Gdy przyjdzie mi ten świat porzucić

Stanisław Wyspiański

Gdy przyj­dzie mi ten świat po­rzu­cić 1. Gdy przyj­dzie mi ten świat po­rzu­cić,  na ja­kąż nu­tę bę­dę nu­cić  me­lo­dię zgo­nu mą wy­praw­ną?  Rzu­ci­łem prze­cież go już daw­no.    2. Już daw­no się prze­sta­łem smu­cić  O rze­czy mi­łe mnie stra­co­ne.  Mia­łyż­by smut­ki jesz­cze wró­cić  kraść, co już daw­no ukra­dzio­ne.    3. Prze­cież już daw­no się wy­zby­łem  ma­rzeń o utra­co­nym ra­ju.  Ży­ję, by zwa­ło się że ży­łem...  nad ja­kąś rze­ką, w ja­kimś kra­ju...    4. Nad ja­kąś rze­ką, w ja­kimś mie­ście,  gdzie ślu­bo­wa­łem ślub nie­wie­ście,  gdzie dom stwo­rzy­łem jej i so­bie  z my­ślą o jed­nym wspól­nym gro­bie.    5. A na tym gro­bie, wspól­nym do­mie,  niech­że mi wi­chr ga­łąz­ki ło­mie,  ga­łąz­ki ze­schłe, zwię­dłe, kru­che  w je­sien­ną deszcz­ną za­wie­ru­chę. [...]Stanisław WyspiańskiUr. 15 stycznia 1869 w Krakowie Zm. 28 listopada 1907 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Wesele (1901); Legenda (1897), Warszawianka (1898), Lelewel (1899), Klątwa (1899), Wyzwolenie(1903), Noc Listopadowa (1903), Akropolis (1903), Powrót Odysa (1907), Sędziowie (1907) Polski dramaturg, poeta okresu Młodej Polski, malarz, grafik. Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych oraz historię sztuki, literaturę i historię na UJ. W latach 1890-1894 podróżował po Europie (Włochy, Szwajcaria, Francja, Niemcy, Praga czeska). Ożeniony z chłopką. Charakterystyczne są jego pastele ? impresjonistyczne pejzaże oraz portrety w duchu estetyki secesji, na których postacie obrysowane wyrazistym konturem uchwycone są w naturalnych pozach. Jest twórcą polichromii i witraży w kościele Franciszkanów w Krakowie. W nawiązujących do tradycji dramatu antycznego i szekspirowskiego dramatach symbolicznych Wyspiańskiego refleksji nad historią oraz problematyką narodową i społeczną dotyczącą Polski towarzyszy ideowa dyskusja z romantyzmem. autor: Katarzyna Jastrząb Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

O pojedynku

Arthur Schopenhauer

Zasada honoru rycerskiego nie jest zasadą pierwotną, opartą na ludzkiej naturze; jest ona sztuczną, a początek jej łatwo odnaleźć. Jest ona dzieckiem wieków, w których pięści były więcej wyćwiczone niż głowy i w których księża więzili rozsądek, tych wieków średnich, tak słynnych z rycerskości. W owych czasach Pan Bóg nie tylko miał czuwać nad nami, lecz i sądzić za nas. To też sprawy sądowe drażliwe decydował Sąd Boży, który zasadzał się z małymi wyjątkami na walkach szczególnego rodzaju, nie tylko między rycerzami, lecz i między mieszczaństwem. Walka w Sądzie Bożym była najwyższą instancją, do której można się było odwołać od wszelkiego wyroku. Tym sposobem nie rozum był trybunałem, ale siła i zręczność fizyczna, czyli zwierzęcość. W naszych jeszcze czasach, pomiędzy ludźmi, którzy stosują się do takich pojęć, nie najwykształceńsi i nie najrozumniejsi upatrują ostateczną rację w sprzeczce, która sprowadza pojedynek. Są to pojęcia przejęte dziedzicznie i tradycjonalne...

Fantazja d-ra Ox

Juliusz Verne

“Fantazja d-ra Ox” to powieść Juliusza Verne’a, uznanego za jednego z pionierów gatunku science fiction.   Jest to humorystyczna powieść science fiction opisująca eksperyment doktora Ox i jego asystent Gédéon Ygène (których nazwiska tworzą słowo oxygène - „tlen”). Akcja powieści toczy się w wyimaginowanej wiosce Quiquendone we Flandrii Zachodniej. Dr Ox przychodzi do lokalnych władz i proponuje zbudowanie nowatorskiego systemu oświetlenia gazowego bez żadnych kosztów dla miasta. Oferta zostaje przyjęta z radością. Sekretnym planem lekarza jest jednak przeprowadzenie na dużą skalę eksperymentu dotyczącego wpływu tlenu na rośliny, zwierzęta i ludzi, dlatego przepompowuje nadmiar niewidzialnego i bezwonnego gazu przez wszystkie lampy.   

World Classics. Trzej muszkieterowie

Aleksander Dumas

Najsłynniejsza powieść płaszcza i szpady w historii literatury! Przygody dzielnego dArtagnana i jego trzech kompanów: Atosa, Portosa i Aramisa od pokoleń z zapartym tchem śledzi cały świat. Muszkieterowie gwardii francuskiej za czasów panowania króla Ludwika XIII i kardynała Richelieu tworzą elitarną drużynę, w której króluje hasło "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego"! Nie brakuje intryg, walk na szpady, afer miłosnych i humorystycznych epizodów. Dumas osadził swoich fikcyjnych bohaterów w wiernie oddanych realiach historycznych, a jego powieść tłumaczona była na wiele języków. Muszkieterowie wielokrotnie gościli na kinowych ekranach. W najnowszej adaptacji z 2011 roku (reż. A. Davies, A. Litvak) zagrała plejada hollywoodzkich gwiazd, .: Mila Jovovich, Logan Lerman, Orlando Bloom czy Christoph Waltz.

The Kennel Murder Case

S.S. Van Dine

Vance, an independently wealthy college educator, amateur detective, uses his deductive skills and psychological knowledge to help his friend New York County Attorney solve the murder of Archer Coe. At first he thought of suicide when Coes body was found in a room locked from the inside with all the windows closed. As usual, the action takes place in New York. Vances methods are unconventional and run counter to the more stringent police investigation methods and legal requirements of a lawyer.

Podglądanie na odległość

Krzysztof Toeplitz

Dzieło autora scenariusza do ikonicznego serialu Czterdziestolatek! ,,Podglądanie na odległość to suma subiektywnych spostrzeżeń wynikających z praktyki nabytej przez Toeplitza jako doświadczonego autora inscenizującego widowiska telewizyjne i wieloletniego recenzenta programów TV. Niniejszy zbiór luźno powiązanych ze sobą esejów ,,skłania jednak również do zastanowienia się nad tym, co właściwie w telewizji jako środku przekazu jest złe, a co jest dobre, co jest udane - i dlaczego - a co nie może liczyć na powodzenie artystyczne czy widowiskowe? Krzysztof Teoplitz pokazuje czytelnikowi telewizję jako potężny czynnik kulturotwórczy w Polsce lat 70-tych. Dzięki niemu mamy okazję przyjrzeć się poszczególnym zjawiskom telewizyjnym z perspektywy doświadczonego, zawodowego krytyka rozmiłowanego w kulturze polskiej. To idealna książka dla każdego, kto szuka przyjemnej lektury, a zarazem rozrywki na najwyższym poziomie literatury popularnonaukowej.

Dziewczyna bez gwiazdy

Alina Peretti, Jacques Peretti

Wstrząsające bo prawdziwe świadectwo. Historia, która nie powinna się powtórzyć, ale której nie wolno przemilczeć. Gdy Alina Peretti zaczyna się zmagać z demencją, jej syn Jacques uświadamia sobie, że to ostatni moment, by spisać historię, która porusza go najbardziej: historię własnej rodziny. Próbuje więc wygrać wyścig z czasem, bo uważa, że utrwalenie wspomnień matki jest jego powinnością wobec bliskich i świata. Alina Peretti, obecnie ponaddziewięćdziesięcioletnia, doświadczyła na własnej skórze dwóch szalejących totalitaryzmów XX wieku. Kiedy miała osiem lat, wybuchła druga wojna światowa i cały świat dziewczynki legł w gruzach. Została wywieziona na Sybir, trafiła do obozów przejściowych, by wreszcie znaleźć schronienie w Szwecji. Jej uparta matka postanowiła jednak wrócić z córką do Warszawy, aby odnaleźć pozostałe dzieci. Po powstaniu warszawskim, z którego cudem uszły z życiem, Alina z matką i siostrą trafiły tam, gdzie śmierć zbierała największe żniwo do obozu w Auschwitz. * * * ALINA PERETTI Polka, która przeżyła wywózkę na Sybir, powstanie warszawskie i obóz w Auschwitz. Po wojnie studiowała architekturę na Uniwersytecie Wrocławskim. Wyemigrowała najpierw do Francji, a potem do Wielkiej Brytanii, gdzie wyszła za mąż i pracowała do emerytury jako architekt. Jacques Peretti to jej jedyny syn. JACQUES PERETTI Dziennikarz Guardiana, nagradzany reporter śledczy BBC, realizator telewizyjnych programów dokumentalnych i wreszcie biograf swojej ukochanej matki Aliny. Studiował ekonomię w London School of Economics. Jest autorem książki "Zakulisowe umowy, które zmieniły świat", a także licznych artykułów w magazynie Wired i serwisie internetowym HuffPost. Mieszka w Londynie.

Dyskurs antropologiczny w pisarstwie Josepha Conrada

Marek Pacukiewicz

Jednym z centralnych motywów pisarstwa Josepha Conrada jest konfrontacja wiedzy dyskursywnej z doświadczeniem kontekstu kulturowego. Stawiając swych bohaterów w sytuacji transgresji, pisarz pokazuje, że to, co obce, inne, nigdy nie może zostać w pełni oswojone, zinterpretowane. Conrad ostrzega, że nie wolno nam łudzić się, że istnieje spójny kulturowo świat, który można ogarnąć za pomocą uniwersalnego modelu poznawczego. Wsparta na nauce wiedza przestaje być uniwersalna, kiedy zostaje przeniesiona w obcy kulturowo kontekst lub kiedy jej dyskursy pojawiają się nieoczekiwanie w nowych konfiguracjach. Prezentując w swej twórczości człowieka kontekstualnego, uwarunkowanego kulturowo, Conrad wykazuje wysoką wrażliwość i wyobraźnię antropologiczną. Istnieje zatem możliwość porównania jego twórczości do modelu poznania kultury prezentowanego przez powstałą w drugiej połowie dziewiętnastego wieku naukę, jaką jest antropologia kultury.  Pisarstwo Conrada stawia nas wobec pęknięcia (egzystencjalnego), każe nam doświadczać: wraz z jego bohaterami zmuszeni jesteśmy powtarzać pytanie o to, w jaki sposób połączyć naszą wiedzę i kontekst, światopogląd i doświadczenie. Dzięki powieściom Conrada rozumiemy, że pęknięcie to nie powstało po upadku wielkich narracji: jest ono częścią składową każdej narracji, która weryfikuje własne konwencje. Pęknięcie to nie jest dla Conrada ani kresem, ani początkiem poznania. Fakt, że ostatecznej interpretacji nigdy nie będzie, nie stanowi dla pisarza ani fundamentu sceptycyzmu, ani usprawiedliwienia logorei. Musimy obserwować relacje pomiędzy interpretacjami, ich wzajemne uzupełnienia i falsyfikacje, a jednocześnie winniśmy zadawać pytanie kto, gdzie, kiedy i dlaczego - w sensie kulturowym - ich dokonuje...