Problem intencjonalności działania wychowawczego. Studium teoretyczne

Alina Wróbel

Książka jest interdyscyplinarnym studium teoretycznych podstaw działania wychowawczego, osadzonym we współczesnym dyskursie paradygmatycznym, stanowi efekt hermeneutycznej interpretacji wybranych teorii pedagogicznych. Znajdujemy w niej odpowiedź na pytanie, jak odwołanie się do kategorii intencjonalności zmienia strukturę teorii pedagogicznej i sens nadany działaniu wychowawczemu jako podstawowemu elementowi praktyki pedagogicznej. Najważniejsze ustalenia teoretyczne zawarte w pracy są związane z(ze): – intencjonalnością jako kategorią badawczą i jej miejscem na mapach myśli współczesnych nauk humanistyczno-społecznych (filozofii, psychologii i socjologii); – analizą działania wychowawczego i jego właściwości w perspektywie wybranych formacji paradygmatycznych (strukturalizm, funkcjonalizm, interpretatywizm, radykalny humanizm); – sformułowaniem dwóch koncepcji działania wychowawczego w kontekście pedagogii współdziałania oraz pedagogii skuteczności; – wskazaniem pedagogicznych implikacji intencjonalnej instrumentalności wychowania. Publikacja z pewnością dostarczy takich impulsów, które pozwolą łączyć myślenie z działaniem, wzmacniać refleksyjny namysł nad realizowaną praktyką pedagogiczną i rekonstruować przesłanki tego działania. Rozumienie sensu własnego działania wynika przecież z myślenia i jest podstawą nadawania znaczeń.  

Problem zarachowania w normatywizmie Hansa Kelsena. Jurysprudencja 1

Monika Zalewska

Publikacje Jerzego Wróblewskiego i Kazimierza Opałka sprawiły, że teoria Hansa Kelsena wywarła ogromny wpływ na obecną kulturę prawną w Polsce. O Kelsenie słyszał nieomal każdy prawnik w Polsce a jego wizja prawa widoczna jest nawet w sędziowskich uzasadnieniach. Owa powszechna znajomość wożeń normatywizmu w środowisku prawniczym jest dowodem triumfu Kelsenowskiej teorii, jednak niesie ze sobą również niebezpieczeństwo, z którym musi się zmagać każda „oczywistość”. To, co oczywiste, przestaje być dostrzegane, zanika i staje się pustym pojęciem, nie posiadającym w sobie prawie żadnej treści. Jest słowem kluczem i tym samym generuje paradoks: będąc zarazem wszędzie i nigdzie, jest konstrukcją znaną przez każdego i jednocześnie zapomnianą. Celem niniejszej publikacji jest zatem nie tylko przybliżenie tytułowych zagadnień, ale również przywrócenie pełni normatywistycznej myśli Hansa Kelsena polskiemu dyskursowi teoretyczno-prawnemu, przy jednoczesnym przedstawieniu międzynarodowej dyskusji, która się toczy wokół Kelsenowskiego normatywizmu. Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych.  

Problematyka geodezyjno-prawna w procesie ustalania stanu prawnego nieruchomości w Polsce

Katarzyna Sobolewska-Mikulska, Agnieszka Cienciała

W monografi i przedstawiono obecny stan wiedzy dotyczącej prawnych i geodezyjnych aspektów regulowania stanu prawnego nieruchomości w Polsce oraz sporządzanych do tego celu opracowań geodezyjnych. Przybliżono skalę i przyczyny zjawiska nieuregulowanego stanu prawnego oraz możliwości naprawy tej sytuacji, a także wyszczególniono wymagania stawiane sporządzanej dokumentacji geodezyjno-prawnej.

Problematyka integracji prac scaleniowych z pracami z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi w kontekście polityki rozwoju obszarów wiejskich

Małgorzata Stańczuk-Gałwiaczek, Katarzyna Sobolewska-Mikulska

W monografii przedstawiono problematykę integracji prac scaleniowych z pracami z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi. Zasoby wodne są niezmiernie ważnym czynnikiem determinującym znaczenie i rozwój funkcji obszarów wiejskich. Ograniczona wielkość zasobów wodnych w Polsce oraz ich duża zmienność w czasie i przestrzeni wymusza konieczność racjonalnego gospodarowania wodą. W podejściu przyjętym przez kraje Europy Zachodniej scalenie gruntów jest nieodłącznie związane z implementacją rozwiązań polegających na ochronie i kształtowaniu zasobów wodnych na terenach wiejskich. W ramach prac scaleniowych istnieje możliwość wskazania obszarów niezbędnych do realizacji inwestycji w zakresie systemów melioracji wodnych, retencjonowania wód na obszarach wiejskich, zarządzania ryzykiem powodziowym oraz w zakresie realizacji działań o charakterze środowiskowo-krajobrazowym wpływających na warunki wodne na scalanym obiekcie. Szeroki i kompleksowy zakres działań realizowanych w ramach prac scaleniowych jest zgodny z ideą zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. W monografii postawiono tezę: „Scalenia gruntów nie są w dostatecznym stopniu wykorzystywane jako instrument służący ochronie i kształtowaniu zasobów wodnych na terenach wiejskich w Polsce.   Zakres rozwiązań projektowych wprowadzanych w procesie scalenia gruntów w Polsce jest ograniczony i niewystarczający”. Udowodnienie przyjętej tezy wymagało realizacji następujących celów szczegółowych: 1) ocena stanu gospodarki wodnej na obszarach wiejskich oraz przegląd obecnego stanu wiedzy dotyczącej prawnych i geodezyjnych aspektów integracji prac scaleniowych z pracami z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi; 2) analiza i ocena zakresu wprowadzanych w założeniach do projektu scalenia gruntów w Polsce rozwiązań nakierowanych na poprawę stanu gospodarki wodnej w oparciu o reprezentatywną próbę badawczą.   W rozdziale 2 podjęto próbę diagnozy aktualnego stanu gospodarki wodnej na obszarach wiejskich w Polsce, której wyniki pozwalają potwierdzić pilność i priorytetowość realizacji prac związanych z poprawą stanu ilościowego i jakościowego wód na obszarach wiejskich. W rozdziale 3 zdefiniowany został zakres działań realizowanych w procesie scalenia gruntów, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na funkcjonującą w krajowej literaturze przedmiotu wielorakość nazewnictwa i pojęć dotyczących kompleksowych przedsięwzięć realizowanych na obszarach wiejskich, obejmujących scalenie gruntów. Szczególną uwagę zwrócono na problematykę integracji prac scaleniowych z pracami z zakresu rolniczego gospodarowania zasobami wodnymi na obszarach wiejskich. W rozdziale 4 poświęcono uwagę zagadnieniu polityki rozwoju obszarów wiejskich. Przybliżono ideę rozwoju zrównoważonego oraz wielofunkcyjnego. Przedstawiono także instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście realizacji prac scaleniowych w Polsce.   W rozdziale 5 przedstawiono wyniki badań zakresu wprowadzanych w założeniach do projektów scalenia gruntów w Polsce rozwiązań nakierowanych na poprawę stanu gospodarki wodnej. Jako metodę badawczą przyjęto metodę indukcyjną, opierając się na zasadach weryfikacjonizmu naukowego na podstawie badań reprezentatywnej próby dokumentów źródłowych opracowanych dla obiektów scaleniowych w Polsce. Wyboru próby reprezentatywnej dokonano przy zastosowaniu metod statystycznych. Badane cechy (decyzja geodety-projektanta o wprowadzeniu konkretnego rozwiązania projektowego) mają charakter jakościowy. Zgromadzone dane uporządkowano, stosując metody statystyczne.  

Problemy decyzyjne organizacji przewozów transportem drogowym

Mariusz Wasiak

W monografii poruszono wybrane wyniki badań dotyczących problemów decyzyjnych dotyczących: doboru środków przewozowych do zadań z uwzględnieniem kosztów logistycznych; doboru jednomodalnych technologii transportu; planowania realizacji zadań przewozowych ze względu na ograniczenia czasu pracy kierowców. Pierwsze z tych zagadnień odnosi się do wzajemnych relacji między kosztami przewozu a wielkością dostaw. W tym zakresie został zaproponowany oryginalny wzór na tzw. Ekonomiczną Wielkość Zamówienia (EOQ) dla różnych technologii przewozu. Na potrzeby wyprowadzenia tej zależności zostały uwzględnione koszty transportu zależne od czasu pracy, od przebiegu oraz pozostałe koszty transportu, które obejmują koszty przewozu i koszty realizacji prac ładunkowych. Ponadto w monografii opisane zostały wzajemne relacje między kosztami transportu a kosztami utrzymania zapasów, które muszą być uwzględniane podczas podejmowania decyzji o wyborze środka przewozowego o określonej pojemności, jak również postaci transportowej. Kolejne z zagadnień opisanych w monografii to dobór jednomodalnych technologii transportu. Jest to jeden z najczęstszych problemów decyzyjnych w transporcie. Dotyczy on zarówno wyboru samego środka przewozowego, jak i postaci transportowej ładunków czy też urządzeń ładunkowych oraz trasy przemieszczania. W monografii został zaproponowany w pełni sformalizowany, oryginalny opis tego problemu (model matematyczny) oraz podejście do jego rozwiązania. Ostatnie z badań opisanych w monografii dotyczą planowania realizacji zadań przewozowych przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z regulacji czasu pracy kierowców. Zważywszy, że w literaturze normy regulujące pracę kierowców są opisywane częstokroć z niewystarczającą precyzją lub nawet błędnie, niezbędne było uporządkowanie stanu wiedzy w tym zakresie. Wartością dodaną monografii jest również propozycja formalnego ujęcia niektórych z prawnych ograniczeń czasu pracy kierowców. Opis proponowanych rozwiązywań problemów decyzyjnych został poprzedzony rozważaniami dotyczącymi podstaw teoretycznych podejmowania decyzji oraz metod i narzędzi optymalizacji.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 22, nr 1/2016: Inkluzja edukacyjna. Idee, teorie, koncepcje, modele edukacji włączającej a wybrane aspekty praktyki edukacyjnej

red. Magdalena Bełza, red. Zenon Gajdzica

Prezentowane na łamach 22. tomu „Problemów Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niełnosprawnych” zagadnienia dotyczą przede wszystkim edukacji dzieci i młodzieży z orzeczoną potrzebą kształcenia specjalnego, kontekstowo nawiązując także do wielu innych grup marginalizowanych społecznie. Problematyka tomu, jakkolwiek gruntowanie ulokowana w pedagogice specjalnej i socjologii niepełnosprawności, czerpie wiele z innych obszarów tematycznych związanych z wielokulturowością, różnorodnością, wspólnotowością, podmiotowością. To zaś pozwala rozszerzyć tradycyjny w edukacji dyskurs (zakorzeniony w kategoriach dyskryminacji, wykluczania, marginalizowania) o kategorie Innego/Obcego, folkloru, pogranicza, rezerwatu, emancypacji, społecznych ruchów włączających. Ważnym elementem treści książki są również zagadnienia porządkujące problematykę w perspektywie sieci edukacyjnych, wsparcia, modeli włączania oraz przeglądu badań nad opisywanymi praktykami społecznymi. To zaś stanowi wstęp do zaprezentowania wybranych, praktycznych aspektów edukacji inkluzyjnej, ulokowanych w danych empirycznych. W pracy nie brakuje rozbieżnych koncepcji oraz przeciwnych poglądów na istotę i rolę edukacji włączającej, prezentowanych z odmiennych perspektyw i ukonstytuowanych na zróżnicowanych doświadczeniach. Część z nich nawiązuje do idei, koncepcji oraz przeświadczeń już wyrażonych w naukowym piśmiennictwie, inne stanowią jego rozszerzenie, ugruntowanie lub falsyfikację.

Problemy zrównoważonego rozowju w Unii Europejskiej (red.) Jarosław Czaja

Miciuła Ireneusz, NowaczykPiotr, Mazur Rafał, Sawicki Artur, ...

Słowem Redaktora Naukowego Przedstawiona monografia stanowi efekt szczególnego zainteresowania i intensywnie prowadzonych prac badawczych kilkunastu autorów z różnych ośrodków akademickich. Różni ich wiele, jednak skupiają się oni na istotnych kwestiach, dotyczących problemów zrównoważonego rozwoju w krajach Unii Europejskiej. Wyraża się to dokonaniem pogłębionych analiz w wymiarze teoretycznym oraz empirycznym, uwzględniającym nie tylko ujęcia w przeszłych okresach, ale też odnoszących się do teraźniejszości i przyszłości. Zawarte są tu wątki szczególnie ważne w ramach szeroko rozumianego rozwoju z punktu widzenia sektora publicznego, jak i prywatnego. Akcentowane są głównie te kwestie, które mają ścisły związek z prawidłowym funkcjonowaniem systemu społeczno-gospodarczego w Unii Europejskiej. Autorzy wykazują, że prowadzenie właściwych działań, które zapewnią prawidłowe funkcjonowanie systemu społeczno-gospodarczego sprowadza się do dokonywania wyboru właściwych narzędzi. Tylko w ten sposób możliwe jest zbliżanie się do osiągnięcia długoterminowych celów, mieszczących się w tych obszarach zainteresowań, które są szczególnie ważne z co najmniej kilku punktów widzenia. W ten sposób bardziej skupiono się na indywidualnych problemach wynikających ze szczególnej pozycji Polski w relacjach z innymi krajami Unii Europejskiej, akcentując zagadnienia silnych powiązań i dynamicznych oddziaływań. Dlatego też zwrócenie uwagi na inne problemy stało się ważne, gdyż z czasem aspekt kryzysu gospodarczego stał się mniej akcentowany. Obecne trudności, które ograniczają działania sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi, mają swe źródło w coraz większych dysproporcjach rozwojowych. Jeśli utrzymują się one zbyt długo w jednych obszarach, to z czasem zaczynają być widoczne w innych, ponieważ różne siły polityczne, gospodarcze i społeczne zbyt szybko lub zbyt wolno dążą do wprowadzenia odpowiednich dostosowań. Ważne jest by w nadchodzących latach, charakteryzujących się nasileniem wpływów zewnętrznych, mechanizm integracji europejskiej był czynnikiem korzystnym dla zrównoważonego wzrostu bez pogłębiania ciągle tych samych problemów. Dlatego też ciągle jaskrawym zjawiskiem jest tzw. Europa wielu prędkości, dotycząca trudności w zmniejszeniu dystansu cywilizacyjnego w różnych strukturach międzynarodowych i krajowych w sferze społecznej oraz gospodarczej (w wymiarze makroekonomicznym i mikroekonomicznym). Istniejące dysproporcje nie poddają się oddziaływaniom wywodzącym się wyłącznie ze strony władz centralnych, dlatego też w poszczególnych rozdziałach wskazano obszary, w który jest miejsce dla działań ze strony niższego szczebla i to nie tylko dla organów samorządu. Ważnym wkładem niniejszej monografii jest to, że nie stanowi on wąsko pozumianego ujęcia gospodarczego. W rzeczywistości, którą stworzył kryzys finansowy, są to kwestie szczególnego znaczenia. Dlatego też autorzy starają się wykazać, że w wielu obszarach pozafinansowych konieczne jest prowadzenie stałych działań, które uzupełniają politykę społeczno-gospodarczą. Chodzi o postępowanie, zapewniające wypełnienie tych sfer, w których wolny rynek nie wywołuje oczekiwanych efektów, a nawet może przyczyniać się do spotęgowania negatywnych skutków. Wartością dodaną zaprezentowanych opracowań jest też podkreślenie zwiększonej roli państwa w reakcji na słabości wolnego rynku w przywracaniu równowagi i na dyskryminowaniu tych podmiotów, które słabiej radziły sobie w dotychczasowych warunkach. Poszczególne rozdziały ściśle nawiązują do takich kwestii, jak pomoc publiczna, endogeniczne czynniki rozwoju oraz polityka klimatyczno–energetyczna. Wiadomo, że trudności dotyczące stabilnych dostaw energii będą coraz częściej dotykały gospodarki w wymiarze makro i mikroekonomicznym. Według autorów, to właśnie dlatego rośnie znaczenie szeroko rozumianego bezpieczeństwa i zarządzania w warunkach, w których żadne rozwiązanie nie może być uznane za wystarczająco dobre. Cennym uzupełnieniem dobranej problematyki jest z studium przypadku zarządzania w ujęciu regionalnym. W ten sposób dobór problematyki stanowi też nawiązanie do przyszłych problemów społeczno-gospodarczych. Jako redaktor niniejszej monografii mam nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej dla siebie tak przedstawione problemy  i ich analizy, aby zyskać motywację do rozwijania i pogłębiania zainteresowań wyrażonych przez autorów zamieszczonych w niej rozdziałów. Redaktor Naukowy dr Jarosław Czaja

Procesowe zarządzanie kosztami w zakładach ubezpieczeń

Marta Kruk

Celem opracowania jest prezentacja pogłębionej analizy możliwości wykorzystania podejścia procesowego do zarządzania kosztami w zakładach ubezpieczeń. W rozdziale pierwszym omówiono istotę zarządzania procesowego, przedstawiono klasyfikację procesów i dokonano rozróżnienia między zarządzaniem procesowym i podejściem procesowym w przedsiębiorstwie. Zaprezentowano cechy przedsiębiorstwa zorientowanego procesowo, a także uwarunkowania wdrażania organizacji procesowej. W rozdziale drugim, omówiono istotę zarządzania kosztami i wskazano różne podejścia do zarządzania kosztami. Następnie scharakteryzowano zarządzanie kosztami w wymiarze operacyjnym i strategicznym oraz instrumentarium rachunkowości zarządczej wspierające zarządzanie kosztami. W rozdziale trzecim omówiono rachunek kosztów działań jako metodę wykorzystującą koncepcję podejścia procesowego do zarządzania kosztami w przedsiębiorstwach. Przedstawiono genezę i etapy rozwoju rachunku kosztów działań, a także istotę i kolejne generacje rachunku kosztów działań. W rozdziale czwartym przedstawiono specyfikę działalności ubezpieczeniowej i jej procesową dekompozycję, a także wyniki badań empirycznych dotyczących zarządzania kosztami w zakładach ubezpieczeń majątkowych działających w Polsce. Rozdział piąty zawiera spojrzenie na koszty z perspektywy procesów biznesowych realizowanych w zakładach ubezpieczeń. Omówiono w nim wykorzystanie procesowego podejścia do zarządzania kosztami w zakładach ubezpieczeń. W opracowaniu przedstawiono także modelowe ujęcie procesu zarządzania kosztami w zakładach ubezpieczeń, zidentyfikowano działania tworzące i nietworzące wartości dla klienta lub zakładu ubezpieczeń, dokonano też przyporządkowania zasobów wykorzystywanych w zakładach ubezpieczeń do realizowanych działań, a następnie do obiektów kosztowych, takich jak produkty, klienci i kanały dystrybucji.

Procesy budżetowania a strategie miast na prawach powiatu województwa śląskiego

Marta Szczepańczyk

Sukcesywny rozwój zarządzania publicznego powoduje, że coraz większego znaczenia nabiera koncepcja zarządzania strategicznego. Jej ewolucja na nowo ukształtowała przebieg procesu zarządzania publicznego, który obecnie determinowany jest przez planowanie strategiczne i zakłada implementację instrumentów warunkujących skuteczną realizację zadań publicznych. Odchodzenie od tradycyjnego sposobu zarządzania w sektorze publicznym oraz propagowanie metod zorientowanych na planowanie wieloletnie, koncepcje strategiczne oraz ideę nowego zarządzania publicznego są uznawane za warunek konieczny w kwestii podnoszenia efektywności działań i racjonalnego gospodarowania zasobami publicznymi. Niniejsza monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. Rozważania teoretyczne porządkują problematykę z zakresu zarządzania publicznego i dostarczają podstaw dla badań empirycznych. Motywem przewodnim opracowania jest ukazanie zależności pomiędzy elementami zarządzania strategicznego oraz elementami procesów budżetowania realizowanymi w miastach na prawach powiatu województwa śląskiego. Dokonano w niej weryfikacji wdrażanych w tych miastach instrumentów zarządzania publicznego na tle podejmowanych przez nie działań strategicznych. Na podstawie przeprowadzonych badań wskazano na miasto Zabrze jako benchmarka, tj. miasto, które należy uznać za wzorzec z punktu widzenia integrowania procesu budżetowania z działaniami strategicznymi. Stwierdzono również, że miasta, które nie stosują w swojej działalności budżetu zadaniowego, nie są w stanie kontrolować osiąganych wyników zarówno w perspektywie budżetowej, jak i strategicznej. W książce opisano: proces zarządzania w sektorze publicznym; transformację podejścia do zarządzania publicznego, jego modele i kierunki rozwoju (klasyczna administracja publiczna, nowe zarządzanie publiczne oraz współzarządzanie publiczne); koncepcje zarządzania publicznego z punktu widzenia procesów budżetowania; pojęcie budżetu i budżetowania, ze szczególnym naciskiem na rozróżnienie tych dwóch terminów; systematykę procesów budżetowania, najszerzej rozpowszechnione metody budżetowania (m.in. budżetowanie tradycyjne i budżetowanie zadaniowe); instrumenty stosowane w ramach procesów budżetowania (wieloletnia prognoza finansowa, budżet zadaniowy); istotę zarządzania strategicznego w jednostkach samorządu terytorialnego; planowanie strategiczne i opracowywanie strategii rozwoju do założeń budżetowych oraz instrumenty wdrażane w celu usprawniania procesu zarządzania strategicznego w samorządach (Strategiczna Karta Wyników, Powszechny Model Oceny CAF, ewaluacja i benchmarking); badania empiryczne obejmujące weryfikację rozwiązań wdrażanych przez miasta na prawach powiatu województwa śląskiego w świetle podjętych przez nie działań strategicznych, a także instrumenty stosowane przez te miasta w ramach ich działalności oraz szczegółową oceną sposobu ich implementacji; wielokryterialną ocenę kondycji finansowej badanych miast; zależność pomiędzy elementami procesów budżetowania a działaniami o charakterze strategicznym; wybór benchmarka.

Procesy demograficzne w województwie łódzkim w XXI wieku

Piotr Szukalski

Przemiany demograficzne – przede wszystkim depopulacja i starzenie się ludności – coraz częściej przedstawiane są, w zależności od nastawienia osoby/instytucji oceniającej, jako wyzwanie lub jako zagrożenie. Od kilkunastu lat w polskich realiach myślenie o przyszłości demograficznej widoczne jest również w skali mezzo, tj. w skali regionów/województw, a nie jedynie w skali kraju. Kolejne województwa odkrywają, że przemiany demograficzne mogą stać się głównym hamulcem rozwoju nie tylko w długim, ale również w średnim okresie. W opracowaniu skoncentrowano się na określeniu zmian w liczbie i rozmieszczeniu ludności województwa łódzkiego. Uwzględniono najważniejsze demograficzne czynniki wywołujące te zmiany, a zatem zachowania rozrodcze i matrymonialne, stan zdrowia i umieralność oraz migracje. Za źródło informacji posłużyły zarówno dane ewidencji bieżącej ludności, dane z dwóch ostatnich spisów powszechnych, jak i najnowsza prognoza demograficzna GUS. Prowadzone analizy, oprócz poziomu regionalnego, uwzględniają zróżnicowanie lokalne na poziomie powiatów. Książka jest skierowana do decydentów sektora publicznego – odpowiedzialnych za realizację regionalnej i lokalnej polityki społecznej, przede wszystkim za dostarczanie najważniejszych usług społecznych (edukacja, ochrona zdrowia, zaopatrzenie w media), oraz do przedsiębiorców – zainteresowanych tym, jak zmieniająca się demografia będzie kształtować popyt na dobra i usługi rynkowe oraz podaż pracy. 

Procesy korozji i zużycia tribologicznego wybranych biomateriałów metalowych w środowisku śliny i jej substytutów

Joanna Mystkowska

Postępy w ortodoncji i protetyce stomatologicznej w dużym stopniu zależą od rozwoju nowych materiałów i konstrukcji oraz poznania złożonych procesów ich adaptacji tkankowej. Związane z tym zjawiska tarcia i korozji w dużym stopniu decydują o trwałości i jakości biomateriałów metalowych, wpływając tym samym na komfort ich użytkowania. Zagadnienia te są przedmiotem wielu badań. W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące niszczenia tribologicznego i korozyjnego materiałów na złącza protez ruchomych i elementów aparatów ortodontycznych, z uwzględnieniem roli śliny i biofilmu. Badaniom poddano wybrane biomateriały metalowe: stal 316LV, stop Co-Cr-Mo i stop Ti-6Al-4V.

Procesy przenoszenia ciepła w zadaniach

Tomasz Kotkowski, Leszek Rudniak

Skrypt dotyczy zagadnień wymiany ciepła, analizowanych na przykładzie konkretnych problemów obliczeniowych. Przeznaczony jest dla studentów kierunku Inżynieria Chemiczna i Procesowa oraz pokrewnych kierunków technicznych.

Prognozowanie satelitarnego sygnału nawigacyjnego w lotnictwie cywilnym

Karolina Krzykowska-Piotrowska

W monografii podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: jak ułatwić wybór techniki nawigacji operatorowi statku powietrznego, uwzględniając czynniki warunkujące dokładność, ciągłość, dostępność i wiarygodność sygnału satelitarnego. W rezultacie opracowano autorską metodę prognozowania wartości parametrów satelitarnego sygnału nawigacyjnego wykorzystywanego w transporcie lotniczym za pomocą sztucznych sieci neuronowych, uwzględniając wybrane warunki atmosferyczne. W metodzie zaproponowano trzy etapowy proces prognozowania sygnału, umożliwiając jednocześnie prowadzenie odrębnych badań dla każdego z etapów.   W opracowaniu przeanalizowano i oceniono przyczyny ograniczonego zastosowania systemów satelitarnych w lotnictwie, biorąc pod uwagę bariery w aspektach prawnych, ekonomicznych i technicznych; opisano wykorzystanie wnioskowania rozmytego do oceny wpływu warunków atmosferycznych na parametry nawigacyjnego sygnału satelitarnego; przeprowadzono weryfikację badań za pomocą statystycznej metody Hellwiga; zaproponowano prognozę wartości parametrów sygnału satelitarnego, a w ramach weryfikacji modeli porównano wyniki prognozy z rzeczywistymi danymi pochodzącymi z warszawskiej stacji pomiarowej.   Wnioski wynikające z przeprowadzonych badań wskazują na dalsze ich kierunki w obszarze rozwoju nawigacyjnych systemów satelitarnych. Zdaniem autorki powinny one koncentrować się wokół rozbudowy modeli rozmytych o nowe zmienne wejściowe dotyczące innych błędów sygnału, badania wartości parametrów sygnału satelitarnego w czasie rzeczywistym czy stworzenia dedykowanej aplikacji dla bezzałogowych statków powietrznych, automatycznie decydującej o wyborze techniki nawigacji.

Prognozowanie szeregów czasowych metodami ewolucyjnymi

Adam Kucharski

Gdy pojawia się potrzeba wykonania prognozy, istnieją sytuacje, kiedy opieramy się jedynie na szeregach czasowych, ponieważ albo brakuje czasu na poszukiwanie zewnętrznych czynników wpływających na dane zjawisko, albo takowych nie da się wskazać w jednoznaczny sposób.   W konfrontacji z narzędziami o bardziej skomplikowanej konstrukcji (na przykład jedno- i wielorównaniowymi modelami ekonometrycznymi) takie postępowanie wydaje się zbyt uproszczone, żeby nie powiedzieć „trywialne”. Praktyka jednak pokazuje, że metoda prostsza nie oznacza automatycznie metody gorszej. Co więcej, dzięki optymalizacji heurystycznej techniki od dawna znane zyskują nowe możliwości.   Książka stanowi próbę przerzucenia pomostu między prognozowaniem niestrukturalnym a wybranymi metodami ewolucyjnymi. Postawiliśmy sobie za cel udowodnienie, że takie połączenie jest nie tylko możliwe, lecz także niesie ze sobą korzyści.

Prognozowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Cz. IV. Prognozowanie na podstawie modeli trendu

Ewa Chodakowska, Katarzyna Halicka, Arkadiusz Jurczuk, Joanicjusz Nazarko

Tematem czwartej części podręcznika Prognozowane w zarządzaniu przedsiębiorstwem jest prognozowanie z zastosowaniem klasycznych modeli składowych szeregów czasowych (tendencji rozwojowej, wahań periodycznych oraz wahań przypadkowych). Autorzy wybrali do zaprezentowania w podręczniku modele najczęściej wykorzystywane w prognozowaniu zjawisk gospodarczych: analityczne, wskaźników sezonowości oraz analizy harmonicznej. W opracowaniu omówiono także zagadnienie dopuszczalności prognoz. Intencją autorów było, aby zagadnienia podjęte w podręczniku opisane zostały w sposób możliwie przystępny i zrozumiały zarówno dla studentów podstawowego kursu prognozowania, jak i dla szerszego grona odbiorców pragnących poznać zasadnicze zagadnienia i metody prognozowania. Autorzy starali się zachować niezbędną ścisłość i przejrzystość wywodów, unikając jednocześnie zawiłego dyskursu naukowego i subtelności teoretycznych. Wiele uwagi poświęcili sposobowi prezentacji materiału dydaktycznego. Zamieścili wiele przykładów obliczeniowych szczegółowo objaśniających sposób sporządzania prognoz z zastosowaniem omawianych metod i wskazujących na możliwości ich wykorzystania w procesach podejmowania decyzji menadżerskich. Akcentowali te zagadnienia, które – ich zdaniem – są szczególnie istotne w praktyce przedsiębiorstw. Intensywnie wykorzystali schematy graficzne ilustrujące przedstawiane kwestie. Każdy rozdział kończy wykaz kluczowych zagadnień oraz spis literatury podstawowej i uzupełniającej, przydatnej do samodzielnego studiowania i poszerzania wiedzy z zakresu omawianych zagadnień. Podręcznik zamyka rozdział zawierający problemy do samodzielnego rozwiązania, które mogą pomóc czytelnikowi ugruntować zdobytą wiedzę.

Prognozowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Cz. V. Prognozowanie na podstawie modeli ARIMA

Joanicjusz Nazarko, Ewa Chodakowska

Tematem części piątej podręcznika Prognozowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem jest prognozowanie szeregów czasowych z zastosowaniem modeli klasy ARIMA.

Projektowanie ergonomiczne środków transportu miejskiego

Iwona Grabarek

Monografia ma na celu przybliżenie zagadnienia ergonomicznego projektowania środków transportu miejskiego, który powinien zapewnić komfort podróżowania i mieć cechy transportu „przyjaznego” użytkownikowi. Powinno to pomóc w rozwiązaniu jednego z najistotniejszych problemów współczesnej polityki miejskiej, jakim jest konieczność zmiany przyzwyczajeń komunikacyjnych mieszkańców, prowadząca do zrównoważonej mobilności ‒ zmniejszenia popytu na podróże realizowane transportem indywidualnym na rzecz podróży odbywanych środkami transportu publicznego, rowerem i pieszo.

Projektowanie innowacyjnych rozwiązań we współpracy z klientami

Małgorzata Krwawicz, Mariusz Kostrzewski

Autorzy postawili tezę wskazującą na to, że współtworzenie rozwiązań z klientami może przyczynić się do uzyskania rozwiązań, które lepiej spełnią oczekiwania ich użytkowników, a tym samym przyczynią się do wzrostu poziomu ich satysfakcji. Zawarty w podręczniku opis metod, technik i narzędzi przybliża od strony teoretycznej i praktycznej poszczególne etapy współdziałania z klientami i użytkownikami. Wspomniane metody, techniki i narzędzia warto traktować jako wzajemnie dopełniające się. Uzyskany efekt synergii skutkuje wypracowaniem spójnej idei, pomysłu, wreszcie produktu. Podręcznik ten jest predestynowany osobom, których wolą jest dbałość o własny warsztat metodyczny - zarówno pracownikom dydaktycznym, badawczo-dydaktycznym, jak i studentom oraz doktorantom chętnym do samodzielnej rozbudowy gamy umiejętności, jakie mogą zostać "odkryte" podczas zastosowania danych metod, technik i narzędzi. Zawartość podręcznika może zainteresować osoby, które skłonne są zwrócić się w kierunku projektowania partycypacyjnego, a także te, które dbają o najwyższą jakość edukacji przy jednoczesnym angażowaniu form kształcenia urozmaicających i czyniących zajęcia, szkolenia i warsztaty jeszcze bardziej atrakcyjnymi, nastawionymi na pogłębioną współpracę. Zamiarem autorów jest zachęta do dbałości o rozwój wedle koncepcji T-shaped. Jest to metafora używana do opisania zdolności osób (pionowy odcinek lite ry T symbolizuje ugruntowaną wiedzę specjalistyczną w danej dziedzinie lub dziedzinach, podczas gdy poziomy odcinek litery T obrazuje wiedzę ogólną, przekrojową, zdolność do wykorzystania wiedzy kryjącej się obszarach specjalizacji innych niż własne/-a, umiejętność efektywnej komunikacji np. z ekspertami z innych dziedzin i dzielenia się wiedzą oraz umiejętności negocjacyjne). Korzystanie z podręcznika ułatwia struktura jego poszczególnych rozdziałów, która obejmuje określenie celu metody, przedstawienie instrukcji jej stosowania, zaprezentowanie przykładowego wykorzystania metody, zdefiniowanie polecenia wykonania ćwiczenia, wskazanie zakresu zastosowania metody (w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym, określenie rodzaju celu i horyzontu czasu), podanie metod alternatywnych i zbliżonych wobec przedstawianej w danym rozdziale oraz zawiera źródła odnoszące się do treści danego rozdziału. Taka struktura rozdziałów zdecydowanie wyróżnia opracowanie na tle innych dostępnych, gwarantując przejrzystość podręcznika, a tym samym ułatwia korzystanie z metod.

Projektowanie procesów technologicznych. Od laboratorium do instalacji przemysłowej

Ludwik Synoradzki, Jerzy Wisialski

Podręcznik przeznaczony dla studentów i absolwentów wydziałów chemii, inżynierii chemicznej i procesowej oraz innych, zajmujących się projektowaniem, badaniami i przemysłowym wdrażaniem proce­sów technologicznych oraz organizacją produkcji substancji chemicznych. Może być wykorzystywany na uczelniach, w biurach projektów, jednostkach badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstwach prze­mysłu chemicznego i pokrewnych.  W opracowaniu przedstawiona została metodyka opracowywania technologii chemicznych. Omówiono zagadnienia, których znajomość jest potrzebna badaczowi technologowi, takie jak: ochrona własności przemysłowej, kontrola analityczna, zagrożenia, ekonomika i dojrzałość procesu do wdrożenia.

Projektowanie procesów technologicznych w przemyśle spożywczym

red. Elżbieta Gąsiorek

Celem publikacji jest przedstawienie technik i zasad wykonania projektu procesu  technologicznego produkcji dowolnego wyrobu przemysłu spożywczego. Skrypt  może być wykorzystany jako pomoc dydaktyczna  na zajęciach z przedmiotu projektowanie inżynierskie i technologiczne prowadzonych na Wydziale Inżynieryjno-Ekonomicznym. Książka jest przeznaczona dla studentów specjalności inżynieria produktów żywnościowych, od których oczekuje się umiejętności organizowania prac badawczych i rozwojowych, a  zwłaszcza projektowania oraz wdrażania innowacji technologicznych i organizacyjnych w produkcji żywności. 

Projektowanie systemów i urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym. Projekt budowlany urządzeń stacyjnych. Publikacja z załącznikami

Krzysztof Grochowski, Kamil Jóźwik, Juliusz Karolak, Paweł Wontorski

Brak nowych publikacji z zakresu teorii i praktyki projektowania systemów oraz urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym (ksr) utrudnia w Polsce kształcenie młodej kadry i podnoszenie kwalifikacji pracującym zawodowo projektantom. Zauważalny jest również brak szczegółowych przepisów i norm dotyczących tak specyficznego działania, jakim jest projektowanie urządzeń ksr. Dotyczy to również przepisów zarządców infrastruktury działających w kolejnictwie polskim, ponieważ istniejące dokumenty są często ogólnikowe, nie zawierają wielu istotnych elementów, a w ich treści znajduje się niepoprawna terminologia. W projektach wykonywanych przez różne jednostki projektowania oraz w dokumentacjach różnych producentów stosowana jest odmienna terminologia i symbolika. Konieczne jest jej uaktualnienie, ujednolicenie i przedstawienie w dostępnych powszechnie publikacjach. Propozycje mogą oczywiście podlegać dyskusji i dalszym uzasadnionym zmianom, ale tym bardziej muszą być przedstawione. Między innymi taką rolę ma spełnić niniejsze opracowanie, w którym stosowana jest terminologia i symbolika zgodna z formalnymi zasadami i zwyczajami, o ile jest obecnie poprawna i zrozumiała. Opracowanie uwzględnia podejście prezentowane w innych publikacjach.   W publikacji dokonano próby omówienia zasad projektowania mających zastosowanie przy opracowywaniu projektu budowlanego elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym (srk) dla określonego obiektu (posterunku ruchu). Przedstawione zostały podstawowe zagadnienia dotyczące tworzenia (projektowania) nowych i przebudowy (modernizacji lub odnowienia) istniejących urządzeń.   Opracowanie zostało przygotowane dla potrzeb dydaktycznych, dlatego przedstawia również rozwiązania starsze, dające możliwość wprowadzenia czytelników w zasady obowiązujące we współczesnej technice ksr, będące często pochodną tych rozwiązań. Schematy, rysunki i przykłady dobrano tak, aby przedstawić (tam, gdzie jest to wskazane) przypadki odbiegające od sytuacji podstawowych, ale spotykane w praktyce. Ze względu na objętość opracowania pominięto rozwiązania nietypowe (jednostkowe), występujące sporadycznie, oraz rozwiązania wycofywane z eksploatacji w bliskim horyzoncie czasowym.

Projektowanie układów cyfrowych. Materiały pomocnicze do laboratorium

Andrzej Skorupski

Skrypt jest przeznaczony dla studentów, którzy uczą się projektowania układów logicznych. Został on opracowany w taki sposób, że do korzystania z niego nie jest potrzebna wiedza z innych przedmiotów. Ułożenie treści i sposób jej podania został przyjęty przez autorów na podstawie ich wieloletniego doświadczenia dydaktycznego. Pracę opracował zespół autorski w składzie: Krzysztof Chabko, Krzysztof Gracki, Marek Pawłowski, Jacek Raczkowski, Andrzej Skorupski, Zbigniew Szymański.

Projektowanie uniwersalne w kontekście kształtowania dostępności obiektów architektury krajobrazu

Kamil K. Rawski

W pracy analizowane były obiekty architektury krajobrazu, które pełnią kluczowe funkcje wpływające na jakość życia ludzi. Istotnym celem było zbadanie zapisów prawnych dotyczących projektowania uniwersalnego w kontekście kształtowania dostępności tych obiektów. Przeprowadzono porównanie polskich wytycznych z rozwiązaniami w krajach, w których znacznie wcześniej wprowadzano zmiany w tej dziedzinie. Umożliwiło to opracowanie zestawu standardów projektowych.

Projektowanie urbanistyczne na kierunku Gospodarka Przestrzenna

Jan Maciej Chmielewski

Tom XI serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii przedstawiono tematy związane z procesem nauczania projektowania urbanistycznego na kierunku Gospodarka Przestrzenna na różnych uczelniach. W publikacji zostały zawarte między innymi zagadnienia z zakresu inwentaryzacji urbanistycznej, elementów kompozycji urbanistycznej, roli rysunku technicznego w gospodarce przestrzennej oraz analizy oddziaływania przedsięwzięć urbanistycznych na środowisko przyrodnicze. Opracowanie stanowi przyczynek do badań w obszarze gospodarki przestrzennej i równocześnie utwierdza znaczenie w nich nauk technicznych, w tym Geodezji i Kartografii.