich konkwistadorów, bankierów z rodu Rothschildów, dawne żydowskie elity finansowe, inteligencję z czasów zimnej wojny, fundusze Georgea Sorosa i współczesnych islamskich terrorystów. To książka, która jako pierwsza oddaje należne miejsce sieciom powiązań powszechnej od stuleci i zyskującej na popularności dzięki nowym technologiom formie organizowania się, niedocenianej dotąd przez historyczne źródła.

Ryszard Kilvington. Nieskończoność i geometria

Robert Podkoński

Już autorzy średniowiecznych tekstów zapoczątkowali proces, który zwykło się nazywać rewolucją naukową. Czy siedemnastowieczna rewolucja naukowa zaistniałaby bez poprzedzających ją scholastycznych dysput, których niektórzy uczestnicy doszukiwali się w pomysłach średniowiecznych przyrodników antycypacji idei nowożytnych fizyków. Inni natomiast stwierdzali, że nauka siedemnastowieczna w najmniejszym stopniu nie była kontynuacją filozofii przyrody wieków średnich, nawet pomimo tego, iż wiele jej elementów uderzająco przypominało koncepcje uznane przez fizykę nowożytną. Należy tutaj podkreślić, że zwolennicy zarówno jednej, jak i drugiej opcji za kryterium nowoczesności uznawali głównie wykorzystanie matematyki do opisu i rozwiązywania problemów fizycznych. Wysiłki historyków nauki próbujących rozwiązać tę kwestię ujawniły jednakże wiele zaskakujących i ciekawych aspektów średniowiecznej filozofii przyrody. Dzięki ich pracy wypełnionych zostało przynajmniej kilka pustych miejsc w skomplikowanej i wielopoziomowej układance, jaką jest obraz historii ludzkiego geniuszu. Celem niniejszej pracy jest zapełnienie kolejnej luki w tym obrazie. 

"Rzecznik historii rewolucyjnej". Henryka Rechowicza (1929-2004) życie publiczne i naukowe

Maciej Fic

Seria: Studia z Historii Najnowszej (1), ISSN 2956-6959 Książka jest jednym z ogniw dociekań nad uprawianiem badań historycznych w okresie Polski "ludowej" oraz karierami reprezentantów środowiska naukowego i stanowi rodzaj case study funkcjonowania środowiska zwolenników i realizatorów "nauki dworskiej". Odtworzono w niej przebieg kariery Henryka Rechowicza (urodzonego w Zagłębiu Dąbrowskim historyka i działacza PZPR): uwypuklony został najpierw błyskotliwy awans (m.in. objęcie eksponowanych stanowisk w środowisku naukowym województwa katowickiego), potem degradacja wynikająca z przynależności do grupy skupionej wokół "ekipy Gierka", a następnie powrót do pracy naukowej i akademickiej, dokonany w rzeczywistości schyłku PRL i początku III RP.

Rzeczpospolita Krzemieniecka albo Nowe Ateny wołyńskie

Gorska Bożena

Krzemieniec to miasto-fenomen. Walczył o nie Kazimierz Wielki, opiekowała się nim w sposób szczególny królowa Bona, a do Korony wcielił je Zygmunt August. Po III rozbiorze miasto trafiło pod panowanie Imperium Rosyjskiego. W latach 1805–1832 istniało tam słynne Liceum Krzemienieckie (Gimnazjum Wołyńskie, Ateny Wołyńskie). Krzemieniec ponownie należał do Polski w latach 1921–1939. I o tym właśnie okresie opowiada ta książka. Osią narracji jest powołane przez Józefa Piłsudskiego w 1920 roku Liceum Krzemienieckie, nawiązujące ideowo do swej poprzedniczki z początku XIX w. Było ono fenomenem edukacyjnym lat międzywojennych, któremu nie dorównała później żadna szkoła – ani w PRL, ani obecnie. Było dużo więcej niż szkołą. Stało się centrum kulturalnym nie tylko dla powiatu krzemieniec­kiego, ale dla całego Wołynia. Instytucją organizującą życie społeczne. Dziś trudno sobie wyobrazić, aby szkoła miała do swojej dyspozycji skocznię narciarską czy uczyła latać na szybowcach. Autorka wybrała bardzo niekonwencjonalną metodę literacką, nawiązującą do tej, którą zastosował Jarosław Marek Rymkiewicz w encyklopediach „Słowacki” i „Leśmian” czy Antoni Słonimski w „Alfabecie wspomnień”. W formie uporządkowanych alfabetycznie esejów opracowała różnorodne przejawy aktywności Liceum i zarazem środowiska krzemienieckiego. Dzięki hasłowej formie opisu, w 45 esejach udało się autorce omówić więcej zagadnień niż mogłaby pomieścić klasyczna monografia Liceum i miasta, w którym funkcjonowało. W książce znajduje się ponad 70 archiwalnych ilustracji, część z nich jest po raz pierwszy publikowana.

Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis Regnum

Paweł Jasienica

Mści się nierozwiązana kwestia Rusi Kijowskiej. Wybucha powstanie, na którego czele stoi Chmielnicki z Kozakami. Krwawa ta wojna domowa, tysiące ofiar po jednej i po drugiej stronie. A król, bezradny i bezzębny, nie słucha nikogo wiedziony planami magnatów ruskich i litewskich. Donikąd to prowadzi. W granice wkracza Rosja, trzeba będzie oddać Smoleńsk, Kijów i Ukrainę Zadnieprzańską. Rok później będzie jeszcze gorzej. Potop szwedzki - najbardziej niszczycielski i śmiercionośny konflikt w historii Rzeczypospolitej wywołany nierealnymi mrzonkami i zapędami Wazów. Łamie się kraj, wyniszczony i ograbiony, zmęczony ciągłymi wojnami, które wydarzać się nie musiały. Nie ma już porządnego państwa, nie ma już porządnych sejmów, jest liberum veto, jest król i magnaci, nikt inny nie decyduje. I tylko na chwilę jaśniejsza gwiazda świeci w Wilanowie, ale i on nie da już rady uzdrowić Rzplitej. Idzie ku upadkowi...   Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej - to doprawdy prawdziwa rozkosz zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, wybitnego znawcy polskiej historii, popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów i przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Naprawdę znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.

Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii

Paweł Jasinica

No i staje się nieuchronne... Gnuśni Wettynowie i gnuśny naród, skłócona, skorumpowana magnateria, sprzedajna szlachta - to tak się dzieje w Rzplitej. A jednak światełko nadziei nie gaśnie. Pięknie rozkwita Oświecenie za ostatniego króla, zachwyca bogactwem i jasnością myśli. Naród bierze się do porządków... tylko dlaczego tak późno, za późno... Krzątanina wokół spraw publicznych - edukacji, wojska, budżetu, praw mieszczan i chłopów - napotykają marsowe oblicza Wielkiej Katarzyny i Fryderyka. Ostatnim wysiłkiem przyjmie Rzeczpospolita swoją Konstytucję - ale na bardzo krótko, na rok! Zerwie się jeszcze do boju wraz z Kościuszką, ale już nie da rady. I powoli będzie zmierzać ku wymazaniu z mapy Europy... Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej - to doprawdy prawdziwa rozkosz zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, wybitnego znawcy polskiej historii, popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów i przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Naprawdę znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.

Rzeczpospolita obojga narodów. Srebrny wiek

Paweł Jasienica

Nie doczekał się potomków ostatni z Jagiellonów. Zygmunt August zakończył historię litewsko-polskiej dynastii. Została jedynie siostra Anna, ale powierzyć jej korony się nie zdecydowano. W ciągu niespełna roku spisano Pacta Conventa i wysłano propozycję pretendentowi. Przyjechał, koronę wziął i po roku uciekł. Panowie i sejm radzili, to do nich należał jeszcze głos decydujący, który już niedługo całkiem straci swoją wagę. Tym razem wybrali znakomicie, ale to niestety ostatni dobry wybór. Na kartach Rzeczpospolitej Obojga Narodów staje nad przed oczyma ogrom błędów, jakie poczynili nasi przodkowie; Paweł Jasienica punktuje je prawie wszystkie, przedstawiając niezbite dowody i fakty. Zaniechanie reform, z jednej strony fanatyzm, z drugiej zaś bezwład, brak strategicznych koncepcji, brak hierarchii potrzeb i brak politycznego słuchu Wazów zrujnowały dotychczasowy porządek i zepchnęły w ruinę myśl reformatorską i polityczną swoich czasów. Jeszcze siła była, ale nogi już gliniane... Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej - to doprawdy prawdziwa rozkosz zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, znawcę wybitnego polskiej historii, popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów i przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Naprawdę znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.

Rzeczy i Zagłada

Bożena Shallcross

Jako jedno z najważniejszych doświadczeń historii XX wieku i modernizmu Zagłada przemawia do nas dzisiaj w języku śladów – jako wizualna migawka, materialny strzęp czy echo traumatycznej pamięci. Owa ocalała reszta jest tekstem Zagłady na równi z pisanymi świadectwami. Książka ta stawia pytanie o to, czym jest reszta i ślady pozostałe po uprzedmiotowionej ofierze i po przerobionej ludzkiej somie, a przede wszystkim jak dalece przerób ludzkich zwłok lub ich rozkład wespół z recyklingiem przedmiotów zacierały istniejącą pomiędzy nimi ontologiczną różnicę. Rozważając lekcję przedmiotu jako niezbywalną część mechanizmu ludobójstwa, sporo uwagi poświęca się dziełom sztuki i artefaktom o wysokiej wartości fiskalnej. Tymczasem Zagłada, pojmowana jako wydarzenie materialne, opowiada też o błahych rzeczach – narzędziach kuchennych, sukniach, walizkach – istotnych dla przetrwania i prawem metonimii świadczących o tożsamości ich użytkowników. Jak nigdy dotąd człowiek był systematycznie pozbawiany takiej właśnie własności. Toteż w narracjach o grabieży rzeczy, ich przechodzeniu z rąk do rąk lub ukrywaniu w szczelinach ciała ujawnia się szczególny rodzaj bliskości z człowiekiem wywołanej granicznym doświadczeniem i przez to doświadczenie zrywanej.  

Rzemieślnicy, kupcy, przemysłowcy na Dolnym Śląsku w latach 1945-1950

Monografia jest efektem wieloletnich badań autora poświęconych środowiskom rzemieślniczo-kupieckim. Jego celem było ukazanie środowiska pozarolniczego sektora gospodarki prywatnej na Dolnym Śląsku funkcjonującego w specyficznych warunkach socjalistycznej Polski. Podstawę źródłową opracowania stanowią zasoby archiwalne zarówno regionalne, jak i centralne, zawierające materiały oddające charakterystykę środowiska sektora prywatnego. Chronologiczne ramy pracy zamyka okres 1945–1950, w tych latach bowiem w Polsce dokonywały się niezwykle istotne przeobrażenia o charakterze społeczno-gospodarczym i politycznym.

Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku

Błażej Śliwiński

12 listopada 1308 roku do Gdańska wkroczyli rycerze Zakonu Krzyżackiego i dokonali eksterminacji mieszkańców miasta. Wobec ich mieczy wszyscy byli równi – zginęli rycerze, burmistrz, rajcowie, możni i ich rodziny, a także zwykli mieszkańcy. Miasto zdobyte 13 listopada przez Krzyżaków było zasłane trupami, zalane krwią i ogarnięte pożarami. Co było przyczyną tego krwawego mordu? Jaka była prawdziwa liczba ofiar? Na te i inne pytania odpowiada w swojej książce Błażej Śliwiński. Podjął on próbę rekonstrukcji wydarzeń z tamtej krwawej nocy. Po wnikliwej analizie opublikował w 2006 roku monografię naukową poświęconą poglądom polskich i niemieckich badaczy na noc z 12 na 13 listopada 1308 roku w Gdańsku. W niniejszej książce przybliża tę tematykę szerokiemu gronu czytelników w ujęciu popularnonaukowym.

Rzym antyczny. Polityka i pieniądz / The Ancient Rome. Politics and Money. T. 5: Azja Mniejsza w czasach rzymskich / Asia Minor in Roman Times

red. Wiesław Kaczanowicz

Opracowanie jest zbiorem artykułów dotyczących szeroko rozumianej historii w czasach rzymskich. W publikacji poruszono rozmaite kwestie historii politycznej, religijnej, zagadnień propagandy, a także numizmatyki owego okresu. Praca skierowana jest do historyków, archeologów, numizmatyków, filologów klasycznych, religioznawców, historyków sztuki, orientalistów.

Rzym antyczny. Polityka i pieniądz / The Ancient Rome. Politics and Money. T. 6

red. Wiesław Kaczanowicz

Publikacja jest adresowana do historyków, archeologów, numizmatyków oraz miłośników świata antycznego.