Miejsca wspólne, miejsca osobne, imiona sporu. Szkice z pogranicza literatury i publicystyki na Górnym Śląsku

Paweł Sarna

Miejsca wspólne, miejsca osobne, imiona sporu – tytuł publikacji wskazuje na główne związki zarówno pomiędzy częściami zbioru, jak i poszczególnymi tekstami. Owe, różnego rodzaju, powinowactwa – także obecne w tekstach „miejsca wspólne” (locci communes), objawiają się pełniej w odniesieniu do konkretnej przestrzeni geograficznej. Wszyscy twórcy, o których traktuje Autor, są bowiem – na różne sposoby – związani z Górnym Śląskiem. Prezentowana książka jest zbiorem szkiców oraz miniatur krytycznych. Część pierwsza teksty na temat poezji autorów różnych generacji – Wilhelma Szewczyka, Jana Pierzchały, Stanisława Krawczyka, Andrzeja Szuby, Tadeusza Sławka oraz Jerzego Suchanka. Osią kolejnej części jest publicystyka, a niektórzy bohaterowie części poprzedniej, Wilhelm Szewczyk oraz Stanisław Krawczyk pojawiają się w niej w innych rolach pisarskich. Na ostatnią część składają się artykuły poświęcone prasie na Górnym Śląsku – międzywojennym dziennikom „Polonia” i „Polska Zachodnia”,  powojennej „Odrze”, wydawanej w początkach Polski Ludowej (1945-1950) oraz „Śląskowi Literackiemu” (1952-1956). Ta część najbardziej ze wszystkich kieruje uwagę Czytelnika na związki literatury z polityką.

Rzym a Półwysep Iberyjski. Różnorodność relacji od starożytności po współczesność. Manufactura Hispanica Lodziense 6

Adriana Grzelak-Krzymianowska, Maria Judyta Woźniak

Historia Półwyspu Iberyjskiego nie zaczęła się wraz z podbojem Rzymian, jednak ich wkroczenie na Półwysep wywarło ogromny wpływ na losy zamieszkujących tam ludów. Aktualność dziedzictwa starożytnego Rzymu na Półwyspie Iberyjskim do .dziś intryguje badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe, stąd poszczególne .rozdziały publikacji zostały poświęcone zagadnieniom językoznawczym, literaturoznawczym, historycznym i archeologicznym. Jest to pierwsza tego typu interdyscyplinarna monografia na polskim rynku, którą odzwierciedla inspirującą różnorodność badań naukowych nad relacjami między Rzymem a Półwyspem Iberyjskim od starożytności po współczesność. Charakter badanej problematyki zdecydował o wielojęzyczności tomu: większość rozdziałów napisano w języku polskim lub hiszpańskim, dwa w języku angielskim. Mamy nadzieję, że tom trafi zarówno do badaczy, jak i do wszystkich zainteresowanych poruszaną tematyką. Aunque la historia de la Penfnsula lberica habia empezado antes de la conquista, la llegada de los romanos influyó enormemente en la vida de los indigenas. La actualidad de la tradición de la Roma Antigua atrae, hasta hoy en dia, a los investigadores de varias disciplinas, por Io tanto los capitulos se dedican a las cuestiones lingUisticas, literarias, históricas y arqueológicas. El libro que dejamos en manos a los lectores, la primera monografia interdisciplinar de este tipo en el mercado polaco, refleja esta diversidad inspiradora de los estudios sobre las relaciones entre Roma y la Peninsula Iberica desde la AntigUedad hasta Ia contemporaneidad. El caracter de los estudios pcesentados ha decidido el bilinguismo, en su mayor parte, del tomo: la mayoria de los capitulos estan en polaco o en espanol, dos en ingles.

Der Weg zum Glück

Karl May

Mehrere unabhängig voneinander eingeführte Handlungsstränge verbinden sich im Laufe des Romans, der zum allergrößten Teil in einem geografisch recht knapp gefassten Gebiet zwischen Bayern, Österreich und Böhmen spielt. Die voneinandern unabhängigen Episoden verweben sich immer wieder zu einem äußerst unterhaltsamen und interessanten Gesamtwerk. Der Weg zum Glück war der letzte große Fortsetzungsroman des großen deutschen Schriftstellers. Behandelt wird die Lebensgeschichte des berühmten Bayernkönigs Ludwig II. Die Helden dieses Romans sind ein schrulliges bayerisches Original, genannt Wurzelsepp, und der bayerische König Ludwig II. Beide greifen in das Schicksal von mehreren Personen ein und sorgen dafür, dass diese glücklich werden können. So wird die arme Sennerin Magdalena, das Patenkind des Wurzelsepp, die von dem Wilderer Krickelanton sitzengelassen wurde, eine gefeierte Opernsängerin und Gräfin von Senftenberg. Einen Großteil des Romans nimmt aber der Kampf gegen die Machenschaften der beiden Bösewichte Peitschenmüller und Silberbauer ein, die vor langer Zeit in der Walachei eine Fürstin ermordet und ihr Kind entführt haben. Karl May bemüht sich in diesem Roman mit einem selbstgebasteltem und äußerst fehlerhaften bayerischen Dialekt erfolgreich um Lokalkolorit.

Pięknie się różnić, mądrze być podobnym. O pożytkach dostrzegania podobieństwa między ludźmi

Wiesław Łukaszewski

Lubimy się różnić od innych, wyróżniać na ich tle - dzięki temu choć przez chwilę możemy czuć się wyjątkowi, niepowtarzalni, jedyni w swoim rodzaju. Szukamy też ludzi do siebie podobnych takich, którzy podobnie myślą i odczuwają, podobnie spostrzegają świat, lubią te same książki, filmy, płyty czy gry. Kiedy zauważamy różnice, często odwołujemy się do porównań społecznych ale wówczas okazuje się, że jesteśmy lepsi lub, niestety, gorsi od innych, co skłania nas do rywalizacji. W długiej perspektywie więcej korzyści przyniesie nam współpraca - rywalizacja jednak może być silniejszą pokusą, gdy wiele się spodziewamy po wygranej (w szkole, w pracy, w lokalnej społeczności i w wielkiej polityce). Różnice istnieją i są nam potrzebne nikt przecież nie podważy piękna różnorodności ani płynących z niej pożytków. Ale to dzięki podobnym do nas nie otwiera się przed nami otchłań samotności. Wiesław Łukaszewski - wybitny autorytet w dziedzinie psychologii osobowości i psychologii społecznej. Autor licznych książek i artykułów naukowych. Znany popularyzator psychologii. Wieloletni przewodniczący Komitetu Nauk Psychologicznych PAN. Obecnie profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego. Miłośnik dobrej literatury, muzyki oratoryjnej i ogrodów. Autor bestsellerowych "Wielkich i tych nieco mniejszych pytań psychologii".

Komuniści, naziści i Harry Potter

Jan Kochańczyk

Jak to się dzieje, że nawet wojujący ateiści tworzą nowe religie i nowych bogów? Jaki jest dystans między Panem Wszechświata a znikomym pyłkiem na Ziemi – człowiekiem? Książka omawia różne koncepcje Boga i boskości w różnych religiach (katolicyzm, prawosławie, protestantyzm, islam, buddyzm, hinduizm i in.), a także ideały masonów, oświeconych ateistów, komunistów, nazistów i rozmaitych sekt neopogańskich. Czy uroczy Harry Potter i współczesne czarownice są zagrożeniem dla naszej cywilizacji? Czy gry komputerowe wprowadzają dzieci i młodzież w diabelski krąg zła? – Oto są pytania dla wszystkich ludzi, którzy (czy tego chcą, czy nie chcą) noszą religijne okulary. Bo religijność jest wpisana w samą naturę Homo Sapiens, jak twierdzą wybitni naukowcy XXI wieku.

Historie alternatywne i steampunk w literaturze. Archipelagi badawczo-interpretacyjne

Natalia Lemann

Publikacja poświęcona jest historiom alternatywnym i steampunkowi - dwóm istotnym gatunkom literatury fantastycznej, które budują światy powieściowe wokół odpowiedzi na pytanie "Co by było, gdyby...?". Autorka prezentuje poetykę obu tych gatunków, a także poddaje je wieloaspektowej analizie kulturowej. Historie alternatywne i steampunk są ściśle związane z historią, stanowią istotne, choć przewrotne, medium pamięci kulturowej - czytelnik znajdzie więc w książce omówienie relacji między kontrfaktualizmem historycznym a jego literacką odmianą w historiach alternatywnych. Z analizowanych przez autorkę powieści (nie tylko polskich) wyłania się dyskusja na temat kształtu pamięci kulturowej i narodowej, alternatywnej historii literatury i religii, wizji (nie)istniejących miast i metropolii oraz autobiografizmu kontrfaktycznego. Wielość stosowanych ujęć badawczych, interdyscyplinarny, komparatystyczny i analityczny charakter publikacji sygnalizuje użyta w podtytule formuła "archipelagu".

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 7

red. Tomasz Nawrocki

Rocznik „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa” nawiązuje do wydawanych przez Śląski Instytut Nauk „Górnośląskich Studiów Socjologicznych”. W tomie siódmym został podjęty problem szeroko rozumianej socjologii miasta i problemów miejskich. "Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa” – to periodyk adresowany nie tylko do socjologów, lecz także do przedstawicieli innych nauk humanistycznych oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyka społeczną.

Z obłędu odsiać słowo, wers, drogę

Charles Bukowski

Charles Bukowski w nowym wydaniu! Wydawać by się mogło, że Bukowski to mizogin i twardziel, jednak bohater jego wierszy ujawnia stany ducha nielicujące z emocjonalnością macho - obezwładniającą bezradność, smutek na granicy rozpaczy, nieprzezwyciężone poczucie osamotnienia i bankructwa - a pod maską pornografizującej erotyki skrywa oblicze głęboko nieszczęśliwego człowieka. Prawdziwym spełnieniem jest śmierć, której nieuchronność popycha bohatera do autodegradacji. On się nie buntuje, ale odmawia uczestnictwa w życiu społecznym, literackim, a nawet prywatnym, zajmując pozycję obserwatora. Bukowski portretuje chwilę, zamyka w słowach codzienne sytuacje, zasłyszane rozmowy, podpatrzone sceny. Jego wiersze to utwory o przemyślanej, miejscami nawet muzycznej konstrukcji. Poeta znakomicie umie operować oszczędną i celną puentą, kontrastem i powtórzeniem, ironią i niedopowiedzeniem, świetnie dynamizuje strukturę wiersza żywym dialogiem, a przytaczane anegdoty, choć mogą sprawiać wrażenie przegadanych, mówią dokładnie tyle, ile chcą powiedzieć.