Szczegóły ebooka

Nowy duch kapitalizmu. seria MUTACJE KAPITALIZMU

Nowy duch kapitalizmu. seria MUTACJE KAPITALIZMU

Luc Boltanski, Ève Chiapello

Ebook

Luc Boltanski, Ève Chiapello  Nowy duch kapitalizmu

Przełożył Filip Rogalski, Redakcja naukowa Małgorzata Jacyno

„Luc Boltanski i Ève Chiapello piszą o trzech duchach kapitalizmu. Duch mieszczański powstał pod koniec XIX wieku i dominowały w nim małe, rodzinne firmy. Charakterystyczne dla niego są relacje paternalistyczne. Duch menedżerski przypadający na lata 1940‒1970 to czas wielkiego przemysłu, produkcji masowej, planowania, merytokracji i możliwości awansu. Realizowane w tych latach polityki publiczne miały na uwadze nierówności klasowe. Nowy, trzeci duch kapitalizmu pojawił się w latach osiemdziesiątych i przejął niektóre idee rewolty ’68. Wyrasta z organizacji sieciowej i realizuje się w takich wartościach, jak kreatywność, innowacja, mobilność i elastyczność. […] Sieć jest co prawda horyzontalna, jednak ceną za uzyskane w niej nowe możliwości – autonomii czy mobilności ‒ jest rezygnacja z praw społecznych. […] Dowartościowanie osobowości, rozwoju osobistego i relacji międzyludzkich przez nowe zarządzanie oraz jego naukowa (psychologiczna i filozoficzna) legitymizacja dają mu prawo do wnikania w prywatne, intymne sprawy pracowników”.

 

Wprowadzenie (Małgorzata Jacyno)  / XV

 

Podziękowania / 3

 

Prolog / 7

Odnowiony kapitalizm i coraz gorsza sytuacja społeczna / 9

Zagrożenie dla powojennego modelu społeczeństwa i zamęt ideologiczny  / 16

 

Ogólne wprowadzenie / 24

O duchu kapitalizmu i o roli krytyki

Duch kapitalizmu / 26

Minimalna definicja kapitalizmu / 26

Kapitalizm potrzebuje ducha / 31

Z czego składa się duch kapitalizmu / 38

Historyczne stadia ducha kapitalizmu / 45

Pochodzenie usprawiedliwień wpisanych w ducha kapitalizmu / 50

Miasta jako normatywne punkty oparcia dla konstruowania usprawiedliwień / 53

Duch kapitalizmu uprawomocnia i ogranicza proces akumulacji / 58

Kapitalizm i jego krytyki / 61

Wpływ krytyki na ducha kapitalizmu / 63

Próby siłowe i próby prawomocne / 67

Rola krytyki w dynamice prób / 70

Historyczne formy krytyki kapitalizmu / 75

Niepełność krytyki / 82

Niezależne od krytyki przemiany ducha kapitalizmu / 84

 

Część pierwsza

POWSTANIE NOWEJ KONFIGURACJI IDEOLOGICZNEJ

Rozdział I / 89

Dyskurs menedżerski w latach dziewięćdziesiątych

Źródła informacji na temat ducha kapitalizmu / 89

Literatura menedżerska jako wzorzec normatywny dla kapitalizmu / 89

Teksty zogniskowane wokół mobilizacji kadr / 97

Przemiany problematyki menedżerskiej od lat sześćdziesiątych do dziewięćdziesiątych / 100

Lata sześćdziesiąte: nawoływania o zarządzanie przez cele / 100

Lata dziewięćdziesiąte: ku modelowi przedsiębiorstwa sieciowego / 110

Zmiana form mobilizacji / 136

Lata sześćdziesiąte: ekscytacja postępem i bezpieczeństwo karier / 136

Lata dziewięćdziesiąte: rozwój osobisty przez realizowanie projektów / 142

Podsumowanie. Nowe zarządzanie jako odpowiedź na krytyki kapitalizmu / 153

 

Rozdział II / 159

Formowanie się miasta przez projekty

Miasto przez projekty / 166

Zasada osądu i hierarchia bytów w mieście przez projekty / 168

Formy sprawiedliwości w mieście przez projekty / 185

Antropologia i naturalność miasta przez projekty / 193

Oryginalność miasta przez projekty / 196

W stosunku do miasta natchnionego / 196

W stosunku do miasta rynkowego / 197

W stosunku do miasta renomy / 201

W stosunku do miasta domowego / 202

W stosunku do miasta przemysłowego / 206

Miasto przez projekty oddaje specyfikę korpusu z lat dziewięćdziesiątych / 207

Upowszechnienie się reprezentacji sieciowej / 211

Wysyp prac na temat sieci / 211

Sieć: od nieprawomocności do prawomocności / 215

Uwagi o pochodzeniu prac na temat sieci / 218

Naturalizacja sieci w naukach społecznych / 228

Podsumowanie. Zmiany w moralności wywołane przez nowego ducha kapitalizmu / 231

Zmiana stosunku do pieniądza i mienia / 232

Zmiana stosunku wobec pracy / 236

 

Część druga

PRZEMIANY KAPITALIZMU I ROZBROJENIE KRYTYKI

 

Rozdział III / 241

Rok 1968. Kryzys i odnowa kapitalizmu

Krytyczne lata / 244

Połączenie krytyki społecznej i krytyki artystycznej / 244

Dezorganizacja produkcji / 250

Roszczenia / 253

Reakcje i odpowiedzi na krytykę / 258

Pierwsza odpowiedź w terminach krytyki społecznej / 260

Druga odpowiedź w terminach krytyki artystycznej / 269

Pokolenie ’68 u władzy: socjaliści i elastyczność / 286

Podsumowanie. Rola krytyki w odnowie kapitalizmu / 291

 

Rozdział IV  / 298

Demontaż świata pracy

O zakresie interesujących nas przekształceń / 299

Zmiany w wewnętrznej organizacji pracy / 300

Przeobrażenia struktury produkcyjnej / 303

Przeobrażenia pracy / 309

Prekaryzacja zatrudnienia / 309

Dualizacja pracy najemnej / 318

Skutki procesu selekcji / wykluczenia / 324

Redukcja ochrony pracowników i regres socjalny / 339

Wzrost intensywności pracy za tę samą płacę / 342

Przeniesienie na państwo kosztów angażowania ludzi do pracy / 353

 

Rozdział V / 359

Osłabienie mechanizmów obronnych świata pracy

Desyndykalizacja / 360

Zasięg desyndykalizacji / 362

Represje antyzwiązkowe / 369

Restrukturyzacje jako źródło desyndykalizacji / 373

Omijanie związków zawodowych przez praktyki nowego zarządzania / 377

Paraliżująca niejednoznaczność nowych mechanizmów / 380

Nieprzewidziane skutki zdobyczy legislacyjnych / 384

Ruch związkowy jako na wpół posłuszna ofiara krytyki artystycznej / 388

Dysfunkcje związkowe niekorzystne dla uzwiązkowienia / 392

Podważenie modelu klas społecznych / 396

Przedstawienie społeczeństwa jako zespołu klas społecznych w ramach państwa narodowego / 396

Kryzys modelu klas społecznych / 402

Rola przemieszczeń kapitalizmu w procesie dekonstrukcji klas społecznych / 405

Zakwestionowanie istnienia klas społecznych i jego wpływ na krytykę / 420

Wpływ dekategoryzacji na próby pracy / 424

Wpływ przemieszczeń na próby zinstytucjonalizowane / 426

Rola kategoryzacji w budowaniu sprawiedliwych prób / 426

Przemieszczenia i kategoryzacje: od próby wielkości do próby siłowej / 433

Identyfikacja nowych prób i odbudowa kategorii osądu / 436

Podsumowanie. Koniec krytyki? / 439

 

Część trzecia

NOWY DUCH KAPITALIZMU I NOWE FORMY KRYTYKI

 

Rozdział VI  / 447

Odnowa krytyki społecznej

Przebudzenie krytyki społecznej: od wykluczenia do wyzysku / 449

Od klas społecznych do wykluczenia / 449

Działalność humanitarna / 454

Nowe ruchy społeczne / 456

Problematyczność wykluczenia jako pojęcia krytycznego / 461

Zachowania egoistyczne w świecie koneksjonistycznym / 463

Wyzysk w świecie sieciowym / 471

Wyzysk niemobilnych przez mobilnych: test modelu / 478

Ku koneksjonistycznym mechanizmom sprawiedliwości? / 490

Elementy ogólnej gramatyki wyzysku / 490

Warunki ustanowienia miasta przez projekty / 495

Pomysły na ograniczenie koneksjonistycznego wyzysku / 501

Nowe ramy identyfikacji wkładu poszczególnych uczestników / 504

Ku sprawiedliwszym zasadom wynagradzania / 508

Ku wyrównaniu szans mobilności / 519

Podsumowanie. Miejsce prawa / 531

 

Rozdział VII / 534

Próba krytyki artystycznej

Przejawy niepokoju / 536

Anomia w świecie koneksjonistycznym / 537

Dzisiejsze wskaźniki anomii / 540

Jakie wyzwolenie? / 542

Wyzwolenie oferowane przez pierwszego ducha kapitalizmu / 544

Krytyka kapitalizmu jako czynnika wyzwolenia / 546

Od drugiego ducha kapitalizmu do jego obecnej formy / 548

Narzucona samorealizacja i nowe formy ucisku / 550

Dwa znaczenia „wyzwolenia”, którymi grają kapitalistyczne pętle rekuperacji / 555

Jaka autentyczność? / 564

Krytyka nieautentyczności związana z drugim duchem kapitalizmu: krytyka umasowienia / 564

Marszandyzacja różnicy jako odpowiedź kapitalizmu / 568

Niepowodzenia marszandyzacji autentyczności i powrót niepokoju / 570

Podejrzenie wobec przedmiotów: przykład ekoproduktów / 577

Nowe żądanie autentyczności: krytyka sfabrykowanej różnicy / 580

Neutralizacja krytyki nieautentyczności i jej niepokojące skutki / 582

Dyskwalifikacja dążenia do autentyczności / 585

Niepokój o relacje: między przyjaźnią a interesem / 589

Nowe zarządzanie i oskarżenia o manipulację / 592

Być kimś i być elastycznym / 597

Miasto przez projekty i redefinicja tego, co można przekształcić w towar / 601

Podsumowanie. Ożywienie krytyki artystycznej? / 606

Bezpieczeństwo jako czynnik wyzwolenia / 608

Ograniczenie sfery rynkowej / 612

 

Podsumowanie / 615

Siła krytyki

Aksjomatyka modelu zmiany / 615

Etapy przemiany ducha kapitalizmu / 626

Krytyka w sytuacji zgody co do istotnych prób / 626

Napinanie prób zinstytucjonalizowanych pod wpływem krytyki / 629

Przemieszczenia i obchodzenie prób zinstytucjonalizowanych / 635

Przemieszczenia zyskują zaczątki legitymizacji, grając na różnicach między siłami krytycznymi / 641

Neutralizacja krytyki zinstytucjonalizowanych prób pod wpływem przemieszczeń / 645

Wznowienie akumulacji i przegrupowanie kapitalizmu / 650

Niszczycielskie skutki przemieszczeń i zagrożenia dla samego kapitalizmu / 650

Rola krytyki w identyfikowaniu zagrożeń / 656

Ożywienie krytyki / 658

Budowanie nowych mechanizmów sprawiedliwości / 663

Kształtowanie się miast / 664

 

Postscriptum / 670

Socjologia wobec fatalizmów

 

ANEKSY

Aneks 1 / 681

Charakterystyka tekstów menedżerskich

 

Aneks 2 / 684

Lista tekstów źródłowych z korpusów literatury menedżerskiej

Korpus z lat sześćdziesiątych / 684

Korpus z lat dziewięćdziesiątych / 686

 

Aneks 3 / 689

Globalny obraz statystyczny tekstów menedżerskich

Oprogramowanie / 689

Walidacja ogólnej treści obu korpusów / 690

 

Aneks 4 / 699

Relatywna obecność różnych „miast” w obu korpusach

 

Przypisy / 703

Przypisy do Prologu / 703

Przypisy do Ogólnego wprowadzenia / 706

Przypisy do rozdziału I / 719

Przypisy do rozdziału II / 721

Przypisy do rozdziału III / 729

Przypisy do rozdziału IV / 745

Przypisy do rozdziału V / 762

Przypisy do rozdziału VI / 779

Przypisy do rozdziału VII / 800

Przypisy do Podsumowania / 810

 

Bibliografia / 816

 

Posłowie (2010) / 847

Ponowne spojrzenie na projekt teoretyczny / 847

Powrócić do mówienia o kapitalizmie / 848

Badanie krytyki a uprawianie krytyki / 853

Odpowiedź na niektóre krytyki / 855

Ekonomia konwencji a teoria regulacji / 855

Niedoszacowanie znaczenia innowacji technologicznych / 856

Stosunek do marksizmu: wychodząc poza bazę i nadbudowę / 857

Nasze rozumienie „ideologii” / 858

Czy jest to książka specyficznie francuska? / 858

Miejsce sieci i jego interpretacja / 859

Podwójna ontologia świata społecznego / 862

Kilka uwag na temat „opóźnienia krytyki” / 865

Powtórne spojrzenie na naszą interpretację kapitalizmu / 867

 

Indeks osób / 874

 

  • Tytuł: Nowy duch kapitalizmu. seria MUTACJE KAPITALIZMU
  • Autor: Luc Boltanski, Ève Chiapello
  • Tłumaczenie: Filip Rogalski
  • ISBN: 978-83-66056-90-9, 9788366056909
  • Data wydania: 2022-07-31
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_2upd
  • Wydawca: Oficyna Naukowa