Między Mikołajem II a Leninem. Państwowość rosyjska i jej koncepcje w czasie rewolucji lutowej 1917 roku

Michał Sadłowski

Niniejsza monografia, stanowiąca efekt wielu lat badań autora nad dziejami Rosji, jest pierwszą w Polsce próbą kompleksowego przedstawienia historii państwowości rosyjskiej oraz różnych koncepcji państwa w czasie rewolucji lutowej. Zawiera informacje, fakty oraz interpretacje wydarzeń historycznych, które pozwalają dyskutować o tym, dlaczego w Rosji 1917 roku nie udało się zbudować państwa demokratycznego i konstytucyjnego. Ważną częścią narracji jest ukazanie działań i motywacji głównych bohaterów wydarzeń tego czasu, czyli polityków i działaczy państwowych, m.in. księcia Lwowa, Milukowa, Kiereńskiego, Guczkowa, Rodzianki Czernowa, Martowa, Czcheidze, Skobielewa, Lenina oraz rosyjskich prawników i ekonomistów – autorów projektów i reform zakładających funkcjonowanie rosyjskiego demokratycznego państwa prawnego. Praca kierowana jest do szerokiego grona odbiorców: badaczy, publicystów, pasjonatów oraz tych, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę poznawania historii Rosji. Mam duże uznanie dla wysiłku Autora, który dotarł też do wielu prac historycznych rzadko cytowanych w literaturze naukowej. Już sama ilość wykorzystanych monografii i artykułów jest imponująca (….). Zwraca uwagę głęboka znajomość osiągnięć historiografii rosyjskiej, szczególnie tej współczesnej, co pozwoliło Autorowi na lepsze podbudowanie swoich tez, ale pokazanie również innego punktu widzenia. Dr Michał Sadłowski przygotował bardzo solidne opracowanie naukowe udokumentowane źródłowo i oparte na szerokim wykorzystaniu literatury przedmiotu. W ten sposób Autor uzupełnił lukę w dotychczasowych badaniach o okresie od rewolucji lutowej do przewrotu bolszewickiego w 1917 roku w Rosji. [Z recenzji prof. dr hab. Edwarda Czapiewskiego] Autor słusznie uwypuklił wątek chęci powrotu do ideałów reformy sądownictwa dokonanej z inicjatywy cara Aleksandra II. Była to wszak wielka reforma, która miała „wywrócić do góry nogami” cały dotychczasowy system sądownictwa rosyjskiego i skierować go na drogi kapitalistycznego rozwoju. Treści tej reformy stanowiły znaczący krok w kierunku osiągnięcia statusu państwa prawnego, wpisując się jednocześnie w nurt zachodnioeuropejskiego systemu liberalnego. Rosyjski „romantyczny antylegalizm”, odrzucający zachodnie wpływy na korzyść wiary w wyższość Rosji, przyczynił się jednak do kontrreformy. W kształcie zaburzonym wydanymi w jej ramach zarządzeniami rosyjskie sądownictwo przetrwało już do rewolucji 1917 r. Do idei reformy sądownictwa przeprowadzonej z inicjatywy cara Aleksandra II powrócono w Rosji także po upadku reżimu komunistycznego. [Z recenzji dr hab. Anny Stawarskiej-Rippel, prof. UŚ] Michał Patryk Sadłowski, ur. w Gorzowie Wielkopolskim, dr nauk prawnych, specjalista w zakresie historii państwa i prawa, komentator oraz analityk ds. Rosji i państw obszaru poradzieckiego. Adiunkt w Zakładzie Historii Administracji na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Prezes Fundacji Prawa Wschodniego im. G. Szerszeniewicza. Laureat programu „Diamentowy Grant”. Dwukrotnie nagradzany stypendium Rektora UW dla najlepszych doktorantów.  

Oblicza leninizmu

Konrad Ruzik

U schyłku Wielkiej Wojny zdawano sobie sprawę, że powojenny świat będzie wyglądał zupełnie inaczej. W osłabionej Rosji wzniecono wówczas iskrę rewolucji, która trafiła na podatny grunt społecznego niezadowolenia. Komunizm w praktyce nie miał wiele wspólnego z rzeczywistymi dążeniami robotników. Nie okazał się wybawieniem od bolączek dotykających ubogie społeczeństwo. Konrad Ruzik zabiera czytelników w centrum rosyjskich wydarzeń, gdzie nieudolne rządy despotycznych monarchów zmieniły się w tyranię bezwzględnie zwalczającą przeciwników politycznych – tych prawdziwych oraz tych wydumanych. Rosja spłynęła krwią milionów ludzi. W jaki sposób demokratyczne tendencje w imperium carów przerodziły się w systematyczne ludobójstwo kierowane przez bolszewików? Czemu służyła walka z prawosławiem, do którego mieszkańcy Wschodu byli przywiązani od pokoleń? I dlaczego Nowa Polityka Ekonomiczna miała jedynie tymczasowy charakter? „Oblicza leninizmu” to opowieść o niszczeniu dawnego porządku pod płaszczykiem obietnicy budowy świata opartego na sprawiedliwości. Obietnicy, która nigdy nie miała zostać spełniona... Konrad Ruzik (ur. 1988) – absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się historią Polski oraz historią powszechną wieków XIX i XX. Miłośnik twórczości Williama Szekspira, poezji śpiewanej oraz filmów historycznych.

Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej

Joanna Sosnowska

Autorka podejmuje historyczno-pedagogiczną próbę rozpoznania i rekonstrukcji różnych elementów opieki organizowanej dla dzieci w okresie I wojny światowej w dużym ośrodku miejskim (Łódź) na terenie okupacji niemieckiej. Opieką nad dziećmi zajmowały się wówczas liczne środowiska: władze miejskie, instytucje samopomocy społecznej, organizacje filantropijne, wspólnoty chrześcijańskie, społeczność żydowska. Badania zostały usytuowane w obrębie społecznej koncepcji historii wychowania i historii edukacji. Wyeksponowano w nich znaczenie związków między przebiegiem procesów wychowania a warunkami życia społecznego w określonej rzeczywistości historycznej. Problematyka monografii mieści się także w kręgu historycznych badań regionalnych.

Polacy w armii kajzera

Ryszard Kaczmarek

Ryszard Kaczmarek, autor głośnych "Polaków w Wehrmachcie", tym razem przedstawi historię żołnierzy-Polaków, którzy walczyli w szeregach armii pruskiej w czasie I wojny światowej. Opowieść o nich nosi rys tragiczny dla Polaków przynależność do armii zaborczych często oznaczała konieczność walki z własnymi rodakami. Losy polskich żołnierzy wpisane są w arenę, na której rozgrywała się Wielka Wojna: w wielkie operacje militarne i ruchy armii, ale sytuację żołnierzy oglądamy z bliska, czytając listy do rodziny, dzienniki i wspomnienia. Ryszard Kaczmarek wraca też do poczatków swojej fascynacji historią i własnych młodzieńczych poszukiwań dokumentów na strychach górnośląskich przedwojennych domostw. Tej historii tysięcy Polaków w pruskich mundurach jeszcze nikt dotychczas nie opowiedział.

Polska Niepodległa

opracowanie zbiorowe

11 listopada 1918 roku jest jedną z najważniejszych i wyjątkowych dat w historii narodu polskiego. Wzbogacona licznymi archiwalnymi zdjęciami książka stanowi fascynującą opowieść o procesie odzyskiwania polskiej państwowości po 123 latach zaborów.

Rommel

Mario Tancredi, Giusy Bausilio, Lucas Hugo Pavetto

Jakie przyczyny doprowadziły do śmierci żywej legendy aliantów? Kto jest za nią odpowiedzialny? Erwin Rommel, nazywany "Lisem pustyni", jest bez wątpienia jednym z najsłynniejszych generałów hitlerowskich Niemiec podczas II wojny światowej. Niniejszy esej historyczny przedstawia ścieżkę niemieckiego dowódcy, od jego początków jako żołnierza na froncie zachodnim w czasie I wojny światowej, poprzez decydującą rolę w kampanii włoskiej pod Caporetto, aż po kampanię afrykańską. Jakie przyczyny doprowadziły do jego śmierci? Kto jest za nią odpowiedzialny? Lucas Pavetto - urodzony w Argentynie, skąd wyprowadził się w młodym wieku. Od najmłodszych lat wykazywał szczególne uzdolnienia w zakresie muzyki i malarstwa figuratywnego. Ukończył instytut sztuki w Urbino, gdzie studiował animację rysunkową i wyspecjalizował się w narracji komiksowej. Zaczął pracować w kinematografii jako reżyser, autor i scenarzysta własnych filmów.

Samobójstwo Europy

Andrzej Chwalba

Dwudziesty wiek wybuchł w 1914 roku w Sarajewie Od wielu lat historycy przekonują, że druga wojna światowa była tylko dogrywką pierwszej. Nie da się zrozumieć nie tylko dziejów drugiej wojny światowej, ale i całej współczesnej historii Europy i świata bez znajomości Wielkiej Wojny praprzyczyny wszystkich najważniejszych zjawisk naszych czasów. Na polach bitew pojawiły się wtedy mordercze wynalazki i technologie, a w okopach tej wojny dojrzewały idee systemów totalitarnych. W latach 1914-1918 na światową arenę wkroczyły Stany Zjednoczone i Japonia, a po zakończeniu wojny na mapie świata wyrosły nowe państwa, w tym Polska. Andrzej Chwalba z epickim rozmachem, ale nie stroniąc też od anegdot, opisuje I wojnę światową chronologicznie - od tragicznie zakończonej wizyty cesarskiego bratanka w Sarajewie po 11 listopada 1918 roku. Osobne rozdziały autor poświęca specyfice wojny lądowej, morskiej i powietrznej oraz losom cywilów, w tym kobiet wchodzących z impetem w zdominowaną wcześniej przez mężczyzn historię. W Polsce nie było od lat tak nowoczesnej, wnikliwej, a przy tym tak elektryzującej książki o I wojnie światowej. Samobójstwo Europy to coś znacznie więcej niż rozprawa o przyczynach, przebiegu i skutkach Wielkiej Wojny. To rzecz, która przenosi czytelnika w epokę schyłku dawnych obyczajów, pozwala poczuć atmosferę przedwojennego, wielokulturowego Sarajewa i niemal zatańczyć na Trafalgar Square po podpisaniu rozejmu.

Stalin

Lucas Hugo Pavetto, Giancarlo Villa

Przez ćwierć wieku (1929-1953) Józef Stalin był władcą absolutnym Związku Radzieckiego. Z urzędu na Kremlu lub z daczy pod Moskwą, gdzie często przebywał, dyktator żelazną pięścią zarządzał każdym aspektem życia społecznego, opartego na ekstremistycznej i ultra-uproszczonej interpretacji marksizmu. Mając obsesję na punkcie wewnętrznych wrogów" gotowych go zdradzić, Stalin ustanowił reżim terroru, który nigdy nie pozwalał żadnemu z obywateli czuć się bezpiecznie. Szacuje się, że 60 milionów niewinnych ludzi doznało tragicznych skutków dyskryminacji i represji, w tym kary śmierci. Jednak dzisiaj, w Rosji wydaje się rozkwitać mit Stalina jako postaci historycznie niezbędnej", która zasłużyła się przynajmniej w ten sposób, że przekształciła zacofany kraj w supermocarstwo przemysłowe, zdolne stawić czoła Hitlerowi i go pokonać. Biografia przedstawia życie radzieckiego dyktatora od lat seminarium w Tyflisie, przez rewolucję październikową, aż do szczytu władzy. Opisuje najistotniejsze aspekty życia prywatnego i publicznego oraz podkreśla złożoność człowieka, który stawił czoła epokowym wydarzeniom, oddziałującym do dziś na porządek świata, i ukierunkował je.