Justyn Męczennik to pierwszy ˝filozof chrześcijański˝, którego postać i życie dokładniej są nam znane. Młode lata spędził na szukaniu prawdy; poznawszy ją, walczył za nią nieustraszenie, z gardzącym nią pogaństwem, przekręcającymi ją herezjami; pod koniec życia stanął twarz w twarz z ˝filozofem pogańskim˝, usiłującym stoickimi formułkami przywołać do życia obumarłe pogaństwo. Filozof pogański, Marek Aureli, miał w ręku siłę i skazał filozofa chrześcijańskiego na śmierć; ale Justyn miał za sobą prawdę i ostatecznie ˝prawda zwyciężyła˝. Zapoznajmy się teraz bliżej z tą pierwszą, lepiej nam znaną, skrystalizowaną w osobie Justyna, walką na całej linii filozofii chrześcijańskiej z wiedzą pogańską, żydowską czy sekciarską; przypatrzywszy się jasno, już w drugim wieku zarysowującemu się, a znów streszczającemu się w Justynie, do dziś dnia niezmienionemu stosunkowi umiejętności ludzkiej do prawdy objawionej.