Miriam Cahn. I As Human

red. Marta Dziewańska

Miriam Cahn to szwajcarska rysowniczka i malarka, eksperymentująca również z fotografią, wideo i rzeźbą. Od przeszło czterech dekad artystka daje świadectwo społecznym konfliktom, kryzysom i stanom wyjątkowym, snując namysł nad współczesną kondycją człowieka oraz sprawczością obrazu malarskiego wobec tematów takich jak wojna i przemoc, seksualność, natura, relacje rodzinne i śmierć. U podstaw bogatej twórczości Cahn leży bezkompromisowy sprzeciw wobec wszelkich przejawów przemocy, co czyni jej praktykę wyjątkowo aktualną. Jej niepokojące, oniryczne dzieła wypełniają postacie pulsujące gwałtowną energią. Książka "MIRIAM CAHN: I AS HUMAN" oświetla tę twórczość z różnych stron. Kathleen BUhler i Adam Szymczyk spoglądają na nią z perspektywy biograficznej, wszyscy wpleceni jesteśmy bowiem w te lub inne historyczne konteksty. Natalia Sielewicz - czytając obrazy i patrząc na teksty - czujnie przygląda się strategiom i stawkom prac Miriam Cahn: kobiety, która w swojej sztuce rozrywa pojęcia stabilnej subiektywności, która zamieszkuje zmieniającą się perspektywę "ja". W oparciu o własne badania na temat przemocy wobec kobiet antropolożka i feministka Rita Segato patrzy na okaleczone ciała w dziełach Cahn i zaprasza nas do przemyślenia na nowo idei polityki mniejszościowej. Jakub Momro w poruszający sposób pisze o szoku, jakim jest spotkanie, widzeniu jako przeżyciu, obrazie-myśli, a także pracach Cahn w kontekście intensywności, które je tworzą i które one wytwarzają. Eric de Chassey pisze z kolei o napięciu między figuratywnością i abstrakcją - mieszance dystansu, natychmiastowości i prawdy, o performatywności i głęboko politycznym wymiarze tego dzieła. Te kwestie ze swadą komentuje sama artystka w rozmowie z Elisabeth Lebovici, Patricią Falguieres i Natasą Petresin-Bachelez. Ana Ara i Fernando Lopez Garcia zdają relację z rozmów z Cahn i przygotowań do jej monograficznej wystawy w madryckim Museo Reina Sofia. Paul B. Preciado publikuje wyjątkowy tekst - obraz ze słów, którego napięcie, rozmalowanie i pasja są jakby werbalnym lustrem prac Miriam Cahn. [Marta Dziewańska] czyta tę twórczość równolegle z wstrząsającym tekstem austriackiej pisarki i poetki Christine Lavant "Zapiski z domu wariatów". - ze wstępu redaktorki

Misalliance

George Bernard Shaw

“Misalliance” is a play by George Bernard Shaw, an Irish playwright who became the leading dramatist of his generation, and in 1925 was awarded the Nobel Prize in Literature.   Misalliance is a play written by George Bernard Shaw. The play takes place entirely on a single Saturday afternoon in the conservatory of a large country house in Hindhead, Surrey in Edwardian era England. It is a continuation of some of the ideas on marriage that he expressed in his play, Getting Married. It was also a continuation of some of his other ideas on Socialism or physical fitness.  

Mistrzowie kina japońskiego

Krzysztof Loska

Książka Krzysztofa Loski została pomyślana jako swoiste wprowadzenie do historii kina japońskiego, autor wybrał bowiem ośmiu reżyserów, których dzieła spotkały się z uznaniem widzów i krytyków światowych. Wśród bohaterów znaleźli się zarówno ci najwybitniejsi - Akira Kurosawa, Kenji Mizoguchi i Yasujirō Ozu – jak i nieco mniej znani w naszym kraju: Heinosuke Gosho – prekursor dramatów rodzinnych, Mikio Naruse – mistrz kina kobiecego, Keisuke Kinoshita – wszechstronny rzemieślnik, ceniony przez japońską publiczność, Masaki Kobayashi – twórca walczący z pozostałościami feudalizmu oraz Nagisa Ōshima – pionier Nowej Fali. Analizując filmy wymienionych reżyserów, Krzysztof Loska zwraca uwagę na kontekst historyczny i społeczny, pozwalający spojrzeć na dzieła artystyczne jako teksty kultury, dostrzec ich uwikłanie w dyskurs ideologiczny oraz związek z innymi sztukami, przede wszystkim z literaturą piękną i teatrem. Krzysztof Loska - profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych; zajmuje się filmem japońskim i kulturą współczesną. Autor ponad stu publikacji naukowych, w tym jedenastu książek, m.in.: Dziedzictwo McLuhana. Między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock – autor wśród gatunków (2002),  David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem),  Encyklopedia filmu science fiction (2004), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013).

Moda: model(ka) i czytelnicy. O ikonicznych reprezentacjach w kulturze

Mariusz Gołąb, Natalia Schiller

Tytuł monografii Moda: model(ka) i czytelnicy. O ikonicznych reprezentacjach w kulturze wskazuje na ścisłą relację pomiędzy modą jako fenomenem kulturowym a modelem jako kulturowym wzorcem poznawczym. Dzięki temu Czytelnik otrzymuje bogate, „gęste” opracowanie ukazujące swoisty splot wątków tworzonych w obrębie omawianego zagadnienia, a także może spojrzeć na modę jako „całościowe zjawisko społeczne” w rozumieniu M. Maussa, przekraczając tym samym wąską definicję kultury, w ramach której moda zazwyczaj jest określana. Monografia stanowi oryginalne ujęcie problemu, proponuje też ciekawą i zróżnicowaną perspektywę poznawczą. Z pewnością dużym atutem książki jest zestawienie tekstów autorów zagranicznych i polskich, co pozwala przy okazji na przekrojowy ogląd współczesnej humanistyki. Moda nie jest tu sprowadzona jedynie do roli manekina, to raczej – pozostając w kręgu tej metaforyki – swoisty wybieg, pozwalający zaprezentować kulturowe modele w aktualnym kontekście i uchwycić ich dynamikę. Z recenzji dr. hab. Marka Pacukiewicza (UŚ)  

Moda na gotowanie. Medialne i kulturowe wizerunki jedzenia

Zbiorowy

Słowo wstępne Jedzenie to jedna z potrzeb podstawowych człowieka, potrzeba naturalna, element biologii. Jednakże, poza sytuacjami ekstremalnymi, to, co jemy, jak to czynimy, stanowi wynik kulturowych, a zatem arbitralnych rozstrzygnięć. Tradycyjnie człowiek odżywiał się w taki sam sposób jak pozostali członkowie grupy czy warstwy społecznej, do której przynależał i z którą się w pełni identyfikował. Można przyjąć, że w obrębie takiej grupy wszyscy jadali podobnie, jeśli nie tak samo, a różnice wynikały jedynie z zamożności jednostek czy rodzin i to jedynie w przypadku, gdy logika kulturowa takie zróżnicowanie dopuszczała. Jakkolwiek definiowana kulturowo dieta czerpała z dość wąskiej grupy lokalnych i najczęściej sezonowych produktów. Obecnie bogate społeczeństwa późnokapitalistycznego, ponowoczesnego Zachodu stają wobec sytuacji nadmiaru ogólnodostępnych produktów spożywczych, a co równie istotne – nadmiaru form ich konsumpcji. Preferencje co do samych produktów, jak też sposobów ich przygotowania i spożywania, w nieporównywalnie większym stopniu są dziś efektem panujących mód, ideologii, przewartościowań religijnych czy światopoglądowych, jakim poddają się jednostki (bądź są im poddawane) w ramach swojego życia. W upowszechnianiu tych kulturowych wzorów (stylów życia), „filozofii” odżywiania się, konkretnych produktów i potraw pierwszoplanową rolę odgrywają media. Główny temat niniejszego opracowania stanowi zatem nie tyle jedzenie ani nawet zwyczaje żywieniowe, ale ich medialny wizerunek i oprawa. Uznaliśmy, że takie właśnie przemieszane, nieortodoksyjne spojrzenie na kulturę poprzez jej medialny obraz daje szansę poszerzenia obszarów badawczych antropologii kulturowej, medioznawstwa czy socjologii, skorzystania z innego rodzaju źródeł czy zestawu narzędzi interpretacyjnych.

Modelewaluacji procesu rewitalizacji w aspekcie przestrzennym i funkcjonalnym w oparciu o zasady Nowego Urbanizmu

Monika Maria Cysek-Pawlak

„W monografii przedstawiono diagnozę kierunków zmien, jakim ulega proces rewitalizacji, wskazując możliwości jego polepszenia. Praca umożliwia określenie rozbieżności między założeniami danego procesu a praktyką jego wdrażania. Przedstawia też realne tempo badanego procesu. [...] Celem pracy jest przedstawienie różnic i podobieństw między (koncepcjami)badanego procesu. Szczególną uwagę zwrócono na polskie, a zwłaszcza łódzkie uwarunkowania rewitalizacji. [...] Zaproponowana tu monografi, realizując cele poznawcze, aplikacyjne i metodyczne jest podsumowaniem dotychczasowych doświadczeń autorki z zakresu pracy naukowej oraz zawodowej.” (z rozdziałów wprowadzających)

Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej. Strategie i interakcje

Arkadiusz Pulikowski

Zasadniczym przedmiotem podjętych w pracy rozważań jest proces wyszukiwania informacji naukowej. W części teoretycznej, na podstawie analizy kilkunastu istniejących koncepcji, przedstawiono propozycje nowych modeli zbierania i wyszukiwania informacji odzwierciedlających zachowania współczesnych użytkowników informacji naukowej. Przedmiotem badań części empirycznej były elementy interfejsu użytkownika ułatwiające prowadzenie interakcji na kolejnych etapach procesu wyszukiwania. Przeprowadzone badania zaowocowały stworzeniem modelu wspierania interakcji użytkownika z systemem. Praca adresowana jest przede wszystkim do specjalistów – badaczy zachowań informacyjnych oraz projektantów systemów informacji naukowej, jednak z powodzeniem może być również wykorzystana jako materiał dydaktyczny przez studentów różnych kierunków.

Moje piosenki. To po prostu mój świat

Wiktor Okrój

„Moje piosenki. To po prostu mój świat” to śpiewnik-książka Wiktora Okroja. Artysty, którego niewątpliwie określić można jako człowieka-orkiestrę – autora tekstów, muzyki i książek poetyckich, społecznika aktywnie udzielającego się w środowisku (nie tylko artystycznym) rodzinnego Krakowa. „To po prostu mój świat” to Książka  mężczyzny z dziecięcym porażeniem mózgowym, który wychodzi poza ramy ograniczeń – podróżuje, nagrywa autorską muzykę, jako samouk wciąż rozwija swoje pasje. Pomysł na to wydawnictwo przyszedł dosyć naturalnie. Po ukazaniu się na rynku mojej debiutanckiej płyty „To po prostu mój świat” w 2021 roku  zostało w pamięci komputera jeszcze sporo piosenek, które powstały w ciągu ostatnich piętnastu lat mojego życia i którymi chciałem się z Wami podzielić. Zapraszam do podróży. Wiktor

Moje wszystkie piosenki

Wiktor Okrój

Śpiewnik Wszystkie Moje Piosenki Wiktora Okroja zawiera teksty, akordy i zapis nutowy z lat 2007-2023. Wiktor Okrój: Urodziłem się 18.09.1990 w Krakowie. Czasami myślę, że moje nazwisko nie jest przypadkiem. Porażenie mózgowe czterokończynowe, z którym przyszedłem na świat, jakby okroiło mnie z części mnie. Z drugiej strony... dało mi możliwość zobaczenia życia z innej perspektywy, mojego wózka. Przygodę z pisaniem tekstów zacząłem od audycji Mariana Leśniewskiego Radio Truck w programie 1 Polskiego Radia w październiku 2006 roku. Pisanie pozwala mi zapisywać swoje życie. To jest dla mnie forma pamiętnika. Zapraszam do mojego świata.

Monna Vanna

Maurice Maeterlinck

„Monna Vanna” to niesamowity dramat Maurice’a Maeterlincka, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury oraz czołowego przedstawiciela symbolizmu. „Synu mój, nie wiem, co zamierzasz uczynić, a nikt niema prawa stawać w poprzek twojej boleści... Nikt również ulżyć jej nie może... Pojmuję, że olbrzymie szczęście z niej poczęte i zewsząd cię otaczające, bardziej żrącemi uczyniło pierwsze łzy twoje… [...] Czy to wszystko, co miałeś powiedzieć?!... Nie pora na słówka miodowe; niema tu nikogo, kogoby złudzić mogły!... Pozwoliłem ci mówić po raz ostatni, gdyż chciałem się dowiedzieć, co mądrość twoja dać mi może w zamian za życie złamane... Czy to tylko? Czekać cierpliwie, zgodzić się na wszystko, zapomnieć, przebaczyć i płakać!” Fragment

Moralność milcząca. Odsłanianie interakcyjnych mechanizmów moralności poprzez post-teatr

Waldemar Rapior

Jak milcząco, nieświadomie przyjmowane przez ludzi założenia związane z moralnością wpływają na podejmowanie decyzji moralnych w sytuacji społecznej? By dotrzeć do osadzonej w codziennych doświadczeniach, pozadyskursywnej "moralności milczącejˮ, dr Waldemar Rapior skorzystał z nowatorskiej metodologii. Wraz z reżyserem teatralnym Wojtkiem Ziemilskim, rzeźbiarzem Wojtkiem Pustołą, reżyserką Ulą Hajdukiewicz i performerem Seanem Palmerem zbudował eksperyment badawczy - interaktywne przedstawienie teatralne. Sześcioosobowe grupy (dobrane ze względu na różne kategorie społeczne) zostały postawione przed dylematem moralnym. Książka analizuje relację między sztucznością (teatralnością) sytuacji decyzyjnej, dynamiką afektywną wytworzoną w "laboratorium" (w sali teatralnej) oraz procesami interakcyjnymi między osobami uczestniczącymi. Ostatnimi czasy tematy te zyskały w psychologii społecznej niezwykłą atencję, zwłaszcza w kręgu tzw. drugiej fali zaangażowania w badania nad "posłuszeństwem wobec autorytetu". W swojej książce autor dyskutuje zarówno z różnymi podejściami neurobiologicznymi, jak i klasycznymi eksperymentami z zakresu psychologii społecznej. "[...] swoistym lustrem są dla niego [autora] słynne eksperymenty Stanleya Milgrama, do których odnosi się krytycznie, by uzasadnić ważny punkt własnej metody, czyli dążenie do fabrykowania świata w laboratorium naukowo-artystycznym, oraz by krytycznie i inspirująco analizować możliwości przekładania zachowań w sytuacji badawczej na życie poza nią. W mojej ocenie wszystkie te rozważania z poziomu meta stanowią ważny wkład w toczące się współcześnie w naukach społecznych i naukach o kulturze dyskusje na temat uwarunkowań, ograniczeń i możliwości badań naukowych". Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kosińskiego "Rapior demaskuje tabu, wsadza palec w niewygodne, czasami bolesne, tym samym udaje mu się docierać do niewygodnych prawd o nas samych. Autor Moralności milczącej stawia pytania o granice teatru, ludzkiej moralności, sposoby racjonalizowania niewygodnych moralnie decyzji. I to jest ogromna wartość tej książki. To mieszanie nam w głowach uruchamia w nas coś, co często bywa nieuświadamiane, a czasem, gdy nawet uświadamiane, spychane do sfery nieświadomościˮ. Z recenzji dr hab. Magdaleny Szpunar

Moralność Pani Dulskiej

Gabriela Zapolska

„Moralność Pani Dulskiej” to najsłynniejsza sztuka autorstwa Gabrieli Zapolskiej, jednej z najwybitniejszych przedstawicielek polskiego naturalizmu. Sztuka Zapolskiej jest tragifarsą. Główna bohaterka – Aniela Dulska – jest postacią obłudną, dwulicową, fałszywą, chciwą, gardzącą ludźmi biednymi, słabymi i wrażliwymi. Wszystko co robi, robi na pokaz. Prezentuje pozorną moralność, żyje jednak w zakłamaniu i obłudzie.

Mother

Maxim Gorky

The novel Mother, one of Gorkys most popular works, was based on the mass demonstration of 1902 in the city of Sormovo. Hence, an exciting plot based on real events, with a sharp political struggle, secret gatherings, searches, arrests, and the selfless heroism of the main revolutionary hero Pavel Vlasov. However, the central image in the novel is Pelageya Nilovna Vlasova, the mother of the hero, one of the most striking and exciting characters in Russian literature, symbolizing the eternal image of the Mother endowed with the gift of unlimited love and patience.

Mrs. Warren's Profession

George Bernard Shaw

“Mrs. Warren's Profession” is a play by George Bernard Shaw, an Irish playwright who became the leading dramatist of his generation, and in 1925 was awarded the Nobel Prize in Literature.   The play is about a former prostitute, now a madam (brothel proprietor), who attempts to come to terms with her disapproving daughter. This is one of three plays Shaw published as Plays Unpleasant in 1898. They were termed "unpleasant" because they were intended, not to entertain their audiences – as the traditional Victorian theatre was expected to – but to raise awareness of social problems and to censure exploitation of the labouring class by the unproductive rich. The other plays in the group are Widowers' Houses and The Philanderer.  

Msza Es-dur na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę dętą

Karol Pyka

Msza Es-dur na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę dętą stanowi novum w polskim repertuarze orkiestr dętych, autor natomiast sięgnął po tę formę po raz pierwszy. Rodzima literatura orkiestr dętych obecnie wciąż wzbogaca się o nowe pozycje, co jest pozytywnym aspektem działalności kulturalnej tego typu zespołów, a do czego może przyczynić się omawiana kompozycja.  Utwór złożony jest z fragmentów odpowiadających częściom stałym mszy obrzędu katolickiego: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei, zawiera klasyczne teksty łacińskie tychże części. Utwór wykorzystuje w szeroki sposób paletę brzmień zarówno orkiestry, jak i chóru, a także eksponuje walory wokalne solistki.

Much adoe about Nothing

William Shakespeare

Classic light comedy, fully sustained in the spirit of the plays of this genre. As is characteristic of the dramaturgy of this epoch, the obviousness of the incipient intrigue does not spoil the general charm of the play at all, and the onslaught of free irony and elegant juggling with words and meanings delivers true enjoyment. The plot tells about the creation of a union of two pairs, very different from each other. The wedding of the first couple has already been discussed, and preparations are underway. The second couple still does not even realize that a sharp reversal of fate will happen soon.