Inwestycja w przyszłość lokalnej tożsamości

Coraz więcej archiwów społecznych powstaje zarówno w bibliotekach, jak i prywatnie. W tym artykule przedstawimy kilka ciekawych realizacji projektów budowania archiwów społecznych w bibliotekach.

Ośrodek Kultury w Krakowie

Jedną z realizacji archiwum społecznego jest propozycja Ośrodka Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie pod tytułem ,,Fotoświaty". Jest to cykl kilku filmów zmontowanych ze zdjęć mieszkańców dzielnicy Krakowa, Nowej Huty, okraszonych autentycznymi cytatami, dźwiękami przedmiotów codziennego użytku, na przykład roweru. Wszystkiemu towarzyszy dynamiczna muzyka. Niedawną realizacją ośrodka jest podcast ,,Ludzkie wnętrze", w którym reporterka Katarzyna Kobylarczyk przeprowadza wywiady z mieszkańcami Krakowa.

MBP w Kaliszu

Miejska Biblioteka Publiczna imienia Adama Asnyka w Kaliszu, która korzysta z programu Patriotyzm Jutra, stworzyła projekt ,,Każde pokolenie ma własny czas". Coś Wam to przypomina? Zapewne zespół Kombi i jeden z jego sztandarowych utworów. Gdyby się zastanowić i przeanalizować tekst piosenki, świetnie pasuje on do idei archiwum społecznego, jako ciągłości i jednocześnie zmienności pokoleń, nieuchronności ich przemijania.

Nośny i intrygujący tytuł projektu to większa szansa na zapamiętanie, także przez członków komisji oceniających wnioski. Co kaliska biblioteka robi w ramach projektu? Przede wszystkim uczy, jak młodzi ludzie mogą stać się lokalnymi archiwistami. Zaplanowano dla nich warsztaty reportera, rejestracji dźwięku i obrazu, a także spotkania uczestników z wybranymi przez siebie świadkami historii.

Dlaczego biblioteka jest idealnym miejscem dla archiwum społecznego?

Biblioteka to miejsce przechowywania słowa pisanego, czyli książek w różnych postaciach, od tradycyjnych, papierowych, po cyfrowe, w postaci e-booków i bibliotek cyfrowych. Dlaczego zatem nie mogłaby być naturalnym miejscem gromadzenia, opracowywania, przechowywania i udostępniania słowa mówionego? Przecież już od wielu lat biblioteki mają w swoich zbiorach audiobooki, a zatem wersje książek do słuchania.

Dla czytelnika powinno być wszakże naturalne, że odnajduje w swojej lokalnej bibliotece nagranie wspomnień swojego dalekiego krewnego lub fotografię ulic miasta sprzed kilkudziesięciu lat.

Biblioteka Publiczna w Sępólnie Krajeńskim

Łukasz Jakubowski, bibliotekarz z Biblioteki Publicznej imienia Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim i koordynator działającego w jej strukturach Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej w wypowiedzi do tekstu ,,Archiwum społeczne w bibliotece - połączenie doskonałe" stwierdza:

,,Obecnie archiwalna działalność biblioteki jest dla mnie czymś zupełnie oczywistym. Trudno mi sobie wyobrazić lepsze miejsce do tego typu aktywności. Jeśli książnica stanowi lokalne centrum wiedzy i kompetencji, to ratowanie, opracowywanie i popularyzowanie lokalnego dziedzictwa, w tym historii, powinno dla niej być zagadnieniem naturalnym".

Przytacza historię powstania archiwum. Impulsem było przekazanie przez jedną z czytelniczek imponującej spuścizny po rodzinie bardzo zasłużonej dla regionu. To także znak zaufania, jakim cieszą się biblioteki w środowisku lokalnym, którego członkowie decydują się powierzyć swoje rodowe pamiątki właśnie tej instytucji.

Pan Łukasz podpowiada również, gdzie szukać dofinansowania na tworzenie i utrzymanie archiwów. I wcale niekoniecznie są to tylko duże ogólnopolskie programy grantowe, w których, jak zapewne się domyślacie, konkurencja jest ogromna. Otóż w Sępólnie powołano stowarzyszenie, które startuje z wnioskami do tych programów, w których biblioteki publiczne nie są podmiotami uprawnionymi do otrzymania dotacji, na przykład w konkursach na realizację zadań publicznych ogłaszanych przez urzędy gminy, starostwa i województwa. Całość wywiadu przeczytacie na portalu zbioryspołeczne.pl.

Jeśli chcesz na bieżąco śledzić informacje biblioteczne, dołącz do newsletter BIBLIO!