Nic nie ginie!

Bolesław Prus

„Nic nie ginie!” to krótka forma epicka autorstwa Bolesława Prusa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury pozytywizmu i współtwórcy realizmu.   “Trzymając nogę na stopniach tajemniczego wozu, oglądam się za siebie, jak podróżny po ukochanej okolicy, nim dadzą sygnał odjazdu. Ten punkcik, który tam het! iskrzy się tak, że od blasku, oczy zachodzą łzami, to epoka dzieciństwa. Droga, nad którą miejscami świeci słońce, miejscami kłębi się smutek, to — moje życie. Odnogi, co tu i owdzie wybiegają z głównego gościńca i toną w pomroce, to — ścieżki, któremi mogłem iść na prawo albo na lewo i — nie poszedłem. Tam — miłość krzyżuje się z obowiązkiem; tu — droga do majątku i stanowiska — z przyszłością mego rodzeństwa. Tam sumienie spycha mnie ze ścieżki dobrobytu. Dalej — rozstajne drogi, gdzie należało wybierać między przywiązaniem do siostry i — jej szczęściem; tu znowu miłość, która tak gdzieś znikła, że ledwie znalazłem po niej ranę w sercu.”  

Telemaniak

Jacek Dąbała

Takiej powieści jeszcze nie było! Demonstracja prawdziwie słowiańskiej duszy. Czy to płacz a może śmiech? Niepohamowana fantazja autora wprawia w osłupienie i dezorientację. Główny bohater kreowany na stereotypowego wiejskiego głupka zachwyca się światem, który widzi w telewizji. Zaczyna go nieudolnie naśladować, a smaczku dodaje fakt, że ma do czynienia z rzeczywistością sprzed 1989 roku. Aż chce się zawołać za Gogolem: z samych siebie się śmiejecie"!

Umarli nie składają zeznań, czyli morderstwo po polsku

Jerzy Siewierski

Gdy nagły telefon budzi Piotra Barlicza o trzeciej nad ranem, ten wie, że musiało stać się coś niedobrego. Porucznik milicji rusza do pracy, by zmierzyć się z tajemniczą sprawą morderstwa. Ofiarą jest Karol Wodnicki, znaleziony martwy we własnej willi. Ślady prowadzą do pogrzebacza od kominka, ale kto mógłby go użyć? Na miejscu zbrodni Barlicz napotyka dawnego przyjaciela ze szkoły, który teraz jest pisarzem powieści kryminalnych. Czy ich spotkanie to przypadek? Zagłębiając się w śledztwo, Barlicz odkrywa, że rzeczywistość jest bardziej zaskakująca niż fikcja. Ta wciągająca mieszanka tajemnicy i napięcia zachwyci fanki i fanów klasycznych kryminałów PRL w stylu Joanny Chmielewskiej. PRL kryminalnie PRL kryminalnie - seria składająca się z powieści milicyjnych najbardziej poczytnych autorek i autorów czasów PRL. Jerzy Siewierski (1932-2000) polski pisarz i scenarzysta filmowy. Zasłynął z powieści kryminalnych toczących się w czasach PRL.

RODO w ochronie zdrowia nr 76

Praca zbiorowa

Od stycznia 2025 roku korzystanie ze sztucznej inteligencji (AI) w medycynie będzie regulowane nowymi zasadami, mającymi na celu zapewnienie bezpieczeństwa, etyki oraz jakości opieki zdrowotnej. Przede wszystkim AI w medycynie musi być wykorzystywana w sposób zgodny z przepisami prawa, w tym z regulacjami dotyczącymi ochrony danych osobowych, takimi jak RODO. Systemy AI będą musiały przejść odpowiednie procesy walidacji i certyfikacji, aby potwierdzić ich skuteczność, bezpieczeństwo oraz zgodność z obowiązującymi normami medycznymi. Lekarze i personel medyczny będą zobowiązani do posiadania wiedzy i kompetencji umożliwiających odpowiednie korzystanie z narzędzi AI oraz kontrolowanie wyników generowanych przez te systemy. Wykorzystanie AI w diagnostyce i leczeniu będzie wymagało pełnej transparentności w zakresie algorytmów stosowanych przez systemy, w tym informacji na temat sposobu, w jaki sztuczna inteligencja podejmuje decyzje. Pacjentom będzie przysługiwać prawo do uzyskania informacji o tym, w jaki sposób AI wspiera proces diagnostyczny, oraz do wyrażenia zgody na użycie takich technologii w ich leczeniu. Zasady korzystania z AI w medycynie będą także uwzględniać ochronę prywatności pacjentów, zapewniając, że dane medyczne wykorzystywane przez systemy AI będą odpowiednio szyfrowane i przechowywane w sposób zabezpieczający przed dostępem osób nieuprawnionych. Wprowadzenie nowych zasad będzie również wiązać się z koniecznością regularnych audytów i kontroli jakości systemów AI, aby zapewnić, że pozostają one zgodne z najwyższymi standardami etycznymi i medycznymi. Zasady te mają na celu zapewnienie, że sztuczna inteligencja będzie wspierać, a nie zastępować, decyzje lekarskie oraz że nie dojdzie do dehumanizacji opieki zdrowotnej.

Na łakome

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze Na łakome Na umyśle prawdziwe bogactwa zależą; Pod nim srebro i złoto, i pieniądze leżą; A temu bogatego imię będzie służyć, Który szczęścia swojego umie dobrze użyć. Ale kto ustawicznie leży nad liczmany, Tylko tego słuchając, gdzie przedajne łany, Ten równie jako pszc... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Bliscy

Annie Ernaux

Czy da się uciec od swojego pochodzenia? Jak pragnienie awansu społecznego wpływa na kolejne pokolenia? I czy nasze życie mogą kształtować ci, którzy odeszli, zanim się urodziliśmy? Wokół tych pytań krążą rozważania noblistki Annie Ernaux w trzech autobiograficznych prozach składających się na zbiór Bliscy. Zbierając słowa, gesty i wydarzenia z życia ojca, matki i siostry, rekonstruuje ich losy i odbija je w lustrze własnych doświadczeń. Opowiada o ojcu, który w dzieciństwie zamiast chodzić do szkoły, musiał pomagać w żniwach, a w dorosłości zajął miejsce wśród ludzi prostych i milczących. O matce pełnej gwałtowności i dumy, marzącej o pozycji, dorobieniu się i szacunku otoczenia. O przedwcześnie zmarłej siostrze, której odejście rzuciło długi cień na relacje rodzinne i zdefiniowało życie Ernaux. Ta, niczym archiwistka pamięci, opisuje dziedzictwo swoich najbliższych, łącząc kobietę, którą jest teraz, z dzieckiem, którym była w przeszłości. I choć twierdzi, że beznamiętna opowieść przychodzi jej naturalnie, opisane przez nią brzemię pamięci porusza czytelnika do głębi. Literacki Nobel dla Ernaux to nagroda za odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci. Z uzasadnienia Akademii Szwedzkiej Ernaux dokonała niezwykle ważnej rewolucji formalnej w literaturze, z dala od metafor, ładnych zdań i wyrazistych bohaterów. Nie próbowała wpisać się w ustalone ramy literatury ani tego, co uznawane jest za piękne. Zdefiniowała się sama. Édouard Louis Annie Ernaux jest nie tylko pisarskim wzorem dzięki niej możemy też w końcu mówić o przemocy i traumie związanych z pochodzeniem klasowym. Ernaux w jednym zdaniu potrafi zawrzeć to, czego mnie nie udałoby się opisać na całej stronie. Nobel dla niej to wspaniała wiadomość, a jej dzieła wyznaczają czas odrodzenia francuskiej literatury. Didier Eribon

Der Ring des Polykrates

Fryderyk Schiller

Der Ring des Po­ly­kra­tesBal­la­de Er stand auf sei­nes Daches Zin­nen,  Er schau­te mit ver­gnüg­ten Sin­nen  Auf das be­herrsch­te Sa­mos hin.  >>Dies al­les ist mir un­ter­tä­nig<<,  Be­gann er zu Ägyp­tens Kö­nig,  >>Ge­ste­he daß ich glück­lich bin.<<    >>Du hast der Göt­ter Gunst er­fah­ren!  Die vor­mals dei­nes­glei­chen wa­ren,  Sie zwingt jetzt dei­nes Scep­ters Macht.  Doch ei­ner lebt noch, sie zu rä­chen,  Dich kann mein Mund nicht glück­lich spre­chen,  So­lang des Fein­des Au­ge wacht.<<    Und eh der Kö­nig noch ge­en­det,  Da stellt sich, von Mi­let ge­sen­det,  Ein Bo­te dem Ty­ran­nen dar:  >>Laß, Herr, des Op­fers Düf­te stei­gen,  Und mit des Lor­beers mun­tern Zwei­gen  Be­krän­ze dir dein fest­lich Haar.    Ge­trof­fen sank dein Feind vom Spee­re,  Mich sen­det mit der fro­hen Mä­re  Dein treu­er Feld­herr Po­ly­dor.<<  Und nimmt aus ei­nem schwar­zen Be­cken  Noch blu­tig, zu der bei­den Schre­cken,  Ein wohl­be­kann­tes Haupt her­vor.    Der Kö­nig tritt zu­rück mit Grau­en:  >>Doch warn>> ich dich, dem Glück zu trau­en<<,  Ver­setzt er mit be­sorg­tem Blick.  >>Be­denk, auf un­ge­treu­en Wel­len,  Wie leicht kann sie der Sturm zer­schel­len,  Schwimmt dei­ner Flot­te zwei­felnd Glück.<<    Und eh er noch das Wort ge­spro­chen,  Hat ihn der Ju­bel un­ter­bro­chen,  Der von der Ree­de jauch­zend schallt.  Mit frem­den Schät­zen reich be­la­den,  Kehrt zu den hei­mi­schen Ge­sta­den  Der Schif­fe mas­ten­rei­cher Wald.    Der kö­nig­li­che Gast er­stau­net:  >>Dein Glück ist heu­te gut ge­lau­net,  Doch fürch­te sei­nen Un­be­stand.  Der Spar­ter nie be­sieg­te Scha­ren  Be­dräu­en dich mit Kriegs­ge­fah­ren,  Schon na­he sind sie die­sem Strand.<<    Und eh ihm noch das Wort ent­fal­len,  Da sieht mans von den Schif­fen wal­len,  Und tau­send Stim­men ru­fen: >>Sieg! [...] Fryderyk Schiller Ur. 10 listopada 1759 w Marbach Zm. 9 maja 1805 Najważniejsze dzieła: Zbójcy, Intryga i miłość, Sprzysiężenie Fieska w Genui, Don Carlos, Oda do radości, Rękawiczka Poeta i dramaturg, autor prac z zakresu estetyki (Kallias czyli O pięknie, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka, O wzniosłości) oraz teorii sztuki (m.in. O poezji naiwnej i sentymentalnej, Teatr jako instytucja moralna); interesowały go także wybrane tematy historyczne, przede wszystkim z okresu średniowiecza oraz wojny trzydziestoletniej. Uznawany za prekursora romantyzmu niem., jego twórczość, ze względu na krytykę stosunków społecznych czy portretowanie postaci wybitnych samotników skłóconych ze światem, wpisuje się w idee Okresu Burzy i Naporu, Schiller pozostaje jednak jednym z głównych przedstawicieli klasyki weimarskiej, obok Goethego, z którym wiązała go głęboka przyjaźń. Wspólnie napisali kilka istotnych tekstów, np. O patetyczności oraz humorystyczne Ksenie, razem też założyli w 1799 r. teatr w Weimarze. Pochodził z niezamożnej rodziny mieszczańskiej. Jako zdolny młodzieniec zyskał sobie mecenasa w osobie księcia Wirtembergii, Karola Eugeniusza, który umożliwił mu wyższą edukację w zakresie prawa i medycyny w akademii wojskowej w Stuttgarcie. Pierwszą i najsławniejszą ze swoich sztuk napisał mając zaledwie 18 lat, jej premiera w 1781 r. w Mannheim zaowocowała aresztowaniem autora, zakazem publikacji oraz - rozgłosem. Po tym skandalu zmuszony był potajemnie opuścić rodzinne strony i wyjechał do Lipska (gdzie z lekarza wojskowego awansował na wykładowcę filozofii i historii), Drezna, a następnie Weimaru. Drugi z najbardziej rozpoznawalnych utworów Schillera, Oda do radości, powstała w 1786 r. Skomponowana do jej słów przez Beethovena kantata stanowi finał jego IX symfonii, a dziś także hymn Unii Europejskiej. Z powodu treści Zbójców Schiller został uhonorowany obywatelstwem przez rewolucyjną Francję, jednak trudno uznać go za entuzjastę Wielkiej Rewolucji, dostrzegał bowiem dwuznaczność moralną wszelkich prób przywracania sprawiedliwości w sposób gwałtowny. Zmarł na gruźlicę, pozostawiając wiele niedokończonych prac oraz szkiców.   Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Unia Europejska w gospodarce światowej

Zofia Wysokińska, Janina Witkowska

W książce zaprezentowano wyniki badań dotyczące pozycji Unii Europejskiej we współczesnej gospodarce światowej w kontekście dynamicznych zmian zachodzących w procesach globalizacji i międzynarodowej integracji gospodarczej. Idea zrównoważonego rozwoju, wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej, procesy cyfryzacji wyznaczają ramy, w których Unia Europejska podejmuje działania w sferze regulacyjnej i realnej. Zmiana pozycji Unii Europejskiej w gospodarce światowej jest analizowana w odniesieniu do międzynarodowych przepływów dóbr i usług oraz czynników produkcji - kapitału i pracy. Przedłożona Czytelnikom publikacja jest adresowana przede wszystkim do pracowników naukowych, studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych uniwersytetów oraz wyższych szkół ekonomicznych, a także słuchaczy szkół menedżerskich. Mogą jednak po nią sięgnąć wszyscy zainteresowani Unią Europejską oraz gospodarką światową.