Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025

Obecnie realizowany Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 obejmuje lata 2021-2025. To długoterminowy program rządowy, w ramach którego środki w wysokości ponad miliarda złotych zostaną przeznaczone na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce. W programie przewidziano cztery priorytetowe obszary wsparcia zarządzane między innymi przez Bibliotekę Narodową, Instytut Książki, Narodowe Centrum Kultury czy Ministerstwo Edukacji Narodowej.  

Priorytety w NPRCz 2.0 

Zakup książek w ramach NPRCz 2.0 jest możliwy w dwóch priorytetach. W pierwszym, który dotyczy poprawy oferty bibliotek publicznych poprzez zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych, a także w trzecim, skierowanym raczej do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych. 

W pierwszym przypadku operatorem programu jest Biblioteka Narodowa, w drugim Ministerstwo Edukacji Narodowej. Skupimy się na zasadach programu w priorytecie pierwszym, pozwalającym pozyskać środki dla bibliotek publicznych. Tutaj kwota dotacji zależy od województwa, w którym znajduje się biblioteka, jak również liczby czytelników na 100 mieszkańców. 

Jakie warunki trzeba spełnić 

Warunkiem udziału w programie jest posiadanie przynajmniej jednego terminalu cyfrowej wypożyczalni międzybibliotecznej, która nazywa się Akademika. Jako bibliotekarze zapewne doskonale znacie Akademikę.  

Otwarcie placówki w soboty to kolejny warunek udziału w programie przeznaczonym dla biblioteki. Przez co najmniej połowę sobót w roku musi ona być otwarta minimum 4 godziny. Wbrew pozorom ten wymóg nie wszędzie jest łatwy do spełnenia, problem mają choćby małe placówki, które zatrudniają na przykład jednego bibliotekarza. W sytuacji gdy biblioteka działa w sobotę, to jest zamknięta w zwykły dzień. 

Co ważne, w tym programie biblioteka musi zapewnić wkład własny - jego minimalny poziom wynosi 1500 zł. 

Niestety, zdarza się , że biblioteki funkcjonujące w niewielkich miejscowościach czy na wsiach rezygnują z udziału w programie, ponieważ nie mogą zapewnić wkładu własnego. Nie są to sytuacje rzadkie, ale zawsze niezwykle przykre, bo wkład własny w NPRCz 2.0, w porównaniu z innymi programami dotacyjnymi, jest niewielki.  

Program jest chętnie wybierany przez biblioteki  

Liczba bibliotek publicznych wspartych w 2022 roku z  Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 wynosi 2265. Przy czym łączna liczba bibliotek wraz z filiami w Polsce w 2022 roku - zgodnie z danymi GUS-u - wyniosła 7638. Chociaż według badania przeprowadzonego przez zespół analityków Picodi dostępność bibliotek publicznych w Europie spada rok do roku, Warszawa znajduje się na drugim miejscu, za Brukselą, pod względem liczby bibliotek na 10 tysięcy mieszkańców. 

W naszej stolicy jest aż 178 bibliotek. Łączna kwota udzielonej dotacji w NPRCz 2.0 to 27 milionów złotych, to naprawdę bardzo duży program. Jedynie cztery wnioski zostały rozpatrzone negatywnie - z powodu błędów formalnych. 

Na stronie programu nprc.pl znajdziecie mapę, a na niej zaznaczone miejscowości i biblioteki, które otrzymały wsparcie. Gęstość tych oznaczeń robi wrażenie, prawda? 

I dowodzi, że Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa ma szeroki zakres działania, a skorzystać z niego może każda biblioteka. Śledźcie zatem ogłoszenia o jego dostępności i starajcie się o fundusze dla swojej placówki. A potem kupujcie - tradycyjne, papierowe książki i czasopisma, ale pamiętajcie także o e-bookach, audiobookach, synchrobookach. Czytelnicy to docenią.