Chłopska (nie)pamięć. Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze

Grzegorz Wołowiec, Dorota Krawczyńska, Grzegorz Grochowski

W większości współczesnych nawiązań do chłopskiego dziedzictwa powraca przekonanie o szczególnej roli wiejskiego pochodzenia w kształtowaniu polskiej mentalności, a nawet o jego formacyjnym charakterze - chłopska kondycja bywa często postrzegana jako podstawa społecznych wyobrażeń, powszechnych postaw i preferowanych stylów życia, gustów, nawyków, upodobań. Z tak określonej genealogii zbiorowej mają wynikać określone konsekwencje kulturowo-obyczajowe. Jako przykład można by wskazać choćby uprzywilejowanie pewnych sposobów uczestniczenia w dyskursie - orientacja na konkretne doświadczenie i anegdotyczną jednostkowość przypadków zamiast refleksji systemowej; deklaratywny solidaryzm społeczny, retoryka "zgody" i skłonność do eufemizowania i tabuizowania rzeczywistych podziałów; specyficzna dynamika sporów politycznych, bliższa różnicom środowiskowym niż stricte ideologicznym. Następną kwestią, wskazywaną w rozlicznych omówieniach, byłaby powszechna formuła religijności, o charakterze obrzędowo-kolektywnym, zdominowana przez relacje hierarchiczne i "pastoralny" autorytet kościelnych instytucji (miałyby o tym świadczyć popularne formy współczesnego kultu, zrodzone z ducha ludowej pobożności, reprezentowane choćby przez swoisty folklor jasnogórski, licheński bądź wadowicki). I wreszcie, przejawy postchłopskiej mentalności bywają też dostrzegane w sposobach organizowania parcelowanej i prywatyzowanej przestrzeni publicznej, z silnym akcentowaniem wyznaczników terytorialności (postrzeganych jako współczesna mutacja "sporów o miedzę") - od sporów sąsiedzkich, poprzez anarchiczność i swoisty "woluntaryzm zabudowy", popularność ogródków działkowych, aż po zwyczaj grodzenia trawników i osiedli. Grzegorz Grochowski

Frenemy

Dorota Krawczyńska

Wciągająca, zaskakująca psychologiczną głębią opowieść o ludzkich relacjach i wyborach, jakie podejmuje każdy z nas. Kalina i Gina to dwie instruktorki domu kultury, które świetnie uzupełniają się w realizacji własnych pomysłów. Kobiety są od siebie różne jak ogień i woda. Kalina to pięknoduch wrażliwa idealistka krocząca z głową w chmurach, zdolna do poświęceń i pełna wiary w drugiego człowieka. Gina to wulkan niespożytej energii. Niepokorna, przebojowa, potrafi imponować, ale budzi także lęk wśród tych, którzy próbują dotrzymać jej kroku. Z lekkością osiąga kolejne szczyty, jest bez wątpienia kobietą sukcesu Tylko czy prestiż i awanse zawodowe są najważniejsze? Czy Kalinie, spełnionej żonie i matce, ale również mądrej, pełnej empatii osobie uda się nauczyć przyjaciółkę szczęścia? Czy podejmując to wyzwanie, sama nie ryzykuje zbyt wiele? Dorota Krawczyńska autorka powieści obyczajowej pod tytułem Frenemy po raz pierwszy wydanej w 2014 roku.