Zapiski o Ameryce Łacińskiej

Tomasz Skowronek

Ameryka Łacińska to kontynent niezwykły, liczący ponad 550 milionów mieszkańców, składający się z 20 krajów i 9 autonomii... Latynoskie państwa mają wspólną przeszłość, problemy, korzenie kulturowe, a kto wie – być może i wspólną przyszłość. Używam tu określenia „kontynent”, choć nierzadko można napotkać opinie, że Ameryka Łacińska nim nie jest. Miast tego definiuje się ten obszar mianem subkontynentu. Niektórzy zaliczają Meksyk i resztę państw Ameryki Środkowej do Ameryki Północnej. Natomiast Indianie używają czasami pojęcia Abya Yala, czyli Matka Ziemia. W Polsce nie mówi i nie pisze się wiele o tym kontynencie. Dla wielu Polaków wciąż stanowi on białą plamę na globusie. Nawet, jeśli czasami w mediach pojawi się jakaś informacja o tym regionie, bywa ona często niespójna, połowicza lub nieobiektywna... Na szczęście o Ameryce Łacińskiej jest coraz głośniej. Kontynent ów budzi coraz większe zainteresowanie i to nie tylko ze względu na wiele czynników samej kultury latynoamerykańskiej, które coraz częściej objawiają się w polskim życiu codziennym, wraz z procesami globalizacyjnymi. Do Polski zawitała kuchnia meksykańska, kubański rum, brazylijski karnawał, argentyński futbol czy w końcu wizerunek Ernesto „Che” Guevary. Także gazety, stacje telewizyjne, a w końcu naukowcy, a pośród nich analitycy geopolityczni, coraz częściej ciekawie spoglądają na tę część świata. Nic w tym dziwnego – rzeczywistość tam nie zwalnia. W niniejszej publikacji Czytelnicy znajdą przede wszystkim opisy i analizy szeregu zjawisk politycznych i geopolitycznych w tym regionie, o których autor od dłuższego czasu pisze na portalu Geopolityka.org. To na podstawie tych tekstów powstała niniejsza pozycja. Scharakteryzowane zostały tu niemal wszystkie „kontynentalne” państwa Ameryki Południowej, trochę państw środkowoamerykańskich i karaibskich, Meksyk, a w końcu Kuba. Omawiane zostały tutaj niektóre wybory prezydenckie, historia tych państw (głównie w okresie zimnowojennym), relacje ze Stanami Zjednoczonymi, konflikty lokalne, lewicujące rządy, walka z narkohandlem oraz szereg innych problemów. Mam nadzieję że niniejsza książka choć trochę przybliży ten ciągle mało znany kontynent w naszym kraju...

Zasługa dla Polski. Pułkownik Ryszard Kukliński opowiada swoją historię

Andrzej Krajewski

Film „Jack Strong” Władysława Pasikowskiego, którego premiera odbędzie się 7 lutego 2014 r. znów rozpali historyczne spory do dzieło pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, dlatego przypominam jego historię, tę którą sam mi powiadał, jak i starań o anulowanie jego wyroku. Wydanie książki w formie e-booka umożliwia także posłuchanie głosu pułkownika Kuklińskiego, który mówi o swojej sytuacji prawnej w 1992-93 roku oraz wspomina dziewięć lat walki, jaka prowadził przeciwko sowieckim planom unicestwienia Polski w przyszłej wojnie z państwami NATO. Z pułkownikiem Kuklińskim spędziłem kilkadziesiąt godzin na „rozmowach o rozmowie”, którą chcieliśmy nagrać dla Telewizji Polskiej, gdy byłem jej korespondentem w Waszyngtonie na początku lat 90. Nasze kontakty urwały się po tym, gdy w pierwszej połowie 1994 r., w tajemniczych okolicznościach, w odstępie sześciu miesięcy, zginęli obaj synowie pułkownika. Jesienią 1997 r. miesięcznik „Reader's Digest”, którego polską wersję redagowałem zdecydował się na publikację obszernego artykułu o „najbardziej nieznanym bohaterze zimnej wojny”. Przez trzy dni pułkownik Kukliński udzielał obszernego wywiadu w waszyngtońskim biurze miesięcznika. Autor artykułu, Rudolf Chelminski nie mógł jednak wykorzystać w pełni bogactwa szczegółów, postaci, a także refleksji, które nam przedstawił pułkownik Kukliński w Waszyngtonie. Dlatego w 1999 r. zdecydowałem się na opublikowanie zapisu tamtego wywiadu uzupełnionego o historię starań o anulowanie jego wyroku. U progu 2014 r. postanowiłem wydać tę książkę raz jeszcze, po uwzględnieniu poprawek pułkownika i z przypisami. Andrzej Krajewski Styczeń 2014 r. Andrzej Krajewski, dziennikarz, korespondent TVP i Polskiego Radia w Waszyngtonie (1990-1994), redaktor naczelny Przeglądu Reader’s Digest (1994-2001), dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP (2003-2005), prezes Fundacji FOR (2010-2011), ekspert ds. wolności słowa KRRiT. Autor książek: Cicerone, (1987), Region USA (1988), Kiedy Polska (1989), Karabinowa pułapka (1993, tłumaczenie), Zasługa dla Polski (1999), Ukraina 2004 (wydawca, redakcja), Kraj w stanie (2009), Mówili w Wolnej (2012,redakcja)

Zbawić się na ziemi. O soteriologii immanentnej

Andrzej Sepkowski

Autor porusza problematykę socjologiczną, filozoficzną, psychologiczną, podporządkowaną politologii. Tytułowe „zbawienie” oznacza dla niego spełnienie jednostek i grup społecznych w trzech wymiarach, czyli materialnym, emocjonalnym i intelektualnym. Rozum przenika rzeczywistość wedle kartezjanizmu, a wedle Pascala tylko nieco rozświetla otaczający nas mrok, bo rzeczywistość wciąż pozostaje niepojęta mimo takich wzlotów rozumu. Wciąż nie potrafimy przewidzieć przyszłości, mimo że rzekomo poznano zasady rządzące tą rzeczywistością, która rodzi przyszłość. Przez długi czas racjonalizm epistemologiczny łączył się z irracjonalizmem ontologicznym. Skoro czynniki jakościowe i ilościowe mają tak istotny wpływ na zachowania wielkich grup ludzkich, to musimy się nimi interesować pytając wpierw, czym są nadzieje, strachy, pragnienia zbawienia, spełnienia w doczesności i transcendencji. Najczęściej spotykane strategie wyjaśniania zwykle opierają się na splocie determinant tworzących teorie cząstkowe, jednostronne, opierane zwykle na aspektach wydarzeniowych. Inspirująca i intrygująca tematyka jest oryginalna przez zorientowanie się na czynniki zmian, jakie umykają uwadze badaczy. Takiej liczby hipotez, pytań badawczych nie spotykamy często. To, co niektórzy metodolodzy nazywają „odwagą myśli” jest widoczne w nowatorskim podejściu do problemów demokracji, ideologii i utopii. Walory praktyczne tych rozważań są niewątpliwe. Praca jest interdyscyplinarna i może być inspiracją dla wszystkich.  

Zbędni ludzie. Przekleństwo chrześcijan Bliskiego Wschodu

Jean-François Colosimo

„Co mają nam do powiedzenia małe dziewczynki o imionach zaczerpniętych z Ewangelii, z wyrwanymi kolczykami, wtulone w ramiona rodziców uciekających przed dżihadystami z Mosulu w dniu bez jutra? Że tym razem to już koniec. Koniec z chrześcijanami tu, gdzie chrześcijaństwo się narodziło. Że przetrwali wieki jako zakładnicy muzułmańskiej dominacji i europejskiego kolonializmu, lecz na próżno. Że globalizacja rozbiła w pył ich egzystencję. Że właśnie poświęciliśmy ich na ołtarzu imperialnej wojny Ameryki z islamem i tej domowej, toczonej przez sunnitów z szyitami. Że ich katastrofa jest także naszą, ponieważ wraz z nimi ginie nasza najdawniejsza pamięć, nasza jedyna nadzieja na pośrednika między Zachodem i Wschodem. I że nasze odwetowe krucjaty oraz humanitarne żale napawają ich goryczą, ponieważ nawet w chwili śmierci nie przestajemy ich instrumentalizować, zaprzeczając długowi, jaki zaciągnęła wobec nich cywilizacja. Irak, Syria, Egipt, Izrael, Palestyna, Liban, Jordania, Turcja, Armenia – sięgając do dwudziestu wieków historii, książka ta objaśnia współczesność i pozwala zrozumieć, dlaczego tragedia chrześcijan Wschodu jest znakiem naszego moralnego samobójstwa”. Jean-François Colosimo Jean-François Colosimo – historyk, eseista, teolog, wydawca oraz wykładowca, wybitny znawca wschodniego chrześcijaństwa, którego wiernym kronikarzem pozostaje od trzydziestu lat.

Zielone oczy

Stanisław Cat-Mackiewicz

Dla Polaków wojna to coś w rodzaju pojedynku na pistolety dwóch ludzi honoru, otoczonych gromadką sekundantów w sztywnych kołnierzykach i przy udziale chirurga. Tak jak człowiek honoru nie powinien nic takiego zrobić, co by wskazywało, że boi się pojedynku, tak naród powinien ciągle demonstrować, że nie cofnie się przed wojną. Dla Anglików wojna to obrona narodowych interesów, o ile to możliwe, za pomocą przelewania cudzej krwi wystawianie na niebezpieczeństwo innych krajów. Right or wrong – my country. Dla Polaków polityka zagraniczna to scena obrotowa dla deklamacji Słowackiego i innych wieszczów. Zdarza się, że scena się obróci, reżyseria i gwiazdory wyjadą, jeśli nie na Berdyczów, to na Zaleszczyki, a dzieci, dziewczęta nieletnie z nieporównanym heroizmem pójdą w „bój bez broni”, będą rozstrzeliwane, masakrowane, mordowane. Dla Anglii pojęcie „bój bez broni” nie istnieje, a gdyby istniało, miałoby charakter niepoważny, komiczny, coś jak gdyby ktoś zapewniał, że będzie latać, choć nie ma samolotu. Stanisław Cat-Mackiewicz   Mackiewicz porusza sugestywnością narracji, indywidualnością, odwagą. Nie mniej aktualne pozostaje przesłanie jego wywodów. Sprowadza się ono do tłumaczenia sensu uprawiania polityki, negliżowania złudzeń oraz umiejętności zachowania w niesprzyjających warunkach. Z walk, które prowadził, Mackiewicz wychodził pokiereszowany, często zawiedziony brakiem rezultatów, na jakie liczył, zawsze jednak z satysfakcją. Jej powodem była niechęć do występowania w roli pasażera własnego przeznaczenia i racja, którą miewał znacznie częściej niż jego krytycy.   prof. Rafał Habielski

Złoty wiek. Jak Polska została europejskim liderem wzrostu i jaka czeka ją przyszłość

Marcin Piątkowski

Dlaczego niektóre kraje są bogate, a inne biedne? Dlaczego jedne potrafią wydobyć się z gospodarczego zacofania, a inne tkwią w biedzie? Autor udziela odpowiedzi na te pytania na przykładzie Polski i jej bezprecedensowego sukcesu gospodarczego po 1989 roku, kiedy osiągnęliśmy najszybsze tempo wzrostu w Europie i jedno z najszyb-szych na świecie. Dzięki temu w ciągu życia zaledwie jednego pokole-nia Polska dołączyła do wąskiej grupy krajów o wysokim poziomie dochodów i wkroczyła w swój gospodarczy złoty wiek. Autor analizu-je przyczyny wcześniejszego wielowiekowego zacofania państwa i podkreśla kluczową rolę inkluzywnych instytucji, kultury, idei i indy-widualności jako źródeł polskiego sukcesu. Ponadto wskazuje na za-grożenia dla dalszego rozwoju i proponuje nowy model wzrostu, któ-ry pozwoliłby Polsce po raz pierwszy w historii dogonić Zachód. Piątkowski napisał wyjątkową książkę. To tour de force wyjaśniający przemiany w Polsce, kraju, który ponad 30 lat temu zapoczątkował historyczny proces transformacji i osiągnął największy sukces gospo-darczy w Europie. Piątkowski przekonująco pokazuje również, co musi się stać, aby nasz sukces nadal trwał. - prof. Grzegorz W. Kołodko, Akademia Leona Koźmińskiego Piątkowski napisał książkę pełną nadziei, wyznaczającą dalszy kierunek dla Polski i innych gospodarek znajdujących się w podobnej sytuacji. - prof. Dani Rodrik, Uniwersytet Harvarda Pełna trafnych spostrzeżeń i wniosków dla ekonomii rozwoju. - prof. Olivier Blanchard, były główny ekonomista MFW Ta błyskotliwa i oryginalna książka ponownie rozpala debatę na temat tego, czy pomyślny rozwój gospodarczy jest napędzany przez dobre instytucje, dobrą politykę, szczęśliwą geografię, czy... wszystko to jed-nocześnie. - prof. Branko Milanović, Graduate Center, City University of New York

Złożony układ osadniczy - tradycyjny region ekonomiczny - przestrzeń społeczno‐kulturowa

Jerzy Runge

Celem publikacji jest po pierwsze - przybliżenie dotychczasowego stanu wiedzy na temat przeobrażeń funkcjonalno-przestrzennych oraz społeczno-kulturowych złożonych układów osadniczych, w tym zwłaszcza tradycyjnych regionów społeczno-gospodarczych, zaś po drugie zaproponowanie kilku modelowych ujęć uzupełniających (cyrkulacyjne modele przemian gospodarczych oraz procesu urbanizacji). Punktem wyjścia rozważań Autora jest próba modelowego ujęcia genezy i kształtowania się w czasie bazy ekonomicznej, jako decydującego elementu generującego pozostałe zmiany w przestrzeni społeczno-gospodarczej. złożony układ osadniczy, Model zmian gospodarczych, jak urbanizacyjnych dopełniają się wzajemnie, będąc zarazem odzwierciedleniem dośrodkowych i odśrodkowych sił warunkujących przemiany całego układu osadniczego.

Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat

Tomasz S. Markiewka

Rok 2020 wyraźnie pokazał, w jak marnie skonstruowanym świecie żyjemy. Pandemia COVID-19 skutecznie sparaliżowała systemy ochrony zdrowia w wielu państwach i potężnie uderzyła w światową gospodarkę. Bezlitośnie obnażyła też słabości systemu, który generując miliony bezrobotnych, innym zapewnia rekordowe zyski na giełdach. A pandemia to dopiero początek. Katastrofa klimatyczna rozgrywa się na naszych oczach. Zmiany, o których piszą naukowcy, będą szybsze i brutalniejsze, a w dodatku nieodwracalne. Bo to, że katastrofa się wydarzy, pisze doktor Tomasz S. Markiewka, to po prostu fakt. Pytanie, czy możemy jeszcze coś zrobić? Markiewka mówi jasno: potrzebujemy więcej polityki. Ale nie tej rozumianej jako bezsensowne przepychanki i grę interesów na szczytach władzy. Autor definiuje politykę jako wynik społecznego zaangażowania. Głosowanie w wyborach i referendach, zamiast głosowanie portfelem. Głos obywatelek i obywateli nie konsumentów. Obarczenie odpowiedzialnością tych, którzy czerpią zyski z niszczenia klimatu, a nie jednostki, których wpływ na globalną sytuację jest zerowy. Politykę, do której robienia namawia autor, obserwowaliśmy w działaniu wielokrotnie. To dzięki niej udało się znieść niewolnictwo, wywalczyć prawa wyborcze dla kobiet i raz za razem wygrywać kolejne batalie o prawa człowieka i mniejszości. Rewolucje wydarzały się nieustannie, a kobiety i mężczyźni zmieniali świat wielokrotnie. My musimy jedynie zmienić go raz jeszcze.

Zobaczyć to, co polityczne. Filozofia politycznej postrzegalności według Jacques\'a Rancière\'a

Łukasz Andrzejewski

Jacques Rancière jest filozofem dobrze znanym i chętnie czytanym, ale cały czas pozostaje w Polsce nieodkryty jako wyjątkowa postać francuskiego życia intelektualnego drugiej połowy XX wieku. Zobaczyć to, co polityczne jest próbą wprowadzenia do projektu filozoficznego Rancière’a zarówno z perspektywy istotnych, chociaż często niedocenianych naukowych źródeł, jak i licznych politycznych uwikłań. Na kartach kolejnych rozdziałów poznajemy autora Dzielenia postrzegalnego jako ucznia i krytyka Louisa Althussera w paryskiej École Normale Supérieure, działacza radykalnej lewicy podczas gorącej wiosny 1968 roku i jednocześnie politycznego przeciwnika Francuskiej Partii Komunistycznej oraz jako skrupulatnego i stale wątpiącego interpretatora filozoficznej klasyki. Zobaczyć to, co polityczne to nie tylko przyczynek do intelektualnej biografii, lecz także prezentacja koncepcji Rancière’a jako zbioru inspirujących narzędzi interpretacji zjawisk z obszaru sztuki i polityki.

Zrozumieć wojnę z Rosją Katyń - Moskwa - Kijów

Kazimierz Turaliński

"Zrozumieć wojnę z Rosją" to książka oparta na analizie białowywiadowczej, wszechstronnie omawiająca czynniki strategiczne, ekonomiczne, polityczne oraz historyczne warunkujące konflikt zbrojny toczony przez Władimira Putina i dawne KGB z Zachodem. Jej treść wyjaśnia dlaczego wojna na Ukrainie była od lat nieunikniona i do jakich dalszych konsekwencji może wkrótce doprowadzić. Pierwszym etapem cichych walk okazała się infiltracja przez rosyjski wywiad państw Unii Europejskiej wraz z rozwojem nieformalnych sojuszy w Azji i na Bliskim Wschodzie. Pionki zostały rozstawione na szachownicy. Na jaki kolejny ruch wskazują?   Członkowie NATO nie są bezpieczni. Polska też nie jest. Aby to zrozumieć trzeba spojrzeć na Moskwę nie z perspektywy wartości wyznawanych przez człowieka Zachodu, lecz jak na odmienny światopoglądowo, skomplikowany mechanizm płynnie łączący pozornie odległe elementy: byłych oficerów KGB, wojsko, przemysł surowcowy i zbrojeniowy, propagandę, dezinformację, rolnictwo, chiński i niemiecki biznes, broń masowego rażenia, pychę, pogardę, zbrodnię katyńską oraz doktrynę strachu opartą na kulturze gwałtu i przemocy. Rosjanie to szachiści, nawet jeśli ich ruch dziś wydaje się nam pozbawiony sensu, to w połączeniu z innymi jutro zaprowadzić może Kreml do zamierzonego celu. Jakie pytania należy zadać, by zrozumieć logikę wojny we współczesnej Europie?   jak byłe KGB zinfiltrowało Unię Europejską? czy Niemcy są zainteresowani zajęciem terytorium Polski? jak Putin zbudował koalicję antyamerykańską obejmującą połowę świata? czy Rosja ma podstawy by obwiniać Ukrainę o sprowokowanie wybuchu wojny? jakie motywy kierują Chinami, Indiami i państwami muzułmańskimi? dlaczego rosyjscy carowie i dyktatorzy nienawidzą Polski i Polaków?     To nie jest książka dla ludzi o słabych nerwach.   O autorze: Kazimierz Turaliński - Doctor of Laws (LL.D), ekonomista, politolog (specjalizacja: międzynarodowe stosunki polityczne), ekspert ds. bezpieczeństwa i wywiadu gospodarczego. Wykładowca przedmiotów z zakresu przestępczości, wywiadu oraz kontrwywiadu gospodarczego. Autor kilkunastu książek prawno-ekonomicznych i literatury faktu, w tym m.in. "Agent, infiltracja - sztuka szpiegostwa", "Wywiad gospodarczy i polityczny", "Zabić szpiega", "Przestępstwa w budownictwie", "Jak kraść? Podręcznik złodzieja", "Raje podatkowe i spółki off-shore", "Podatek VAT - oszustwa podatkowe, przemyt i zorganizowana przestępczość skarbowa".  

Związki chorwacko-polskie w latach 1918-1965

Josip Jagodar

Tematem niniejszej publikacji są sylwetki najwybitniejszych Chorwatów, którzy żyli lub przebywali w Polsce na początku i w połowie XX wieku. Opis wydarzeń politycznych uzupełniają przedstawione tu stosunki dyplomatyczne między Polską a Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców/Królestwem Jugosławii i najważniejsze porozumienia międzynarodowe. Autor wymienia Chorwatów, których wysiłek i działalność przyczyniły się do połączenia obu narodów w sensie literackim i społecznym, a w pewnym stopniu także politycznym oraz ekonomicznym. Największą uwagę poświęcono życiu i działalności Julijego Benešicia, Miroslava Krležy, Ivo Andricia i Vilima Frančicia, ze szczególnym uwzględnieniem ich osobistych powiązań z Polakami, polskim językiem i kulturą polską. 

Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych

praca zbiorowa

Kosowo, Gruzja, Abchazja, Osetia Południowa, Łotwa i Estonia, Krym, Białoruś. Wydarzenia, które nie schodziły z pierwszych stron gazet. Jaka jest geneza i przebieg konfliktów etnicznych w tych krajach i regionach? Czy wiedzą Państwo, że te konflikty toczą się od wieków? Prezentujemy pierwszą w Polsce książkę popularnonaukową, szeroko opisującą i wyjaśniającą tę problematykę.     Na podstawowe pytania odpowiada Michał Świgoń z redakcji Histmag.org. Skąd pomysł na wydanie tej publikacji? To było pewnego sierpniowego wieczoru 2008, gdy rosyjskie wojska przekroczyły granicę Gruzji i ruszyły w stronę Gori. Maciej Frankowski z zaprzyjaźnionego z „Histmagiem” wydawnictwa ERICA był świadkiem nietypowej sceny. Goszcząc w redakcji jednej z największych ogólnopolskich stacji telewizyjnych usłyszał, jak jeden z dziennikarzy dostał burę za kiepskie przygotowanie materiału. Przełożony polecił mu... strony Histmag.org, gdzie od momentu wybuchu wojny pisaliśmy o tym konflikcie. Duże zainteresowanie materiałami na ten temat (30 000 czytelników, ogromna popularność w serwisie społecznościowym Wykop.pl, cytowania w prasie, liczne wykłady i spotkania) – pokazało nam, że dziennikarstwo internetowe wcale nie musi być gorsze od tego prezentowanego w „tradycyjnych” mediach. Od dłuższego czasu przymierzaliśmy się do wydania własnej książki, wybór tematyki nie był trudny. Tym bardziej, że w przypadku „Źródeł nienawiści” mogliśmy liczyć na duże wsparcie ze strony Wydawnictwa Erica. W książce opisano historię konfliktów etnicznych w sześciu regionach – Kosowie, Abchazji, Osetii Południowej, krajach bałtyckich, na Białorusi i na Krymie. Skąd taki właśnie dobór tematów? To przede wszystkim regiony, w których wydarzenia przyciągnęły uwagę mediów i opinii publicznej. Informacje przekazywane przez prasę i telewizję ograniczały się jednak głównie do tego, co działo się „tu i teraz”. Tymczasem konflikty w Kosowie czy Gruzji mają historię liczącą sobie dziesiątki, a nawet setki lat. Historycy z Gruzji, Abchazji czy Serbii w swoich wywodach odwołują się nawet do wydarzeń sprzed dwóch, trzech tysiącleci. W z pozoru poważnych publikacjach pojawiają się np. argumenty na temat tego... gdzie leżał biblijny raj. Chcieliśmy pokazać, że problemy Krymu, czy Osetii Południowej nie zrodziły się na Kremlu za prezydentury Władimira Putina, czy w gabinecie Micheila Saakaszwiliego po tzw. rewolucji róż. Mają one wielowiekowe podłoże, a zarazem, w dużym stopniu, zostały oparte na historycznych mitach i fałszywym przeświadczeniu o „odwiecznej nienawiści”. Kim są autorzy publikacji? Prawie wszyscy autorzy są wieloletnimi współpracownikami i redaktorami „Histmag.org”. Zdążyli udowodnić, że potrafią pisać w sposób nie tylko fachowy, ale także przystępny, zachęcający do lektury tysiące lub nawet dziesiątki tysięcy czytelników. To naukowcy i dziennikarze z wykształceniem historycznym lub politologicznym z kilku różnych ośrodków akademickich: Krakowa, Warszawy, Łodzi, Poznania i Katowic. Wśród nich są m.in. wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i adiunkt w Archiwum Akt Nowych dr Dariusz Wierzchoś a także wykładowca Uniwersytetu Łódzkiego, Sławomir Szczesio. Na co położyliście największy nacisk podczas jej przygotowywania? Co czyni tę książkę niezwykłą? Przede wszystkim zajęliśmy się tematami, których dotąd nikt w Polsce nie poruszał. Na temat imperializmu rosyjskiego czy konsekwencji rozpadu ZSRR powstało multum książek, ale nikt nie próbował wyjaśniać tła konfliktów widzianych w skali mikro, może z wyjątkiem nielicznych publikacji poświęconych na przykład Czeczenii. Skupiliśmy się na regionach, narodach i konfliktach, które w Polsce pozostają nieznane, pomimo niedawnego medialnego zainteresowania ich obecną sytuacją. Nasza książka będzie pierwszą publikacją na temat historii Abchazji czy Osetii Południowej, a zarazem jedną z pierwszych popularnonaukowych, zwięzłych prac o historii mieszkańców Krymu czy o podłożu konfliktu w Kosowie. Poszczególne części książki oparliśmy na bardzo szerokiej bazie merytorycznej. Nasi autorzy, żywo zainteresowani tą problematyką, sięgnęli do licznych źródeł – publikacji naukowych, oficjalnych raportów i opracowań oraz doniesień medialnych. Przeciętnego czytelnika może zaskoczyć fakt, że autorzy oparli się nie tylko o opracowania polskie, angielskie, rosyjskie, ale także o materiały np. autorów szwedzkich, kanadyjskich czy japońskich. Zależało nam na naukowej rzetelności, a także staraliśmy się unikać jak ognia hermetycznego, niezrozumiałego języka naukowych dywagacji. Chcemy, by nasze rozważania zainteresowały nie tylko naukowców czy profesjonalistów, ale i zwykłego Kowalskiego, który chciałby się czegoś o rzeczonych konfliktach dowiedzieć. Do kogo kierowane są „Źródła nienawiści”? Zależy nam na tym, by stworzyć kompendium wiedzy dla wszystkich osób, interesujących się tą tematyką – zawodowo (dziennikarze, dyplomaci, urzędnicy, itp.), naukowo (wykładowcy, studenci) i hobbystycznie. Każdy, kto chciałby lepiej zrozumieć procesy zachodzące w Europie Południowej i Wschodniej, znajdzie w tej książce coś dla siebie.

Żelazne damy Trzeciego Świata. Pokojowa Nagroda Nobla 2011

Izabella Penier

 Prezentowane w niniejszej publikacji teksty dotyczą trzech niezwykłych kobiet, które Komitet Noblowski uhonorował w roku 2011 za wyjątkowe osiągnięcia na rzecz walki o pokój. Pierwsza z nich – Ellen Johnson-Sirleaf, prezydent Liberii, zapisała się w historii Czarnego Kontynentu jako jedyna kobieta, której udało się wygrać wybory prezydenckie. Druga z opisywanych, również Liberyjka, Leymah Roberta Gbowee, to działaczka społeczna, organizatorka kobiecego ruchu chrześcijanek i muzułmanek pod nazwą Masowa Akcja Kobiet na rzecz Pokoju, który położył kres wojnie domowej w Liberii w roku 2003. Trzecia z noblistek – Tawakkul Karman – „Matka jemeńskiej rewolucji” stała się twarzą rewolucji w Jemenie w roku 2011, która była częścią Arabskiej Wiosny Ludów. Określana, podobnie jak Ellen Johnson-Sirleaf i Leymah Gbowee, takimi przydomkami, jak „Żelazna dama”, Tawakkul Karman stała się pierwszą arabską kobietą – laureatką Nagrody Nobla i drugą muzułmanką, która otrzymała to

Żółte i czarne. Historia chińskiej obecności w Afryce

N'Diaye Tidiane

„Chińczycy nie wynaleźli szachów. Lecz od czterech tysięcy lat, grając w go, wprawiają się w groźnym ćwiczeniu strategii o niezwykle subtelnych zasadach. Gracze ustawiają czarne i białe kamienie na planszy liczącej trzysta sześćdziesiąt jeden pól. Reguły tej gry polegają na tym, by zająć lub kontrolować jak największy obszar. W to właśnie grają w Afryce Chińczycy z byłymi kolonizatorami. Innymi słowy, Państwo Środka stosuje precyzyjną i starannie przygotowaną strategię obliczoną na to, by wypchnąć zachodnich przeciwników z afrykańskiego terytorium. Zadanie to już niemal się im udało – zdaje się, że afrykańska epopeja Pekinu jest historią triumfalnego podboju.” Wychodząc od historii i jej skrywanych kart Tidiane N’Diaye kreśli bilans chińskiej obecności w Afryce. Szuka odpowiedzi na pytanie, czy jej efektem będzie trwały wzrost państw afrykańskich, czy tylko rosnące ich uzależnienie od kredytów i dostaw? Czy Chinafryka jest projektem partnerstwa czy zaplanowanej grabieży? Co czeka Afrykę i czy pozostanie to bez wpływu na losy reszty świata?