Minister Józef Beck. Dom rodzinny i lata młodzieńcze

Paweł Samuś

W książce można znaleźć odpowiedź na pytanie, jaką rolę odegrały dom rodzinny i lata młodzieńcze w biografii bohatera książki, żołnierza i polityka, dyplomaty, ministra spraw zagranicznych Polski Odrodzonej, Józefa Becka (1894–1944), oraz czy obdarzony talentami Józef Beck, rozwinął je z biegiem lat, w szkole i na studiach, podczas służby w Legionach Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, a potem jako oficer Wojska Polskiego i dyplomata w niepodległej Polsce. Ponadto opisano w niej zróżnicowany i wszechstronny obraz życia rodzinnego bohatera kolejno w Warszawie, Rydze i małym podhalańskim miasteczku, Limanowej. Biografia głowy rodziny, seniora Józefa Becka, uosabia typowe losy postyczniowego pokolenia młodzieży inteligenckiej, wywodzącej się ze spauperyzowanego ziemiaństwa wschodnio-kresowego, wychowanego w tradycji patriotyczno-niepodległościowej. Nic też dziwnego, że poglądy i postawy przyszłego ministra ukształtowały się w atmosferze etosu patriotyczno-demokratycznego i państwowego, którego ślady i świadectwa można odnaleźć w późniejszej działalności. Zdaniem współczesnych i historyków minister Józef Beck odznaczał się nadzwyczajnymi uzdolnieniami i zaletami, które według marszałka Józefa Piłsudskiego, były „wrodzonym darem rządzenia – darem, którego nie można się nauczyć”.  

Mit Wielkiej Brytanii w literackiej kulturze polskiej okresu rozbiorów. Studium wyobrażeń środowiskowych na podstawie zawartości wybranych periodyków

Maria Antonina Łukowska

Książka jest próbą odtworzenia stanu wiedzy Polaków na temat kultury brytyjskiej i wyobrażeń o tym kraju i jego mieszkańcach, budowanych przez okres rozbiorów Polski od 1772 do 1018 r. Jako materiał do badań posłużyły przede wszystkim ówczesne źródła masowego przekazu, począwszy od gazet rękopiśmiennych, kalendarzy, aż po wybrane tytuły prasowe. Celem pracy było ukazanie procesu budowania swoistego mitu Wielkiej Brytanii w okresie redefiniowania własnej tożsamości pod wpływem utraty przez Polskę niepodległości. Tworzony mit stał się przyczyną oczekiwań Polaków wobec Wielkiej Brytanii jako kraju i społeczeństwa. Jednocześnie w pracy ukazane zostały wpływy kultury brytyjskiej na kulturę polską w jej szerokim rozumieniu, w aspekcie jej materialnego, społecznego i duchowego wymiaru. Monografia może zatem służyć zarówno literaturoznawcom do badania paradygmatów innych krajów i narodów w kulturze polskiej, antropologom i socjologom kultury do badania rzeczywistego stanu wiedzy i mentalności społecznej, jak i politologom i dziennikarzom do poznawania roli wyobrażeń w procesie podejmowania decyzji politycznych w stosunkach międzynarodowych, tworzeniu wzajemnych sympatii, antypatii i uprzedzeń. 

Mity narodowe i ich rola w kreowaniu polityki na przykładzie państw byłej Jugosławii

Magdalena Rekść

 Książka Mity narodowe i ich rola w kreowaniu polityki na przykładzie państw byłej Jugosławii to czwarta publikacja z serii wydawniczej „Bałkany XX/XXI”. Porusza mało dotąd zbadane na gruncie politologii zagadnienie wpływu struktur niekwantyfikowalnych na sferę polityki, stanowi próbę spojrzenia na wydarzenia w byłej Jugosławii z perspektywy motywacji zachowań wielkich zbiorowości. Upadek komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej przyniósł bujny rozkwit mitologii narodowej. Przestrzeń ideologiczna nie znosi pustki, stąd też jedne treści musiały zostać natychmiast zastąpione innymi. Nacjonaliści manifestowali swoją obecność we wszystkich państwach regionu, zdezorientowane destabilizacją polityczną i gospodarczą społeczeństwa chętnie słuchały pięknych opowieści o narodowej wielkości i wyjątkowości. Casus Jugosławii był o tyle szczególny, że oprócz charakterystycznych dla całego regionu: transformacji ustrojowej oraz kryzysu gospodarczego, nastąpiła dekompozycja federacji, skutkująca powstaniem nowych państw narodowych, które zobligowane zostały do szybkiej redefinicji i rekonstrukcji własnej tożsamości. W pracy tej poddane zostały analizie mity narodowe, jakie wykorzystywano do celów politycznych na obszarze Bałkanów Zachodnich. Publikację zamyka najbardziej potężny bałkański mit narodowy – mit kosowski. Wydaje się, że o jego tak silnej pozycji stanowi perfekcyjne skonstruowanie przekazu, opartego na bardzo wielu prostych symbolach, trwale zespolonego z religią prawosławną, a przy tym konsekwentnie rytualizowanego przez długie lata. Na przykładzie mitu kosowskiego ukazane zostały sposoby budowy atrakcyjnej dla człowieka narracji i jej praktyczne wykorzystanie przez polityków.

Mity polityczne i stereotypy w pamięci zbiorowej społeczeństwa

Magdalena Rekść, Eugeniusz Ponczek, Andrzej Sepkowski

Prezentowany zbiór rozważań traktujących o pamięci zbiorowej, jej mityzacjach jest kontynuacją poszukiwań inspirowanych od wielu już lat, a prowadzonych aktualnie przez Katedrę Teorii Polityki i Myśli Politycznej Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ. Formuła tej monografii odbiega dość wyraźnie od uprzednich publikacji, w których dokonywano przede wszystkim prób kategoryzacji mitów i wyobrażeń zbiorowych w celu tworzenia ram porozumienia w kwestii sposobu ujęcia i wyjaśniania tych niezwykle istotnych, a pomijanych w pracach politologów i historyków, problemów dotyczących szeroko pojmowanej polityki pamięci zbiorowej oraz tożsamości kulturowej. Z kontrowersyjnymi przejawami, dotyczącymi tych kwestii spotykamy się niemal codziennie. Ramy tworzące formułę tej monografii mogą sprzyjać wzrostowi zainteresowania zagadnieniami zdecydowanie szerszymi, poczynając od prób rozpoznawania istoty pamięci zbiorowej - jako integralnej części wyobrażeń zbiorowych. Inicjatywa wydania niniejszej pracy zbiorowej wzbudziła znaczne zainteresowanie, zwłaszcza środowiska politologicznego. Toteż spośród kilkudziesięciu propozycji redaktorzy tomu zdecydowali się wybrać te publikacje, które są adekwatne względem tematyki odnotowanej w tytule monografii. Autorzy poszczególnych wypowiedzi są bliscy przyjętemu sposobowi wyjaśnienia, uwzględniającemu nomologiczne podejście badawcze oraz interdyscyplinarną opcję poznawczą. Mają oni jednocześnie nadzieję, że dzięki takiemu podejściu można zrozumieć i wyjaśnić wiele niuansów kognitywnych w kontekście podjętej problematyki. 

Mniej znaczy lepiej. O tym, jak odejście od wzrostu gospodarczego ocali świat

Jason Hickel

To nie jest książka o nieuniknionej zagładzie. To książka o nadziei. Łącząc wiedzę z różnych dziedzin - historii, ekonomii, antropologii, filozofii i nauk ścisłych - Jason Hickel kreśli błyskotliwą analizę kapitalizmu (z odświeżającym spojrzeniem na jego historię) i proponuje wizję alternatywnego rozwoju, zrywającego z obłędem ciągłego wzrostu. Pisze o tym, jak przejść od gospodarki zorganizowanej na zasadzie dominacji i eksploatacji do takiej, która opiera się na globalnej sprawiedliwości i wzajemnej wymianie korzyści ze światem przyrody. Pokazuje słabość modnych i uznawanych za progresywne idei, jak choćby Nowego Zielonego Ładu. Co najważniejsze jednak, proponuje wiele konkretnych rozwiązań, które pomogłyby zbudować postkapitalistyczną gospodarkę. Wiele z nich jest już - w mikroskali - testowanych na różnych polach, nawet w naszym otoczeniu. Książka Hickela jest jak haust świeżego powietrza - pozwala zacząć myśleć w nowy sposób o problemach, z których dotąd nie widzieliśmy wyjścia. "Przełomowa książka na czasy przełomu. Jeśli szukacie idei, które mają moc zmieniania świata, to lektura dla was" Kate Raworth, autorka Ekonomii obwarzanka "Mniej znaczy lepiej obejmuje kilka stuleci i kontynentów, przekracza różne dyscypliny naukowe i łączy współczesność z wydarzeniami z historii. To książka, od której nie można się oderwać" Danny Dorling, Uniwersytet Oksfordzki

Moda językowa na zapożyczenia angielskie w prasie kobiecej

Anna Surendra

Celem publikacji jest ukazanie mody językowej na zapożyczenia angielskie jako zjawiska wieloaspektowego, na podstawie anglicyzmów wyekscerpowanych z wybranych czasopism należących do prasy kobiecej.

MODELE ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ W WYBRANYCH PAŃSTWACH EUROPEJSKICH

Joanna Podgórska-Rykała, Maciej Borski (red.)

Recenzowana praca, poświęcona europejskim modelom administracji samorządowej „Starej Europy” oraz młodym demokracjom Europy Środkowej i Wschodniej, charakteryzuje się różnorodnością rozwiązań ustrojowych przy równoczesnym spełnianiu standardów opartych na wspólnych wartościach fundamentalnych, wynikających z Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego oraz zasad demokratycznego państwa prawa, w tym zasady pomocniczości i decentralizacji władzy i administracji publicznej. Wyniki badań zaprezentowane przez autorów potwierdzają duże podobieństwo rozwiązań ustrojowych w państwach środkowoeuropejskich i szczycących się dwustuletnią tradycją i doświadczeniem samorządowym państwami Europy Zachodniej. Poszukiwanie cech i wartości uniwersalnych i specyficznych modeli samorządów w wielu przypadkach obnaża słabości i negatywne zjawiska będące asumptem do rozważań zawartych w artykułach. Teksty zawierają wyniki badań kilku środowisk naukowych i – co ważniejsze – zapraszają do kontynuowania dyskusji i debat przyszłych czytelników.   Recenzowana książka posiada walory idiograficzne, wyjaśniające oraz utylitarne. Dzieło posiadające charakter interdyscyplinarny powinno znaleźć czytelników wśród pracowników i studentów wydziałów prawniczych, nauk społecznych oraz nauk humanistycznych, a także środowiska samorządowców oraz parlamentarzystów.   Fragment recenzji prof. dr. hab. Marka Barańskiego

Muślinowa rebelia. Kobiecy libertynizm erudycyjny oświeceniowej Francji i jego tropy w tradycji feministycznej

Anna Budzanowska

Osiemnastowieczna Francja to epoka intensywnych przemian społecznych i intelektualnych. Kultura dworska, pełna ceremoniału i elegancji, ściera się z rodzącymi się żywiołowo nurtami filozoficznymi, podważającymi dotychczasowe autorytety, zarówno polityczne, jak i religijne. To czas, w którym pojęcie wolności staje się istotnym tematem dyskusji, a kobiety, szczególnie te związane z nurtem libertynizmu erudycyjnego (libertinage erudit), zaczynają odgrywać znaczącą rolę w powstawaniu nowych idei. W przedstawianej książce autorka analizuje teorie francuskich wolnomyślicielek, przez lata niedoceniane, a stanowiące oryginalny wkład w nurt libertynizmu erudycyjnego. Refleksje oświeceniowych erudytek pozostają nadal aktualne w dyskusjach o roli państwa w kształtowaniu praw kobiet i ich pozycji w społeczeństwie. Krytyczne spojrzenie na Kościół, religię, sferę publiczną oraz edukację jest jednym z mniej znanych, choć istotnym źródłem emancypacyjnych postulatów, które pojawiły się podczas rewolucji 1789 roku, budując dziedzictwo przyszłych fal feministycznych we Francji. Książka wnosi znaczący wkład w zrozumienie intelektualnych podstaw emancypacji oraz roli kobiet w formułowaniu teorii wolnościowych i równościowych w oświeceniowej Francji.