Europa przeciwko Żydom 18801945

Götz Aly

W niepokojąco aktualnej książce wybitny niemiecki historyk dokonuje przenikliwej analizy ogólnoeuropejskiej wrogości wobec Żydów. Genezy współczesnego antysemityzmu Götz Aly doszukuje się w rosnącym od końca XIX wieku dystansie społecznym między szybko emancypującą się mniejszością żydowską a znacznie wolniej przekształcającymi się wspólnotami chrześcijańskimi. Paradoksalnie wzrost demokracji, poszerzające się prawa wyborcze, dostęp do edukacji sprzyjały niechęci do Żydów, ich sukcesy uznawano bowiem za nieuprawnione, odnoszone kosztem tzw. narodów gospodarzy. Powszechny antysemityzm karmiony przez nacjonalizmy, kryzysy gospodarcze i konflikty społeczne został zręcznie wykorzystany przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej do realizacji planu Zagłady.

Fabryka muchołapek

Andrzej Bart

Ile można poświęcić za cenę uratowania wspólnoty? Czy wybór ,,mniejszego zła" jest godny polecenia, gdy w grę wchodzi ludzkie życie? W domu współczesnego polskiego pisarza zjawia się tajemniczy osobnik, który proponuje mu znaczną sumę pieniędzy w zamian za wyjazd do rodzinnej Łodzi i udział w dziwnym procesie sądowym. Oskarżony to Mordechaj Chaim Rumkowski przewodniczący Judenratu, który stworzył w łódzkim getcie przedsiębiorstwo niewolnicze, zaspokajające potrzeby Trzeciej Rzeszy. To miał być sposób na ocalenie przed śmiercią 70 tysięcy Żydów. Ale motywy postępowania Chaima wcale nie są takie oczywiste... To przejmujący opis ludzkich dramatów, po mistrzowsku opracowana gra konwencji, stylów i motywów literackich. Jeśli lubisz książki balansujące na granicy jawy i koszmarów w stylu Franza Kafki, zachwycisz się literackim kunsztem tej autoironicznej powieści.

Fall Rot. Upadek Francji 1940

Robert Forczyk

Pełen obraz najazdu na Francję. Nawet po legendarnej ewakuacji z Dunkierki we Francji w czerwcu 1940 roku nadal przebywały znaczne siły brytyjskie, które walczyły ramię w ramię z sojusznikiem. Aby przypieczętować zwycięstwo, Niemcy przeprowadzili Fall Rot (Wariant czerwony). Ofensywa w ciągu kilku tygodni doprowadziła do całkowitego załamania alianckiego oporu i kolejnej ewakuacji, tym razem z portów w Hawrze, Cherbourgu, Breście i Saint-Nazaire. Gdy Francja upadała, politycy planowali zawieszenie broni, a część żołnierzy zamiast kapitulacji wybierała ucieczkę do Anglii lub Afryki Północnej. Forczyk szczegółowo opisuje cały przebieg najazdu na Francję, łącznie z rzadko analizowaną w opracowaniach drugą połową kampanii. Przedstawia ignorowane często przez historyków działania polskich jednostek lądowych i lotniczych w czerwcu 1940 roku. Demaskuje mity o niekompetencji francuskich żołnierzy i ich braku chęci do walki. Ukazuje w nowym świetle wojskowy, polityczny i ludzki dramat upadku Francji i wyjaśnia, jak ta katastrofa wpłynęła na stosunki między aliantami na dalszym etapie wojny.

Fall Weiss. Najazd na Polskę 1939

Robert Forczyk

Doskonałe podsumowanie polskiej kampanii 1939 Russ Lockwood, hmgs.org. Robert Forczyk, wykorzystując bogate doświadczenie historyka i oficera US Army, demaskuje mity narosłe wokół najazdu Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku, któremu niemieccy sztabowcy nadali kryptonim Fall Weiss (Wariant biały). Mity oparte na propagandzie, przekłamaniach zachodnich i radzieckich wojskowych i polityków, lenistwie historyków. Autor udowadnia, że Fall Weiss nie był modelowym przykładem blitzkriegu, lecz dość konwencjonalną kampanią, podczas której Wehrmacht dopiero się uczył, jak wykorzystywać w walce czołgi i bombowce nurkujące. Przedstawia rozwój polskiej doktryny militarnej, organizację armii, koncepcje rozbudowy przemysłu zbrojeniowego, projekty produkcji nowych rodzajów uzbrojenia i sprzętu, działania wywiadu. Dowodzi, że Wojsko Polskie było dobrze uzbrojone i wyposażone, walczyło odważnie, ale wytyka także polskie błędy militarne, polityczne i gospodarcze, które wraz z radziecką inwazją doprowadziły do klęski. Choć jednak Niemcy i Związek Radziecki wspólnie pokonali Polskę, naród polski nie stracił bojowego ducha, a liczni żołnierze i lotnicy kontynuowali walkę na innych frontach.

Franco i Stalin. Związek Sowiecki w polityce Hiszpanii w okresie drugiej wojny światowej

Bartosz Kaczorowski

Nieczęsto w historii stosunków międzynarodowych zdarzało się, by za swojego największego wroga dany rząd uznawał państwo oddalone odeń o kilka tysięcy kilometrów. Taka sytuacja wystąpiła jednak w przypadku Hiszpanii generała Francisco Franco, która w okresie drugiej wojny światowej prowadziła skrajnie antysowiecką politykę. Moskwa była konsekwentnie traktowana przez Madryt jako niebezpieczeństwo nie tylko dla jego niezależności i dla władzy obozu narodowego, ale także dla dalszych losów europejskiej cywilizacji. Stanowisko to wynikało zarówno z ideowego antyko¬munizmu najważniejszych postaci hiszpańskiej sceny politycznej, jak i z silnego poczucia zagrożenia ze strony państwa Józefa Stalina oraz inspirowanego przez nie ruchu komunistycznego. Hiszpański antykomunizm wyraźnie utrudniał relacje z zachodnimi sojusznikami ZSRR, doprowadzając do wielu sporów w kontaktach z Wielką Brytanią czy Stanami Zjednoczonymi i przyczyniając się w końcu do izolacji międzynarodowej kraju Franco. Autor odpowiada na pytanie, jakie motywy kierowały generałem Franco, aby w ogóle zajmować się problemem sowieckim i tym samym doprowadzać do pewnego ochłodzenia w stosunkach z Waszyngtonem i Londynem. Czy Franco w ekspansji komunizmu widział nie tyle zagrożenie dla własnego kraju, ile dla całej Europy? Czy nieprzejednany stosunek do Związku Sowieckiego wynikał jedynie z chłodnej politycznej analizy czy też zawierał w sobie pierwiastek irracjonalny, metafizyczny czy wręcz religijny? 

Hirszfeldowie. Zrozumieć krew

Urszula Glensk

Hirszfeldowie mieli kilka wspólnych cech – byli nadzwyczajnie zdolni, pracowici i stabilni. Ale ich życie wciąż ulegało dewastacji. Przetoczyły się przez nie dwie wojny, Holokaust i stalinizm, dobrobyt i getto, kariera i dyskryminacja.  Wierzyli w medycynę. Odkrywanie szczepień i antybiotyków, grup krwi i procesów dziedziczenia to wszystko przypadło na lata ich aktywnej działalności naukowej i lekarskiej.  Mieli w tym swój udział.  Każdy człowiek ma grupę krwi. Jej nazwę zaproponował ponad wiek temu Ludwik Hirszfeld.    

Historia masakry nankińskiej

praca zbiorowa

Opowieść ta nie powinna być postrzegana jako zachęta do nienawiści czy ogólnego potępienia Japończyków. Pokazuje jedynie zagrożenie, jakie niesie ze sobą ten rodzaj propagandy nacjonalistycznej, w której inne narody powinny być traktowane z pogardą. Przed wybuchem wojny Japończycy oraz żołnierze armii japońskiej byli karmieni opowieściami o bezprawiu i dziczy wśród nikczemnych Chińczyków. Zatem nie jest zaskoczeniem, że mężczyźni, którzy napotkali niespodziewanie zaciekły opór w Szanghaju, będą dawali upust swoim nikczemnym żądzom, kiedy tylko przyjdzie okazja, bez zdawania sobie sprawy ze zła, którego dopuszczają się nie tylko wobec Chińczyków, lecz także wobec swojego honoru narodowego. […] Japońscy politycy konsekwentnie twierdzili, że walczą nie z ludem chińskim, a z chińskim rządem, na czele którego stał gen. Czang Kaj-szek. Nie mogli wybrać jednak skuteczniejszej metody na ośmieszenie swojego stanowiska niż pozwolenie swoim żołnierzom na brutalne zbrodnie przeciwko ludzkości na chińskiej ziemi. Edwin Haward, The Terrible Record of Nanking (fragm.)   Masakra nankińska zapisała się jako jedna z najciemniejszych kart w historii świata XX wieku. Jednak z różnych powodów tragedia ta pozostała stosunkowo nieznana ogółowi społeczeństwa Zachodu. Uważamy, że publikacja tego tłumaczenia zapewni zachodnim odbiorcom pełniejsze zrozumienie historii tej zbrodni oraz jej następstw. Książka Historia masakry nankińskiej jest pracą ważną, zasługującą na uwagę. To pierwsze tak obszerne opracowanie na ten temat, stworzone przez grupę chińskich uczonych z Nankinu. Przedstawia pełną historię masakry z perspektywy chińskiej, japońskiej oraz zachodniej: od upadku miasta, przez same akty zbrodni, po wysiłki społeczności międzynarodowej mające na celu ratowanie uchodźców i wreszcie procesy zbrodniarzy wojennych. Co istotne, praca jest w dużej mierze oparta na świeżo opublikowanym zbiorze materiałów źródłowych na temat masakry.

Historycy a socjalizm. Polska lewica niepodległościowa spod znaku Klio. Wybór tekstów

Marta Sikorska-Kowalska

Niniejsze wydawnictwo w zamyśle autorek ma stanowić tom pierwszy wielotomowej antologii, na którą złożą się materiały i opracowania odnoszące się do różnych epok i nurtów socjalizmu. W oddawanym do rąk czytelnika tomie zebrane zostały wypowiedzi polskich badaczy dziejów sympatyzujących z ruchem socjalistycznym ‒ od momentu powstania pierwszych tego typu organizacji na ziemiach polskich po rok 1918. Wyselekcjonowane wypowiedzi poświęcone życiu społecznemu, politycznemu, funkcjonowaniu kultury i nauki odzwierciedlają wielość sposobów rozumienia doktryny, płynność postaw i idei, bogactwo oraz zróżnicowanie nurtów polskiego socjalizmu. Reprezentanci wybranej grupy zawodowej, prezentujący światopogląd lewicowy (tzw. lewica niepodległościowa) popularyzowali bliskie sobie idee wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Celem autorek było zarówno przypomnienie postaci, jak i próba prezentacji wyznawanego przez nie zespołu wartości. Nie analizowano teorii i przemian dokonujących się w myśli socjalistycznej, nie śledzono też pojawiających się w łonie ugrupowań partyjnych podziałów i wyodrębniających się nurtów. Autorki interesował sposób recypowania idei, jej krytyka, złożoność interpretacji oraz stopień oryginalności poglądów polskich socjalistów spod znaku Klio. Publikacja przekracza ramy tradycyjnej antologii. Poza edycją tekstów, zawiera również partie monograficzne, na które składają się biogramy autorów z fotografiami, zestawienie podstawowej literatury traktującej o ich życiu i działalności, a także rozdział wstępny zarysowujący portret zbiorowy pierwszych pokoleń socjalistów polskich podejmujących refleksję nad dziejami. Całość zamykają indeks, bibliografia i zestawienie źródeł pochodzenia wykorzystanych fotografii. Niniejsze wydawnictwo stawia sobie za zadanie przywrócenie pamięci o postaciach, określonym środowisku ideowym oraz popularyzację wypowiedzi, które być może w jakiejś części zachowały aktualność.  

Hitler

Lucas Hugo Pavetto

Przerażająca, a zarazem fascynująca historia o tym, jak nędzny prowincjusz, pochodzący z odległego zakątka Austrii Habsburgów, zdołał zdobyć władzę, jaką nikt dotychczas. Jak nieprawdopodobne i nikczemne idee byłego studenta historii sztuki zdołały zespolić się w ideologię, która przez dwanaście lat decydowała o losach milionów ludzi. Jak szalona determinacja, by zbrojnie narzucić swoją wolę i odeprzeć licznych wrogów, wywołała ludobójczą katastrofę. Autor rekonstruuje historię człowieka, który pociągnął świat na skraj przepaści.

Hitler. Upadek zła 1939-1945

Volker Ullrich

Długo oczekiwany drugi tom najważniejszej biografii Hitlera. Aż pięć lat czytelnicy musieli czekać na drugi tom słynnej biografii Hitlera autorstwa Volkera Ullricha. Ale czekać było warto. Uznana w Niemczech za najważniejszą biografię Hitlera dla następnych pokoleń, książka Volkera Ullricha to pierwsze monumentalne studium osobowości, która leżała u podstaw aspiracji politycznych i zbrodniczych działań przywódcy III Rzeszy. To właśnie Ullrich, jako pierwszy spośród historyków mierzących się z życiorysem Führera, postawił tezę, że nigdy nie uda nam się zrozumieć fenomenu Hitlera, jeśli odmówimy mu ludzkich cech, skupiając się jedynie na wizerunku potwora. Obalając mity i unikając pułapek, w które niejednokrotnie wpadali poprzednicy, Volker Ullrich tworzy zupełnie nowy, odkrywczy portret Adolfa Hitlera. Volker Ullrich jest pierwszym niemieckim historykiem, który od czasów wydania dzieła Joachima Festa w 1973 roku miał odwagę stworzyć kolejną wielką biografię dyktatora. Kreśli w niej obraz człowieka, który ukrywał swoje prawdziwe oblicze, i którego maski zwodzą nas po dziś dzień. "Die Zeit" Książka, która urzeka bogactwem źródeł. "Süddeutsche Zeitung" Tę złowieszczą historię zakończył strzał z pistoletu w czaszkę. Adolf Hitler zginął z własnej ręki w bunkrze pod powierzchnią płonącego, leżącego w gruzach Berlina. Dyktator, który chciał uczynić swoją ojczyznę wielką - sprowadził na nią największą w dziejach katastrofę. Śmierć, ogień i spustoszenie. Volker Ullrich kreśli epicką panoramę, prowadząc nas od największych triumfów Hitlera, aż do jego sromotnego upadku. Ukazuje go jako dowódcę wojskowego, masowego mordercę, ale również opisuje jego życie prywatne. Razem z Ullrichem możemy zajrzeć do wnętrza chorobliwej osobowości tyrana - obserwować, jak rozpadała się wraz z kolejnymi klęskami i wojennymi porażkami. Nikt jeszcze nie pisał w ten sposób o Hitlerze i jego mrocznej epoce. Historyczne arcydzieło. Piotr Zychowicz, autor "Paktu Ribbentrop-Beck" i "Obłędu 44" Volker Ullrich jest uznanym niemieckim historykiem. Studiował na Uniwersytecie w Hamburgu. Prowadzi dział polityczny tygodnika "Die Zeit". Autor kilku książek dotyczących historii Niemiec. W 1992 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Jenie.

Holokaust

Lyn Smith

Na historię można patrzeć na wiele sposobów. Można skoncentrować się na jej aspekcie militarnym, gospodarczym, obyczajowym lub politycznym. Można przyjąć punkt widzenia przywódców lub dowódców. Ale można też spróbować ujrzeć ją tak, jak widzieli ją zwykli ludzie. Osoby, które były świadkami wydarzeń lub bezpośrednio w nich uczestniczyły.   „Świadkowie – zapomniane głosy. Holokaust” to opowieść o wymordowaniu przez reżim nazistowski ponad sześciu milionów ludzi, w większości Żydów. Ponad sto osób, świadków i uczestników, przedstawia nieubarwione, poruszające obrazy świata gett, obozów i marszów śmierci. Wśród historii mówiących o niewyobrażalnych potwornościach znajdziemy jednak i takie, które świadczą o nadziei i przetrwaniu.   Autorka książki przez dwadzieścia lat dokumentowała historię Zagłady, nagrywając wspomnienia osób, którym udało się przeżyć prześladowania. W książce znalazło się ponad sto zarejestrowanych przez nią relacji świadków, uzupełnionych zapisem nagrań z amerykańskiego Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.   Od tłumaczki: „Przypomina się próba opowiedzenia angielskim kuzynom o babci, która umierała z głodu w warszawskim powstaniu. Tuż przed śmiercią pobożna staruszka prosiła o coś do jedzenia. Trudno, niech nie będzie koszerne, mówiła, niech będzie nawet wieprzowy kotlet. Ale to należało angielskim kuzynom powiedzieć po angielsku, więc babcia prosiła nie o kotlet, tylko o pork-chop i od razu przestała być tamtą umierającą babcią. Na szczęście – bo można już było opowiadać o niej bez histerii, spokojnie, tak jak się opowiada przy kulturalnym obiedzie różne zajmujące kawałki”. (Marek Edelman, Zdążyć przed Panem Bogiem)   Nieprzypadkowo przywołuję na wstępie te słowa Marka Edelmana. Miałam je w głowie od chwili, kiedy pierwszy raz wzięłam do ręki angielskie wydanie Forgotten Voices – Holocaust. Dla kogoś, kto o Zagładzie czytał wcześniej wiele, ale po polsku, zetknięcie z obcojęzyczną relacją z wydarzeń, które odczuwa się jako głęboko zanurzone w tragicznych dziejach Polski było zdumiewającym przeżyciem. I rzeczywiście, trudno było oprzeć się przekonaniu, że Edelman miał słuszność. Losy ludzi uwięzionych w gettach w różnych krajach, losy więźniów hitlerowskich obozów i walczących o przetrwanie uciekinierów brzmiały inaczej niż relacje, które znałam. Czasem dziwnie, kiedy przyglądałam się dobrze znanym słowom zapisanym w angielskiej transkrypcji, czasem jakby spokojniej – zapewne dlatego, że angielskie sformułowania były zrozumiałe, ale pozbawione aury emocjonalnej, która towarzyszy pojęciom z ojczystego języka. Myliłam się jednak bardzo, sądząc, że mimo tragiczności opisywanych zdarzeń proces tłumaczenia będzie w miarę bezbolesny. Nie był. Mimo że, jak wspomniałam, pisałam o zagadnieniach, które nie są mi obce, kontakt z relacjami przedstawionymi w tej książce na długo odebrał mi spokojny sen.

I rozpętało się piekło. Świat na wojnie 1939-45

Sir Max Hastings

"Najlepsza jednotomowa historia II wojny światowej, jaką kiedykolwiek napisano." - Sunday Times Jak II wojnę światową relacjonowałyby dzisiejsze media? Czy na podstawie wydarzeń sprzed lat da się stworzyć porywającą narrację, która sprawi, że czytelnik niemal przenosi się w czasie i ląduje w samym centrum wydarzeń? Sir Max Hastings - brytyjski historyk i jeden z najwyżej cenionych korespondentów wojennych na świecie - opisał historię największego konfliktu zbrojnego ubiegłego stulecia, jak gdyby były to wydarzenia rozgrywające się tu i teraz. Nie uprzedza faktów, buduje napięcie i oddaje głos naocznym świadkom. Ani na moment, prowadząc czytelnika od września 1939 roku, od Polski zdradzonej po ostatnie chwile tytułowego rozpętanego piekła, nie daje zapomnieć o swoich dziennikarskich umiejętnościach. Jest to historia opowiedziana już wiele razy, ale chyba nikt dotychczas nie zrobił tego tak przystępnie i sugestywnie.

Ich matki, nasi ojcowie. Niewygodna historia powojennej Polski

Piotr Pytlakowski

1945. Koniec wojny, początek tragedii. Reportaż o polskich Niemcach, ludziach, których rok 1945 zastał na terenach należących wcześniej do Rzeszy, teraz do Polski. Nie zamierzali uciekać, bo nie popełnili zbrodni wojennych, nie mieli na sumieniu zła wyrządzonego Polakom. Jest tu historia zbrodni na niemieckich mieszkańcach Aleksandrowa Kujawskiego i Nieszawy, dokonanej przez samozwańczych milicjantów. Są losy Siegfrieda Kapeli i jego rodziny z okolic dzisiejszego Świebodzina. Są też relacje Niemców z okolic Opola, Zielonej Góry i Szczecina, którzy wraz z matkami (bo ojcowie z wojny nie wrócili) pozostali w Polsce. Mieli wtedy po 58 lat. Co zachowali w pamięci? Czy noszą w sobie poczucie krzywdy doznanej od nowej ojczyzny? Czy wybaczyli?

II wojna światowa Polaków w 100 przedmiotach

Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński

O II wojnie światowej i o polskich losach w dobie dziejowej zawieruchy napisano już tomy. Tym razem historię wojny obronnej 1939 r, okupacji niemieckiej i sowieckiej, wielkiej polskiej emigracji Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Armii Polskiej w ZSRR opowiemy w nietypowy sposób poprzez przedmioty towarzyszące Polakom w latach 1939 - 1945. - Aparat fotograficzny Juliena Bryana. Opowieść o kampanii wrześniowej - Sowiecki hełm z czerwoną gwiazdą 17 września 1939 r. i napaść Związku Sowieckiego na Polskę - Prasa wojenna, kałamarz i tajne nauczanie. Bilet do kina, w którym miały siedzieć tylko świnie. - Gryps z więzienia, kenkarta i tabliczka Nur für Deutsche. List z oflagu i guziki z Katynia - Opaska z gwiazdą Dawida, Order Imperium Brytyjskiego i znak cichociemnych. - Symbol Polski Walczącej - Kotwica, Krzyż Batalionów Chłopskich, oraz ryngraf z orłem w koronie i Matką Boską Częstochowską - Turban maharadży i adopcja polskich sierot w Indiach - Orzełek berlingowców i pepesza - główna broń w bitwie pod Lenino - Manifest PKWN i sowiecki czołg T-34 - Puszka z cyklonem B Przedmioty zwyczajne i niezwyczajne zarazem. Każdy z nich opowiada bowiem historię, którą trudno zrozumieć bez właściwego kontekstu. Dlatego książka ta nie jest zwykłym albumem ze zdjęciami. To nowy sposób opowiedzenia dziejów II wojny światowej Polaków.

II wojna światowa. Polska

Wiesława Olejnik

Książka upamiętniająca 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej w zajmujący sposób prezentuje dzieje Polski podczas największego konfliktu zbrojnego w XX wieku. Autorka, Wiesława Olejnik, koncentruje się na najważniejszych i najciekawszych wydarzeniach, jakie rozgrywały się wówczas na terenie Polski, i jednocześnie kreśli ich obszerne tło. Publikacja jest bogato ilustrowana – zawiera archiwalne fotografie, rysunki, schematy oraz kalendaria. Dodatkowym jej atutem są materiały archiwalne (pieśni, przemówienia, fragmenty filmów dokumentalnych) ukryte pod kodami QR.

II wojna światowa. Świat

Nobert Haładaj

Książka upamiętniająca 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej w zajmujący sposób prezentuje wydarzenia na wszystkich frontach największego konfliktu zbrojnego w XX wieku. Autor, Norbert Haładaj, unikając suchego, encyklopedycznego stylu, w zajmujący sposób opowiada o zmaganiach na ziemi, w powietrzu i na morzu, zdradza sensacyjne kulisy wojennych planów i strategii, kreśli sylwetki polityków, przywódców i bohaterów, ukazując je na obszernym tle. Publikacja jest bogato ilustrowana – zawiera archiwalne fotografie, mapy, grafiki, plakaty i kalendaria. Jej dodatkowym atutem są materiały archiwalne (pieśni, przemówienia, fragmenty filmów dokumentalnych) ukryte pod kodami QR.