"Chowanna" 2016. T. 2 (47): Natura vs kultura - perspektywy poznawcze w obszarze dydaktyki

red. Ewa Syrek, red. Ewa Szadzińska

Red. naczelna Ewa Syrek, redaktor części monograficznej Ewa Szadzińska   W części monograficznej niniejszego tomu skoncentrowano uwagę na zagadnieniu związku natury i kultury z perspektywy dydaktyki. Oznacza to odejście od przeciwstawiania natury kulturze oraz traktowania ich w opozycji; a) świat przyrody (istniejący niezależnie od człowieka) – świat kultury (wytworzony przez człowieka),  b) czynniki wewnętrzne (genetyczne, wrodzone)  –  czynniki zewnętrzne (dzieła ludzkiej aktywności). Idea opozycji natura – kultura stanowi wytwór danego „czasu i miejsca”, wytwór określonego światopoglądu, którego system wartości jest zawsze zrelatywizowany historycznie. W pracach tu zamieszczonych skupiono się na powiązaniach tychże zagadnień. Za ważne uznano przedstawienie rozważań dotyczących relacji „natura – kultura” w treściach kształcenia między innymi teorii wychowania, socjologii wychowania, kształcenia z zakresu muzyki i wskazano na ich wzajemne powiązania. Zaprezentowano koncepcje kształcenia propagujące badanie współzależności ludzi i środowiska, w którym żyją. W dydaktyce sens pytań stawianych w optyce „natura versus kultura” dotyczy procesów kształcenia, uczenia się o ich istotnych składnikach oraz wyjaśniania ich funkcji w kształtowaniu osobowości. Obecnie szczególną uwagę skupia się na czynnikach biologicznych, które są podstawą procesów psychicznych, ponieważ to od nich zależą możliwości realizowania wzorców kulturowych. Budowane nowe koncepcje kształcenia łączące wiedzę o czynnikach biologicznych i elementach kultury stają się podstawą zmian w praktyce edukacyjnej. Zamieszczone teksty wprowadzają w dyskusję o zagadnieniach, które są ważne dla dydaktyki jako subdyscypliny pedagogiki uprawianej w aspekcie zarówno teoretycznym, jak i praktycznym.   Część Studia i rozprawy traktuje między innymi o tematach następujących: kategoria dobrego wychowania w kontekście indywidualnym i społecznym, perspektywa racjonalistyczna w pedagogice, zmiany w traktowaniu osadzonych przestępców, koncepcja Szkoły Promującej Zdrowie, funkcja koordynatora ds. promocji zdrowia, Marek Kamiński jako źródło inspiracji andragogicznych, punktualność, strategie wyzyskiwania tekstów kultury dla pedagogiki.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny". T. 5: Świat wartości w wychowaniu i edukacji

red. Urszula Szuścik

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 5 Almanachu na temat Świat wartości w wychowaniu i edukacji obejmuje swoją problematyką teksty, w których poruszone są zagadnienia filozofii wychowania, aksjologii wychowania, oddziaływania kultury na młode pokolenie, wartości rodziny w wychowaniu, samorządności, edukacji przez sztukę. W części recenzje omówiono publikację Marii Januszewskiej-Warych, W poszukiwaniu nowoczesnej, demokratycznej i narodowej wizji reformy szkolnictwa. Ogólnopolski Zjazd Oświatowy (Łódź, 18-22 czerwca 1945 roku) Wydawnictwo „Impuls” Kraków 2015, ss. 382. Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom 5) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi aspektami pedagogiki.

Dlaczego wiara chrześcijańska wciąż ma sens

C. Stephen Evans

Niniejsza książka powstała na podstawie wykładów wygłoszonych przez C. Stephena Evansa w ramach cyklu Wiara chrześcijańska w XXI wieku. Odpowiedź na nowy ateizm. Autor odpowiada na krytykę płynącą ze strony nowych ateistów, zwłaszcza na podstawowy zarzut mówiący, że wiara nie ma intelektualnych podstaw. Uzasadnia, że wiara wcale nie wymaga rezygnacji z rozumu, wręcz przeciwnie. Evans jednak nie tyle odpiera poszczególne zarzuty nowych ateistów, ile pokazuje, jak myślący chrześcijanin może uzasadnić nadzieję, którą niesie ze sobą wiara. C. Stephen Evans- amerykański filozof, profesor nadzwyczajny filozofii i nauk humanistycznych na Baylor University. Zajmuje się filozofią religii i relacjami między psychologią i chrześcijaństwem. Jest znawcą twórczości Sørena Kierkegaarda, a wśród jego licznych publikacji znajduje się m.in. kilka książek dotyczących duńskiego filozofa. Był prezesem Society of Christian Philosophers (1998–2001) i Søren Kierkegaard Society, USA (1991). Niniejsza książka autorstwa wytrawnego chrześcijańskiego filozofa stanowi fenomenalne omówienie racjonalności biblijnej wiary w czasach sceptycyzmu. Praca Evansa jest świeża i wciągająca, a jego argumentację za chrześcijaństwem dodatkowo objaśnia odniesienie do refleksji Kierkegaarda na temat rozumu, paradoksu i wiary. Jej lektura to czysta przyjemność! Paul Copan, Palm Beach Atlantic University Evans jest dziś jednym z najwybitniejszych filozofów religii na świecie. W niniejszej książce przedstawia uporządkowaną analizę nowego ateizmu, a co znacznie ważniejsze – omówienie najtrafniejszych filozoficznych i teologicznych odpowiedzi udzielonych w odniesieniu do nowego ateizmu w przeszłości i współcześnie. Każdy myślący człowiek przeczyta tę książkę z przyjemnością i na pewno przyniesie to pożytek, a przy tym publikacja ta może być doskonałym podręcznikiem do kształcenia ogólnego. David Lyle Jeffrey, Baylor University   Objawienie jest niezmienne, ponieważ odsłania wieczne prawdy dotyczące natury Wszechświata, ludzi, a nade wszystko Boga. Zmienia się jednak kontekst intelektualny, społeczny i kulturowy, w którym rozbrzmiewa słowo Boga. Dlatego, by prawda chrześcijańska mogła być rozumiana, trzeba wyrażać ją i głosić wciąż na nowo. W niniejszej serii ukazują się książki prezentujące właściwe rozumienie i uzasadnienie wiary. Powstaje ona z myślą o każdym, kto chce poznać racjonalnie uzasadnione argumenty za prawdziwością objawienia. SERIĘ OPRACOWUJĄ: Wydawnictwo W drodze, które od  1973 roku publikuje treści pomagające łączyć wiarę z codziennością. Fundacja Prodoteo, której misją jest propagowanie stylu życia opartego na wartościach chrześcijańskich, m.in. poprzez popularyzację wiedzy z zakresu apologetyki chrześcijańskiej i znajomości Pisma Świętego.  

Draw it fast!

Grzegorz Kossowski

Zestaw ćwiczeń o różnym stopniu trudności dla osób, które chciałyby nauczyć się rysować proste obrazki. Zamieszczone przykłady prezentują kolejne etapy ich powstawania. Dołączone wzorce, które można wydrukować do własnego użytku, pozwalają przećwiczyć je krok po kroku przed podjęciem odważnej próby narysowania samodzielnie fajnego obrazka na pustej kartce papieru. W zestawie znajdują się m.in. takie obrazki jak: bałwanek, strach na wróble, rekin czy miś panda.

Duszpasterstwo dzieci i młodzieży w parafii Staszów w latach 1918-1939

Agata Łucja Bazak

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. było powiewem wolności także w szkolnictwie. W proces odnowy i tworzenia polskiej oświaty czynnie włączyło się duchowieństwo. Jeszcze w latach bezpośrednio poprzedzających odzyskanie niepodległości biskup płocki, dziś błogosławiony, Antoni Julian Nowowiejski wydał rozporządzenie oświatowe, w którym polecał wiernym i księżom zakładanie szkół. Pisał: Gdzie szkół jest za mało, należy ich liczbę pomnożyć, aby w parafii, gminie, wiosce nie było dziecka, które nie uczyłoby się czytać, pisać, rachować. Zaangażowanie duchowieństwa znacząco wsparło odnowę polskiego szkolnictwa i niewątpliwie przyczyniło się do uregulowania polityki oświatowo-katechetycznej w nowo tworzącym się państwie. Polityka ta, z punktu widzenia prawnego, znalazła się w zdecydowanie korzystnym położeniu przede wszystkim dlatego, że sprawy Kościoła katolickiego wraz ze sprawami nauczania religii zostały uregulowane zapisem konstytucyjnym (1921 r.) i Konkordatem zawartym między państwem a Stolicą Apostolską (1925 r.). Książka pt. Duszpasterstwo dzieci i młodzieży w parafii Staszów w latach 1918-1939 ukazuje naukę religii i katechizację na terenie parafii pw. świętego Bartłomieja w Staszowie, religijną działalność organizacji szkolnych oraz duszpasterstwo parafialne skierowane do uczniów szkół powszechnych i średnich. Dolną granicą jest rok 1918, gdzie Polska odzyskała niepodległość, górną zaś rok 1939 czyli wybuch drugiej wojny światowej. Jednakże praca ta wykracza poza górną granicę i ukazuje również działania duszpasterzy podczas trwania drugiej wojny światowej. Całość uzupełnia dokumentacja zdjęciowa i sprawozdania z wizytacji lekcji religii. W okresie międzywojennym katecheza w szkole oraz liczne koła i stowarzyszenia religijne odegrały istotną rolę w wychowaniu religijnym, patriotycznym i obywatelskim. Przeświadczenie, że w edukacji religijnej tkwi ogromny potencjał wychowawczy stanowiło inspirację i siłę wszelkich działań, jakie podejmował Kościół, wprowadzając ją w obszar edukacji szkolnej II Rzeczypospolitej. Omówione w niniejszej publikacji na przykładzie parafii pw. świętego Bartłomieja w Staszowie formy pracy z uczniami w II Rzeczypospolitej oraz efekty działalności Kościoła w tym zakresie świadczą, iż były one niezmiernie ważnym ogniwem w krzewieniu wśród społeczeństwa chrześcijańskich norm etycznych i wzorców osobowych. Nie można zapomnieć, że w czasach porozbiorowych potrzeba było wychowania, które określałoby jednoznacznie kryteria dobra i zła, jako niezwykle istotnego wykładnika humanizacji życia społecznego. Wydaje się, że właśnie duszpasterstwo dzieci i młodzieży w dwudziestoleciu międzywojennym ukazane na przykładzie staszowskiej parafii spełniło te warunki w stu procentach. Jak wynika to z wielu dokumentów źródłowych duszpasterze przekazali młodemu pokoleniu jasne i niezmienne od wieków prawdy oraz wyraźne postawy moralne, osadzone na Bożych przykazaniach i Chrystusie jako wzorcu pełnego człowieczeństwa.

Dylematy współczesnego wychowania i kształcenia

Antoni Augustyn, Anatol Bodanko, Norbert Niestolik

Kluczowym problemem współczesnej edukacji są wartości, które wyznaczają system norm naszych poczynań. System wartości jest źródłem inspiracji i dyrektyw, które zmuszają do dokonywania wyborów i podejmowania decyzji. Dlatego należy podejmować takie działania aby wartości mogły być rozpoznawalne i akceptowane. Wartości i sprawy z nimi związane stały się obecnie przedmiotem zainteresowań nauk huma??nistycznych jak i wielu innych dziedzin nauki. Ponieważ zajmują one w życiu młodych ludzi naczelne znaczenie, decydują o ich sensie i jakości życia, relacjach interpersonalnych, stosunku do samych siebie, do rówieśników, starszych i całego świata. Nowoczesna pedagogika powinna współtworzyć wartości wyrażone w wiedzy i odpowiedzialności w stosunku do człowieka, wskazując na sens i możliwości wyborów życiowych.

Edukacja do starości młodzieży szkolnej

Anna Trzcionka-Wieczorek

Z badań demograficznych wynika, że współczesne społeczeństwa starzeją się, a do grona państw określanych jako demograficznie stare należy Polska. W związku z tym przed młodym pokoleniem stoją nowe zadania związane z osiągnięciem dobrej jakości życia w starości oraz troską o seniorów z najbliższego środowiska. Autorka mając na uwadze istotę wczesnego przygotowania do zmian związanych z przejściem na emeryturę, kształtowania życzliwych postaw wobec seniorów oraz umiejętność integracji międzypokoleniowej podkreśla istotę edukacji do starości w szkolnictwie ogólnokształcącym. Opisuje najważniejsze zagadnienia związane ze starością, starzeniem się oraz zmianami demograficznymi w Polsce. Poddaje analizie treści związane z przygotowaniem do starości realizowane w szkole; podkreśla także rolę nauczyciela w kształtowaniu postaw młodzieży wobec osób starych, starości i inkluzji z seniorami. Na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych w monografii zaprezentowano miejsce edukacji do starości w edukacji szkolnej oraz efekty kształcenia, czyli postawy badanych uczniów wobec starości i seniorów.

Egzotyczne rośliny lecznicze w naszym domu

Andrzej Sarwa

Egzotyczne rośliny lecznicze na naszych parapetach, ludzie i rośliny, o ziołach i leczeniu ziołami, postaci leków ziołowych, co warunkuje wzrost i rozwój roślin? choroby i szkodniki, domowe sposoby rozmnażania roślin egzotycznych, właściwości lecznicze egzotycznych roślin użytkowych i ich mieszkaniowa uprawa, agawa, aloes, ananas, awokado, bawełna, cytryna, eukaliptus, figa, granat, herbata, imbir, kalanchoe, kamelia, kawa, laur, męczennica cielista passiflora, mirt, oliwka, papryka, plektrantus, pomarańcza, rozmaryn, szafran uprawny, wanilia, winorośl