E-book details

Kooperatyzm, anarchizm, feminizm

Kooperatyzm, anarchizm, feminizm

Maria Orsetti

Ebook

Redakcja naukowa Piotr Laskowski

iMaria Orsetti (1880–1957) jest myślicielką, która wprowadziła do polskiej spółdzielczości perspektywę feministyczną i anarchistyczną. Tłumaczka pism Piotra Kropotkina, praktyczka zaangażowana w prace Lubelskiej Spółdzielni Spożywców czy Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, współzałożycielka spółdzielni wydawniczej „Książka”, organizatorka Ligi Kooperatystek, połączyła działalność spółdzielczą ze śmiałą wizją radykalnej przebudowy świata. Niniejszy wybór obejmuje najważniejsze (nigdy nie wznawiane) broszury i artykuły Orsetti, a także pierwsze wydanie jej doktoratu pt. „Antykapitalistyczne podstawy ruchu spółdzielczego”.

Spis treści

Wprowadzenie (Piotr Laskowski) / XI
Osobność, wspólnota, bunt / XI
Urozumnienie / XV
Wynalazki i naśladownictwa / XIX
Nauka i oświata / XXII
Harmonia, sprawiedliwość, ideał etyczny / XXXI
Bergsonizm i negacja /XXXVIII
Anarchizm / XLIII
Anarchizm a kooperatyzm /LIII
Kooperatyzm, marksizm, wartość dodatkowa / LX
Feminizm / LXIV
Pacyfizm i internacjonalizm / LXXI
Epilog / LXXV
Nota edytorska / LXXVIII
Wybór tekstów i układ tomu / LXXVIII
Zasady edycji / LXXXII

 

Część I
Pisma wczesne
 
O zbytku, filantropii, samopomocy społecznej i podatku narodowym. Odczyt wygłoszony na Zjeździe Ziemianek w czerwcu 1906 /5
Rubryki „Winien” i „Ma” w życiu człowieka / 19
 
Część II
Rozprawa doktorska
 
Antykapitalistyczne podstawy ruchu spółdzielczego / 25
Rozdział I. Rozważania wstępne / 25
Spółdzielnie spożywców, to jest kooperatywy w pełnym tego słowa znaczeniu / 31
Spółdzielnie producentów lub spółdzielnie wyzysku / 40
Rozdział II. Sub-konsumpcja proletariatu / 50
Rozdział III. Teorie zysku handlowego i dochodu bez pracy w ogólności / 61
Teoria nadwartości a kooperatyzm spożywców / 77
Rozdział IV. Kooperatyzm a socjalizm / 89
Rozdział V. Fakty /
Rozdział VI. Czy kooperacja stanowi postęp? / 127
Szkic rozdziału VII. Konsumpcja, produkcja, cyrkulacja / 141
Szkic rozdziału VIII. Jakie jest zadanie szkoły dla ruchu spółdzielczego? /141
 
Część III
Z życia ludzi godnych uwagi
 
Robert Owen. Wielki przyjaciel ludzkości (1771–1858) / 147
Lata dziecięce i młodzieńcze / 147
Rewolucja przemysłowa /151
Doświadczenie w Nowym Lanarku /. 155
Początki prawodawstwa robotniczego / 159
Wspólnoty rolne — jako oręż przeciw bezrobociu /163
Sprawiedliwa giełda wymiany / 168
Zakończenie. Robert Owen a ruch spółdzielczy /  171
Literatura odnośna Roberta Owena / 173
Karol Fourier. Apostoł pracy radosnej /  174
Żywot genialnego dziwaka ./174
Świat na opak / 181
Boski plan świata / 186
Jak urzeczywistnić? / 190
Zakończenie / 196
Literatura / 197
Piotr Kropotkin (1842–1921) / 199
Wstęp / 199
Paź cesarski / 202
Oficer armii rosyjskiej / 205
Zwycięstwo społecznika nad uczonym / 208
Kształtowanie się poglądów anarchisty / 212
Na wygnaniu / 215
Powrót do Rosji / 224
Przypisy. W jakich warunkach powstał polski przekład Zdobycia chleba / 228
Piotr Kropotkin, Zdobycie chleba. Przedmowa do drugiego wydania polskiego/ 230
Piotr Kropotkin, Spólnictwo a socjalizm wolnościowy. Przedmowa / 234
 
Część IV
Wojna i nowa nadzieja
 
Nowe prądy w kooperacji angielskiej/239
Kooperatyzm w dobie wojennej i widoki na przyszłość / 245
Przykład spółdziałania organizacji kooperatystycznych w sprawie aprowizacji miast / 260
Michaił I. Tugan-Baranowski, Stowarzyszenia wytwórców i stowarzyszenia pracy. Przedmowa /265
 
Część V
Wynalazki i naśladownictwo (Anglia, Belgia, Dania i cień włoskiego faszyzmu)
 
Tajemnice tkaczy rochdalskich. Szkic z dziedziny kooperacji spożywczej / 273
Rozdział I. Jak w bajce / 273
Rozdział II. Ich tajemnice / 278
Tajemnica pierwsza / 279
Tajemnica druga / 283
Tajemnica trzecia / 285
Rozdział III. Moc charakteru — nieodzowny powodzenia warunek /291
Rozdział IV. Co by kobiety mogły, gdyby chciały? / 293
Zakończenie / 297
Posłowie / 299
Przedwojenne obrazki z belgijskiego życia spółdzielczego /301
Przedmowa /301
Działalność oświatowa „Maison du Peuple” w Brukseli / 303
Pensje dla starców w kooperatywach belgijskich / 306
Kooperatywy belgijskie w służbie zdrowia swych członków / 310
Walne zgromadzenie kooperatywy brukselskiej / 314
O honor kooperatysty . / 316
Pracownicy kooperatywy brukselskiej /318
Skuteczna metoda propagandy spółdzielczej / 322
Literatura ruchu spółdzielczego w Belgii / 326
Socjalistyczne kooperatywy belgijskie / 328
Co zdziałały duńskie stowarzyszenia spółdzielcze? / 344
Uwagi ogólne /344
Duńskie uniwersytety ludowe  /349
Zrzeszenia spółdzielcze / 353
Maślarnie spółdzielcze / 353
Rzeźnie spółdzielcze ./356
Jajczarstwo spółdzielcze . / 357
Inne typy stowarzyszeń rolnych i stowarzyszenia spożywców /359
Zakończenie /361
Literatura / 362
Polemika w sprawie spółdzielczości we Włoszech faszystowskich /363
 
Część VI
Naśladownictwo i wynalazki (pralnia spółdzielcza WSM)
 
Reforma pralni ./  369
O angielskich pralniach społecznych /372
Czego możemy się nauczyć od spółdzielczych pralni angielskich? (Artykuł dyskusyjny) / 375
 
Część VII
Oświata i czytelnictwo
 
Latające komplety książek naukowych / 381
Nowa metoda organizacji czytelnictwa / 385
Literatura przedmiotu / 403
Spis dobrze funkcjonujących centrów bibliotek ruchomych w Stanach Zjednoczonych / 404
Za i przeciw działalności oświatowej kooperatyw (Do dyskusji) / 405
Księgarstwo a spółdzielczość / 410
Dom oświatowy „Volksheim” w Wiedniu jako wzór wszechnicy społecznej / 429
Wstęp / 429
Rozdział I. Powstanie i działalność „Volksheimu” /431
Rozdział II. Głosy słuchaczy „Volksheimu” / 444
Owych siedmiu / 445
O zbiorach przyrodniczych starego „Volksheimu” / 446
Męstwo życia / 447
W jaki sposób stałem się przyjacielem „Volksheimu” / 447
Przybytek pokoju / 448
Rozmyślanie w „Volksheimie” / 449
Najpiękniejsze posiadanie / 449
Spójnia wszechświata / 450
Rozdział III. Budowa organizacyjna „Volksheimu” / 450
 
Część VIII
Emancypacja kobiet
 
Kooperatystki, zapisujcie się na kursy w Ołtarzewie! / 457
Czy kobieta jest równouprawniona w ruchu spółdzielczym? (Streszczenie referatu, wygłoszonego 24 kwietnia w Towarzystwie Kooperatystów w Warszawie) / 461
Sprawa kobieca w spółdzielczości — ongiś a dziś / 469
Odezwa do gospodyń / 474
Referat na Zjeździe Założycielskim Ligi Kooperatystek w Polsce /477
Epilog
[Odpowiedź na ankietę] Maria Orsetti — Warszawa / 489
Indeks osób /493
Noty bibliograficzne / 500
Bibliografia /504
Materiały archiwalne /504
Wybrana bibliografia podmiotowa / 504
Przekłady / 507
Wybrana bibliografia przedmiotowa / 507
  • Title: Kooperatyzm, anarchizm, feminizm
  • Author: Maria Orsetti
  • ISBN: 978-83-660-5626-8, 9788366056268
  • Date of issue: 2020-12-17
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1we3
  • Publisher: Oficyna Naukowa