Podróże, zamyślenia, aluzje

Marian Golka

Podróże pozostawiają różne ślady i odpryski: wrażenia, wspomnienia, fotografie. Czasem rozczarowania, ale też nowe tęsknoty i nowe zamierzenia podróżnicze. Niekiedy także opowieści. Dawniej pisano listy i wspomnienia, dziś niektórzy piszą blogi, a jeszcze inni tworzą książki, przewodniki, filmy. Proponowane tu szkice powstawały w różnych latach na marginesie wyjazdów i refleksji po powrocie do domu. Są to nie tyle wrażenia z podróży, ile odległe echa czy przypomnienia wywołane różnymi wyjazdami. Ich związek z tymi dalekimi miejscami jest jednak tak dyskretny, jak niewyraźne mogą być delikatne aluzje. Sam jestem zdziwiony, że zdołały się one jakoś zachować, utrwalić, pozostać ze mną. Zatrzymały się na podobieństwo szumu morza zamkniętego w zakamarkach starych łodzi pozostawionych na opuszczonym brzegu. To trafna analogia, gdyż zarówno same podróże, jak i ich wspominanie to także poszukiwanie przeszłości. Podróże do "nie-teraz" i do "nie-tutaj" można odbywać nie tylko na ten sam bilet, ale i dzięki podobnym tęsknotom i marzeniom, które zazwyczaj są nieco zawoalowane. Wierzę, że dzięki pisaniu i czytaniu o nich stają się choć trochę bardziej wyraźne.

Pokochać PiS

Marek Zagrobelny

  W Polsce bardzo często się zastanawiamy, skąd się wziął sukces Prawa i Sprawiedliwości. Rozważamy, jakie jest źródło poparcia społeczeństwa dla „dobrej zmiany” prowadzącej państwo w kierunku niedemokratycznym. Słowem – dlaczego woda w garnku ma coraz wyższą temperaturę, a żaba nie wyskakuje. Powstały na ten temat analizy naukowe pisane z perspektywy prawa, socjologii i nauk politycznych. W debacie zaistniały raporty z przykładowego „Miastka”. Jednak niewiele jest książek traktujących o tym z perspektywy byłego działacza partii władzy. Dzięki różnym doświadczeniom (w tym emigracji) Markowi Zagrobelnemu udało się złapać dystans do polskiej polityki i zrozumieć, jak może funkcjonować nowoczesne, demokratyczne społeczeństwo w kontekście polskich nadużyć i dążeń do autorytaryzmu. Jeśli zakłada się na oczy okulary idealnie dopasowane przez optometrystę, to można zobaczyć więcej. Dzięki obserwacjom Autora mamy okazję po raz kolejny zastanowić się nad skutecznymi metodami powrotu Polski do rodziny państw demokratycznych.   Dr hab. Adam Bodnar, b. rzecznik praw obywatelskich   Partia, której głównym napędem jest antysemityzm i nienawiść do LGBT? Porażająca opowieść człowieka, który porzucił PiS i przeszedł na jasną stronę mocy. Witold Bereś, pisarz, dziennikarz redaktor naczelny miesięcznika „Kraków i świat”     "Pokochać PiS" to niezwykły dokument. Marek Zagrobelny uwierzył w Jedynie Słuszną Partię. Zanurzył się w niej, pracował dla niej, oglądał na własne oczy, jak PiS działa w swoim mateczniku, w średnich miastach i małych miasteczkach... Czym się to skończyło? Emigracją. Zdobyte przez Zagrobelnego doświadczenia zainteresowały wydawców w Norwegii. Opublikowali jego książkę, która dziś ukazuje się po polsku. To cenne świadectwo dla każdego, kto chce zrozumieć - choć niekoniecznie pokochać - PiS.   Tomasz Piątek, pisarz, dziennikarz śledczy

Pokolenia. Prawdziwe różnice między pokoleniami X, Y, Z, baby boomersami i cichym pokoleniem oraz co one oznaczają dla przyszłości zachodniego świata

Jean M. Twenge

We współczesnym świecie żyją przedstawiciele sześciu pokoleń: - cichego pokolenia, urodzeni w latach 19251945; - baby boomersów, urodzeni w latach 19461964; - pokolenia X, urodzeni w latach 19651979; - milenialsów (pokolenia Y), urodzeni a latach 19801994; - pokolenia Z, urodzeni w latach 19952012; - oraz jeszcze nienazwanych kohort, urodzonych po roku 2012. Mają oni bardzo różne doświadczenia życiowe, a co za tym idzie można przypuszczać, że ich przekonania i zachowania również są zupełnie odmienne. Na czym jednak polegają te różnice, jakie są ich przyczyny i jak głęboko sięgają? Jean Twenge, profesorka psychologii i najwybitniejsza ekspertka w dziedzinie zmian pokoleniowych (jak ją nazwała Lisa Wade, autorka książki American Hookup), czerpie ze skarbnicy wieloletnich badań i baz danych, aby odpowiedzieć na ważne pytania: czy rzeczywiście definiują nas ważne zdarzenia historyczne, takie jak Wielki Kryzys w wypadku cichego pokolenia czy ataki z 11 września 2001 roku w wypadku milenialsów? A może jak twierdzi Twenge tym, co różnicuje pokolenia, jest szybki postęp techniczny? Twenge z właściwą sobie wnikliwością docieka, czego pragną od reszty życia przedstawiciele cichego pokolenia i baby boomersi; w jaki sposób pokolenie X mierzy się z wyzwaniami wieku średniego; jakimi ideałami kierują się milenialsi jako rodzice i pracownicy; oraz jak pandemia COVID-19 zmieniła członków pokolenia Z. To tylko niektóre z fascynujących tematów poruszonych w tej książce. Zaskakujące, zajmujące i pouczające, Pokolenia na zawsze zmienią sposób, w jaki patrzysz na swoich rodziców, rówieśników, współpracowników i dzieci, bez względu na to, z którym pokoleniem się utożsamiasz. Recenzje książki POKOLENIA: Jej wnioski na temat postępu technicznego i indywidualizmu oraz jej prognozy na przyszłość przyprawią cię o utratę tchu. Co ważniejsze, autorka skłania czytelnika do refleksji nad tym, w jaki sposób zaakceptowanie różnic międzypokoleniowych paradoksalnie może pomóc nam się zjednoczyć. Angela Duckworth, autorkabestsellera Upór. Potęga pasji i wytrwałości Fascynująca książka Jean Twenge pozwala nam zrozumieć, w jaki sposób trendy kulturowe ukształtowały dobrostan psychiczny każdego z pokoleń. To lektura obowiązkowa dla każdego, kogo niepokoi współczesny kryzys zdrowia psychicznego. Lori Gottlieb, New York Times, autorka bestsellera Maybe You Should Talk to Someone Autorka książki Pokolenia,łączącej w sobie psychologię i historię, z niewielką domieszką popkultury, kreśli obraz życia członków sześciu pokoleń i wyjaśnia, skąd biorą się różnice międzypokoleniowe. Jeśli pragniesz lepiej zrozumieć swoje dzieci, swoich rodziców lub dziadków, to ta zajmująca książka zapewni Ci wgląd w ich życie, jakiego nie znajdziesz w żadnej innej lekturze. Kathleen Vohs, University of Minnesota, przedstawicielka pokolenia X Pokolenia autorstwa Jean Twenge to prawdziwy majstersztyk. Autorka łączy własne ponad trzydziestoletnie badania nad różnicami międzypokoleniowymi z bogatym zbiorem danych, aby przedstawić wszechstronny, oparty na danych opis poszczególnych pokoleń. Gorąco polecam tę książkę każdemu, kto pragnie zrozumieć współczesną kulturę specjalistom w dziedzinie zarządzania, zasobów ludzkich, edukacji i marketing, a także wszystkim tym, którzy są po prostu ciekawi. W. Keith Campbell, autor książki The New Science of Narcissism Jean Twenge jest najwybitniejszą badaczką zmian pokoleniowych na świecie. W tej obszernej, klarownej analizie autorka łączy dane pochodzące od milionów osób badanych w ciągu kilku dziesięcioleci z przekonującymi przykładami sposobu myślenia i priorytetów każdego z pokoleń. Dzięki lekturze tej książki pedagodzy, pracownicy, specjaliści w dziedzinie marketingu, przywódcy religijni i futurolodzy poznają świeże, przenikliwe spojrzenie na dzisiejszy świat społeczny, a zważywszy na przemianę pokoleń również na świat jutra. David G. Myers, Hope College, autor książki How Do We Know Ourselves: Curiosities and Marvels of the Human Mind Kiedy Jean Twenge wydaje nową książkę, zaraz biegnę ją kupić! Rzadko spotyka się tak rygorystyczną, skrupulatną badaczkę i utalentowaną pisarkę w jednej osobie. Pokolenia otworzą czytelnikom oczy i będą książką, do której nieustannie się wraca. Sonja Lyubomirsky, profesorka psychologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Riverside I autorka książki The How of Happiness Jean Twenge przeprowadziła jedne z najlepszych badań młodych Amerykanów w ostatnich latach, a jej nowa książka wzbogaca ten wybitny dorobek. Autorka opisuje w niej wszystkie żyjące współcześnie pokolenia i wskazuje na rozwój technologii jako główny czynnik, który je różnicuje, a jej wywód jest przekonujący i błyskotliwy. Twenge przywołuje jeden ważny, potwierdzony empirycznie fakt za drugim na przykład, dlaczego problemy psychiczne, które przywykliśmy kojarzyć z dorosłymi, co roku dotykają coraz młodszych osób a następnie interpretuje go z pewnością wytrawnej ekspertki. W czasach, gdy nowe technologie przejmują naszą codzienność, ta książka jest niezastąpionym zasobem, zwłaszcza dla rodziców, którzy zastanawiają się, jaki świat gotują ich dzieciom te nowe media i narzędzia. Znajdziemy w niej mnóstwo wykresów i statystyk połączonych z wartką, przystępną prozą idealną mieszankę nauki i służby publicznej. Gorąco ją polecam. Mark Bauerlein, Uniwersytet Emory, autor książki The Dumbest Generations Grow Up

Pokolenia w społeczeństwach postkapitalistycznych

Wiesław Wątroba

Monografia prezentuje krytyczne ujęcie tradycyjnej koncepcji pokoleń, która przyjmuje dwudziestoletnią cezurę czasową pojawiania się nowego pokolenia. Za paradygmat analizy pokoleń rezydujących w obrębie społeczeństw kapitalistycznych przyjęto koncepcję pokolenia Karla Mannheima, uznającą wspólną interpretację przeżywanych zdarzeń historycznych za element kształtujący pamięć historyczną jednostek będących w podobnym wieku. Opierając się na tzw. nowej socjologii pokoleń, wskazującej na fale generacyjne pojawiające się w około dziesięcioletnich przedziałach czasowych, zaprezentowano portrety socjologiczne takich pokoleń, jak: Najwspanialsze Pokolenie, Ciche Pokolenie, Pokolenie Złotych Boomersów, Pokolenie Jones, Pokolenie X, Pokolenie Echo Boomersów i Pokolenie Internetu.

POLICJA JAKO INSTYTUCJA BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO. PERSPEKTYWA OSÓB STARSZYCH

Maria Zrałek, Aldona Frączkiewicz-Wronka (red.)

Sześć opracowań zawartych w niniejszym tomie składa się na narrację, której celem jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, jak osoby starsze postrzegają wypełnianie przez Policję zadania związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania. Informacje o tym, jak wypełnianie zadań Policji jest oceniane, przyczyni się do tworzenia takiego wizerunku Policji, aby odpowiadał na zapotrzebowanie mieszkańców społeczności lokalnych. Badania empiryczne były prowadzone na terenie miast aglomeracji śląskiej w 2016 roku. Realizowali je studenci kierunku bezpieczeństwo narodowe realizowanego w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu. Powierzenie roli ankieterów studentom było celowym zabiegiem, nastawionym na wzrost poziomu wiedzy i uwrażliwienie jej na specyficzne problemy w zakresie kształtowania podstaw bezpieczeństwa publicznego w miejscach zamieszkania widziane z perspektywy osób starszych.

Polio w Polsce 1945-1989. Studium z historii niepełnosprawności

Marcin Stasiak

Autor, podejmując temat doświadczenia niepełnosprawności w powojennej Polsce, punktem wyjścia rozważań czyni epidemię polio. Szczególne nasilenie tej ostrej choroby zakaźnej przypadło na lata pięćdziesiąte XX wieku, a ponieważ dotykała przede wszystkim dzieci, powszechny strach wzbudzały jej skutki: czasowy lub stały paraliż różnych partii mięśni, najczęściej zlokalizowanych w obrębie narządu ruchu. Wychodząc z założenia, że niepełnosprawność jest wytwarzana społecznie i kulturowo na bazie fizycznej niesprawności, Marcin Stasiak stawia pytania o główne składniki dyskursu o niepełnosprawności w PRL-u. Docieka także, jak przyjęte definicje wpływały na kształt życia codziennego tych, którzy w dzieciństwie przeszli polio. Wreszcie, widząc w nich aktywnych aktorów, opisuje postawy i działania osób z niepełnosprawnościami. W Polio w Polsce 1945–1989. Studium z historii niepełnosprawności została wykorzystana pespektywa historii życia: autor zestawił indywidualne biografie konkretnych osób z działaniami państwa, strukturą społeczną i kontekstem historycznym. Dzięki szerokiemu zastosowaniu źródeł wywołanych książka stanowi również próbę oddania głosu tym, którzy z niepełnosprawnościami musieli mierzyć się na co dzień. Marcin Stasiak – dr, historyk, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię społeczną i antropologiczną Polski po 1945 roku oraz metodologię badań historycznych. Współautor (wraz z Martą Kurkowską-Budzan) książki Stadion na peryferiach, wydanej przez TAiWPN Universitas w 2016 roku.  

Polityka rodzinna w Polsce. Lata 1918-2020

Lucyna Prorok

Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych kwestią rodziny i polityką na rzecz wspomagania jej rozwoju, trwałości oraz realizacji ważnych z punktu widzenia społeczeństwa funkcji wychowawczych, opiekuńczych, prokreacyjnych. Po książkę mogą sięgnąć akademicy, studenci, samorządowcy oraz osoby zainteresowane poprawą warunków życia społeczeństwa polskiego, którego podstawą jest dobrobyt rodzin i dzieci.

Polityka równości płci na szczeblu samorządowym

Joanna Podgórska-Rykała

 W poszczególnych rozdziałach pracy autorka zaprezentowała tematykę równościową, rozpoczynając w rozdziale I od wyjaśnienia, czym jest idea równości i jak może być definiowana oraz jakie są jej relacje z zasadą sprawiedliwości. Śledząc poniekąd losy historyczne kobiet i mężczyzn, mając na uwadze ich wzajemne stosunki, odniosła się do poglądów filozoficznych na równość, począwszy od czasów najdawniejszych, aż do obecnych. Poruszyła także materię płci, zarówno biologicznej, jak i społeczno-kulturowej, stanowiących istotne tło dla głównego nurtu rozważań. Scharakteryzowała też rozwój ruchów feministycznych i wiążące się z nim przemiany świadomościowe w społeczeństwach, szczególnie państw Zachodu (m.in. kraje europejskie oraz Stany Zjednoczone). W II rozdziale autorka skupiła się na zasadzie równości płci w kontekście prawnym i politycznym. Scharakteryzowała przepisy prawne, obowiązujące zarówno na forum międzynarodowym, jak i europejskie oraz krajowe. Przedstawiła ewolucję zmian prawnych oraz społeczne skutki podejmowanych legislacji, mając na uwadze tło historyczno-polityczne poszczególnych okresów czasowych. Omówiła strategię gender mainstreaming, której powstanie stanowi niewątpliwie punkt zwrotny w procesie definiowania zasady równości płci. Wskazała genezę, narzędzia oraz oceny owej strategii, a także sposób jej wdrażania w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Odniosła się tym samym do krajowych dokumentów równościowych i związanym z nimi planem działania na rzecz równości. Następnie, przytaczając dane statystyczne dotyczące wyników wyborów, zwróciła uwagę na problem niedoreprezentowania kobiet w strukturach władzy. Wskazała kilka zdiagnozowanych i opublikowanych w literaturze przedmiotu przyczyn i skutków tego zjawiska i w tym kontekście poddała ocenie równościowe narzędzia zarządzania, wdrażane (bądź planowane) przez rząd na szczeblu krajowym. W rozdziale III autorka odniosła się do polityki równości płci na szczeblu lokalnym, analizując przypadek gminy jako jedynej konstytucyjnej i zarazem podstawowej jednostki samorządu terytorialnego. Scharakteryzowała pozycję prawną gmin w strukturze zdecentralizowanej administracji samorządowej oraz zaprezentowała katalog ich zadań własnych i zleconych. Następnie przedstawiła wypracowane przez siebie zestawienie możliwych instrumentów gminnej polityki równości płci: prawno-politycznych, instytucjonalnych i finansowych. W rozdziale IV – jak wyjaśniono powyżej – odbiegającym zarówno formą, jak i objętością od pozostałych części pracy, autorka zawarła metodologiczne wprowadzenie do zrealizowanych badań. W rozdziałach V i VI autorka przedstawiła wyniki badania. Pozyskane dane mają charakter jakościowo-ilościowy. Jako że polityka równości płci na szczeblu lokalnym nie wynika w dużej mierze z jasnych, powszechnie obowiązujących przepisów prawnych, gminy podejmują różnorodne działania, niedające się niejednokrotnie i co za tym idzie – rzetelnie sklasyfikować. Tak więc, przytaczając dane ilościowe, pochyliła się nad konkretnymi przypadkami, tzw. dobrymi praktykami z zakresu wdrażania zasady równości płci. Nie zabrakło też przedstawienia złych praktyk oraz końcowych rekomendacji, które zawarła w zakończeniu pracy.