English lexical and semantic loans in informal spoken Polish

Marcin Zabawa

Celem książki Marcina Zabawy jest opisanie najnowszych anglicyzmów leksykalnych i semantycznych obecnych we współczesnej potocznej polszczyźnie mówionej. Podstawę badań stanowi korpus złożony z 20 rozmów codziennych, nagranych, przetranskrybowanych i przeanalizowanych przez autora. Korpus składa się z ponad 60 000 słów. Autor nie tylko opisuje poszczególne zapożyczenia semantyczne w sposób wieloaspektowy, lecz także charakteryzuje je jako zjawisko globalne, dokonując podziału zapożyczeń według rozmaitych kryteriów, na przykład części mowy, częstotliwości występowania w korpusie czy też okresu, w którym trafiły do polszczyzny. Badania zilustrowano licznymi tabelami statystycznymi obrazującymi różne aspekty ilościowe i jakościowe znalezionych w korpusie zapożyczeń leksykalnych i semantycznych. Wiele z opisanych w książce Marcina Zabawy zapożyczeń leksykalnych i semantycznych nie zostało dotychczas opisanych w literaturze przedmiotu ani zarejestrowanych w słownikach języka polskiego czy wyrazów obcych. Autor ponadto zaproponował własną hipotezę na temat sposobów wprowadzania i rozprzestrzeniania się zapożyczeń semantycznych w polszczyźnie. Hipoteza ta związana jest z koncepcją „odpowiedników prymarnych”, stosowaną dotychczas w badaniach nad przyswajaniem i uczeniem się języków obcych.

Face threats in interpreting: A pragmatic study of plenary debates in the European Parliament

Magdalena Bartłomiejczyk

Tłumaczenie symultaniczne na wszystkie języki unijne to codzienność w Parlamencie Europejskim, konieczny warunek sprawnego porozumiewania się interlokutorów zarówno podczas debat plenarnych, jak i w innych gremiach. Przed tłumaczami pracującymi dla tej instytucji stoją jednak liczne wyzwania, a jednym z nich są ataki werbalne polityków wobec ich oponentów, często bardzo niewybredne. Co na przykład zrobią tłumacze, gdy Przewodniczący Rady Europejskiej zostaje porównany do mokrej szmaty? Albo gdy Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego określa się mianem faszysty? Innymi słowy, jakie strategie tłumaczeniowe znajdują w praktyce zastosowanie, kiedy oczywistą intencją oryginału jest obrażenie adresata, a formy językowe wybrane w tym celu przez mówcę wybiegają daleko poza standardy tego, co nazwalibyśmy językiem parlamentarnym? Autorka rozważa takie pytania na podstawie autentycznych materiałów z debat plenarnych obejmujących przemówienia brytyjskich eurosceptyków z partii UKIP oraz ich tłumaczenia na język polski. Monografia jest adresowana zarówno do przekładoznawców, jak i do językoznawców zainteresowanych pragmatycznymi aspektami tłumaczenia konferencyjnego. Autorka starała się unikać hermetycznego, ściśle naukowego języka oraz niejasnej terminologii specjalistycznej w nadziei, że książka może również zainteresować praktykujących tłumaczy ustnych oraz adeptów zawodu, chociaż należy podkreślić, że ma ona charakter opisowy, a nie poradnikowy.

Faith and Reason in Russian Thought

Teresa Obolevitch, Paweł Rojek (eds)

 In Russian culture there was neither Scholasticism nor Renaissance, and the problem of faith and reason was formulated most of all on the ground of Patristic tradition. This collection of essays explores various dimensions of this alternative Russian account. It shows peculiarities of Orthodox interpretation of faith, traces the interrelations between Eastern and Western thinkers, and investigates the heritage of Russian religious philosophy, with a special attention to Pavel Florensky, Sergius Bulgakov and Georges Florovsky.   Contributors:   Andrei Bronnikov, Sergei Khoruzhy, Svetlana Klimova, Anna Kurkiewicz, Andrey Maidansky, Olga Morozova, Alexei V. Nesteruk, Sergey Nizhnikov, Teresa Obolevitch, Paweł Rojek, Peter Rusnák, Marina U. Savel’eva, Walter Sisto, Tomas Sodeika, Lina Vidauskytė, Janna Voskressenskaia.

Fearful Symmetries. Representations of Anxiety in Cultural, Literary and Political Discourses

Jacek Mydla

Tom zbiorowy Fearful Symmetries („Straszliwe symetrie” – w aluzji do zwrotu, jaki pojawia się w jednym z wierszy Williama Blake’a) jest pokłosiem przedsięwzięcia naukowego o nazwie „Civilization and Fear” („Cywilizacja i lęk”), którego zwieńczeniem była międzynarodowa konferencja interdyscyplinarna zorganizowana w roku 2010 przez Instytut Kultur i Literatur Anglojęzycznych. Celem konferencji było prześledzenie przejawów niepokojów i lęków, jakie budzi cywilizacja, a które znajdują swój przejaw w rożnych zjawiskach należących do szeroko pojmowanej kultury. W Fearful Symmetries pole zawężone zostało przede wszystkim do obszaru tekstu. Nie chodzi tu zatem o lęk w sensie abstrakcyjnym – zamieszczone w tomie eseje skupione są na przejawach niepokojów i lęków wyrażonych w formie dyskursywnej, a zatem w określonym historycznie i kulturowo kontekście. Poszczególne artykuły nie przynoszą odpowiedzi na pytanie: „Jaka jest natura lęku?” Dają jednakże wgląd w mechanizmy, dzięki którym obawy i lęki, szczególnie te związane z postępem cywilizacyjnym, znajdują wyraz w słowie i przez to zostają odziane w taką lub inną formę dyskursu. Chociaż bowiem lęk jest przeżyciem z natury osobistym a nawet intymnym, a przez to – zdawać by się mogło – niekomunikowalnym, to jednak funkcjonuje on również w wymiarze dyskursywnym, żywi się językiem i znajduje swoje naturalne środowisko w kulturze. Publikacja nie jest jednolita pod względem metodologicznym, nie narzuca też jednego i wyłącznego punktu widzenia; za wyjątkiem naszkicowanego wyżej pola tematycznego poszczególne artykuły nie pozwalają się sprowadzić do wspólnego mianownika. Jako całość książka unaocznia zatem, jak zróżnicowane są dyskursywne przejawy lęku i jak różnorodne potrafią być konteksty owych przejawów. Taka otwartość metodologiczna i światopoglądowa pozwala zdaniem redaktorów tomu żywić nadzieję na opanowanie wielu niepokojów dręczących współczesną kulturę (np. lęku przed wszelkiego rodzaju totalitaryzmami, także w sferze intelektualnej), a w konsekwencji na „ucywilizowanie” strachu jako nierozerwalnie z nią związanego zjawiska.

Folia Philosophica. Vol. 34. Special issue. Forms of Criticism in Philosophy and Science

red. Dariusz Kubok

Przedłożony czytelnikom tom jest pierwszym supplementary volume czasopisma „Folia Philosophica”. Ma on charakter monograficzny, dotyczy bowiem różnych form krytycyzmu w perspektywie rozwoju nauki i filozofii, ale jest również tomem o charakterze interdyscyplinarnym, ponieważ autorzy reprezentują różne dziedziny nauki. Dzięki temu krytycyzm jako pewna cecha namysłu, czy też postawa poznawcza zostaje ukazana w bardzo szerokiej perspektywie, ale z całą pewnością nie pretenduje do zupełności. Nie mniej jednak dzięki takiemu wieloaspektowemu podejściu staje się możliwe rozpoznanie złożoności treściowej tej idei, a także ewentualnych, często ukrytych lub do końca nie w pełni ujawnionych, konsekwencji i aplikacji postawy krytycznej. Zasadniczym celem poznawczym niniejszego tomu jest analiza obecności i znaczenia krytycyzmu w europejskiej tradycji naukowej i filozoficznej. Krytycyzm może zostać pojmowany jako stanowisko polegające na umiejętności rozróżniania i oddzielenia zarówno obszarów poznawczych, jak i sposobów poznawania, na umiejętności sądzenia i osądzania, a także na akcentowaniu postawy antydogmatycznej. O wadze krytycyzmu świadczy fakt, że nie tylko stanowi wyzwanie teoretyczne, ale także przyczynia się do zrozumienia i kształtowania wielu aspektów życia społecznego. Obecnie zaobserwować można różne formy deficytu postawy krytycznej, który prowadzi do niebezpiecznych zjawisk we współczesnej kulturze. Dlatego też rozważania zawarte w tym tomie służyć mają lepszemu zrozumieniu i upowszechnieniu wartości związanych z postawą krytyczną w różnych obszarach przestrzeni publicznej.   The tome hereby presented is the first special issue of Folia Philosophica. Monographic in character-as it concerns a variety of forms of criticism in the context of the development of science and philosophy-it is, at the same time, interdisciplinary, since the contributing authors represent diverse fields of scholarship. Owing to such an assumption, criticism-whether it is understood as an angle of reflection or as a cognitive attitude-is presented in a very broad perspective. Although the volume makes no claims to exhaustiveness, this multifaceted approach grants one an insight allowing for a better understanding of both the complexity of the concept itself and of the possible (and not always manifest) consequences of the application of criticism in cultural practice. The aim of this volume is to offer the reader a reflection on the presence and significance of criticism in the European tradition of scholarship, science and philosophy. Criticism may be understood as an attitude which emphasizes one's ability to discriminate between various areas of cognition and to distinguish them from available modes of cognition; an attitude in which one's ability to pass judgments and form opinions is of primary importance, and, simultaneously, an attitude in which antidogmatism of stances is of central value. The significance of criticism does not solely manifest itself in the fact that it never ceases to be a serious theoretical challenge to scholars. Above all, its importance is testified to by its palpable, multifaceted contribution to the understanding-and shaping-of many areas of social life. Today, however, positions characterized by a marked deficit of critical attitude seem to proliferate: the detrimental results of this process are already visible in contemporary culture. This is why the insights offered in this volume are important: it is intended to open space for a deeper understanding of criticism and its role, as well as to propagate values related to the application of critical thinking, in various areas of human experience.

Foundations of Legal Negotiations. Studies in the Philosophy of Law vol. 8

Bartosz Brożek, Jerzy Stelmach

A collection of essays from the leading scholars in the field dealing with various dimensions of legal negotiations. The contributions concern the logical structure of legal negotiations, as well as the possible philosophical assumptions behind the process of negotiating. The collection covers also the problem of the economic mechanisms and the psychological underpinnings of negotiationg in the shadow of the law. The essays address both conceptual and practical  issues.

Game Theory in Jurisprudence

Wojciech Załuski

Game theory is a branch of mathematics which studies strategic interactions, i.e., interactions which involve more than one agent and in which each agent makes her decision while striving to predict the decisions of other agents. Game theory has been successfully applied in many areas of both the natural and social sciences, and it is the belief of this book’s author – Wojciech Załuski – that it can also be gainfully invoked in the area of legal philosophy. In this book, Załuski analyzes such legal-philosophical concepts as legal interpretation, justice, legal rights, contract, tort and property law through the lens of game theory. Since the book does not assume any previous knowledge of game theory, it appeals mainly to its conceptual rather than the technical side, and intertwines game-theoretical analysis with the philosophical, it will be accessible to a wider circle of readers interested in legal and moral philosophy.

Logic in Theology

Bartosz Brożek, Pavel Materna, Jan Szczurek, Jerzy Dadaczyński, ...

A collection of essays devoted to the peculiarities of theological language and logic. The issues covered include such topics as the logic of miracles, the problem of God’s omniscience, the application of non-classical logics to theology and the relationship between science and theology, viewed from the perspective of logic.