Praktyczne aspekty terapii reumatoidalnego zapalenia stawów przy użyciu metotreksatu

Robert Rupiński

Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego odgrywającym kluczową rolę w leczeniu wczesnego i zaawansowanego reumatoidalnego zapalenia stawów. Metotreksat odznacza się wysoką skutecznością kliniczną, hamowaniem uszkodzeń strukturalnych, dobrym profilem bezpieczeństwa, możliwością podawania doustnego lub podskórnego oraz niezrównaną efektywnością kosztową. Metotreksat może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i jako wiodący lek w połączeniach z innymi syntetycznymi lub biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby.

Praktyczne aspekty zastosowania lakozamidu u pacjentów z padaczką

Marcin Kopka

Lakozamid to lek przeciwpadaczkowy III generacji zaaprobowany do leczenia napadów ogniskowych z wtórnym uogólnieniem lub bez niego jako monoterapia i terapia dodana. Ogólnie jest dobrze tolerowany i ma niski potencjał interakcji lekowych, w tym z lekami antykoncepcyjnymi. Lakozamid jest wartościową opcją terapeutyczną u chorych z nowo zdiagnozowaną padaczką.

Prawda, poufność, autonomia - problemy informacji w etyce medycznej. Antologia bioetyki. Tom 5

Włodzimierz Galewicz

Antologia Prawda, poufność, autonomia – problemy informacji w etyce medycznej jest kolejnym, piątym już tomem Antologii bioetyki, wydawanej przez TAiWPN Universitas pod redakcją naukową Włodzimierza Galewicza (wcześniejsze tomy: t. I: Wokół śmierci i umierania, Kraków 2009; t. II: Początki ludzkiego życia, Kraków 2010; t. III: Badania z udziałem ludzi, Kraków 2011; t. IV: Sprawiedliwość w medycynie, Kraków 2016). Zamieszczone w tym tomie teksty, przełożone z języka angielskiego, dają wszechstronny przegląd problemów związanych z przekazem różnorakich informacji medycznych: przeznaczonych dla pacjentów (złe wiadomości, wymóg świadomej zgody, prawo do niewiedzy, dopuszczalność stosowania placebo), udzielanych w badaniach biomedycznych (złudzenie terapeutyczne, poszanowanie autonomii uczestników badań) czy też dotyczących pacjentów lub uczestników badań, a udostępnianych osobom trzecim (granice tajemnicy zawodowej).

PRAWO - PSYCHIATRIA - SPOŁECZEŃSTWO Pod redakcją Błażeja Kmieciaka

Monika Banaszczyk, Anna Szałast, Krzysztof Urban, Michał Preficz, ...

 Na początku kwietnia 2007 roku  miała miejsce w Polsce premiera filmu pt „Ogród  Luizy". Film ten opowiadał historię spotkania do jakiego doszło pomiędzy dwoma pacjentami oddziału psychiatrycznego. Pierwszym z nich była młoda kobieta - tytułowa Luiza. Osoba ta została przyjęta do szpitala w związku z próbą odebrania sobie życia. Pacjentka z jednej strony doświadczyła silnych stanów depresyjnych. Z drugiej perspektywy widz w trakcie oglądania filmu mógł dostrzec, iż u wspomnianej Luizy występują nie tylko myśli rezygnacyjne, ale również omamy słuchowe oraz wzrokowe. U drugiego z wspomnianych bohaterów - granego przez Marcina Dorocińskiego- podobnych symptomów nie dało się zaobserwować. Pacjent ten przedstawiony został przez reżysera, jako osoba pragnąca uciec przed odpowiedzialnością karną. Ucieczkę tą zagwarantować miało rozpoznanie zaburzenia psychicznego, którego obraz pozwolić miał na uznanie iż bohater ten był niepoczytalny w chwili wielokrotnego naruszania przepisów prawa. W filmie „Ogród Luizy"  pojawiają się pojęcia takie, jak; ubezwłasnowolnienie, internacja, przymusowe leczenie, przymus bezpośredni obserwacja sądowo- psychiatryczna. Film ten jest tym samym jedną z pierwszych polskich produkcji odnoszących się do szczególnego tematu, jakim jest ochrona zdrowia psychicznego. Przywołany w tym miejscu film jest nie tylko interesującym obrazem, wzbogaconym ciekawymi kreacjami aktorskimi. Jest on bowiem ponadto swoistym „podręcznikiem"  pokazującym, iż psychiatria w sposób nieuchronny łączy się z prawem oraz społeczeństwem. Przywołane powyżej pojęcia wzajemnie się przenikają w chwili podejmowania dyskusji  na temat wspomnianego powyżej terminu ochrony zdrowia psychicznego. Udzielanie świadczeń osobom doświadczającym zaburzeń psychicznych jest niemożliwe bez odniesienia  się np. do przepisów regulujących zasady: przyjmowania pacjentów do szpitala psychiatrycznego bez zgody, czy też stosowania przymusu bezpośredniego. Z drugiej jednak strony także prawnicy coraz częściej potrzebują wsparcia ze strony przede wszystkim psychiatrów oraz psychologów. Sędziowie posiłkują się opinią wspomnianych specjalistów nie tylko w postępowaniach karnych, ale także w sprawach spadkowych, rodzinnych oraz cywilnych. W tym miejscu należy jednakże dodać, iż podobne zagadnienia w sposób nieuchronny promieniują w sposób społeczny. Ubezwłasnowolnienie, leczenie bez zgody, prawa osób nie potrafiących wyrazić opinii to tylko przykłady problemów, które wzbudzają szczególne zainteresowanie np. mediów, relacjonujących często sytuacje w jakich znajdują się byli pacjenci szpitala psychiatrycznego.

Pregabalina vs gabapentyna w leczeniu bólu neuropatycznego u pacjentów onkologicznych

Małgorzata Malec-Milewska

Ból neuropatyczny dotyczy średnio 7-10% populacji, częściej osób w wieku podeszłym i kobiet. Ma charakter przewlekłego bólu patologicznego, opornego na leki przeciwbólowe z pierwszego szczebla drabiny analgetycznej (paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Przyczynami bólu neuropatycznego mogą być: choroby zakaźne, uraz, niedokrwienie, choroby metaboliczne, choroby neurologiczne, substancje toksyczne, następstwa uszkodzenia układu nerwowego wynikające z leczenia choroby nowotworowej, ucisk, zapalenie, jak również niedobory. American Academy of Neurology, Special Interest Group on Neuropathic Pain i European Federation of Neurological Societies rekomendują jako leki pierwszego wyboru w terapii bólu neuropatycznego gabapentynę/pregabalinę i leki przeciwdepresyjne. W bólu neuropatycznym towarzyszącym chorobie nowotworowej ze względu na jego mieszany charakter, czyli współistnienie bólu receptorowego, w leczeniu zawsze są stosowane opioidowe leki przeciwbólowe: tramadol w bólu o średnim natężeniu i silne opioidy w bólu o dużym natężeniu. Poniższy artykuł przedstawia różnice w farmakokinetyce i farmakodynamice gabapentyny i pregabaliny

Preparat zawierający niezmydlające się frakcje oleju awokado i oleju sojowego w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów

Eugeniusz Józef Kucharz

Preparat niezmydlających się frakcji oleju awokado i oleju sojowego jest mieszaniną uzyskiwaną według ściśle określonej procedury. Stosuje się go od dawna w leczeniu pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów; wykazuje on działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i chondroprotekcyjne. Należy do wolno działających objawowych leków stosowanych w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Działanie tej mieszaniny udokumentowano w badaniach in vitro, badaniach na modelach zwierzęcych oraz badaniach klinicznych. Wykazano, że zmniejsza ona ból spoczynkowy i występujący podczas ruchu, zmniejsza zapotrzebowanie na niesteroidowe leki przeciwzapalne i inne leki przeciwbólowe, a także poprawia stan czynnościowy narządu ruchu chorych. Preparat ten jest bardzo dobrze tolerowany i nie wykazuje interakcji z innymi lekami.

Probiotyki z estriolem w terapii ostrych oraz nawrotowych zakażeń pochwy i sromu u kobiet

Jacek Tomaszewski

W różnych okresach życia kobiety mikrobiom ulega zmianom jakościowym oraz ilościowym, a ich charakter wynika z licznych czynników, takich jak: wiek, aktywność seksualna, choroby współistniejące itd. W ich efekcie w pochwie może dochodzić do suchości pochwy i jej zapaleń. Problem ten jest szczególnie nasilony w okresie menopauzy, kiedy następuje zmniejszenie wydzielania estrogenów, co indukuje kaskadę niekorzystnych zjawisk biologicznych. Można mu zapobiegać przez dodanie do standardowej w menopauzie hormonoterapii probiotyków, które zapewnią odbudowę i utrzymanie właściwego stanu mikrobiologicznego pochwy. Zastosowanie probiotyków zmniejsza ryzyko rozwoju dolegliwości wymagających antybiotykoterapii, która jest również niekorzystna dla mikrobiomu pochwy.

Problem oporności farmakokinetycznej na ASA

Magdalena Rudnicka

Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest podstawowym lekiem przeciwpłytkowym, jednak zaburzenie procesów farmakokinetycznych na etapie wchłaniania może prowadzić do wystąpienia oporności farmakokinetycznej na ASA. Skutkiem tego jest niepełne hamowanie agregacji i zwiększone ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych. Zjawisko oporności częściej dotyczy pacjentów otyłych, chorych na cukrzycę czy starszych. Jednym ze sposobów przełamywania oporności farmakokinetycznej może być zastosowanie tabletki o natychmiastowym uwalnianiu oraz dodanie substancji, które przyspieszają wchłanianie, takich jak glicyna. Glicyna ponadto ma działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i cytoprotekcyjne, co może ograniczać uszkodzenia przewodu pokarmowego związane z terapią ASA. Badania kliniczne wskazują, że suplementacja glicyną może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej u pacjentów z zespołem metabolicznym. Zatem u osób z populacji geriatrycznej, otyłych czy chorych na cukrzycę zastosowanie postaci o natychmiastowym uwalnianiu z dodatkiem glicyny może okazać się skuteczną opcją leczenia przeciwpłytkowego.