Humanistyka w czasach antropocenu

Dipesh Chakrabarty

Tom Humanistyka w czasach antropocenu zbiera najważniejsze teksty Dipesha Chakrabarty'ego, jednego z najwybitniejszych w świecie przedstawicieli studiów postkolonialnych i zaangażowanego w dyskusje na temat zmian klimatycznych historyka. Interesując się relacjami między Zachodem a światem niezachodnim, Chakrabarty krytycznie podchodzi do eurocentrycznych wizji przeszłości, realizując projekt "prowincjonalizowania Europy". W niezwykle ciekawy sposób łączy przy tym badania postkolonialne z analizami procesów globalizacji, krytyką kapitalizmu, przepisywaniem historii i rozważaniami na temat antropogenicznych zmian środowiska. Angażująca lektura jego tekstów wprowadza w tematy szeroko dziś dyskutowanych w humanistyce światowej relacji między kryzysem środowiskowym a globalnym kapitalizmem oraz między sprawiedliwością społeczną, środowiskową a epistemiczną. Humanistyka w czasach antropocenu pokazuje ponadto inspirowane dyskusjami na temat tytułowej epoki wyłanianie się humanistyki planetarnej, która podchodząc krytycznie do studiów nad antropocenem, proponuje inne niż tradycyjne paradygmaty ujęcie czasu i rozumienia człowieka, rozpatrywanego w ścisłym związku z bytami innymi niż ludzie. Dipesh Chakrabarty - amerykański historyk bengalskiego pochodzenia; profesor historii i studiów południowo-azjatyckich University of Chicago, USA. Zajmuje się polityczną i społeczną historią Indii, problemami globalizacji, humanistyką środowiskową i skutkami globalnego ocieplenia oraz teorią i historią historiografii. Należy do grona przedstawicieli studiów postkolonialnych o światowej renomie. W 2014 roku otrzymał prestiżową nagrodę imienia Arnolda J. Toynbee'go za znaczący wkład do badań nad historią globalną. Jego szeroko dyskutowana książka Provincializing Europe. Postcolonial Thought and Historical Difference (wyd. pol.: Prowicjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna, 2011), uznawana jest za jedną z najważniejszych publikacji we współczesnej humanistyce, a jej wpływ porównuje się z oddziaływaniem Orientalizmu Edwarda Saida. Autor m.in. Rethinking Working Class History (1989), Habitations of Modernity: Essays in the Wake of Subaltern Studies (2002) oraz The Climate of History in a Planetary Age (2021). Zebrane w tym tomie teksty dobrze odzwierciedlają intelektualną drogę, którą przebyłem przez ostatnie trzy dekady - od studiów postkolonialnych do historii planetarnych. Pokazują one, że będąc historykiem o postkolonialnej proweniencji, szukałem dla siebie miejsca między dwiema wizjami ludzkiej przyszłości. (...) Cokolwiek ludzie postanowią czynić, by stawić czoła niepewnej przyszłości - rozbudować pionowy system upraw, sekwestrować dwutlenek węgla czy realizować wielkie projekty inżynierii klimatu - powinni na samym początku przyjąć do wiadomości, że Ziemia przestała być jedynie rodzajem tła dla ich działań. Dawne tło to dziś pierwszy plan. Nawet jako humaniści musimy myśleć nie tylko o globie, stworzonym przez europejskie imperia, które rozprzestrzeniły kapitalizm i technologie, lecz także o planecie, czyli tym, co badacze klimatu nazywają "Ziemią jako systemem". W tym sensie, jak mi się wydaje, żegnamy się z erą globalizacji, wchodząc w epokę zwaną przeze mnie planetarną. [Dipesh Chakrabarty, z Przedmowy]

Humanistyka z perspektywy ontologii kulturowej

Marcin Maria Bogusławski

Google zapytany o „kryzys” wyświetla 6 280 000 wyników w 0,45 sekundy. Czołowe miejsca zajmują odniesienia do kryzysu gospodarczego, finansowego, psychologicznego czy kryzysu w związku. Martha C. Nussbaum w książce Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów w alarmującym tonie pisze jednak, że najważniejszy rodzaj kryzysu dotyczy edukacji, z której rugowana jest humanistyka, formująca świadomych, samodzielnych i krytycznych obywateli. Ich miejsce zastępują „pokolenia użytecznych maszyn”, a „na naszych oczach rozstrzyga się przyszłość światowych demokracji”. Humanistyka może spełnić funkcję edukacyjną tylko wtedy, gdy zasilają ją rzetelne badania akademickie. Jako jedność badania i nauczania, teoretyzowania i praktyki powinna być „polityką wrażliwości”, w ramach której humanista w sposób moralnie odpowiedzialny porusza się w sferze znaczeń i wartości. W tym sensie, zakorzenionym w filozofii Derridiańskiej, humanistyka oznacza „praktykowanie krytycznego oporu wobec wszystkich pojęć, wartości, idei czy kulturowych tendencji po to, by nie przekształciły się one w zawłaszczające dogmaty i ideologie”. Widać to szczególnie dobrze z perspektywy ontologii kulturowej, którą przyjęto w prezentowanej publikacji.

Humanizacja opieki okołoporodowej warunkiem zdrowego społeczeństwa. Standardy a rzeczywistość na przykładzie Polski i Chile

Alicja Łaska-Formejster, Paulina Adamczyk, Aneta Muzioł-Vidal

Publikacja dotyczy opieki okołoporodowej i jej roli w tworzeniu zdrowego społeczeństwa. Atutem tej monografii jest uwzględnienie interkulturowego charakteru analizy odwołującego się do Polski i Chile. Kontekstualizacja problemu w paradygmacie holistycznej medycyny zorientowanej na podmiotowe traktowanie rodzącej kobiety i dziecka została wzbogacona aktualnymi badaniami z zakresu prawa do opieki okołoporodowej i stosowania procedur instytucjonalno-medycznych. Książka powinna zainteresować reprezentantów zawodów medycznych, szczególnie związanych z opieką okołoporodową, środowiska akademickie reprezentujące różne dyscypliny (np. socjologię, medycynę, psychologię czy studia gender), a także przedstawicieli instytucji, organizacji czy ruchów społecznych mających wpływ na politykę okołoporodową oraz poprawę sytuacji matek. * Autorki podjęły interesujący poznawczo problem naukowy, który posiada równocześnie wymiar praktyczny i może przyczynić się do poprawy jakości opieki okołoporodowej. Publikacja dotyczy jednego z najważniejszych praw zdrowotnych człowieka - stanu zdrowia publicznego ze szczególnym wyeksponowaniem zdrowia prokreacyjnego. Zawiera też bardzo wiele informacji o tym, jakim jesteśmy społeczeństwem, jak zorganizowana jest opieka zdrowotna, jak traktujemy rodzące matki. Kompozycja książki podporządkowana jest idei humanizacji porodu, co interpretuje się jako stawianie kobiety w centrum tego wydarzenia, decydowanie o jego przebiegu i kontroli nad nim jako procesem odbywającym się w lokalnym środowisku własnym. Z recenzji dra hab. Mieczysława Gałuszki, prof. UM w Łodzi

Humanizm performatywny: polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza

Alfred Gall

Książka ta skupia się na roli filozofii w twórczości Witolda Gombrowicza. Praktyka literacka polskiego pisarza jest tu ujęta z perspektywy myśli neopragmatycznej oraz poststrukturalistycznej, przy czym pisanie literackie jest ujmowane jako swego rodzaju próba performatywnego przerobienia i podważenia określonych koncepcji filozoficznych. Okazuje się, że praktyka literacka Gombrowicza przez przewartościowanie oraz wręcz dekonstrukcję wybranych pojęć filozoficznych dąży do zrealizowania swoistego humanizmu, polegającego na przekroczeniu rzeczywistości zorganizowanej przez myślenie filozoficzne, i na dotarciu do innego wymiaru – wymiaru pozaludzkiego, który zwłaszcza przez pisanie jest przywołany i objawia się w tekstach w swoim specyficznym kształcie. Pisanie jest humanistyczne, ponieważ umożliwia dotarcie do wymiaru pozaludzkiego, który zresztą wpisany jest w medium kulturowe tekstu literackiego i przez to zaś uczłowieczone (by użyć wyrazu Gombrowiczowskiego).

Humanizowanie narcystycznego stylu

Stephen M. Johnson

Wznowiona po 30 latach książka Stephena M. Johnsona nie traci na swojej aktualności. Czym różni się od innych książek opisujących problematykę narcystycznego stylu? Nie było i nie ma autora, który piękniej opisuje i rozumie to, co się układa w naszą narcystyczną wrażliwą strukturę. Ogromną wartością tej książki jest obszerny materiał kliniczny, który pokazuje krok po kroku sposoby pracy terapeutycznej z pacjentami ze stylem narcystycznym . Autor korzysta z wiedzy opartej na teorii relacji z obiektem, terapii Gestalt, pracy z ciałem, terapii Ericksonowskiej i behawioralnej. "Humanizowanie narcystycznego stylu jest jedną z serii książek Stevena Johnsona poświęconych problematyce charakteru. Johnson przedstawia w niej czytelnikowi narcystyczny styl charakteru, odzwierciedlający trudności emocjonalne, z jakimi przyszło sobie radzić ludziom, których problemy biorą początek z urazów doznanych we wczesnym dzieciństwie, w okresie, kiedy jednostka nawiązuje pierwsze relacje z innymi. Przybliżając czytelnikowi sposób przeżywania siebie i innych osób z narcystycznym stylem, wyjaśniając naturę i przyczyny ich postaw i zachowań i przede wszystkim - ukazując ich cierpienie i samotność, autor pozwala czytelnikowi empatycznie zrozumieć osobę z rysem narcystycznym, zobaczyć w niej ludzką istotę, wbrew pozorom spragnioną głębokiej, znaczącej i satysfakcjonującej relacji z drugim człowiekiem." Anna Czownicka

Humour and Translation in Children's Literature. A Cognitive Linguistic Approach

Sylwia Klos

Seria: Interdisciplinary Humour Research (1), ISSN 2719-8235   Niniejsza monografia przedstawia propozycję tłumaczenia humoru w literaturze dziecięcej opartą na teorii przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowej (Gilles Fauconnier, Mark Turner). Model integracji pojęciowej został wykorzystany jako wzór do tworzenia map mentalnych służących do wizualizacji elementów istotnych w procesie tłumaczenia, które należy brać pod uwagę, aby tekst docelowy był możliwie jak najbardziej wiernym odzwierciedleniem tekstu źródłowego, zarówno pod względem semantycznym jak i fonetycznym, z jednoczesnym uwzględnieniem referencji do wiedzy ogólnej na temat tłumaczonego dzieła. Punktem wyjściowym procedury tłumaczeniowej jest teoria skopos (Hans. J. Vermeer, Katharina Reiss, Christiane Nord) wskazująca na konieczność określenia celu tłumaczenia oraz grupy odbiorców tekstu docelowego przed przystąpieniem do tłumaczenia oraz w trakcie realizacji poszczególnych zadań tłumaczeniowych. W przypadku tłumaczenia literatury dziecięcej, a w szczególności tekstów humorystycznych (gry słowne), tłumacz – ekspert powinien posiadać oraz wykorzystywać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej (Bruno Bettelheim, Jean Piaget, Paul McGhee), aby świadomie podejmować decyzje tłumaczeniowe uwzględniające zdolność rozpoznawania elementów humorystycznych przez dzieci w różnym wieku z nastawieniem na wywołanie odpowiedniego efektu u odbiorcy. Procedura odnosi się również do metody opartej na pojęciu dominanty semantycznej (Stanisław Barańczak) określającej które elementy tekstu i/lub wyrazu – warstwa semantyczna i/lub fonetyczna - należy bezwzględnie zachować w tłumaczeniu, aby zostało ono uznane jako wierne oryginałowi. Mapy mentalne przedstawiają analizę gier słownych w Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carroll’a,  języka Bardzo Fajnego Olbrzyma stworzonego przez Roalda Dahla w BFO oraz imion bohaterów serii Koszmarny Karolek Francesci Simon wraz z ich tłumaczeniami na język polski oraz język portugalski w wersji europejskiej i brazylijskiej. Publikacja skierowana jest do językoznawców zajmujących się kognitywnymi aspektami tłumaczenia humoru, powinna zainteresować również przekładoznawców, kulturoznawców, psychologów oraz badaczy literatury dziecięcej. Ponadto może służyć pomocą tłumaczom podczas pracy nad przekładem humoru, ze szczególnym uwzględnieniem gier słownych.

Hus i husyci

Michał Glisczyński

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Czymże było nauczanie Husa w swojej treści? Czegoż chciał Hus w swej śmiałej reformie, jeśli nie poprawienia moralności między duchowieństwem katolickim? Bogactwa niezmierne księży, nadużycia tych marności światowych przez sługi ołtarza i ubogiego i pokornego Chrystusa, szpetne i gorszące życie ludzi, którzy winni byli świecić przykładem Za te naukę Husa spalono na stosie Co prawda Hus popadł również w herezje, ale nie dano mu szansy prościej było problem po prostu usunąć. Życie czeskiego reformatora na tle tamtoczesnych dziejów zostało dokładnie oraz interesująco opisane w niniejszym dziele. Zachęcamy do lektury!

Hybrydowe modelowanie procesów demograficznych z wykorzystaniem rozmytych przyłączających układów dynamicznych

Agnieszka Rossa, Lesław Socha, Andrzej Szymański

Umieralność i prawidłowości z nią związane są przedmiotem dociekań od wielu stuleci. Za ojca metodologii tablic wymieralności uznaje się J. Graunta, który w roku 1662 opublikował pracę „Natural and Political Observations Made upon the Bills of Mortality”. Kontynuatorem badań Graunta był angielski astronom E. Halley. Autorem współczesnej metodologii budowy tablic wymieralności jest C. L. Chiang. Gwałtowny rozwój teorii i zastosowań modeli umieralności obserwujemy szczególnie w ostatnich czterech dekadach, czego dowodem jest też niniejsza książka. Przedstawione są w niej najnowsze modele umieralności, które umożliwiają prognozowanie procesu wymierania populacji w perspektywie średnio- i długookresowej. Autorzy omawiają kolejne modyfikacje modelu Lee-Cartera, wykorzystując teorię równań różniczkowych, algebry liczb rozmytych oraz algebry liczb zespolonych. Zastosowanie tych struktur pozwala na modelowanie umieralności, a następnie na wskazanie własności prognostycznych poszczególnych modeli. W sytuacji starzenia się społeczeństw w krajach rozwiniętych proponowane modele mogą znaleźć zastosowanie m.in. w planach emerytalnych i ubezpieczeniach na życie. 

Hybrydowy model priorytetyzacji technologii

Ewa Chodakowska

W monografii zaprezentowano hybrydowy model priorytetyzacji technologii będący oryginalną propozycją rozwiązania złożonego zagadnienia zorientowanej na przyszłość porównawczej oceny technologii przeprowadzanej w sytuacji braku możliwości jednoznacznego określenia parametrów i potencjału technologii oraz wynikającej z tego niepewności. W modelu zaproponowano synergiczne połączenie metod zbiorów przybliżonych (Rough Set) i analizy obwiedni danych (Data Envelopment Analysis – DEA). Prezentację struktury modelu poprzedza przegląd i synteza stanu wiedzy w zakresie metod dotychczas stosowanych w ocenie technologii. Zidentyfikowany brak badań i wiedzy dotyczących wykorzystania modeli hybrydowych w procesie priorytetyzacji technologii – a w szczególności łączących teorię zbiorów przybliżonych oraz metody badań operacyjnych w celu zwiększenia obiektywizmu oceny oraz ograniczenia arbitralności decyzyjnej przy ujmowaniu subiektywnych opinii – był motywem opracowania i zbadania możliwości hybrydowego modelu. W monografii przedstawiono także fundamentalia teorii zbiorów przybliżonych i metody DEA tworzące teoretyczną podbudowę ich syntezy w hybrydowym modelu.

Hydroizolacja elementów budowli w wybranych okresach historii architektury czyli o uszczelnieniach z nietypowych materiałów, o dawnych impregnatach, drenażach i pokrewnych rozwiązaniach budowlanych

Jarosław Szewczyk

Na podstawie dawnego piśmiennictwa technicznego, poradnikowego i encyklopedycznego, którego analizę poparto współczesnymi opracowaniami etnograficznymi i archeologicznymi, rozpoznano dawne, dziś już nieużywane, techniki hydroizolacji budynków. Opisano służące temu celowi materiały budowlane. W opisie skoncentrowano się na rozwiązaniach obecnie uchodzących za nietypowe czy alternatywne, opisywanych w publikacjach do połowy XIX wieku. Uwzględniono też i scharakteryzowano odnośne surowce materiałowe, takie jak glina, kora brzozowa, węgiel drzewny, dziegieć i tym podobne. Rozpoznanie i porównanie rozpoznanych surowców, budulców i rozwiązań technologicznych uzasadnia wniosek o znacznej różnorodności dawnych sposobów ochrony budynków przed wilgocią. W świetle takiej oceny walka z wilgocią wydaje się jednym z najsilniejszych stymulatorów postępu technologicznego i wręcz motorem rozwoju cywilizacji.

Hymekromon w terapii chorób dróg żółciowych oraz nowe perspektywy terapeutyczne leku - przegląd literatury

Beata Kasztelan-Szczerbińska, Agnieszka Szczerbińska, Halina Cichoż-Lach

Hymekromon (4-metyloumbeliferon; 7-hydroksy-4-metylokumaryna) to dobrze znany lek o udokumentowanej skuteczności w chorobach dróg żółciowych mający bardzo korzystny profil bezpieczeństwa, co sprawia, że jest chętnie stosowany przez lekarzy i pacjentów. Lek ten ma unikalny trójfazowy mechanizm działania, który obejmuje: działanie choleretyczne - wzmaga wydzielanie żółci o niskiej gęstości; działanie cholekinetyczne - stymuluje przepływ i wydalanie żółci do jelit - oraz działanie spazmolityczne - zmniejsza napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych, a także zwieracza Oddiego. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o nowych właściwościach hymekromonu, które budzą duże zainteresowanie w kontekście jego potencjalnego zastosowania w innych niż obecnie zalecane wskazaniach, w tym w chorobach nowotworowych, zapalnych i autoimmunologicznych. W artykule omawiamy klasyczny i nowy mechanizm działania hymekromonu ze szczególnym uwzględnieniem jego roli w dyskinezach dróg żółciowych.

Hypatia z Aleksandrii

Maria Dzielska

Od wieków postać Hypatii z Aleksandrii - neoplatońskiej filozofki i matematyczki, naznaczoną dramatycznością jej śmierci, którą poniosła z rąk motłochu aleksandryjskiego w 415 roku po Chr., oplata literacka legenda. Jako symbol cywilizacji, która bezpowrotnie przeminęła pod naporem chrześcijaństwa, jako poganka - męczennica, niewinna ofiara ostatniej walki o ocalenie doskonałego świata greckiej harmonii i głębi, nieskrępowanej myśli i naturalnego rozumu przed dogmatami nowej religii, zawsze piękna i młoda, funkcjonowała Hypatia od czasów Oświecenia, od Woltera i historyka E. Gibbona do współczesnego feminizmu. Maria Dzielska ukazuje nam w swojej książce różne wersje tej legendy zbudowanej na ideologicznych tendencjach, modach i upodobaniach jej autorów, po to, by uwydatnić kontrast między obrazem ukształtowanym przez legendę a historycznym pierwowzorem.

I będziesz się rozwijał. Izraelska innowacyjność, która zmienia świat

Avi Jorisch

I będziesz się rozwijał to książka, która przybliża wspaniałe izraelskie innowacje zmieniające życie miliardów ludzi, a także bada, dlaczego izraelscy innowatorzy – bez względu na wyznanie – czują potrzebę naprawiania świata. To opowieść o tym, jak Izraelczycy pomagają nakarmić głodnych, leczyć chorych, chronić bezbronnych i sprawiać, by pustynia zakwitła. Izrael ma nieproporcjonalnie wielki udział w rozwiązywaniu największych wyzwań stojących przed ludzkością, a to dzięki temu, co kryje się w duszy narodu: tikkun olam, czyli żydowskiej koncepcji naprawiania świata.   Nawiązując do opisanej w Narodzie start-upów niezwykle rozbudowanej start-upowej sceny Izraela, I będziesz się rozwijał opowiada o tym, jak dzięki izraelskim innowacjom cały świat staje się lepszym. Izrael ma do dyspozycji niezwykłych wizjonerów, których łączy pragnienie ratowania życia i odnalezienia wyższego celu. W tym newralgicznym regionie, w którym dość często panuje mrok, takie opowieści są jak promienie światła.   Dzięki Autorowi poznajemy sekrety kolejnych wynalazków czy innowacji z zakresu medycyny – ratujących zdrowie lub życie, rolnictwa – zapewniających wyżywienie, wojskowości – służących obronie Izraela i jego mieszkańców, środowiska naturalnego – zapewniających lepsze wykorzystanie zasobów wodnych czy pozyskiwanie energii ze słońca. Pisząc o tych wynalazkach, które znajdują następnie zastosowanie w wielu innych krajach, Autor promieniuje jednocześnie optymizmem, podkreślając, że ich używanie i rozwijanie służyć będzie współpracy pomiędzy ludźmi reprezentującymi różne nacje, kultury czy religie.   prof. dr hab. Roman Kuźniar, m.in. były dyrektor Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz Departamentu Strategii i Planowania Polityki Zagranicznej MSZ, fragment Przedmowy do wydania polskiego   Autor tej bestsellerowej książki przetłumaczonej już na wiele języków, Avi Jorisch, to doświadczony przedsiębiorca i ekspert w dziedzinie spraw Bliskiego Wschodu. Jest założycielem RedCell Intelligence Group®, firmy konsultingowo-szkoleniowej specjalizującej się w bezpieczeństwie narodowym i usługach finansowych. Ponadto jest starszym wykładowcą w American Foreign Policy Council, adiunktem w Washington Institute for Near East Policy i członkiem Szkoły Operacji Specjalnych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Posiada tytuł licencjata historii na Uniwersytecie Binghamton oraz magistra historii islamu na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Studiował również filozofię arabską i islamską na Uniwersytecie Amerykańskim w Kairze oraz na Uniwersytecie al-Azhar, czołowej instytucji nauki islamu sunnickiego. Dużo podróżował po Bliskim Wschodzie, a na łamach prasy często komentuje kwestie finansowania terroryzmu. Jego publikacje ukazują się we wpływowych mediach, takich jak The New York Times, The Wall Street Journal, Foreign Affairs, Forbes, Cnn.com i al-Arabiya.net.   Tajemnica izraelskiej innowacyjności polega na przywództwie, determinacji oraz – a być może przede wszystkim – na dostrzeganiu możliwości, tam, gdzie inni wróżą porażkę. „I będziesz się rozwijał” daje czytelnikom cenny wgląd w izraelską innowacyjność i przedsiębiorczość – a także kilka inspirujących lekcji z umiejętności przywództwa. Meir Brand, CEO, Google Israel   [Książka ta] sprawi, że każdy czytelnik poczuje w sobie nadzieję – i spojrzy na Izrael w innym świetle. Dennis Ross, były Koordynator Specjalny USA ds. Bliskiego Wschodu   „I będziesz się rozwijał” to książka pełna inspirujących opowieści, ukazujących starożytne korzenie innowacyjnego ducha Izraela oraz to, w jaki sposób jego dążenie do naprawiania świata jest wciąż obecne – na globalnej scenie. To świetna lektura dla przedsiębiorców, liderów biznesu i każdego, kto chce zrozumieć, skąd biorą się innowacje i jak się je wdraża. Dan Senor i Saul Singer, autorzy książki „Naród start-upów. Historia cudu gospodarczego Izraela”

I jak się z tym czujesz?. Wszystko, o czym (nie) chciałeś wiedzieć na temat terapii

Joshua Fletcher

Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o psychoterapii (i być może kilka szczegółów, z którymi wolałbyś się nie zaznajamiać). Trauma, rozpacz po rozpadzie związku, stany lękowe i żałoba są nieodłącznymi aspektami ludzkich doświadczeń, a misją psychoterapeuty Josha Fletchera jest przybliżenie procesów terapeutycznych i uświadomienie, że potrzeba znalezienia zaufanego specjalisty, z którym można omówić najtrudniejsze życiowe przejścia, jest czymś absolutnie normalnym. Opierając się na przykładach czterech pacjentów sławnej aktorki Daphne, która nie może odnaleźć sensu życia; Leviego, potężnego ochroniarza trapionego obsesyjnymi myślami i uwięzionego w pułapce groźnej sekty; Zahry, przepełnionej lękiem lekarki, która próbuje się otrząsnąć po straszliwej traumie, oraz Noaha, nieśmiałego młodego człowieka skrywającego mroczne sekrety Josh przedstawia procesy odkrywania siebie i stopniowego wyplątywania się z doskonale znanych nam wszystkim sideł emocji, pozwalające na powrót do zdrowia. Pomiędzy sesjami autor zmaga się z własnym dobrostanem, ze wzruszającą otwartością ujawniając trudne szczegóły z życia osobistego, które ukazują, że terapeuci nie są odporni na te same przeszkody, o jakie potykają się ich pacjenci. I jak się z tym czujesz? to także cenne informacje, czego można oczekiwać po terapii i jak znaleźć odpowiedniego specjalistę, krótkie omówienie najczęstszych zaburzeń, z jakimi pacjenci zgłaszają się na terapię, takich jak depresja, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i ataki paniki, a także przesycone humorem myśli, które pojawiają się w umyśle terapeuty przed sesją, w jej trakcie i po niej. Przede wszystkim jednak książka ta daje nadzieję na lepszą przyszłość, która jest możliwa pod warunkiem, że zechcemy zwrócić się o pomoc i podjąć się wykonania wewnętrznej pracy. Josh Fletcher zabiera nas na wyprawę w głąb własnego umysłu, aby przedstawić szczery (i czasem zabawny) punkt widzenia na proces terapeutyczny oraz praktyczne wskazówki dotyczące terapii, a przy okazji zajrzeć w kilka mrocznych miejsc, które mogą zaskoczyć niejednego czytelnika. I jak się z tym czujesz? to wszystko, co chciałbyś wiedzieć o psychoterapii (i być może kilka szczegółów, z którymi wolałbyś się nie zaznajamiać).

Ibsen w Polsce 1879-2006

Katarzyna Maćkała

Książka stanowi próbę poszerzenia wiedzy na temat obecności dramatu ibsenowskiego na polskich scenach. Problematyka poruszona w pracy obejmuje okres od XIX wieku, kiedy dzieła Henrika Ibsena podbijały europejskie teatry, przez dwudziestolecie międzywojenne, czasy PRL-u, aż po transformację. Cezurę czasową prezentacji wyznacza 2006 rok – setna rocznica śmierci norweskiego pisarza. Autorka dokumentuje premiery, śledzi koleje losu „polskiego Ibsena” i stara się dokonać zapisu ocen, jakim poddawano jego utwory. Przedstawia także wysiłki ludzi teatru popularyzujących sztuki Ibsena, zarówno znanych, jak Leon Schiller czy Karol Adwentowicz, jak i entuzjastów, których trud nie został zapamiętany. Wnioski nasuwające się podczas lektury są ciekawe i niekiedy zaskakujące, przede wszystkim jednak portretują polską widownię i krytykę teatralną, ukazują, jak kwestie ibsenowskie wpisują się w zawiłe zagadnienia rodzimej kultury, odsłaniając jej mocne i słabe strony. „Rozległa dokumentacja przemawia językiem epoki, ukazuje skalę wartości estetycznych krytyki teatralnej, a także odsłania relacje twórców przedstawień do inscenizowanego tekstu. Pewne aspekty recepcji Ibsena miały już swoich badaczy, ale autorka nie idzie niewolniczo śladem wcześniejszych badań, lecz konsekwentnie buduje własną narrację”. Z recenzji dr hab. Małgorzaty Leyko, prof. UŁ „Pracochłonna wielokierunkowa kwerenda pozwoliła autorce dotrzeć do rozmaitych dokumentów recepcji. Zebrane informacje rzucają nowe światło na mechanizmy przyswajania Ibsena polskiej kulturze”. Z recenzji dr hab. Ewy Partygi, prof. IS PAN „Narracja, którą prowadzi autorka, nie zainteresuje tylko skandynawistów. Toczy się ona bowiem na tle historii polskiej sceny, uwikłanej w narodowe dysputy i polityczne zawirowania”. Z recenzji dr hab. Marii Sibińskiej, prof. UG Dr Katarzyna Maćkała studiowała filologię norweską, filmoznawstwo i teatrologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie w Oslo i w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Publikowała w czasopismach naukowych i literackich w Polsce i za granicą, pisząc głównie o skandynawskiej literaturze i kulturze, o jej polskich kontekstach czy o sztuce tłumaczenia. Jako pracownik akademicki współpracowała z kilkoma uczelniami, obecnie z Uniwersytetem Gdańskim i WSB we Wrocławiu.  

Idea bardzo konsekwentna. Happening i Teatr Happeningowy Tadeusza Kantora

Justyna Michalik

Ruch happeningowy, od swoich początków datujących się na przełom lat 50. i 60. XX w. przetrwał zaledwie dekadę. Pomimo to, wpływu happeningu na współczesną kulturę i sztukę nie da się przecenić. Twórczość Tadeusza Kantora zajmuje w tym ogólnoświatowym ruchu pozycję szczególną. Artysta, działając w pewnym oddaleniu od głównych ośrodków – oddzielony dodatkowo „żelazną kurtyną” – tworząc swoje realizacje nie poddawał się teoretycznie sformułowanym ograniczeniom „gatunku”, i być może dzięki temu jego happening jawi się nam z dzisiejszej perspektywy jako ważny krok w kierunkach obranych nieco później przez wielu innych twórców, został też doceniony przez współczesnych sobie. Książka pozwala spojrzeć na zjawisko happeningu w wydaniu Tadeusza Kantora całościowo. Nie tylko opisuje kolejne realizacje, ale także przybliża idee, inspiracje i źródła pomysłów pozwalających artyście powoli przesuwać ciężar jakościowy ze ślepej fascynacji ideami, które niedługo później miały zostać zarzucone, ku świadomemu wykorzystaniu formuły happeningowej do eksperymentów z nowymi środkami artystycznego wyrazu. Książka może stanowić istotne źródło wiedzy dla czytelników zainteresowanych sztuką Tadeusza Kantora, a także dla badaczy teatru i sztuk wizualnych XX i XXI wieku. (Z recenzji wydawniczej dr hab. Katarzyny Fazan, prof. PWST im. L. Solskiego w Krakowie) Happeningi Tadeusza Kantora są z pozoru dobrze znane, wiemy ile ich było, jaki miały przebieg. Jednak przy głębszym namyśle okazuje się, że jest to wiedza dość powierzchowna, oparta o informacje niepewne i schematyczne myślenie. Kantor, będąc bardzo silną indywidualnością, narzucił szereg interpretacji, które z jego punktu widzenia były właściwe, ale dziś, dla naszych potrzeb naukowych, niewystarczające. (…) Dogłębne przygotowanie pozwoliło stworzyć autorce książkę doskonale umocowaną źródłowo, opatrzoną bogatymi przypisami, przemyślaną metodologicznie a jednocześnie napisaną w sposób przystępny. (Z recenzji wydawniczej dr hab. Joanny M. Sosnowskiej, prof. Instytutu Sztuki PAN)   Justyna Michalik (ur. 1983), absolwentka wiedzy o teatrze i podyplomowych studiów z dziedziny zarządzania w kulturze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współredaktorka licznych pozycji książkowych i katalogów wystaw organizowanych przez Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie, w tym serii kalendariów kolejnych etapów życia i twórczości artysty. Uczestniczyła w przygotowaniu wystaw Kantora w Polsce i za granicą. Obecnie doktorantka Instytutu Sztuki PAN w Warszawie, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą strategiom happeningowym w Teatrze Śmierci Tadeusza Kantora. W 2013 roku otrzymała stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru, w ramach którego powstała niniejsza książka.