Pacykarz z Udorpia

Robert Tracz

Akcja powieści rozgrywa się na Pomorzu, w miasteczku o nazwie Borowo i małej kaszubskiej wsi Udorpie nad rzeką Bystrą. Tłem dla barwnych, często tragicznych, a niekiedy też zabawnych ludzkich losów, w których nie brakuje intryg, knowań i prywaty skorumpowanej władzy, jest bogata przyroda Kaszub. Mieszkający w Udorpiu nauczyciel – miłośnik przyrody i pasjonat wędkarstwa muchowego, w cotygodniowych felietonach w gazecie tropi i obnaża niezgodne z prawem działania miejscowych władz i urzędników, co z czasem przysparza mu wrogów. Inspiracją do napisania powieści były autentyczne zdarzenia: miłość i zdrada, szlachetność i cwaniactwo, przyjaźń i podłość ludzi, a także piękno i rozmaitość pomorskiej przyrody.

Żelazny krzyż z gdańskiego herbu

Bogdan Borys Przylipiak

Marzec 1945. Dogasają walki o wyzwolenie Gdańska, hauptman Wolf wraca do domu rodzinnego w Danzigu. 1956. Dorotka, Bruno, Danek i Wołodia jeszcze nie wiedzą, że za kilka lat pewne zdarzenia splotą się w całość i zmienią życie każdego z nich. 1968. Milicja i SB mają pełne ręce roboty: rozruchy studenckie, antysemicka nagonka i do tego jeszcze tajemnicze morderstwa gdańskich prostytutek. Jaką rolę w tym wszystkim pełni żelazny krzyżyk z herbu Gdańska odłamany z wisiorka? Mroczna powieść kryminalna, gdzie akcję dodatkowo zagęszcza polityczno-społeczny kontekst.

Rejs do Indonezji

Kazimierz Ciemny

Wspomnienia marynarza z rejsu do Dżakarty na drobnicowcu „Duwet” zbudowanym w stoczni gdańskiej dla armatora indonezyjskiego, które autor napisał na podstawie notatek sporządzonych podczas tego rejsu, tj. w 1960 r. Bez tamtych zapisów sprzed kilkudziesięciu lat nie byłoby możliwe wydanie tej książki, pokazującej autentyzm ciężkiej pracy na statku, wysiłku, ale też zachwytu nad egzotyką, z którą autor stykał się podczas podróży.

Psychopomp

Agatha Rae

Koszula w kratę – jest. Walkman i zapasowe baterie – są. Kaseta Pearl Jamu – jest. Dla Aśki, nastoletniej gdynianki, rock to nie tylko pasja, ale też remedium na życiowe zawirowania. A tych ma niemało – na głowie matura, egzaminy na studia, nowa miłość i w dodatku… zdolności psychopompa, które nieoczekiwanie odkrywa w sobie pewnej sierpniowej nocy. Okazuje się, że Aśka rozmawia z umierającymi i pomaga im „przejść na drugą stronę”. Jak pogodzić zwykłe życie i niezwykłe umiejętności? Czy stąpająca twardo po ziemi nastolatka zaakceptuje swój dar?

Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego

Tadeusz Linkner

Jakie atrybuty posiadał Perun? Kim była Mokosz? Jak przedstawiany był Światowid? Który naród najczęściej modlił się do Wołosa? Za jakie sprawy odpowiedzialny był Radagost? Gdzie czczony był Rugewit? Skąd zwyczaj topienia Marzanny? Odpowiedzi znajdziesz w tej książce. Tadeusz Linkner sięgnął do rękopisu Bronisława Trentowskiego, romantycznego badacza mitologii słowiańskiej. Trentowski był pierwszym, który tak oryginalnie usystematyzował słowiańskie wierzenia. Jego praca Wiara słowiańska albo etyka piastująca wszechświat nigdy nie została opublikowana. Tutaj mamy okazję poznać ponad trzystu słowiańskich bogów i demonów.

Morkut i inne opowiadania

Aleksandra Majdzińska

Niczym przez szkło powiększające autorka obserwuje detale spraw pomijanych, niezauważanych, które toczą się z dala od głównych dróg. Takich, o których woli się milczeć. Każde opowiadanie to los pojedynczego człowieka zdeterminowany przez wielką historię lub przez drobne, codzienne sprawy. Czternaście zapamiętanych obrazków, przy których warto się zatrzymać. Aleksandra Majdzińska debiutuje książką poruszającą zupełnie dzisiaj zapomniane wątki, zapisuje białe plamy polskiej kultury, powraca do tego, co nieśmiało i w ramach mowy ezopowej pojawiało się w polskiej prozie lat 60. Morkut to opowieść o tych, którym nigdy nie oddano głosu (jak dzieci, biedota, wrogowie narodowi) albo ich głos marginalizowano (jak większość kobiecych bohaterek). Ironia historii, ślepe tory dziejów, wstydliwe zdarzenia – to jej żywioł. Mocny rysunek, wyraziste konflikty równoważą się tu z zawieszonymi zakończeniami i niejasną oceną moralną, powracają wypierane narodowe traumy, cały katalog wstydów i hańb. Żywiołem tych opowiadań jest historia, ale pojmowana w sposób nowoczesny, z żywymi, świeżymi postaciami, bo Majdzińska dobrze wie, że publikuje po #MeToo i po uznaniu w Polsce przemocy domowej za akceptowaną władzę rodziców. O piszących w ten sposób mówi się dzisiaj, że nie biorą jeńców. Paulina Małochleb, ksiazkinaostro.pl

Kubryk pierwszy lewy. Wspomnienia z rejsu żaglowcem Dar Młodzieży do Japonii w 1983/84 roku

Jacek Lewandowski

Dziewiętnastoletni Jacek w 1983 roku został studentem Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Pierwszy semestr spędził na żaglowcu Dar Młodzieży, pokonując trasę Gdynia–Osaka–Gdynia. Książka jest pamiętnikiem spisanym podczas tego rejsu: razem z autorem zaglądamy do kubryka i mesy, pełnimy z nim wachty i zwiedzamy portowe miasta. Dzięki połączeniu jego młodzieńczej energii z umiejętnością dojrzałej, wnikliwej obserwacji powstała książka będąca nie tylko zbiorem wspomnień, ale również zapisem minionej epoki i konfrontacji polskich doświadczeń z nierzeczywistym wówczas światem Europy Zachodniej i Dalekiego Wschodu.

Poczet książąt gdańskich. Dynastia Sobiesławiców w XII-XIII wieku

Błażej Śliwiński

W XII i XIII wieku Gdańskiem i Pomorzem rządzili książęta z dynastii Sobiesławiców. Ale kto właściwie należał do tej książęcej dynastii i czym zasłużyła się ona dla miasta i regionu? Profesor Błażej Śliwiński, znany mediewista, przygotował monografię tej niezwykłej gdańskiej dynastii, podkreślając ich zasługi dla Polski. Sobiesławice włączyli się w nurt zjednoczenia państwa polskiego za czasów Przemysła II, walczyli w pierwszej wojnie z Zakonem Krzyżackim. Na gruncie lokalnym wsławili się fundacjami klasztorów w Oliwie, Żukowie i Pelplinie oraz lokacją miast Gdańska i Tczewa. Śliwiński w przystępny dla czytelnika sposób przedstawił sylwetki 27 książąt i księżniczek, w tym Świętopełka, dzięki któremu Gdańsk otrzymał prawa miejskie.

Duchy u franciszkanów i inne niezwykłe opowieści z Trójmiasta

Bolesław Dobrowolski

Książka jest debiutem literackim autora. Znalazły się w niej znane historie i legendy Trójmiasta, takie jak opowieść o UFO w basenie portowym w Gdyni, historia o grobie tzw. „Jasia Pierdółka” czy opowieść o piwie w kranach domów położonych w pobliżu browaru gdańskiego. Opowieści zawarte w tym tomie przedstawiają bogactwo życia codziennego, mentalność mieszkańców, a przede wszystkim, żywą, nową kulturę Trójmiasta, powstającą od zakończenia drugiej wojny światowej aż do dziś.

Wyspa diabła

Einar Kárason

Lata 50. XX wieku. Thulecamp w Reykjaviku – dzielnica baraków, zamieszkiwana przez łobuzów, pijaków i biedotę. Tutaj dzieci zbyt szybko dorastają, rzeczy się zdobywa, a pracę traktuje dorywczo. Na czele wielopokoleniowej rodziny Thomassonów, zamieszkującej Thulecamp, stoi wróżka Karolina, kobieta silna i zdeterminowana. Córka Karoliny, Gogo, wychodzi za mąż za amerykańskiego żołnierza. Thomassonowie liczą, że dzięki temu ich los się poprawi. Okazuje się jednak, że „amerykański sen” może być koszmarem. Kárason z niebywałą zręcznością opowiada o losach mieszkańców i mieszkanek Thulecampu, a jego bronią w walce z beznadzieją świata jest humor. Wyspa diabła to w Islandii powieść kultowa. Kupił ją co ósmy mieszkaniec tego kraju.

Krwią i blizną. Opowieści z Pomorza

Jan Tetter

Niezwykła książka dotycząca dziejów Gdyni, Gdańska i Pomorza. Składa się z krótkich szkiców:jedna mają charakter gawędy, drugie są minireportażami, inne to krótkie eseje. Mimo tak zróżnicowanej formy, całość zachowuje spójność. Autorowi udało się poprzez bogactwo faktów i plejadę opisywanych postaci odtworzyć klimat okresu międzywojnia, wojny – m.in. bohaterstwa obrońców Kępy Oksywskiej, a także trudnej powojennej odbudowy.

Zawisza Czarny. Pierwszy żaglowiec harcerzy

Jacek Sieński

W 1934 roku Związek Harcerstwa Polskiego zakupił ze składek społecznych trzymasztowy szwedzki szkuner Petrea, któremu nadano imię Zawisza Czarny. Harcerze i studenci wyremontowali go i przerobili na statek szkolny. I tak zaczęła się historia największego na świecie żaglowca należącego do organizacji skautowskiej. Autor, dzięki osobistym kontaktom z „zawiszakami”: kapitanami jachtowymi i harcmistrzami, opisał początki i rozwój żeglugi harcerskiej. To opowieść o przedwojennych rejsach pod dowództwem pierwszego kpt. gen. Mariusza Zaruskiego, historii zniszczenia żaglowca przez niemieckiego agresora, a także o budowie Zawiszy Czarnego II.

W mundurze wroga

Jan Tetter

Według szacunków autora niniejszego zbioru opowieści reporterskich, w latach 1939-1945 około trzystu tysięcy Polaków z Pomorza, Wielkopolski i Śląska zostało zmuszonych do służby w Wehrmachcie. W mundurze wroga to książka o tych, którzy nie zatracili poczucia swej przynależności narodowej i ryzykując życiem, przechodzili do ruchu oporu, do sił polskich walczących na obydwu frontach, lub gdy nie było innych możliwości, do oddziałów alianckich.

Proszarki, celebrytki i święte. Gdańskie herstorie

Michał Ślubowski

Bohaterkami tej książki są gdańszczanki. Niektóre z nich znamy z imienia i nazwiska, jak Annę Renatę Breyne, Almę Richter czy Johannę Schopenhauer. Inne możemy poznać jedynie zbiorowo jako członkinie grup społecznych: zakonnic, służących, proszarek czy położnych. Obok mieszkanek Gdańska bohaterkami książki są również wybitne postaci swoich czasów, które gościły w mieście: angielska mistyczka Margery Kempe, niemiecka aktorka Karoline Bauer, kilka polskich królowych, pruska królowa Luiza. Oficjalnie nie sprawowały władzy i nie mogły samodzielnie decydować o swoim losie, ale ich wpływ na politykę, kulturę czy religię jest bezsprzeczny. Dzięki książce „Proszarki, celebrytki i święte” historia Gdańska po raz kolejny zostaje uzupełniona o perspektywę herstoryczną.

Śmierć jeździ audi

Kristian Bang Foss

„Na początku wszystko było proste jak drut” – zaczyna swoją opowieść Asger. Potem sprawy zaczęły się komplikować: utrata pracy, rozstanie z dziewczyną, długi, alkohol. W akcie desperacji Asger odpowiada na ogłoszenie o poszukiwaniu asystenta osoby niepełnosprawnej. Tak poznaje młodego, ale znudzonego życiem i zgorzkniałego Waldemara. Mężczyzna porusza się na wózku inwalidzkim, mieszka na kopenhaskim blokowisku, pali skręty i cały dzień ogląda telewizję. Asger jest jedyną osobą, która potrafi znaleźć z Waldemarem wspólny język, bo sam też nie ma już nic do stracenia. Ich znajomość okaże się tym, na co obydwaj czekali całe swoje życie.   Powieść Śmierć jeździ audi zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2013 roku.

Jełgawa '94

Jānis Joņevs

Jak to jest zapuszczać włosy, które nigdy nie rosną tak szybko, jak by się chciało? Co to znaczy, że ma się jedyną w mieście koszulkę Obituary, cudem zdobytą w lumpeksie? Jak bardzo boli fanga w nos od łysego prześladowcy? Co się robi, gdy walkman wciągnie ulubioną kasetę? I czego się nie robi, by pójść na koncert ukochanego zespołu black metalowego? O tym wszystkim opowiada Jānis, który tuż po śmierci Kurta Cobaina zaczyna interesować się grunge’em. Wkrótce potem trafia na miłość swojego nastoletniego życia – metal. Jełgawa ʼ94 to powieść o fascynacji muzyką, która pozwoliła bohaterowi przetrwać niełatwy czas dorastania.   Powieść zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej w 2014 roku.