Szczegóły ebooka

Miłość i małżeństwo w Indiach. Z dziejów literatury indyjskiej

Miłość i małżeństwo w Indiach. Z dziejów literatury indyjskiej

Grabowska Barbara

Ebook
W studium literatury indyjskiej autorstwa Barbary Grabowskiej zachwyca kalejdoskop barwnych wątków dotyczących relacji bogów i bohaterów z niebiankami i ziemiankami zawartych w dwóch wielkich epopejach, Mahabharacie i Ramajanie, innych sanskryckich tekstach klasycznych oraz nowszych bengalskich. Autorka prowadząc rozważania o erotycznych skandalach na indyjskim Olimpie, sposobach zawierania małżeństw czy związkach Kryszny z kobietami, zwraca uwagę na fakt, że w literaturze indyjskiej ukształtowały się dwa wizerunki kobiety: idealnej żony, pozbawionej woli i indywidualności i traktującej męża jak boga, oraz idealnej kochanki, partnerki w rozkoszach miłosnych, symbolu erotycznego. Oba wzorce zostały wykreowane z męskiego punktu widzenia w społeczeństwie zdominowanym przez struktury patriarchalne. Postać Sity, oddanej żony, w dyskursie feministycznym służy jako dowód aprobaty dla cierpienia kobiet poddanych męskiej tyranii. Całość tworzy wielowątkowy przekaz dający świadectwo toczącemu się w Indiach dialogowi kultur i epok. Kolejne rozdziały stanowią ilustrację klarownych konstrukcji myślowych, a atrakcyjna tematyka rozszerza pole recepcji poza grono specjalistów i studentów. Barbara Grabowska, profesor w Zakładzie Azji Południowej Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się literaturą i religią Indii, zwłaszcza Bengalu.

Wstęp
Podziękowania


1. Kama, czyli miłość
1.1. Znaczenie terminu kāma
1.2. Traktaty na temat dharmy i arthy
1.3. Kamasutra

2. Urwaśi i Pururawas, pierwsza para kochanków
2.1. Apsarasy i ich pochodzenie
2.2. Apsarasy jako kusicielki
2.3. Dzieje Urwaśi
2.3.1. Urwaśi w hymnach dialogowych Rygwedy 
2.3.2. Urwaśi w Śatapathabrahmanie i puranach 
2.3.3. Urwaśi w dramacie Kalidasy
2.3.4. Urwaśi w zbiorze Ocean rzek opowieści
2.3.5. Urwaśi i narodziny Ryszjaśryngi
2.3.6. Urwaśi i Ardźuna
2.3.7. Urwaśi w poezji Madhusudana Datty
2.3.8. Oda do Urwaśi Tagore’a 
2.4. Urwaśi w Polsce

3. Skandale w świecie bogów
3.1. Uwiedzenie Ahalji
3.2. Indra i Rući
3.3. Śaci i Nahusza
3.4. Porwanie Tary
3.5. Porwanie Bhadry przez Warunę
3.6. Uwiedzenie Wryndy przez Wisznu
3.7. Zdrady Śiwy
3.8. Seksualność kobiet
3.9. Kary dla niewiernych żon

4. Małżeństwa kszatrijów
4.1. Dzieje dynastii księżycowej (od króla Śantanu)
4.2. Rodzaje małżeństw
4.3. Poliandria. Małżeństwo Draupadi
4.4. Małżeństwo przez porwanie
4.4.1. Porwanie Amby, Ambiki i Ambaliki ze swajamwary
4.4.2. Porwanie Subhadry
4.4.3. Porwanie Rukmini ze swajamwary
4.4.4. Porwanie Lakszmany ze swajamwary
4.5. Małżeństwo na sposób gandharwów
4.5.1. Śakuntala i Duszjanta
4.6. Małżeństwo na sposób gandharwów z nie-Aryjką 
4.6.1. Bhima i Hidimba
4.6.2. Ardźuna i Ulupi
4.7. Swajamwara
4.7.1. Swajamwara Bhanumati
4.8. Małżeństwo na sposób demiurgów 
4.8.1. Ardźuna i Ćitrangada
4.9. Małżeństwo z córką wuja
4.10. Wnioski
4.11. Aneks. Dzieje Ćitry według Tagore’a

5. Idealna żona (pativratā)
5.1. Zalecenia dla idealnej żony 
5.1.1. Manusmryti
5.1.2. Kamasutra 
5.1.3. Pouczenie Draupadi 
5.1.4. Rozmowa Umy i Śiwy
5.1.5. Nauka braminki i inne rady 
5.2. Cnoty idealnej żony
5.3. Idealne żony
5.3.1. Sawitri
5.3.2. Damajanti
5.3.3. Lopamudra 
5.3.4. Arundhati
5.3.5. Gandhari 
5.4. Ideał a rzeczywistość

6. Kłopoty z Sitą
6.1. Dyskurs o Sicie
6.2. Sita jako idealna żona
6.3. Sita jako prowokatorka 
6.4. Sita, bogini płodności
6.5. Sita Najwyższą Boginią 
6.6. Bogini czy śmiertelniczka
6.7. Poprzednie wcielenie Sity
6.8. Sita w źródłach bengalskich
6.9. Rama i Śurpanakha 
6.10. Kobiece wersje Ramajany

7. Żony Kryszny 
7.1. Żony Kryszny według Wisznupurany
7.2. Małżeństwo z Rukmini
7.2.1. Relacja Wisznupurany 
7.2.2. Relacja Hariwanśi
7.2.3. Relacja Bhagawatapurany 
7.2.4. Wersje twórców bengalskich 
7.3. Małżeństwo z Dźambawati i Satjabhamą
7.4. Pokonanie demona Naraki 
7.5. Żony Kryszny według Bhagawatapurany 
7.5.1. Małżeństwo z Kalindi, Mitrawindą, Satją, Lakszmaną i Bhadrą 
7.6. Los żon po śmierci Kryszny
7.7. Pasterki jako żony w dramacie Rupy Goswamina 
7.8. Poligamia Kryszny w studium Bankimchandry
7.9. Satjabhama w trylogii Nabinchandry Sena
7.10. Wnioski

8. Kryszna i pasterki
8.1. Kryszna dziecko i pasterki 
8.2. Uroda Kryszny 
8.3. Zabranie ubrań pasterkom 
8.4. Taniec Kryszny z pasterkami (rāsalīlā)
8.5. Taniec Kryszny w literaturze Bengalu
8.6. Lament porzuconych pasterek

9. Kryszna i Radha 
9.1. Najwcześniejsze dzieje Radhy
9.2. Postać Radhy w puranach
9.3. Radha w średniowiecznej literaturze Bengalu 
9.3.1. Pieśń o Krysznie Pasterzu 
9.3.2. Widjapati
9.3.3. Ćandidas
9.3.4. Baru Ćandidas
9.3.5. Radha w liryce wisznuickiej 
9.3.6. Radha w twórczości Sanatany Goswamina 
9.3.7. Radha w dramatach Rupy Goswamina
9.4. Wnioski

10. Takiej miłości nigdy nie widziałem… 
10.1. Charakterystyka liryki wisznuickiej Bengalu 
10.2. Wątek miłosny
10.2.1. Dorastanie bohaterki
10.2.2. Budzenie się miłości 
10.2.3. Rady pośredniczki i pouczenia przyjaciółki 
10.2.4. Schadzka 
10.2.5. Osiem typów bohaterek 
10.2.6. Gniewne dąsy 
10.2.7. Wiosenne igraszki 
10.2.8. Miłosne rozmowy 
10.2.9. Skargi na miłość 
10.2.10. Tęsknota 
10.2.11. Spotkania w marzeniu i we śnie 
10.3. Niezwykła miłość

11. Symbolika języka miłości 
11.1. Czym jest miłość? 
11.1.1. Miłość jako ogień
11.1.2. Miłość chorobą
11.2. Kobieta jako groźny wojownik
11.3. Polowanie na gazelę
11.4. Sklep z urodą 
11.5. Podatek od urody
11.6. Kradzież miłości
11.7. Trzmiel i kwiat
11.8. Tęsknota
11.9. Kobieta boginią 
11.10. Wnioski

12. Dzielne heroiny 
12.1. Behula
12.2. Khullana 
12.3. Rańdźawati
12.4. Wnioski

13. Być kobietą w średniowiecznym Bengalu 
13.1. Rodzina 
13.2. Narodziny córki i jej małżeństwo
13.3. Druga żona
13.4. Czary miłosne 
13.5. Noc poślubna 
13.6. Rozkosze łoża Widji i Sundara
13.7. Kłopoty Randźawati 
13.8. Wnioski

14. Być matką w średniowiecznym Bengalu
14.1. Okres płodny kobiety
14.1.1. Opowieść o Uttance
14.1.2. Śarmisztha i Jajati 
14.2. Brak potomka
14.3. Zapłodnienie i obdarzenie duszą
14.4. Ciąża 
14.5. Ulubiona potrawa
14.6. Poród 
14.7. Pierwsze czynności wokół noworodka
14.8. Sakramenty dzieciństwa
14.9. Początek nauki
14.10. Zagrożenia w dzieciństwie
14.11. Dziecięce zabawy i psoty
14.12. Wnioski

15. Spotkanie z boginią i kurtyzaną w średniowiecznej poezji Bengalu
15.1. Spotkanie Lausena z Durgą
15.2. Spotkanie Kalketu i Phullary z Ćandi
15.3. Spotkanie rybaków z Manasą
15.4. Spotkanie Dhanapatiego z Ćandi 
15.5. Spotkanie Ćandy z Manasą
15.6. Spotkanie Ardźuny z nimfą Urwaśi
15.7. Spotkanie Lausena z niewierną żoną
15.8. Spotkanie Lausena z kurtyzaną 
15.9. Wnioski

16. Elementy epickie w poematach bengalskich, czyli podsumowanie
16.1. Upodobnienie do puran, mit kreacyjny 
16.2. Dzieje bogów i bogiń
16.3. Włączenie postaci epickich do akcji
16.4. Wzory do naśladowania – idealna żona 
16.4.1. Dzieje Wedawati
16.4.2. Dzieje Sawitri 
16.4.3. Patiwrata 
16.5. Ostrzeżenie. Ukarani rozpustnicy 
16.6. Los Sity
16.7. Zła opinia o kobietach
16.8. Ukaranie grzesznych żon
16.9. Tolerancja dla grzechów
16.10. Wnioski

Aneks 1. Listy heroin do ukochanych według Madhusudana Datty
Aneks 2. Galeria postaci
Bibliografia 
Wykaz skrótów

  • Tytuł: Miłość i małżeństwo w Indiach. Z dziejów literatury indyjskiej
  • Autor: Grabowska Barbara
  • ISBN: 978-8-3637-7890-3, 9788363778903
  • Data wydania: 2015-12-10
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1z1k
  • Wydawca: Wydawnictwo Akademickie DIALOG