Details zum E-Book

Smocza. Biografia żydowskiej ulicy w Warszawie

Smocza. Biografia żydowskiej ulicy w Warszawie

Benny Mer

E-book

W epoce między dwiema wojnami światowymi Smocza nie była na pewno ani najważniejszą, ani najpiękniejszą ulicą w Warszawie. Stanowiła za to mikrokosmos pełen życia gwaru jidysz, sklepików, kiosków, fabryczek, zakładów szewskich i krawieckich, teatrów i domów publicznych. Mieszkali tu ortodoksi, bundyści, syjoniści, komuniści i wielka rzesza zwyczajnych ludzi.

Choć ulica wciąż istnieje i przebiega z grubsza tak samo jak przed wojną, nic nie jest na niej takie jak przed 1945 rokiem. Większość mieszkańców Smoczej zginęła w warszawskim getcie lub w Treblince. Nie ma po nich śladu ani w archiwach, ani w zbiorowej pamięci. Czy aby na pewno?

Benny Mer uważa, że tych, którzy przepadli, należy szukać. Sięga po wiersze i opowiadania pisarzy jidysz: Icchoka Baszewisa Singera, Szolema Alejchema, Abrahama Rajzena czy Moszego Binema Justmana. Zagląda do roczników starych żydowskich gazet, przywołuje wspomnienia dzisiejszych dziewięćdziesięciolatków, którzy wychowali się w okolicach Smoczej, i drobiazgowo analizuje dawne fotografie. Zaprasza czytelników do literackiego spaceru od domu do domu, ale przede wszystkim do podróży po utraconym czasie.

Smocza jest tak bardzo zapomniana, że w zupełności starczy, jeśli zdołam ją wskrzesić we wspomnieniach, ze wszystkim, co było w niej dobre i złe. Jeśli zdołamy wyciągnąć stąd jakąś naukę na teraz i na przyszłość będzie to wartość dodana. Ja pragnę, by świat usłyszał opowieść o Smoczej, tak jak chciałbym słuchać opowieści o każdej innej społeczności i ulicy w Bagdadzie czy na Dżerbie.

Fragment książki

  • Strona tytułowa
  • Strona redakcyjna
  • Dedykacja
  • Epigraf
  • 1 Zakazane terytorium: czemu akurat Smocza?
  • 2 Pogłosy pustki: dzielnica
  • 3 Sen o zmierzchu: początki dzielnicy
  • 4 Flip i Flap: Smocza 1
  • 5 Świeże powietrze: od Nowolipia do Nowolipek
  • 6 Nadchodzimy: dzieci ulicy
  • 7 Mamy też piwo: od synagogi do bazaru
  • 8 Smocza 28: między Żydami a Polakami
  • 9 Smocza 30: teatr Reginy i Sabiny
  • 10 Od Gęsiej do Stawek: nie co dzień jest Purim
  • 11 Pisarze: świeca zapala świecę
  • Podziękowania
  • Bibliografia
  • Przypisy końcowe
  • Titel: Smocza. Biografia żydowskiej ulicy w Warszawie
  • Autor: Benny Mer
  • Originaler Titel: Smocza: Biography of a Jewish Street in Warsaw
  • Übersetzung: Piotr Paziński
  • ISBN: 9788383961767, 9788383961767
  • Veröffentlichungsdatum: 2025-08-13
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_4j34
  • Verleger: Wydawnictwo Czarne