Thorax morphology and its importance in establishing relationships within Psylloidea (Hemiptera, Sternorrhyncha)

Jowita Drohojowska

Morfologia tułowia i jej wykorzystanie w ustalaniu stosunków pokrewieństwa w obrębie nadrodziny Psylloidea (Hemiptera, Sternorrhyncha)   Praca zawiera opis i dokumentację budowy tułowia 59. gatunków koliszków, przedstawicieli wszystkich wyższych jednostek taksonomicznych w obrębie nadrodziny Psylloidea (Hemiptera, Sternorrhyncha) wg klasyfikacji Burckhardt, Ouvrard (2012). Opierając się na kryterium paleontologicznym, porównaniach wewnątrzgrupowych oraz porównaniach pozagrupowych, przeprowadzono analizę kierunków zmian elementów budowy tułowia i jego przydatków. Przy pomocy analizy kladystycznej, z wykorzystaniem programu komputerowego TNT 1.1 (Goloboff et al., 2008) ustalono relacje filogenetyczne pomiędzy analizowanymi taksonami, obrazując je kladogramami. Uzupełniono charakterystyki rodzin i podrodzin o nowe cechy zidentyfikowane w obrębie tułowia. Na ich podstawie stworzono klucz do oznaczania gatunków z poszczególnych podrodzin światowej fauny koliszków. Wyniki przedstawione w tej pracy będą wykorzystywane przez grono specjalistów zajmujących się owadami z nadrodziny Psylloidea do wnioskowania o ich filogenezie, wnosząc wkład w proces tworzenia jasnej i aktualnej klasyfikacji światowej fauny owadów z nadrodziny Psylloidea (Hemiptera, Sternorrhyncha).

W królestwie Monszatana. GMO, gluten i szczepionki

Marcin Rotkiewicz

Genetyczne mutanty, niezniszczalne superchwasty, rakotwórcze pestycydy, szczepionki wywołujące autyzm, uzależniający gluten. Podobne nagłówki od lat straszą nas z pierwszych stron gazet. Gdzie leży prawda? Czy genetycznie zmodyfikowane rośliny, szczepionki i gluten faktycznie są takie straszne, jak je malują ekoaktywiści, politycy i celebryci? I czy firmy zajmujące się produkcją GMO z niesławnym Monsanto na czele naprawdę zagrażają współczesnemu rolnictwu? Dziennikarz naukowy Marcin Rotkiewicz, niczym w średniowiecznym bestiariuszu, zbiera sumę współczesnych strachów związanych z rozwojem nauki. Nie banalizując potencjalnych zagrożeń, klarownie i wciągająco wyjaśnia, kto posługuje się rzetelnymi argumentami, a kto zarabia na rozsiewaniu paniki. W drugim wydaniu książki autor poprawił i zaktualizował niektóre informacje, a część rozdziałów rozbudował i uzupełnił. Poruszył temat rakotwórczości glifosatu, poszerzył historię firmy Monsanto, opisał nowe techniki hodowli roślin, czyli między innymi metodę edycji genomów CRISPR/Cas, za którą w 2020 roku przyznano Nagrodę Nobla. Zupełnie nową sprawą, która trafiła na karty książki, jest atak dezinformacyjny Rosji skierowany w zagadnienia dotyczące GMO i szczepionek. Wszystko to sprawiło, że drugie wydanie jest o około jedną czwartą obszerniejsze od pierwszego. Dzięki temu może okazać się interesujące nie tylko dla nowych Czytelników, ale również tych, którzy już znają pierwszą edycję W królestwie Monszatana. Zebranie w jednej książce mitów dotyczących biotechnologii to doskonały pomysł. Marcin Rotkiewicz pokazuje ciekawy obraz współczesnego rolnictwa i działalności organizacji walczących z GMO. Lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika rzetelnej nauki i medycyny. Jan Stradowski, Focus

Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły

Dorota Zawadzka, Grzegorz Zawadzki

Ile gatunków dzięciołów zamieszkuje w Polsce? Co wiemy o ich zwyczajach? Dlaczego dzięcioły bębnią i czy potrafią śpiewać? Ile razy na sekundę uderzają dziobem w drzewo? Czy mogą od tego dostać wstrząsu mózgu? Czy łączą się na zawsze w pary? Czy są troskliwymi rodzicami? Kto korzysta z ich dziupli? Czy świat mógłby istnieć bez dzięciołów? Na te wszystkie pytania, a także na wiele innych, można znaleźć odpowiedź w tej książce. Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły to książka, z której dowiecie się wszystkiego, co chcielibyście wiedzieć o dzięciołach, ale nie mieliście kogo zapytać. Dorota Zawadzka i Grzegorz Zawadzki, ornitolodzy, przyrodnicy, oddają w Wasze ręce przyrodniczą opowieść, która pomaga bliżej poznać życie dzięciołów - ptaków zapewniających przetrwanie wielu innym gatunkom. Werbel, czyli zrozumieć dzięcioły, to książka zarówno do czytania, oglądania, a także do... słuchania! Po zeskanowaniu za pomocą smartfona (z dostępem do Internetu) zamieszczonych w niej QR kodów można usłyszeć głosy dzięciołów. O AUTORACH: Dr hab. Dorota Zawadzka - wykładowca akademicki, leśnik, ornitolog. Pracuje w Katedrze Nauk Leśnych na Wydziale Filia Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim. Członkini Komitetu Ochrony Orłów i Komitetu Ochrony Kuraków. Od wielu lat zafascynowana ptakami; zajmuje się ich badaniem i ochroną, głównie w Puszczy Augustowskiej. Szczególnym obiektem jej zainteresowań naukowych są dzięcioły oraz związane z nimi dziuplaki wtórne, ptaki drapieżne i kuraki leśne. Popularyzuje wiedzę o ptakach w licznych publikacjach oraz prowadząc warsztaty ornitologiczne. Prywatnie mama Grzegorza. Grzegorz Zawadzki - ornitolog, leśnik, fotograf. Urodzony w 1992 roku w Suwałkach. Od zawsze zakochany w ptakach, w wolnych chwilach podziwiający je z lornetką i aparatem. Pracownik Instytutu Nauk Leśnych SGGW, członek zarządu Komitetu Ochrony Orłów. Autor przyrodniczych prac naukowych i popularnonaukowych. Zawodowo badacz ekologii ptaków, głównie leśnych, efektem czego powstał doktorat dotyczący dzięcioła czarnego w Puszczy Augustowskiej. Bo cóż może być bardziej ptasio-leśnego niż dzięcioły w najpiękniejszej Puszczy? W 2021 roku, nakładem wydawnictwa Paśny Buriat, ukazała się ich wspólna książka Ptaki jeziora Wigry.

Wielowymiarowość badań biodemograficznych i związki z innymi naukami

Sławomir Kozieł

Książka jest zbiorem referatów wygłoszonych na XVII Warsztatach Antropologicznych im. Prof. Janusza Charzewskiego, które odbyły się w Łodzi 18 listopada 2016 r. Zawarte w niej teksty przybliżają zagadnienia i metody rekonstrukcji wielkości i płodności rodziny na podstawie źródeł historycznych oraz biologii dawnych populacji ludzkich w świetle badań genetycznych czy też archiwalnych. Na tle zmian w strukturze i dynamice demograficznej populacji ludzkich prezentują ich biologiczne skutki oraz prognozują kierunki i dynamikę dalszych zmian. Ze względu na interdyscyplinarnych charakter publikacji jest ona przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, m. in. studentów antropologii fizycznej, historii czy demografii historycznej, a także dla studentów genetyki populacji i nauk o zdrowiu. 

Wisła. Biografia rzeki

Andrzej Chwalba

Nikt dotychczas tak nie opowiadał o Wiśle! Pionierskie, fascynujące dzieło, które zachwyci nie tylko fanów historii   Wisła jest królową polskich rzek, a polska sztuka, literatura i mitologia każą w niej widzieć kobietę. Najnowsza książka Andrzeja Chwalby jest więc... biografią kobiety. Autor wielu historycznych bestsellerów opowiada o jej wdziękach i kaprysach, o charakterystycznych cechach oraz roli, jaką odgrywa w całych dziejach Polski. Przyjrzymy się Wiśle z perspektywy przyrodniczej, historycznej i kulturowej. Poznamy jej gniew, emocje i uczucia, jakie wzbudzał wiślany krajobraz, posłuchamy związanych z nią legend. Będzie też o tym, co i jak rzeka daje i odbiera, jak nagradza i karze.   Kiedy i w jakich okolicznościach Wisła zaczęła być postrzegana jako królowa polskich rzek? Jak wpływała na kształtowanie się polskiej tożsamości, na charakter państwowości i na symbolikę narodową? Jak przebiegała i czym się zakończyła rywalizacja na tym polu z innymi wielkimi rzekami Europy?   Oto dosłownie! porywająca i wciągająca biografia rzeki, która była i jest dla nas źródłem siły i życia, arterią komunikacyjną, inspiracją dla artystów, twórców i patriotów oraz wielkim narodowym symbolem czasami nieokiełznanym i gniewnym, a kiedy indziej łagodnym i szczodrym.

Wprowadzenie do entomologii sądowej

Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko

Początki entomologii sądowej jako nauki sięgają XIII wieku. W Europie podwaliny pod nią położyli francuscy dziewiętnastowieczni uczeni, tacy jak Bergeret i Megnin, a rozwój jej przypadł na drugą połowę XX wieku. Jest to nauka, która opiera się przede wszystkim na znajomości ekologii i biologii rozwoju owadów (Insecta) kolonizujących zwłoki pozostające na różnych etapach rozkładu. Dzięki temu może być wykorzystywana podczas prób odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Z pomocy entomologów sądowych coraz częściej korzystają śledczy całego świata, w tym i Polski. Oddajemy Państwu pierwsze w Polsce opracowanie dotyczące entomologii sądowej, przeznaczone zarówno dla profesjonalnych pracowników sądownictwa, jak i studentów oraz osób zajmujących się kryminalistyką amatorsko.

Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej dla studentów biologii i biotechnologii (z elementami analizy jakościowej i ilościowej). Wydanie 2 uzupełnione

Piotr Seliger

Skrypt ten został pomyślany jako materiał pomocniczy dla studentów I roku kierunku mikrobiologia i biotechnologia oraz II roku kierunku biologia do wykładów z chemii nieorganicznej prowadzonych na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Z moich obserwacji wynika, że przedstawienie niektórych tematów może być przydatne także dla studentów chemii, przy czym zwracam uwagę, iż materiał zawarty w tym skrypcie jest bardzo okrojony i nie obejmuje wszystkich zagadnień wymaganych na kierunku chemia. Liczba godzin wykładów w porównaniu z ilością materiału obowiązującym w minimum programowym sprawia, że aby został on zrealizowany, wykłady muszą być prowadzone w dość dużym tempie, co z kolei powodowało błędy lub duże luki w notatkach studenckich. Mam nadzieję, że wraz z tym skryptem studenci będą mogli bardziej skoncentrować się na tłumaczonych zagadnieniach i na zrozumieniu omawianych tematów. Proszę nie traktować tego podręcznika jako substytut wykładów, lecz jedynie jako pomoc do nich, gdyż wytłumaczenie i objaśnienie zagadnień omawianych na wykładach nie znalazły się w tych materiałach. W drugim uzupełnionym wydaniu zostały poprawione błędy znalezione w pierwszej edycji tego skryptu. Dodano też kilka nowych slajdów, które pojawiły się w trakcie kolejnych lat prowadzenia wykładów. Ze względu na zmniejszenie liczby godzin wykładów część materiału została przeniesiona i oznaczona jako dodatek, tak by studenci nie mieli problemów z weryfikacją obowiązkowego materiału, który ich dotyczy. Słowo wstępne

Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt

Karol Darwin

Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt jest jednym z ostatnich i najlepszych dzieł Darwina, w którym otwarcie i bez strachu używa już słowa ewolucja i pisze o bezpośrednim pochodzeniu człowieka od małpy. Jest to pierwsza na świecie poważna rozprawa o ekspresji emocji z licznymi przykładami i bogactwem opisu. Poprzez powracanie do ewolucji Darwin próbuje znaleźć uzasadnienie ruchów mimicznych. Każde podjęte zagadnienie omawia możliwie najbardziej dogłębnie, analizuje plusy i minusy przyjętego sposobu rozumowania, cytuje swoich zwolenników i przeciwników, a niejednokrotnie z rozbrajającą szczerością przyznaje, że nie jest w stanie wysnuć ostatecznego wniosku, pozostawiając czytelnika ze swoimi wątpliwościami i rzetelnie zebranymi argumentami obu stron. Precyzyjnie opisuje niezwykle silną więź człowieka z przyrodą, który jest jej integralną częścią, podobnie jak zwierzęta.  Książka ta stała się kamieniem milowym w badaniach nad biologicznym mechanizmem kreowania emocji. Prowadzone obecnie analizy rzucają nowe światło na naturę zwierzęcych uczuć. Dziś już wiemy, że mózg człowieka i innych ssaków zbudowany jest z tych samych struktur. Dlaczego więc zwierzęta nie miałyby odczuwać podobnych do człowieka emocji?