Planeta Ziemia. Zwierzęta i rośliny chronione w Polsce

Karolina Matoga

Książka Planeta Ziemia. Zwierzęta i rośliny chronione w Polsce prezentuje listę rzadkich i zagrożonych przedstawicieli świata fauny i flory, występujących w różnych obszarach naszego kraju – od gór aż po Pomorze. Opatrzone pięknymi fotografiami teksty zawierają informacje dotyczące pochodzenia danego gatunku, warunków przyrodniczych, w których najczęściej żyje, a także najbardziej ciekawych i charakterystycznych cech lub zachowań. To doskonała propozycja dla wszystkich miłośników naszej rodzimej przyrody.

Polski las

Joanna Kapusta, Piotr Kapusta

Las o każdej porze roku opowiada swoją fascynującą historię. Wiosną zachwyca wielobarwnymi kwiatami, wokół których swoje pracowite życie toczą rozmaite owady. Latem wabi przyjemnym chłodem dzięki koronom drzew pokrytym gęsto zielonymi liśćmi. Wraz z coraz krótszymi dniami barwi się niesamowicie i urzeka feerią kolorów opadających z wolna liści. Zimą, kiedy na pozór zasypia, na śnieżnobiałej pokrywie ujawnia obecność strzegących spokojnego snu zwierząt… Polski las oczarowuje. Wystarczy tylko z pozycji uważnego gościa wsłuchać się w to, co ma do powiedzenia. Album jest ekscytującą opowieścią o polskim lesie – jego różnorodności i urodzie w poszczególnych porach roku, a także o jego zadziwiających mieszkańcach oraz ich relacjach. Dzięki urzekającym fotografiom możemy na własne oczy zobaczyć, co skrywają leśne gęstwiny.

Sorry, taki mamy ślad węglowy. Fakty, liczby, procenty

Prof. Mark Berners-Lee

Książka oparta na solidnych badaniach, zawierająca czytelne dane, rzetelne statystyki oraz pouczające wykresy, a przy tym napisana przystępnie i z dużą dawką humoru. Autor nie mówi ludziom, co mają robić, jak żyć, ale podnosi świadomość, zachęca do dyskusji i pomaga wyrobić sobie własne zdanie. Emisja gazów cieplarnianych drastycznie wzrasta, toniemy w śmieciach, wycinamy płuca Ziemi, a tuż za rogiem czai się klimatyczna apokalipsa rodem z Mad Maxa. Czy ja, ty mamy na to wpływ? Mike Berners-Lee uświadamia, jaki ślad węglowy zostawiamy zarówno w skali mikro, w codziennym życiu, jak i w skali makro, produkując, konsumując, a nawet odpoczywając. Sama Ziemia generuje ślad węglowy, np. w wyniku wybuchów wulkanów, ale bezsprzecznie największym szkodnikiem jest człowiek. W książce przedstawiono nasz niechlubny udział, zaczynając od zdarzeń najmniej uciążliwych dla planety kilkugramowych, poprzez kilogramy, aż po działania wytwarzające miliardy ton CO2, jak wojna czy pożary lasów. Przyjaźniejsza dla środowiska jest podróż autobusem czy hybrydowym samochodem? W publicznej toalecie lepiej wytrzeć ręce papierowym ręcznikiem czy skorzystać z suszarki? I jak bardzo martwić się tym, że zjadamy banany transportowane z Ameryki Południowej? Odpowiedzi na te oraz setki innych pytań znajdziesz w tej książce. Dzięki zgromadzonej w niej wiedzy w sposób bardziej świadomy będziesz dokonywać codziennych wyborów, przyczyniając się do ratowania planety. "Książkę tę koniecznie trzeba przeczytać, żeby zrozumieć, przed jak wielkim, złożonym i pilnym wyzwaniem stanęła ludzkość. Pamiętajmy, że nasze indywidualne wybory i decyzje mają znaczenie przede wszystkim etyczne, praktycznego wymiaru nabierają w kontekście systemowych zmian." FILIP SPRINGER, reportażysta, dziennikarz, autor m.in. takich książek, jak: "Miedzianka. Historia znikania" czy "Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni" "Nie przypominam sobie, żebym ostatnio czytał książkę bardziej fascynującą, a przy tym tak użyteczną i przyjemną w lekturze." BILL BRYSON, autor książek "Krótka historia prawie wszystkiego" oraz "Ciało. Instrukcja dla użytkownika" "Ta książka jest dowodem na to, że o skomplikowanym zagadnieniu, jakim jest emisja dwutlenku węgla, można napisać w sposób przystępny i z poczuciem humoru, opierając się przy tym na rzetelnych źródłach." MIKOŁAJ TROCZYŃSKI, ekspert WWF Polska "Ile CO2 emituje jazda rowerem? A ile otwieranie drzwi, wysyłanie SMS-a czy gotowanie wody w czajniku? Każda czynność ma jakiś ślad węglowy. Te małostki powtarzane setki, tysiące razy sumują się do niebotycznych ilości, które nie pozostają bez wpływu na klimat. Ta książka pozwoli Ci zrozumieć, z jakich emisji możesz zrezygnować od zaraz." KASIA WĄGROWSKA, blogerka (ograniczamsie.com), ekspertka od świadomej konsumpcji, autorka książki "Życie zero waste. Żyj bez śmieci i żyj lepiej" "Codziennie podejmujemy tysiące decyzji, które wpływają na otaczający nas świat. To od nas zależy, jaki on będzie. Dlatego wiedza zawarta w tej książce jest bardzo potrzebna." ARETA SZPURA, aktywistka ekologiczna, autorka książki "Jak uratować świat? Czyli co dobrego możesz zrobić dla planety" "Kwiaty cięte poza sezonem czy te lokalne? Szparagi z Peru? Strączki czy mięso jako źródło białka? Ta książka w sposób naukowy, ale jednocześnie ciekawy i przystępny wyjaśnia nie tylko, czym jest ślad węglowy, ale też pokazuje, że nasze codzienne wybory mają znaczenie, jeśli chcemy ograniczyć swój negatywny wpływ na klimat. Świetna pozycja dla tych, którzy chcą żyć bardziej świadomie." PAULINA GÓRSKA, influencerka i ekoedukatorka

Świat, który nadchodzi. Jak wielka wędrówka przyrody wpływa na nasze życie

Benjamin von Brackel

Rozpoczęła się kolejna wielka wędrówka gatunków. Strefy klimatyczne zaczęły się przesuwać z równika w kierunku obu biegunów. Zwierzęta i rośliny wyruszają więc w drogę w poszukiwaniu lepszych warunków do życia. Nadchodzi całkiem nowy świat. A co będzie z nami? My, ludzie, mamy większe możliwości adaptacji niż pozostałe gatunki. Możemy wycofać się do klimatyzowanych domów, uprawiać rośliny odporne na wysokie temperatury i opracowywać zaawansowane systemy nawadniania szklarni. Potrafimy przemieszczać się na duże odległości w krótkim czasie. Wiemy też dokładnie, dokąd się udać, aby znaleźć chłodniejsze obszary na wyższych szerokościach geograficznych, gdzie będziemy mogli rozpocząć nowe życie. Benjamin von Brackel nie bez przyczyny zaczyna swoją opowieść od trzepotu skrzydeł niewielkiego górskiego motyla. Ten dźwięk odbija się zwielokrotnionym echem i wraca w postaci wielkich pytań o przyszłość naszego świata.

The biology and ecology of "Betula pendula" Roth on post-industrial waste dumping grounds: the variability range of life history traits

Izabella Franiel

Celem pracy była ocena właściwości populacji B. pendula rosnącej w warunkach zróżnicowanej antropopresji z uwagi na: wybrane cechy life history (np.: parametry wielkości, biomasy osobników, ocena płodności osobników), określenie kondycji osobników brzozy, ocenę czynników abiotycznych i biotycznych odpowiedzialnych za rozmieszczenie siewek w przestrzeni. Do badań wybrano brzozę brodawkowatą gatunek siedliskotwórczy o szerokiej skali ekologicznej, odporny na zanieczyszczenia środowiska. Badania prowadzono w latach 2005–2008 oraz 2009–2010 na 4 powierzchniach badawczych różniących się stopniem antropopresji.   Wyniki prezentowanej pracy mogą stanowić nowe źródło wiedzy na temat sposobu kształtowania się pokrywy roślinnej, która zasiedla zdegradowane tereny nieużytków poprzemysłowych. Tylko rezultaty długoterminowych badań nad procesami zasiedlania przez poszczególne gatunki zwałów poprzemysłowych mogą ułatwić prace planistyczne związane z rekultywacją i zagospodarowaniem takich obiektów.

The upland mixed fir coniferous forest

Alicja Barć, Andrzej Brzeg, Aldona K. Uziębło, Stanisław Wika

Monografia stanowi wieloaspektowe studium badawcze obejmujące zagadnienia rozmieszczenia, warunków występowania, zmienności, tendencji rozwojowych oraz zagrożeń wyżynnego jodłowego boru mieszanego; cennego, endemicznego zbiorowiska leśnego o ograniczonym na terenie Polski zasięgu. Opracowanie zawiera obszerny przegląd literatury związanej z omawianą tematyką, bogato udokumentowaną geobotaniczną charakterystykę płatów omawianego zbiorowiska na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej  oraz analizę procesów regeneracji drzewostanu jodłowego. Szczególnie cennym elementem pracy są wskazania ochronne zredagowane dla fitocenoz jedlin reprezentujących różne stopnie zachowania i degeneracji. Publikacja jest adresowana do fitosocjologów, leśników, ekologów, fitogeografów i siedliskoznawców. Może stanowić również źródło cennych informacji dla specjalistów przygotowujących plany ochrony (dla rezerwatów, parków narodowych, parków krajobrazowych, obszarów Natura 2000), opracowania ekofizjograficzne i prognozy do planów zagospodarowania przestrzennego, jak również raporty o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. Zespół w składzie: dr Alicja Barć, dr hab. prof. nadzw. UAM Andrzej Brzeg, dr hab. Aldona K. Uziębło, prof. dr hab. Stanisław Wika został uhonorowany Medalem im. Profesora Zygmunta Czubińskiego za monografię: “The upland mixed fir coniferous forest Abietetum albae Dziubałtowski 1928 in the central part of the Cracow-Częstochowa Upland – differentiation, regional specificity, structure, dynamics and maintenance”, wydaną przez Wydawnictwo UŚ w Katowicach. Medal zostanie wręczony na posiedzeniu plenarnym na najbliższym Ogólnopolskim Zjeździe PTB w Lublinie, który odbędzie się w dniach: 27.06.2016–3.07.2016.   Medal im. Profesora Zygmunta Czubińskiego – jest wyróżnieniem honorowym, przyznawanym za wybitne prace naukowe mające charakter regionalnych monografii geobotanicznych, których podstawą jest oryginalna koncepcja naukowa. Kapituła, która składa się z 7 osób nadaje Medal raz na 3 lata. Wraz z medalem wręczany jest dyplom. Medal został ustanowiony w 2000 roku podczas Walnego Zebrania Członków Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Jego Pomysłodawcą był prof. Janusz Bogdan Faliński. Po raz pierwszy wyróżnienia wręczono w 2001 roku na Ogólnopolskim Zjeździe PTB w Poznaniu.  

Wisła. Biografia rzeki

Andrzej Chwalba

Nikt dotychczas tak nie opowiadał o Wiśle! Pionierskie, fascynujące dzieło, które zachwyci nie tylko fanów historii   Wisła jest królową polskich rzek, a polska sztuka, literatura i mitologia każą w niej widzieć kobietę. Najnowsza książka Andrzeja Chwalby jest więc... biografią kobiety. Autor wielu historycznych bestsellerów opowiada o jej wdziękach i kaprysach, o charakterystycznych cechach oraz roli, jaką odgrywa w całych dziejach Polski. Przyjrzymy się Wiśle z perspektywy przyrodniczej, historycznej i kulturowej. Poznamy jej gniew, emocje i uczucia, jakie wzbudzał wiślany krajobraz, posłuchamy związanych z nią legend. Będzie też o tym, co i jak rzeka daje i odbiera, jak nagradza i karze.   Kiedy i w jakich okolicznościach Wisła zaczęła być postrzegana jako królowa polskich rzek? Jak wpływała na kształtowanie się polskiej tożsamości, na charakter państwowości i na symbolikę narodową? Jak przebiegała i czym się zakończyła rywalizacja na tym polu z innymi wielkimi rzekami Europy?   Oto dosłownie! porywająca i wciągająca biografia rzeki, która była i jest dla nas źródłem siły i życia, arterią komunikacyjną, inspiracją dla artystów, twórców i patriotów oraz wielkim narodowym symbolem czasami nieokiełznanym i gniewnym, a kiedy indziej łagodnym i szczodrym.

Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat

Tomasz S. Markiewka

Rok 2020 wyraźnie pokazał, w jak marnie skonstruowanym świecie żyjemy. Pandemia COVID-19 skutecznie sparaliżowała systemy ochrony zdrowia w wielu państwach i potężnie uderzyła w światową gospodarkę. Bezlitośnie obnażyła też słabości systemu, który generując miliony bezrobotnych, innym zapewnia rekordowe zyski na giełdach. A pandemia to dopiero początek. Katastrofa klimatyczna rozgrywa się na naszych oczach. Zmiany, o których piszą naukowcy, będą szybsze i brutalniejsze, a w dodatku nieodwracalne. Bo to, że katastrofa się wydarzy, pisze doktor Tomasz S. Markiewka, to po prostu fakt. Pytanie, czy możemy jeszcze coś zrobić? Markiewka mówi jasno: potrzebujemy więcej polityki. Ale nie tej rozumianej jako bezsensowne przepychanki i grę interesów na szczytach władzy. Autor definiuje politykę jako wynik społecznego zaangażowania. Głosowanie w wyborach i referendach, zamiast głosowanie portfelem. Głos obywatelek i obywateli nie konsumentów. Obarczenie odpowiedzialnością tych, którzy czerpią zyski z niszczenia klimatu, a nie jednostki, których wpływ na globalną sytuację jest zerowy. Politykę, do której robienia namawia autor, obserwowaliśmy w działaniu wielokrotnie. To dzięki niej udało się znieść niewolnictwo, wywalczyć prawa wyborcze dla kobiet i raz za razem wygrywać kolejne batalie o prawa człowieka i mniejszości. Rewolucje wydarzały się nieustannie, a kobiety i mężczyźni zmieniali świat wielokrotnie. My musimy jedynie zmienić go raz jeszcze.