Деталі електронної книги

Sny umarłych 2024. Polski rocznik weird fiction

Sny umarłych 2024. Polski rocznik weird fiction

praca zbiorowa

Eлектронна книга

"Związek weird fiction i science fiction można określić jako aporetyczny. Z pewnością różnić te dwie konwencje będą się w samych rdzeniach, u korzeni: jedna wszak oparta jest na podszeptach irracjonalnych, na tych wszystkich dziwacznych głosach z głębi ducha lub nadciągających z jakiegoś innego świata o mistycznej proweniencji, druga zaś dumnie podkreśla swój rodowód wywiedziony ze scjentyzmu i twardego racjonalizmu, w którym nie celebruje się rzeczy skrytych w cieniu (przyszłości, kosmosu, głębi oceanicznej), ale usiłuje rzucić na nie ostre światło metody naukowej.

Próba połączenia tych dwóch paradygmatów wydaje się zmierzać wprost ku katastrofie. Kiedy metafizyczne i mistyczne intuicje ubiera się na kartach literatury fantastycznej w szaty usystematyzowanej nauki, rezultat na ogół bywa rozczarowujący. To właśnie wtedy - w skrajnych, najgorszych przypadkach - mają szansę powstać wszelkie pseudonaukowe pop-systemy magiczne, mówiące precyzyjnie, ile księżycowego pyłu należy odmierzyć i jakiej długości motylą nogę wrzucić do próbówki, by otrzymać eliksir mogący zmienić człowieka w trytona, albo pod jakim kątem trzeba trzymać magiczną różdżkę, aby poraziła przeciwnika ognistą kulą. Zestawienie dwóch skrajnych porządków w taki sposób obydwa się ze szkodą dla obydwu: trywializuje je i czyni infantylnymi. Celem tej antologii, choć weird fiction często eksploruje tematy eschatologiczne i apokaliptyczne, nie było jednakże doprowadzenie do żadnej katastrofy, a już na pewno nie do katastrofy literackiej. Aby do tego nie dopuścić i z zadanego tematu - mariażu weird fiction i science fiction - wyjść obronną ręką, należało zastanowić się nad punktami stycznymi, w których te skrajne konwencje okazują się dochodzić do podobnych rezultatów i zaczynają eksplorować podobne obszary.

Pierwszym takim obszarem z pewnością jest poznanie. Zarówno twarda fantastyka naukowa w paradygmacie - dla jasności kontekstu przyjmijmy - Lemowskim, jak i Lovecraftowskie weird fiction, mimo wszelkich różnic między nimi, mówią jednym głosem na temat możliwości poznania przez człowieka tajemnic świata. Możliwości te określają wprost jako mierne, sytuując człowieka w miejscu, w którym jego wiedza o świecie okazuje się w jednym wypadku zlepkiem przypuszczeń wywiedzionych z niepełnych przesłanek, w drugim zaś - banieczką urojeń podtrzymywanych jedynie po to, aby homo sapiens nie stoczył się w otchłań obłędu, przytłoczony prawdziwą naturą rzeczywistości.

Drugim obszarem wspólnym - do którego ścieżka prowadzi zresztą wprost z pierwszego - jest niesamowitość. Różne słowa na nią są stosowane w nomenklaturze humanistycznej - Das Unheimliche / uncanny, weird, eerie; wszystkie te określenia, mimo subtelnych różnic semantycznych, krążą natomiast wokół zjawiska lęku i dyskomfortu wywołanego przez dysonans poznawczy, gdy rzeczywistość znana i oswojona ukazuje swoje inne oblicze, gdy do tej pory pewny grunt okazuje się grząski, a prosta ścieżka zaczyna się wić i skręcać w ciemny las".

- Wojciech Gunia

Autorzy antologii:

Marta Kładź-Kocot
Filip Duval
Przemysław Poznański
Łukasz Redelbach
Artur Laisen
Rafał Łoboda
Marta Lasik
Michał Pięta
Paweł Wącławski
Michał Bończyk
Magdalena Świerczek-Gryboś i Magdalena Anna Sakowska
Agata Poważyńska
Marek Kolenda
Łukasz Borowiecki
Jakub Chilimończyk
Filip Świerczyński
Olaf Pajączkowski
Istvan Vizvar

  • Wojciech GuniaAporia na granicy konwencji
  • Marta Kładź-Kocot Śmierć Kartezjusza
  • Filip Duval Wszystkie walki Torresa Pinto
  • Przemysław Poznański Stru
  • Łukasz Redelbach Odtrutka na człowieczeństwo
  • Artur Laisen Fragmenty
  • Rafał Łoboda Zasady obserwacji myszy
  • Marta Magdalena Lasik n = 5
  • Michał Pięta Współistnienie
  • Paweł Wącławski Walizka pełna grzechów
  • Michał Bończyk Wąż
  • Magdalena Anna Sakowska, Magdalena Świerczek-Gryboś Fenomenologia rozpaczy
  • Agata Poważyńska DISCO INFERNO
  • Marek Kolenda Nie wybacza
  • Łukasz Borowiecki Klub
  • Jakub Chilimonczyk Błękitny Tygrys
  • Filip Świerczyński Z uśmiechem panu nie do twarzy
  • Olaf Pajączkowski W którym miejscu później byłem, a w którym nie zawsze będziesz?
  • Istvan Vizvary Weird fiction
  • Назва: Sny umarłych 2024. Polski rocznik weird fiction
  • Автор: praca zbiorowa
  • ISBN: 978-83-68257-35-9, 9788368257359
  • Дата видання: 2025-04-08
  • Формат: Eлектронна книга
  • Ідентифікатор видання: e_4da2
  • Видавець: Wydawnictwo IX