Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim

Marcin Rotkiewicz

Po prostu zawsze byłem błaznem. Dla mnie posągowość często jest podejrzana, sztuczna i nadęta mówi o sobie jeden z najbardziej oryginalnych polskich uczonych i popularyzatorów nauki. W rozmowie Marcina Rotkiewicza z profesorem Jerzym Vetulanim spotkamy zatem nie tylko znanego naukowca, ale także artystę i współzałożyciela Piwnicy pod Baranami, showmana, młodego buntownika, ulubieńca kobiet i ojca palącego z synem skręta. W trakcie naszych spotkań mówił pan fascynujące, ale i bardzo kontrowersyjne rzeczy o sobie, o nauce, narkotykach, krakowskich artystach i Janie Pawle II, którego znał pan osobiście. Dlatego boję się, że sporo z tego wyleci podczas autoryzacji. Niech się pan nie martwi. Niczego nie będę wykreślał. Potraktuję naszą książkę jako dzieło pośmiertne, kiedy autora już nie obchodzi, co o nim pomyślą (śmiech). JERZY VETULANI (ur. 1936), neurobiolog, profesor Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, jeden ze współzałożycieli Piwnicy pod Baranami. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Mroczne średniowiecze. Najzabawniejsze opowieści bardów wierszem spisane

Mander

Wiele osób pisze wiersze i niemal wszyscy opowiadają kawały, ale chyba mało, kto łączy jedno z drugim. Mroczne Średniowiecze opiera się na tym właśnie pomyśle. Zbiorek zawiera w większości mniej lub bardziej znane dowcipy. Oczywiście zostały one odpowiednio przygotowane, tak, aby trzymały klimat i pasowały do konwencji.Są to klasyczne wiersze, bez żadnych wyrafinowanych udziwnień, zachowujące rym i rytm. Pewnym wyróżnikiem jest jedynie zawarty w nich humor.Czytelnik nie musi się zastanawiać, co też autor miał na myśli, całość czyta się lekko i bez wysiłku. Oczywiście w każdej opowieści można się dopatrzyć drugiego dna i pewnego przesłania, ale taka jest w końcu rola poezji.Nie jest to żadna ambitna twórczość i z całą pewnością tak zwanym krytykom i znawcom gatunku, ten tomik raczej nie przypadnie do gustu, (chociaż, kto wie?). Nie pisałem go dla krytyków. Moi przyjaciele są normalnymi ludźmi. To właśnie oni byli pierwszymi cenzorami tych wierszy. Wszyscy, zgodnie twierdzili, że zbiorek jest świetny i powinien ujrzeć światło dzienne. Szczerze powiedziawszy, nie wierzyłem, że uda się go wydać.Dla tych z Państwa, którzy nigdy nie słyszeli wykorzystanych tutaj przeze mnie dowcipów, tomik powinien być zabawny ( niektórzy, reagowali na te wiersze, szczerym, spontanicznym śmiechem). Dla tych zaś, którzy te dowcipy znają, zbiorek, powinien być - interesujący. Oczywiście, są tutaj również nieznane nikomu historie, które sam od początku do końca wymyśliłem.W żadnym wypadku, nie neguję poezji, traktującej o wielkich sprawach i używającej wielkich, wyszukanych słów, ale czy tylko taka poezja może dostarczać wzruszeń i dawać do myślenia? Czemu właściwie mają służyć wiersze, których nikt nie rozumie? Mało, kto używa już dzisiaj rymów a przecież, można w ten sposób opowiedzieć każdą historię i wyrazić każde uczucie. Ten tomik, ma przede wszystkim dostarczyć rozrywki, czego państwu i sobie gorąco życzę a jeśli przypadkiem, będzie coś jeszcze... Tym lepiej. FRASZKA NIECO FRYWOLNAPuka rycerz w okieneczko.- Otwórz, piękna panieneczkoDeszcz mi strasznie zbroję rosi,Otwórz, otwórz! ? Rycerz prosi.- Wszak o tobie tylko marzę,Chcesz? Mój oręż ci pokażę!W odpowiedzi na te słówka,W oknie się pojawia główka.- Na twój oręż spojrzeć raczę,Pokaż! Niechże go zobaczę.Dobył tedy rycerz miecza:- Może chociaż od zaplecza?Panieneczka oddech chwytaI tak się rycerza pyta:- Czy ten oręż to już cały?Widzi mi się jakiś mały!Jakiś mały, jakiś krzywy,A czy aby jest ruchliwy?Rycerz wprawnie i dość gibko,Kilka pchnięć wykonał szybko.Panieneczka brwi zmarszczyłaI tak doń znów przemówiła:- Mój rycerzu z tym orężemNie zostaniesz moim mężem!Spis treściWSTĘP 6CZAROWNICA 8BURZA 9KONFESJONAŁ 16ORTODOKSJA 19FRASZKA NIECO FRYWOLNA 24PIEŚŃ O MAŁYM RYCERZU 26PORYPANA HISTORIA 31LENISTWO 34WYMIANA 40KAZANIE 42POKUTA 48DZBANEK WODY 52CYTRYNA 55BARA-BARA 58ŻART 62ŁABĄDKI 64GWAŁT 67SEKRET 70KRZYŻOWIEC 73GŁĄB 80MAŁY RYCERZ NA BALU 83ZAWIEDZENI 85POWAŻNA ROZMOWA 87DZIWNE MIEJSCE 90CZAPKA 93TROSKA 97PAS CNOTY 102WRÓŻKA 104MEDYK 106PODOBIEŃSTWO 109ZGODA 113POCHODZENIE 116MAJĄTEK 120STARUSZKOWIE 123EPILOG 126

Mumia zmartwychwstała. Lot No. 249

Arthur Conan Doyle

W 1884 r. Abercrombie Smith, sportowiec i student medycyny na Uniwersytecie Oksfordzkim, zostaje wezwany do pokoi swojego sąsiada i kolegi Edwarda Bellinghama. Bellingham, fanatycznego student egiptologii, który posiada wiele starożytnych egipskich artefaktów, który zemdlał z powodu szoku. Kiedy Smith wykorzystuje swoje umiejętności medyczne, aby ożywić Bellinghama, przyjaciel tego ostatniego, William Monkhouse Lee wyjaśnia, że Bellingham ma dziwną obsesję na punkcie egipskiej mumii, którą kupił na aukcji. Bellingham trzyma mumię w swoim pokoju i nazwa ją Lot 249, bo tak brzmiały słowa, którymi określano ją podczas licytacji. Przez kilka następnych tygodni Smithowi często przeszkadzają odgłosy bełkotu i mamrotania z pokoju Bellinghama. Dozorca budynku, Thomas Styles, zwierza się Smithowi, że słyszał, jak coś chodzi po pokoju Bellinghama, gdy Bellingham jest poza domem. Niedługo potem student o imieniu Long Norton, do którego Bellingham ma od zadawnioną urazę, zostaje brutalnie zaatakowany przez tajemniczą i pozornie nieludzką postać. A co było dalej czytelnik dowie się po lekturze opowiadania. Zachęcamy!

Mury Hebronu

Andrzej Stasiuk

Debiut, który przyniósł autorowi popularność wśród czytelników i uznanie krytyki. Alegoryczna opowieść, zbudowana na indywidualnym doświadczeniu, jest wizją człowieka zamkniętego w mentalnym więzieniu budowanym przez autora z naturalistycznym zapamiętaniem. Tytułowe mury symbolizują paradoksalnie szczelinę - możliwość ucieczki do biblijnego miasta - interpretacyjnego klucza. Ruch po klaustrofobicznej przestrzeni celi, ale i własnego ciała, zdobywa tu nowy wymiar jako podróż metafizyczna, niosąca ze sobą nadzieję oczyszczenia.

My, psy, czyli czapka admirała Yamamoto

Lena Ledoff, Przemysław Dąbrowski

Nie chcemy tu obcych! To jest nasze wysypisko, z dziada pradziada! Nikomu nie pozwolimy! Nie będzie nam się tu panoszył żaden obcy kot z Japonii! Ja ci zaraz pokażę Japonię, sierściuchu!!! Wierny, Mądrala, Kulawy, Czarny, Rasowa, Ładna i Kropka to psy. Psy, których domem jest wysypisko śmieci. Niektóre z nich trafiły tu, bo chciały. Inne - dlatego, że nie było dla nich innego miejsca. Tworzą rodzinę, wspierają się, dzielą każdym znalezionym kawałkiem pizzy. Nawet wówczas, gdy zamieszkujący w okolicy kot Yamamoto z powodu różnych perturbacji traci swój dom, potrafią podzielić się z nim tym, czym mają - miejscem do życia i dobrym słowem. Co robią, jak spędzają czas? Niektóre czekają na pełnię księżyca. Wówczas wydaje im się, że siedzą przy dymiącym grillu, na którym leżą kosmiczne kiełbaski, a one tylko podkładają kolejne gwiazdy do ognia. O czym jeszcze marzą? O ciepłych domach, czy o pachnących łąkach, po których można bez końca biegać? O, to psia tajemnica. Czy pomoże ją spełnić wyjątkowa, odziedziczona po kocich przodkach admiralska czapka? W lutym 2019 roku na deskach Teatru Nowego w Łodzi odbędzie się światowa prapremiera musicalu "My, psy" według książki Henia Psa. Dlaczego Henio Pies postanowił napisać tę książkę i stworzyć libretto musicalu? Otóż, co on sam na ten temat mówi: Opowiadając o psach, chcę rozmawiać z dziećmi o bezdomności i wykluczeniu, o tych, którym się "nie udało". Czy jesteście pewni, że nic podobnego Was w życiu nie spotka? Mam nadzieję, że dzięki mojej sztuce zostanie uratowany chociaż jeden pies. Albo kot. A dzięki niemu Wy, ludzie. Żeby uratować świat nic więcej nie trzeba. Uwielbiam zapachy miasta! Ostre, niepokojące, gorzkie od spalin i maślane od wyrzuconych resztek jedzenia. Są zapachy proste i zrozumiałe, a są też dziwne i niepojęte. Wszystko ma swój zapach: kroki przechodniów, hałas samochodów, zapadający zmrok. Z nosem przy ziemi wywęszysz wszystko! Tu był kot - stary i wyliniały. Mieszka w piwnicy w centrum miasta. A tu inny, z białą puszystą sierścią, z Nowego Osiedla. Tutaj stały jakieś dziewczyny - jeszcze czuć w powietrzu słodki zapach. Rasowa mówi, że to perfumy. O, tu przeszedł starszy pan, wracał od lekarza... A od chodnika, to w ogóle trudno się oderwać! Chodniki czytam, jak Mądrala książki. Nie znoszę natomiast smrodu wyrzuconych petów. Strasznie drapie w nosie i chce się kichać. Psy są mądrzejsze od ludzi. W życiu nie widziałem palącego psa! Lena Ledoff - pianistka i kompozytorka. Urodziła się w St. Petersburgu. Mieszka w Polsce od ponad 20 lat. Komponuje muzykę dla teatru i aktywnie koncertuje, w oryginalny sposób łącząc muzykę klasyczną i jazz. Przemysław Dąbrowski, absolwent PWSFTviT im. Leona Schillera w Łodzi, obecnie aktor Teatru Nowego w Łodzi. Szerszej publiczności znany z ról w wielu polskich serialach telewizyjnych. Obydwoje są właścicielami kilku psów, w tym psa Henia, który "napisał" tę książkę. Mieszkają we wsi Zagaj na granicy Wielkopolski i województwa łódzkiego. Pies Henio to jeden z najprzystojniejszych kundli średniego pokolenia. Warszawiak z pochodzenia, wielokrotnie występował na scenach m.in. Olsztyna, Warszawy, Wsoli, Gdyni, Brwinowa i Rzeszowa. Z Teatrem Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi Henio Pies związany jest od pięciu sezonów. Zagrał w trzech przedstawieniach. Wielokrotnie wyróżniany - za rolę Psa Jipa w spektaklu "Doktor Dolittle i przyjaciele" otrzymał Nagrodę im. Psa Kazimierza Dejmka oraz "Złotą Parówkę". Od roku utyka na prawą przednią łapę, ponieważ w wyniku intensywnej pracy literackiej mocno ją nadwyrężył. Jednak nie przestaje pisać, bo twierdzi, że jest to jego "psi obowiązek".

Mystery in London Starter Level Oxford Bookworms Library

Helen Brooke

A Starter level Oxford Bookworms Library graded reader. Written for Learners of English by Helen Brooke. Six women are dead because of the Whitechapel Killer. Now another woman lies in a London street and there is blood everywhere. She is very ill. You are the famous detective Mycroft Pound; can you catch the killer before he escapes?

Myszeida. Monachomachia. Antymonachomachia. Poematy heroikomiczne

Ignacy Krasicki

Zbiór trzech cieszących się największą popularnością poematów heroikomicznych autorstwa Ignacego Krasickiego. Myszeidos pieśni X, czyli Myszeida, nawiązuje do legendy o królu Popielu pochodzącej z Kroniki polskiej Wincentego Kadłubka. Jest to utwór o wojnie kotów z wojskami szczurzo-mysimi pod dowództwem Gryzomira. Przy pomocy świata zwierzęcego autor krytykuje obyczajowość szlachecką, awanturnictwo, egoizm i przekupstwo posłów. Przy okazji wyśmiewa manierę literacką baroku i sentymentalizmu. Monachomachia, czyli Wojna mnichów opowiada historię walki pomiędzy mnichami z dwóch zakonów. Utwór jest dynamiczny, pełen komizmu i groteski. Jest jednak ostrą krytyką ukrytą pod kostiumem zabawnych postaci. Autor sam będący osobą duchowną występuje przeciwko zasobnemu życiu kleru oraz próżniactwu i zacofaniu kapłanów. Antymonachomachia powstała jako pozorne przeciwieństwo Monachomachii. Autor dokonuje w niej w sposób ironiczny pochwały życia zakonników.

Myśl i jedz mądrze

Caroline Leaf

Naukowcy zaczynają pojmować, że ogromny wpływ na to, jak myślimy, ma to, co jemy. Nasze myśli przed, w trakcie i po posiłku znacząco wpływają nie tylko na nasze wybory żywieniowe, ale także na prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego i mózgu. A jednak mało kto zastanawia się nad spożywanym pokarmem w kategoriach innych niż smak i podstawowe wartości odżywcze.