Trwają wojny z Turkami. W wyniku wolnej elekcji w Rzeczpospolitej rządy obejmuje Michał Wiśniowiecki. Przed nim i jego poddanymi kolejne wyzwania: tureckie oblężenie Kamieńca Podolskiego i bitwa pod Chocimiem. Michał Wołodyjowski pogrążony w żałobie po śmierci ukochanej Anusi trafia do klasztoru, który jednak opuszcza, by ponownie stanąć w obronie Ojczyzny. U jego boku pojawia się nowa ukochana, Basia. Postać tytułowego bohatera była wzorowana na prawdziwej postaci Jerzego Wołodyjowskiego, który wsławił się w walkach narodowowyzwoleńczych.

Pan Wołodyjowski" to trzecia, ostatnia część Trylogii pisanej ku pokrzepieniu serc. Poprzedzają ją dwa tomy: Ogniem i mieczem" oraz Potop". Pierwotnie powieść ukazywała się w odcinkach na łamach prasy w Czasie", Słowie" i Kurierze Poznańskim".