"Mam na Pana nowy zamach..." Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946-2000, tom 3

Jerzy Giedroyc

Jerzy Giedroyc miał dwie pasje - politykę i historię. Przez ponad pół wieku konsekwentnie realizował własną politykę historyczną. Jego działalność w tym zakresie zmierzała do gruntownej rewizji historycznego imaginarium Polaków. W najogólniejszym sensie, dążenie to wyrastało z doświadczeń II Rzeczypospolitej i bolesnej lekcji II wojny światowej. Społeczną funkcję wiedzy o przeszłości Jerzy Giedroyc rozumiał jako krytyczny, wielogłosowy i wolny od wszelkich tematów tabu namysł nad przeszłością Polski, jej relacjami z sąsiadami oraz miejscem w Europie. Chciał, aby była to refleksja wolna od wszelkich "fanatyzmów narodowych, klasowych, rasowych, religijnych, obyczajowych". Prezentowana Czytelnikowi trzytomowa edycja korespondencji Jerzego Giedroycia z badaczami przeszłości i jej bohaterami została przygotowana w ramach projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki "Jerzy Giedroyc, historycy i świadkowie historii". Składające się na nią listy z zasobu Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu nie były dotychczas publikowane. Zawierają nie tylko mniej lub bardziej poufne glosy do historiograficznych debat toczonych na łamach "Kultury" i "Zeszytów Historycznych", zaprezentowanych przez edytorów w tomie W poszukiwaniu innej historii. Antologia tekstów opublikowanych na łamach periodyków Instytutu Literackiego w Paryżu (WUŁ, 2015). Odnaleźć w nich można również wiele nieznanych, a nawet sensacyjnych informacji o działalności krajowych i emigracyjnych placówek naukowych, warunkach życia i specyfice pracy dziejopisarzy oraz świadków historii, wreszcie o kulisach wydarzeń politycznych, społecznych i kulturalnych, których jedni i drudzy byli uczestnikami.

Manifest Komunistyczny

Karol Marks, Fryderyk Engels

"Manifest Komunistyczny" to słynny tekst autorstwa Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. Jeśli interesujesz się historią i chcesz poznać jedno z najważniejszych dzieł politycznych w historii, powinieneś sięgnąć po "Manifest Komunistyczny" napisany przez Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. To jedno z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych dzieł literatury politycznej, które miało ogromny wpływ na kształtowanie polityki i ideologii w XIX i XX wieku. W "Manifest Komunistycznym" autorzy przedstawiają swoje poglądy na społeczeństwo i klasową walkę, a także opisują, jak komunizm może pomóc w rozwiązaniu problemów społecznych, ekonomicznych i politycznych. To kluczowy tekst dla tych, którzy chcą lepiej zrozumieć historię ruchów socjalistycznych i marksistowskich, a także dla tych, którzy chcą poznać argumenty i idee, które miały wpływ na całą epokę.

Meandry procesów demokratyzacji i transformacji systemowej

Małgorzata Rączkiewicz

 Książka jest głosem w dyskusji na temat trudności, jakie niosła za sobą transformacja systemowa, jakie były jej determinanty i konsekwencje. Stanowi ona efekt dyskusji trwających podczas konferencji „Procesy transformacji i demokratyzacji we współczesnym świecie”, która odbyła się na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ. W publikacji poruszono takie tematy, jak zmiany systemowe na Węgrzech i w Mołdawii po roku 1989, narodziny i rozwój demokracji w Estonii, Hiszpanii, na Ukrainie i w Polsce, a także problemy systemowe występujące w Korei Północnej. Szczególnie dużo miejsca poświęcono rozważaniom na temat Polski. Omawiane są kwestie dotyczące systemu partyjnego, demokracji bezpośredniej, systemów medialnych czy nawet wybranych aspektów polityki zagranicznej.

Między Morzem Łaptiewów a Świętym Morzem Buriatów. Społeczno-ekonomiczne krajobrazy Syberii

Jakub Piecuch

Gdy odwiedzam Syberię, mam poczucie, że niezwykła kombinacja ekstremalnie trudnych warunków przyrodniczych, nieustających konfliktów zbrojnych i setek lat tyranii ukształtowała świat, w którym brakuje miejsca dla bladych kolorów, letnich temperatur czy zwykłych ludzi. O takim właśnie świecie jest ta książka – pełnym bezsilności, samotności i ubóstwa, które rodzą problemy migracyjne, alkoholizm i trwonienie dorobku minionych pokoleń. Karmią również wspomnienia o potędze militarnej i politycznej, a także pragnienie, by powróciły czasy Wielkiej Rosji, przed której potęgą drżał cały świat. Syberia to także natura, która jest w stanie pozbawić życia w jednej chwili, ale której piękno pozbawia oddechu. To zima niosąca ze sobą temperatury mrożące krew w żyłach i lato – gorące i przesycone dymem z płonącej tajgi. To rzeki, których drugiego brzegu okiem nie dostrzeżesz. I ludzie, którzy swoją gościnnością zmuszają do smutnej refleksji o zachodnioeuropejskim egoizmie. Zapraszam do podróży po kraju, którego „rozumem nie obejmiesz”.

Między wojną a dyplomacją. Ferdynand Katolicki i polityka zagraniczna Hiszpanii w latach 1492-1516

Filip Kubiaczyk

Niniejsza monografia jest pierwszą w Polsce próbą przedstawienia głównych założeń oraz kierunków polityki zagranicznej monarchii kastylijsko-aragońskiej na przełomie XV i XVI wieku. Autor w swojej pracy odchodzi od dominującego w historiografii zwyczaju analizowania monarchii Królów Katolickich z perspektywy kastylijskiej, która w jego opinii zaciemnia rzeczywiste cele hiszpańskiej polityki zagranicznej analizowanego okresu. Jego zdaniem, tym, który położył fundamenty pod przyszłe imperium Karola I i Filipa II, był Ferdynand Katolicki. To dzięki stworzonej przez niego nowożytnej dyplomacji i systemowi sojuszy, jego wnuk i prawnuk zbudowali pierwsze nowożytne imperium o charakterze globalnym. Autor polemizuje z rozpowszechnionym sposobem interpretowania hiszpańskiej polityki zagranicznej, zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego, w kategoriach ideologicznej i religijnej wojny z islamem. Uznaje, że dla zrozumienia koncepcji polityki zagranicznej Ferdynanda Katolickiego ważniejsza jest tradycja aragońska, która określiła główne motywy i cele jego działań politycznych. Wśród czynników, które determinowały politykę zagraniczną Ferdynanda Katolickiego autor wyróżnia uwarunkowania historyczne i geopolityczne. Dostarczają one argumentów za tezą o strategicznym i handlowym uzasadnieniu większości przedsięwzięć realizowanych w ramach ferdynandzkiej koncepcji polityki zagranicznej.   W moim przekonaniu praca Filipa Kubiaczyka mieści się w grupie najlepszych monografii historycznych, jakie ukazały się w ostatnim czasie, a z uwagi na bogactwo wykorzystanych źródeł i opracowań hiszpańskojęzycznych uznać ją należy za wyjątkową. (Z recenzji wydawniczej dr. hab. Stanisława Roszaka prof. UMK (Toruń)

Misja Ukraina

Maciej Olchawa

Tydzień przed szczytem Partnerstwa Wschodniego, 21 listopada 2013 roku, rząd Ukrainy ogłosił, że wstrzymuje prace nad umową stowarzyszeniową z Unią Europejską. Następnego dnia około dwóch tysięcy osób zgromadziło się na Majdanie Niezależności. Był to początek Euromajdanu. Proeuropejska rewolucja, która zaczęła się, gdy Janukowycz odrzucił proces zbliżenia się do UE, błyskawicznie przekształciła się w bunt przeciwko status quo, przeciwko wszystkim chorobom, które niszczyły Ukrainę.    Zdaniem wielu lekarstwem dla Ukrainy była umowa stowarzyszeniowa i pogłębione relacje z Unią Europejską. Gdy Janukowycz odebrał im resztki nadziei, narodził się Euromajdan. Następstwa tego odważnego zrywu to kule snajperskie na ulicach Kijowa, męczeńska śmierć Niebiańskiej Sotni, ucieczka Janukowycza, Anschluss Krymu przez Rosję i wojna na wschodzie Ukrainy. Liczba ofiar jest już liczona w tysiącach.    Nie wiadomo, jak ta historia się zakończy dla Ukraińców i ich państwa. Ta książka jest o tym, jak się zaczęła i jaką rolę w niej odegrał Aleksander Kwaśniewski i misja pod jego przewodnictwem. "Misja Ukraina" odsłania kulisy fascynującej gry polityczno-dyplomatycznej, zaprezentowanej w formie dynamicznej narracji usłanej intrygami. O Autorze:   MACIEJ OLCHAWA (ur. 1983) urodził się w Zakopanem, a dorastał w Chicago. Dyplom BA z zakresu historii i studiów międzynarodowych uzyskał na Loyola University Chicago. Studia magisterskie – europeistykę oraz ukrainoznawstwo – ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2008–2014 był pracownikiem Parlamentu Europejskiego, gdzie między innymi pełnił funkcję doradcy politycznego ds. ukraińskich w Komisji Spraw Zagranicznych oraz Delegacji PE do komisji współpracy parlamentarnej UE-Ukraina. Autor książek Imperialna rozgrywka: Ukraina w geopolitycznej strategii Stanów Zjednoczonych oraz Gwiazdy i tryzub: Europejska integracja Ukrainy. Jego artykuły ukazały się na łamach dwumiesięcznika „Arcana”, „Eastbook.eu”, „The Diplomat” oraz  „The Huffington Post”.   O książce napisali:   (...) dogłębna i skrupulatna analiza roli Aleksandra Kwaśniewskiego w procesie integracji europejskiej Ukrainy. (...) "Misja Ukraina" wabi czytelnika za kulisy fascynującej gry polityczno-dyplomatycznej, zaprezentowanej w formie dynamicznej narracji usłanej intrygami.  Javier Solana Sekretarz generalny NATO (1995–1999), wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (1999–2009)       Wartościowa monografia. Ukazuje rolę, jaką Polska odegrała na Ukrainie - jak wspierała formowanie się tam społeczeństwa obywatelskiego i zwycięstwo „rewolucji godnościowej”. Uosabiał tę rolę prezydent Aleksander Kwaśniewski - ambasador „sprawy ukraińskiej” w świecie i demokratycznej wspólnoty Zachodu na Ukrainie. Dobra książka trafia do rąk polskiego czytelnika we właściwym czasie.  Profesor Adam Daniel Rotfeld Minister spraw zagranicznych RP (2005), współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Komisji ds. Trudnych       Kulisy jednej z najtrudniejszych misji Unii Europejskiej na Ukrainie pod przewodnictwem Aleksandra Kwaśniewskiego  - od czerwca 2012 do listopada  2013 roku.  Autor przytacza też opinie A. Kwaśniewskiego –  już z obecnej perspektywy – na temat polityki Rosji. Ich poznanie pozwala lepiej zrozumieć dramatyczne problemy Ukrainy na drodze do realizacji europejskich aspiracji: budowy nowoczesnego, w pełni niezależnego  i  demokratycznego państwa.  Marek Grela Pierwszy ambasador RP przy UE

Mity polityczne i stereotypy w pamięci zbiorowej społeczeństwa

Magdalena Rekść, Eugeniusz Ponczek, Andrzej Sepkowski

Prezentowany zbiór rozważań traktujących o pamięci zbiorowej, jej mityzacjach jest kontynuacją poszukiwań inspirowanych od wielu już lat, a prowadzonych aktualnie przez Katedrę Teorii Polityki i Myśli Politycznej Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ. Formuła tej monografii odbiega dość wyraźnie od uprzednich publikacji, w których dokonywano przede wszystkim prób kategoryzacji mitów i wyobrażeń zbiorowych w celu tworzenia ram porozumienia w kwestii sposobu ujęcia i wyjaśniania tych niezwykle istotnych, a pomijanych w pracach politologów i historyków, problemów dotyczących szeroko pojmowanej polityki pamięci zbiorowej oraz tożsamości kulturowej. Z kontrowersyjnymi przejawami, dotyczącymi tych kwestii spotykamy się niemal codziennie. Ramy tworzące formułę tej monografii mogą sprzyjać wzrostowi zainteresowania zagadnieniami zdecydowanie szerszymi, poczynając od prób rozpoznawania istoty pamięci zbiorowej - jako integralnej części wyobrażeń zbiorowych. Inicjatywa wydania niniejszej pracy zbiorowej wzbudziła znaczne zainteresowanie, zwłaszcza środowiska politologicznego. Toteż spośród kilkudziesięciu propozycji redaktorzy tomu zdecydowali się wybrać te publikacje, które są adekwatne względem tematyki odnotowanej w tytule monografii. Autorzy poszczególnych wypowiedzi są bliscy przyjętemu sposobowi wyjaśnienia, uwzględniającemu nomologiczne podejście badawcze oraz interdyscyplinarną opcję poznawczą. Mają oni jednocześnie nadzieję, że dzięki takiemu podejściu można zrozumieć i wyjaśnić wiele niuansów kognitywnych w kontekście podjętej problematyki. 

Myśl w obcęgach. Studia nad psychologią społeczeństwa Sowietów

Stanisław Cat-Mackiewicz

PISMA WYBRANE STANISŁAWA CATA-MACKIEWICZA   Każde przeinaczenie prawdy zwiększa niebezpieczeństwa, które nam grożą ze strony bolszewizmu. Ale właśnie dlatego, że pisałem prawdę, przedstawiłem całą ohydę życia bolszewickiego, tego człowieka, którego nie tylko, że jest głodny i źle odziany, ale przede wszystkim ma myśl trzymaną w obcęgach. Człowieka trzymanego w najgorszej katordze, bo katordze myśli.  Stanisław Cat-Mackiewicz   Nie wydaje się, by zestarzał się język, by zwietrzały diagnozy trafiające w najczulsze punktu ludzkiej psychiki poddanej totalitarnej presji. Niestety także nie możemy mieć pewności, że sam temat rozważań Mackiewicza – sytuacja takiej presji, ogłupiającej obcęgami masowej propagandy – jest już tylko wspomnieniem dawno przebrzmiałej historii. Dlatego warto chyba zobaczyć jak wygląda Myśl w obcęgach.  prof. Andrzej Nowak   [Mackiewicza] definicja komunizmu jest jedną z najbardziej trafnych i ścisłych, jakie kiedykolwiek napisano. Myśl w obcęgach jest zaś jedną z najlepszych książek o Związku Sowieckim Piotr Zychowicz, "Uważam Rze" (Bolszewizm, owoc sodomii)   Myśl w obcęgach. Studia nad psychologią społeczeństwa Sowietów to książka nadal – mimo upływu lat – porywająca. Konserwatywny, antykomunistyczny dziennikarz wyrusza (po długich staraniach) na wyprawę do Związku Sowieckiego z pierwszej połowy lat 30., i próbuje opisać tamten świat. Tomasz Terlikowski, Fronda.pl (Dziś takich studiów już nie ma, czyli „Myśl w obcęgach” Cata-Mackiewicza)  Fronda.pl zamieszcza również fragment książki: Liszeniec   Czy dziś polski autor jest zdolny do napisania tak świetnego studium innego kraju? Opisać zagrożenie i wniknąć w społeczeństwo? Czy dziś ktoś tak dobrze opisałby Rosję? Mateusz Matyszkowicz, Teologia Polityczna (Z Catem w Bolszewii)   Czasem chciałoby się powiedzieć, że takiej publicystyki już nie ma. Erudycyjnej, oryginalnej i samosterownej.  Mateusz Matyszkowicz, Nowe Państwo (Własne ścieżki Cata)   Dla Mackiewicza istotą bolszewizmu jest fałsz tworzony przez ludzi żyjących w ułudnym świecie, fałsz, który podają sobie i innym jak psychiczną morfinę. Michał Bizoń, Pressje (Sowiety na morfinie)   ...wciągający (...) zapis podróży autora przez państwo sowieckie.   Rafał Łatka, Histmag.org (Stanisław Cat-Mackiewicz – „Myśl w obcęgach”)