Bug. Opowieści o rzece, łęgach, piachach, łąkach, starorzeczach i mokradłach, a także o życiu zwierząt i ludzi w meandry dzikiej rzeki zaplątanych Przewodnik po krajobrazach przyrodniczo-kulturowych

Maciej Cmoch

Bug kojarzył mi się głównie ze wspomnieniami starszych członków rodziny. Ten rzeczywisty płynął gdzieś daleko i widywałem go jedynie okazyjnie, najczęściej z mostu. Dopiero zainteresowania przyrodnicze sprawiły, że zacząłem regularnie pojawiać się w dolinie. Z lornetką, aparatem, autem, pieszo bądź kajakiem... Co jest w tej rzece szczególnego? Przede wszystkim jest duża - długa i szeroka - a jednocześnie dzika, nieokiełznana. To ewenement na skalę europejską. Jest też rzeką graniczną - stanowi faktyczną granicę między trzema państwami - a jednocześnie osią pogranicza kulturowego. Różnorodność kulturowa idzie w parze z różnorodnością biologiczną. Dzika rzeka tworzy wyspy, piaszczyste ławice, odsypiska, namuliska, starorzecza i strome skarpy. Rozlewa się na łąki, mokradła i cieniste łęgi. Tworzy ogrom siedlisk dla wielkiej liczby organizmów, od grzybów przez rozmaite bezkręgowce, płazy, ptaki - zarówno drobniuteńkie (strzyżyk), jak i wielkie (bocian czarny) - na ssakach pokroju dzika czy łosia kończąc. Łęgi, piachy, łąki, starorzecza i mokradła ciągną się wzdłuż doliny na przemian z polami, wioskami i miasteczkami. Wszystko to się w krajobrazie wzajemnie zaplata i zrasta, więc czasem trudno oddzielić jeden element od drugiego. Macka starorzecza dosięga wsi, pastwisko łagodnie przechodzi w nadbrzeżne odsypisko, a łęg w piaszczystą wyspę bądź w bujną kolorową łąkę. Rzeka i człowiek tworzą krajobraz niezwykle dynamiczny, zmienny w czasie i przestrzeni. Pisząc tę książkę, starałem się na przykładzie Bugu pokazać, jak rzeka wpływa na obszar, przez który płynie, na ludzi, którzy zdecydowali się osiedlić w sąsiedztwie wody, na świat roślin i zwierząt, a zwłaszcza ptaków. Oddziaływania rzeki mogą być subtelne - jak unosząca się w dolinie mgła - bądź gwałtowne - niczym letnia powódź. Przedstawiłem tu moje osobiste spojrzenie na te relacje - spojrzenie fotografa przyrody, ornitologa i domorosłego regionalisty. Zapraszam Państwa do podróży... MACIEJ CMOCH NOTA O AUTORZE: Maciej Cmoch - siedlczanin, ur. w 1989 r.; biolog z wykształcenia, przyrodnik z zamiłowania. Autor książki Ptaki za miedzą. Opowieści o mieszkańcach pól, łąk, pastwisk i wsi (Paśny Buriat, 2021). Zawodowo zajmuje się badaniami i ochroną ptaków. Związany z Towarzystwem Przyrodniczym "Bocian". Uczestnik projektów czynnej ochrony, m.in. błotniaka łąkowego, kulika wielkiego, pustułki i płomykówki. W wolnych chwilach zajmuje się fotografią przyrodniczą. Najchętniej fotografuje zarówno podporządkowaną człowiekowi naturę terenów wiejskich, jak i wciąż dziką przyrodę nieuregulowanych rzek. Czytelnik krajobrazu. Na ptaki patrzy przez pryzmat otoczenia, w jakim żyją. FRAGMENT KSIĄŻKI: "Czy Bug jest rzeką niebezpieczną? Pan Bolesław kategorycznie temu zaprzeczył. I prosił mnie, abym koniecznie napisał w książce, że nie można winić rzeki za głupotę człowieka. Owszem, bywa groźnie przy wysokich stanach wody lub z racji tego, że dno takiej rzeki jak Bug, czyli rzeki dzikiej, jest zmienne. Tu, gdzie kiedyś było płytko, teraz jest głęboko - i na odwrót. Ale utonięcia - jak mówił pan Bolesław - wynikają przede wszystkim z ludzkiej lekkomyślności, brawury i pijaństwa. No i należy sprawdzać dno. Jeśli ktoś chce przejść na drugą stronę, najlepiej wziąć ze sobą kijek. Historie o podwójnym dnie można włożyć między bajki. Nadbużańscy mieszkańcy musieli się nauczyć żyć z płynącą tuż obok wielką rzeką. Mieli do niej respekt i wiedzieli, że może być źródłem nieszczęścia. Śmierć jednak bywała tylko epizodem w ich relacji z Bugiem. Owszem, tragicznym, ale zdarzającym się rzadko, więc nieprzysłaniającym korzyści wynikających z sąsiedztwa rzeki".

EkoMiasto#Środowisko. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miast

Agnieszka Rzeńca

Miasta narażone są na nadmierną konsumpcję zasobów, nadprodukcję odpadów oraz koncentrację negatywnych efektów działalności człowieka. Książka EkoMiasto#Środowisko stara się odpowiedzieć na powyższe, jakże aktualne i ważne problemy gospodarowania środowiskiem w mieście. Jej ideą przewodnią jest określenie roli środowiska i jego jakości w kontekście świadczonych usług ekosystemowych, działań adaptacyjnych i mitygacyjnych oraz zapewnienia trwałości rozwoju miast. W książce miasto traktowane jest jako specyficzny, złożony i kompleksowy ekosystem, którego istotą są ścisłe relacje i zależności między sferami: przyrodniczą, społeczną, gospodarczą oraz instytucjonalną. W tym kontekście wskazano założenia zrównoważonego rozwoju miasta oraz współczesne wyzwania i cele. Ważnym aspektem podejmowanych rozważań jest kwestia wartości środowiska oraz metod wyceny zasobów środowiska. W dalszej części publikacji skoncentrowano się na problematyce współodpowiedzialnego, zasobooszczędnego i innowacyjnego gospodarowania środowiskiem. Dokonano identyfikacji uwarunkowań oraz przeglądu rozwiązań konkretnych problemów, takich jak: zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego, adaptacja terenów zurbanizowanych do zmian klimatu czy rozwój gospodarki niskoemisyjnej. Ostatnie rozdziały poświęcono nowoczesnym narzędziom zarządzania środowiskiem oraz monitorowania i prognozowania zmian środowiskowych na terenach zurbanizowanych.  

Etyka i ekologia

Zbiorowy

Rozważania specjalistów różnych dziedzin nt. etycznego ujęcia ekologii

Filozofia przyrody współcześnie

Mariola Kuszyk-Bytniewska, Andrzej Łukasik

Na niniejszy tom składają się wybrane teksty referatów wygłoszonych na ogólnopolskiej konferencji naukowej z udziałem gości zagranicznych Filozofia przyrody współcześnie, zorganizowanej w Lublinie w dniach 17-18 kwietnia 2008 r. przez Zakład Ontologii i Teorii Poznania Instytutu Filozofii UMCS oraz Lubelski Oddział Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Filozofia przyrody jest fascynującą dyscypliną, gdyż jej zagadnienia dotyczą fundamentalnych aspektów świata, będących niegdyś przedmiotem wyłącznie filozoficznej spekulacji, a współcześnie także przedmiotem badań nauk szczegółowych. Praca ukazuje wielkie bogactwo, złożoność i wieloaspektowość problematyki pojawiającej się w ramach filozofii przyrody i nauk szczegółowych, zarówno przyrodniczych, jak i matematycznych. W części pierwszej (Zagadnienia statusu filozofii przyrody, jej relacji do nauk przyrodniczych i metafizyki) zebrano teksty dotyczące problematyki metafilozoficznej: zagadnienia relacji między filozofią przyrody a naukami przyrodniczymi i techniką z jednej strony, oraz pozostałymi dyscyplinami filozoficznymi, w szczególności zaś metafizyką (ontologią) z drugiej. W części drugiej (Filozoficzne zagadnienia nauk przyrodniczych) znajdują się artykuły podejmujące filozoficzne zagadnienia fizyki, chemii, kosmologii i biologii oraz matematyki. Część trzecia (Wybrane zagadnienia filozofii przyrody) jest zbiorem tekstów dotyczących istnienia przypadku i celowości w świecie, rozróżnienia na przedmioty naturalne i sztuczne, filozoficznych zagadnień związanych z wpływem na współczesną filozofię przyrody technologii informatycznych, komputerowych systemów odkryć naukowych oraz filozofii procesu.

Filozoficzne podstawy idei praw zwierząt

Dorota Probucka

Autorka podjęła się prawdziwie monumentalnego zadania przeglądu i analizy głównych nurtów myślenia o prawach zwierząt. W piśmiennictwie polskim i być może nawet w piśmiennictwie światowym nie ma porównywalnego dzieła. Dlatego książka Doroty Probuckiej będzie przez wiele lat służyć jako podstawowe opracowanie w coraz bardziej rozbudowanej tematyce praw zwierząt. Z recenzji Prof. Andrzeja Elżanowskiego   Podejmując bogaty kompleks problemów grupujących się wokół hasła ”statusu prawnego i moralnego zwierząt” rozprawa Doroty Probuckiej rangą swego tematu lokuje się w katalogu zagadnień doniosłych i poznawczo obiecujących dla współczesnej refleksji moralnej. (…) Autorka trafnie wydobywa i umiejętnie charakteryzuje poszczególne stanowiska, a formułowanym w oparciu o nie sądom nadaje postać wyważoną, starannie udokumentowaną i odpowiedzialną merytorycznie. Z recenzji Prof. Włodzimierza Tyburskiego   Dorota Probucka – adiunkt w Zakładzie Etyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Autorka książek: „Utylitaryzm” (Częstochowa 1999) oraz „Etyka. Wybrane zagadnienia i kierunki” (Częstochowa 2004). Redaktor naukowy prac zbiorowych: „Dylematy filozofii” (Kraków 1999), „Etyka i polityka” ( Kraków 2005), „Etyka wobec sytuacji granicznych” (Kraków 2007), „Czy sprawiedliwość jest możliwa? (Kraków 2008), „Prawda w życiu moralnym i duchowym” (Kraków 2009), „Dobro wspólne” ( Kraków 2010), „Etyka i sens życia” (Kraków 2011). Publikowała artykuły m. in. w Principiach, Prakseologii, Studia Philosophiae Christianae.  

Green IT w zrównoważonym biznesie

Anita Fajczak-Kowalska, Anna Misztal

Prezentowane opracowanie poświęcone jest wybranym zagadnieniom związanym ze zrównoważonym rozwojem i rolą zielonych technologii informacyjnych w jego kształtowaniu. Wpisuje się ono w nurt analiz dotyczących zarządzania współczesną, otwartą organizacją, dla której ekologia jest jednym z podstawowych elementów rozwoju, a technologie IT są narzędziem ją wspierającym. Prezentowana praca jest wycinkiem szerokiej, złożonej oraz podlegającej ciągłej ewolucji problematyki prowadzenia działalności gospodarczej ukierunkowanej na zrównoważony rozwój. Zaprezentowane metody, narzędzia i technologie dotyczą wybranych zagadnień bardzo szerokiej problematyki. Autorki podjęły próbę omówienia materii szczególnie istotnej z punktu widzenia ekonomii i informatyki. Opracowanie może stanowić kompendium wiedzy o funkcjonowaniu przedsiębiorstw w zgodzie ze środowiskiem naturalnym. W tym znaczeniu książka ma charakter podręcznika akademickiego. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców, w tym przede wszystkim do młodzieży akademickiej kierunków ekonomicznych, zarządzania i ochrony środowiska naturalnego, a także wszystkich zainteresowanych omawianą problematyką, którzy chcą zdobyć i wykorzystać wiedzę na temat wpływu zielonych technologii informacyjnych na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw.

Klimat a wulkany

Piotr Kotlarz

Ostatni z zawartych w tej książce artykułów napisałem 15 stycznia tego roku. Tego dnia, późnym porankiem znalazłem na portalu onet.pl informację o erupcji wulkanu Hunga Tonga-Hunga Haʻapai. Właściwie nie chciałem już włączać tu więcej artykułów, sądziłem, że i tak wszystko zostało powiedziane. Moja hipoteza dotycząca przyczyn zmian klimatycznych została już wystarczająco wykazana, przedstawione dowody wydawały mi się wystarczające. Zmiany klimatyczne mają związek z wulkanizmem, zależą też od prądów oceanicznych i skali zlodowacenia w danym okresie. Wpływ mają też procesy zachodzące w stratosferze… To bardzo wiele czynników, być może w jakiś sposób wpływa na klimat również zawartość CO2 w atmosferze, w tym CO2 powstającego w wyniku naszej działalności gospodarczej. Uważam jednak, że ten ostatni czynnik jest znacznie przeceniany. Wpływ CO2 stanowiącego w atmosferze zaledwie 0,04% spośród wszystkich jej gazów musi być nieznaczny, nawet jeśli absorbuje on znacznie więcej energii słonecznej niż pozostałe gazy, zwłaszcza azot i tlen, których obecność w atmosferze jest nieporównywalnie większa. Warto też pamiętać i o tym, że ilość CO2 produkowana przez człowieka w procesie gospodarczym jest nieporównywalnie mniejsza od tej jaką dostarcza do atmosfery sama przyroda. Wiele dostarcza go tam sam człowiek tylko w procesie oddychania. Tu wzrost naszej populacji przyczynił się do aż pięciokrotnego wzrostu wydalanego przez nas CO2 na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Dlaczego więc włączyłem tu kolejne artykuły? Wybuch wulkanu Hunga Tonga, to jedna z większych erupcji wulkanicznych ostatniego stulecia. Chmury pyłów dotarły do stratosfery, erupcja spowodowała jej zmiany. Wcześniej nie potrafiliśmy ich śledzić, badać. Dziś, dzięki umieszczeniu satelitów i rozwojowi aparatury badawczej mamy możliwość dostrzeżenia zachodzących w niej zmian, przeprowadzania kolejnych badań. Dostrzeżemy też zapewne, jak wielki mają one wpływ również na klimat naszej planety. Ziemia, wraz z otaczającą ją atmosferą jest jednym wielkim organizmem, będącym ponadto częścią Kosmosu i z nim powiązanym. Wiele wzajemnych związków między zachodzącymi w tym organizmie procesami wciąż nie znamy i poznanie ich zajmie nam jeszcze wiele czasu, wiele pokoleń. Z każdym rokiem jednak wiemy coraz więcej. Moim zdaniem, już dziś wystarczająco wiele by odrzucać niektóre – zbudowane na zbyt wątłych przesłankach – hipotezy. Zamieściłem w tej książce artykuł o wulkanie Hunga Tonga z nadzieją, że badanie skutków jego erupcji, a zwłaszcza prześledzenie związków tej erupcji ze zmianami klimatycznymi, będzie kolejnym dowodem na to, że to właśnie wspomniany proces: wulkany – prądy oceaniczne – topnienie lodowców – ruch płyt tektonicznych jest główną przyczyną zmian klimatycznych. Hipotezy na temat przyczyn zmian klimatycznych nie są dziś tylko zwykłym procesem poznawczym, mają dziś bowiem również znaczenie gospodarcze i polityczne, wpływają bezpośrednio na nasze życie. Przyjęcie bowiem przez świat polityki jednej, moim zdaniem, nieprawdopodobnej hipotezy o zasadniczym wpływie na klimat naszej ludzkiej działalności, skutkuje narzuceniem nam nieuprawnionych obciążeń. W Polsce uprawnienia do emisji CO2 stanowią już 59% ceny produkcji energii elektrycznej. Jej cena wpływa na cenę wszelkich innych produktów, które wymagają jej użycia. To ogromne obciążenie, które ponosimy zupełnie niepotrzebnie i – moim zdaniem – bezpodstawnie. Zgadzam się z tym, że powinniśmy znacznie ograniczać wykorzystywanie paliw kopalnych. Nie tyle jednak z powodu emisji CO2, ale dlatego, iż nie są one nieograniczone. Powinniśmy patrzeć w przyszłość nie tylko w perspektywie kilku, ale dziesiątek, setek, czy tysięcy pokoleń. Popieram wszelkie działania zmierzające do wykorzystania zielonej energii: wodoru, wiatru, promieniowania słonecznego. Chcemy przecież żyć w bardziej czystym środowisku. Udało nam się na przykład usunąć z paliw bardzo szkodliwe związki ołowiu. Paliwo wodorowe jest coraz powszechniejsze (Polska jest jednym z większych jego producentów, mamy też wielkie zasługi w udoskonaleniu paneli słonecznych). Rozwijają się krajowe i ponadnarodowe programy zalesiania. Powinniśmy wspierać działania w tym kierunku, nie powinniśmy jednak zgadzać się na nieuzasadnione kary, opłaty, wpływy z których zapełniają się tylko kieszenie rozmaitych spekulantów, a nie przynoszą nam, ludzkości, niczego pozytywnego, nie rozwiązują naszych problemów. Myślenie pozytywne, ciągłe wzbogacenie wiedzy, jej pogłębianie i wykorzystywanie efektów tego poznania powinno służyć kontynuacji procesu dostosowywania się człowieka do świata przyrody. Dostosowywania się, a nie jakiejś urojonej walce. W tym celu pisałem wcześniej zamieszczone tu artykuły, w tym też celu wydaję też tę książkę. Mam nadzieję, że skłoni ona Państwo do zastanowienia się, do własnych przemyśleń, że nie do razu odrzucą Państwo przedstawiane tu hipotezy tylko z tego powodu, że dziś nie opowiada się za nimi tzw. większość.

Konspekt flory roślin naczyniowych Wyżyny Śląskiej

Andrzej Urbisz

Głównym celem opracowania było podsumowanie i weryfikacja danych dotyczących roślin naczyniowych występujących na terenie Wyżyny Śląskiej. Na podstawie literatury, zbiorów zielnikowych, dostępnych baz danych oraz własnych badań terenowych, zebrano kilkaset tysięcy danych na temat lokalizacji stanowisk gatunków, odnotowanych na badanym obszarze. Został on podzielony zgodnie z założeniami metodycznymi „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce” (ATPOL) na kwadraty o boku 2 km, których liczba wyniosła ponad 1000. Monografia zawiera pełny wykaz stanowisk wszystkich bardzo rzadkich i rzadkich gatunków roślin naczyniowych tzn. posiadających na Wyżynie Śląskiej do 25 współczesnych notowań. Uzyskane wyniki stanowią istotne uzupełnienie danych, zawartych w „Atlasie rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”, są podstawą do dalszych badań florystycznych i fitogeograficznych a także mogą zostać wykorzystane w praktyce np. w trakcie sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego miast i gmin tego obszaru lub przy tworzeniu na jego terenie nowych form ochrony przyrody.

Kryzys klimatyczny? Prawdy, półprawdy i kłamstwa - co wiemy, czego nam się nie mówi i jaka naprawdę czeka nas przyszłość

Steven E. Koonin

Ta książka to podsycana nadzieją weryfikacja rzeczywistości, oferująca prawdę o klimatologii, której nie znajdziecie nigdzie indziej - co wiemy, czego nie wiemy i co to wszystko oznacza dla naszej przyszłości. Alarmistyczne nagłówki dotyczące katastrof wywoływanych przez zmiany klimatu są nam w mediach przedstawiane jako fakty, jednak według nauki wszystkie te stwierdzenia są głęboko mylące. Dziennikarze, politycy oraz wybitni znawcy stwierdzili, że w temacie zmian klimatu wszystko zostało już naukowo ustalone. W rzeczywistości kluczowe pytania dotyczące sposobu, w jaki klimat reaguje na działalność człowieka, oraz jakie będzie to miało implikacje w przyszłości, pozostają bez odpowiedzi. Klimat ulega zmianie, ale przyczyny oraz manifestacje tego procesu nie są tak jasne, jak do tej pory nam wmawiano. Jeden z najwybitniejszych amerykańskich naukowców wyjaśnia, co tak naprawdę mówi nauka (a co stara się przemilczeć) o zmieniającym się klimacie. Steven Koonin wykorzystuje swoje wieloletnie doświadczenie - w tym czołowego doradcy naukowego w administracji prezydenta Obamy - aby przedstawić aktualne spostrzeżenia i ekspertyzy z perspektywy wolnej od programów politycznych. Wyposaża czytelnika w narzędzia umożliwiające zrozumienie kwestii wiążących się z klimatem, jak również pozwalające stać się bardziej świadomym odbiorcą naukowego przekazu. Obala popularne mity i ujawnia mało znaną prawdę: pomimo dramatycznego wzrostu emisji gazów cieplarnianych w latach 1940-1970 globalne temperatury de facto spadły. Co więcej, komputerowe modele, których używamy do przewidywania przyszłości, nie są w stanie dokładnie opisać klimatu minionych lat, co sugeruje, że są głęboko wadliwe. Koonin zajmuje się również reakcją społeczeństwa na zmieniający się klimat, wykorzystując analizę opartą na danych, aby wyjaśnić, dlaczego wiele proponowanych rozwiązań byłoby nieskutecznych, oraz omawia, w jaki sposób alternatywne metody, takie jak adaptacja i - gdyby było to konieczne - geoinżynieria zapewnią ludzkości dalszy rozwój. Lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce wyrobić sobie własne zdanie w najważniejszych naukowych kwestiach obecnej dekady. Niezwykła książka - prawdopodobnie najlepsza pozycja o zmianach klimatycznych dla inteligentnego laika - która klarownie i dokładnie przekazuje złożone informacje. - "Claremont Review of Books" "Śmiała i przekonująca książka traktująca o mającej kiepskie naukowe podstawy nadchodzącej apokalipsie klimatycznej wywołanej działalnością człowieka". - "Forbes" Najważniejsza pozycja na temat klimatologii w ostatnich kilku dziesięcioleciach. - Rupert Darwall, "RealClearPolitics" Doskonałe studium przypadku dotyczące klimatologii, z właściwą jej złożonością i nieprzewidywalnością. To opowieść o tym, w jaki sposób treści podporządkowane interesom decydentów ukształtowały, a miejscami wypaczyły debatę o polityce klimatycznej. Lektura obowiązkowa dla naukowców i inżynierów, których obywatelskie obowiązki wykraczają poza laboratorium, a którzy winni są wyjaśniać temat przytłoczonemu i zdezorientowanemu medialnym przekazem społeczeństwu. Dla polityków i ludzi władzy książka ta winna stanowić źródło refleksji w kwestii ich własnych poglądów, stanowisk oraz podejmowanych decyzji. - Jean-Lou Chameau, były prezes Caltech

Lasy przyszłości. Wyzwania współczesnego leśnictwa

Aleh Marozau, Dan Wołkowycki

Monografia „Lasy przyszłości. Wyzwania współczesnego leśnictwa” opublikowana staraniem Oficyny Wydawniczej Politechniki Białostockiej dotyczy różnorodnych aspektów kształtowania, hodowli i ochrony lasów. Lasy i leśnictwo stoją współcześnie wobec wielu wyzwań o skali dotychczas niespotykanej, związanych zwłaszcza z kryzysem klimatycznym, a także przewartościowaniem potrzeb i oczekiwań społecznych dotyczących ich funkcji. Wymaga to modyfikacji zarządzania lasami w wielu obszarach. Młode pokolenie leśników będzie mierzyć się z tego rodzaju wyzwaniami w nieporównywalnie większym stopniu niż ich poprzednicy. Procesom i zjawiskom tego rodzaju poświęcone były konferencje organizowane w Instytucie Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej w latach 2020–2021. Referaty prezentowane wówczas stały się punktem wyjścia dla autorów większości rozdziałów składających się na niniejszy tom.

Liberalizacja handlu międzynarodowego a środowisko przyrodnicze. Przykład Unii Europejskiej

Anetta Kuna-Marszałek

Książka stanowi ważny wkład w rozwój badań nad środowiskowymi implikacjami liberalizacji handlu. Na polskim rynku wydawniczym jest to pierwsza zwarta pozycja ekonomiczna na ten temat. Poddano w niej krytycznej ocenie dotychczasowy interdyscyplinarny dorobek teoretyczno-empiryczny, a także zaprezentowano autorski model ukazujący zależności między liberalizacją handlu a wielkością emisji wybranych zanieczyszczeń w krajach Unii Europejskiej. Publikacja jest przeznaczona dla osób zainteresowanych problematyką handlu zagranicznego i środowiska przyrodniczego - zarówno pracowników naukowych, ekspertów i praktyków w tych dziedzinach, jak i wszystkich, którym problematyka zanieczyszczenia przyrody jest szczególnie bliska.

Mała rzeka w dużym mieście. Wybrane aspekty obiegu wody na obszarze zurbanizowanym na przykładzie łódzkiej Sokołówki

Adam Bartnik

Jest to książka z pogranicza geografii, hydrologii, hydrochemii i ochrony środowiska. Autor umiejętnie wykazał wpływ naturalnych i antropogenicznych uwarunkowań fizycznogeograficznych zlewni Sokołówki na przestrzenne i czasowe zróżnicowanie występujących tam współcześnie procesów hydrologicznych. Waga przedstawianych wyników badań jest tym większa, iż w zasadniczej części zostały one samodzielnie zebrane podczas wieloletnich, pracochłonnych i kosztochłonnych badań terenowych oraz laboratoryjnych. Jest to dojrzałe studium monograficzne, bardzo dobrze udokumentowane – zarówno od strony ilościowej, jak i jakościowej, wykorzystujące w pełni dostępne materiały archiwalne, zasoby kartograficzne i publikacje tekstowe. Należy do niewielu polskich monografii hydrologicznych ukazujących tak kompleksowo stan oraz zmiany ilościowo-jakościowe wód powierzchniowych na terenie zurbanizowanym. Publikacja ta, oprócz wysokich walorów poznawczych, może mieć znaczenie praktyczne – szczególnie w zagadnieniach dotyczących oceny stanu i funkcjonowania środowiska wodnego w zlewni miejskiej Sokołówki. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Ciupy

Measuring Impact of Nuclear Power on CO2 Emissions. Case of Poland

Mariusz Plich, Łukasz Konopielko, David Pupovac

The Paris Agreement aims to reduce the risks and effects of climate change. To this end, radical action is required, including a change in the energy mix towards zero-emission energy. One of the possibilities is the responsible development of nuclear energy. This monograph is the result of an international research project coordinated by the International Atomic Energy Agency on the potential role of nuclear energy in mitigating climate change. Within this framework, a multisectoral macroeconomic model has been developed and tested for assessing the impact of different energy supply options on the decarbonisation process. The book presents both methodological and practical aspects of model construction, as well as simulation results for the scenario of implementation of the nuclear program included in the draft Energy Policy of Poland until 2040.

Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi

Bogdan Żogała

Niniejsza praca prezentuje szeroką wiedzę z zakresu: właściwości chemicznych i fizycznych zanieczyszczeń węglowodorowych i ich migracji w ośrodku geologicznym, zmian właściwości fizycznych gruntu wskutek jego zanieczyszczenia produktami ropopochodnymi, jedno- i dwuwymiarowego rozpoznania skażeń oraz kontroli procesu bioremediacji drożdżami Yarrowia lipolytica z zastosowaniem metod konduktometrycznych i metody obrazowania oporności. Wielosezonowe badania prowadzono na terenach byłych wojskowych baz paliwowych jednostek Armii Radzieckiej. W badaniach uwzględniono czynniki wpływające na wyniki pomiarów, a zatem i charakter anomalii, jak: budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne, warunki atmosferyczne, szata roślinna, a także czas, jaki upłynął od momentu skażenia.     Monografia może być przydatna specjalistom z zakresu ochrony środowiska naturalnego, a także pracownikom firm zajmujących się oceną skażeń po katastrofach ekologicznych, jak również późniejszą ich rekultywacją. Skierowana jest również do studentów geologii i geofizyki, z uwagi na szeroko przedstawione w niej podstawy nowoczesnych metod badawczych geoelektrycznych wraz z ich interpretacją.  

Mikroorganizmy i tworzywa. Skrypt dla studentów

Bożena Nowak, Jolanta Pająk

Niniejszy skrypt jest uzupełnieniem cyklu wykładów na temat prawidłowego gospodarowania odpadami w Europie. Autorki kładą szczególny nacisk na odpady z tworzyw sztucznych, których niewłaściwe zagospodarowanie jest przyczyną marnowania wielu milionów ton surowca rocznie. Podczas zajęć studenci będą mieć sposobność zweryfikowania wiedzy teoretycznej w praktyce, poznania mechanizmów rozkładu tworzyw, w tym roli mikroorganizmów i warunków panujących w różnych środowiskach. Umiejętności nabyte podczas zajęć ułatwią studentom Biotechnologii projektowanie nowych degradowalnych tworzyw, a studentom Ochrony Środowiska pomogą w prawidłowej organizacji gospodarki odpadami.

Morska energetyka wiatrowa: praktyczne wprowadzenie

Praca zbiorowa pod redakcją Łukasza Sikorskiego

Morska energetyka wiatrowa: praktyczne wprowadzenie Praca zbiorowa pod redakcją Łukasza Sikorskiego Dostęp do czystej, odnawialnej energii staje się powoli największym marzeniem cywilizacyjnym naszego świata. W epoce zagrożeń, jakie wiążą się z koniecznością importowania z krajów o niepewnym statusie politycznym drogich, brudnych i coraz trudniej dostępnych paliw kopalnych, będziemy coraz chętniej zwracać się ku źródłom energii bezpiecznej, pozyskiwanej na miejscu i niezanieczyszczającej środowiska naturalnego. Skąd czerpać czystą energię? Jednym z rozwiązań jest wykorzystywanie ustawionych w morzu turbin wiatrowych. Aktualnie energia pozyskiwana w ten sposób pokrywa 3% europejskiego zapotrzebowania, jednak odpowiednio rozbudowane farmy wiatrowe mogłyby dostarczać znacznie więcej energii. Niniejsza książka wprowadza w temat, prezentuje zalety i ograniczenia morskiej energetyki wiatrowej oraz omawia kwestie techniczne, z jakimi trzeba się zmierzyć, stawiając wiatraki w słonych wodach morskich. 

Nie śmieci. Wyrzucasz do kosza i co dalej?

Julia Wizowska

Jak marnować mniej jedzenia? Na co zwracać uwagę, kupując ubrania, by miały one długie życie? Czy wszystkie produkty reklamowane jako "bio" i "eko" rzeczywiście są przyjazne dla środowiska? Od czego zacząć ograniczanie odpadów na co dzień? Dokąd śmieci trafiają po wyrzuceniu i co się z nimi dalej dzieje? Przez dwa lata autorka "Nie śmieci" jeździła po Polsce i przyglądała się temu, co dalej dzieje się z zawartością naszych domowych koszy. Odwiedzała sortownie, instalacje przetwarzania odpadów i recyklingu. Była w kompostowni, dokąd trafiają kuchenne resztki. W zakładzie, odzyskującym używane ubrania z kontenerów. W papierni, która przetwarza kartony po mleku i soku. W spalarni, gdzie jedyne, czym mogą przysłużyć się wyrzucone przedmioty, jest ich energia. Na czynnym składowisku, gdzie odpady przed śmiercią wydają jeszcze ostatnie tchnienie. Rozmawiała z ekspertami i osobami, od lat zajmującymi się tym, co dla innych stanowi temat tabu. Wiele zobaczyła, sporo się dowiedziała. Z przyjemnością dzieli tym z Tobą na stronach tej publikacji. Przedstawia też ludzi, którzy na różne sposoby przerabiają, odzyskują, ratują przedmioty i żywność. Opowiadają o swojej pracy i zarażają pasją. Poza opowieściami reportażowymi znajdziesz tu porady, jak marnować mniej jedzenia, gdzie przekazać niebezpieczne przedmioty i substancje, które mamy w swoich domach oraz jak dbać o ubrania, by posłużyły one dłużej. Dowiesz się, jakie proste i tanie rozwiązania autorka stosuje na co dzień, aby ograniczyć ilość wyrzucanych rzeczy. I w końcu odkryjesz pomysł co do rozmieszczenia w domu pięciu koszy do segregacji - aby odpady miały szansę zostać surowcami, nie śmieciami. "Nie śmieci. Wyrzucasz do kosza - i co dalej?" jest książką pełną kompleksowej wiedzy na temat odpadów: ich ograniczania, zasad segregacji i późniejszego losu w różnego rodzaju instalacjach. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 2019 roku i w ciągu kilku miesięcy zostało wyprzedane. Ale jeśli słyszysz o tej książce po raz pierwszy i zastanawiasz się, co sądzą o niej ci, którzy już przeczytali, zapoznaj się z ocenami na lubimyczytac.pl albo z recenzjami wysłanymi bezpośrednio do autorki. Historia powstania książki: https://www.nanowosmieci.pl/ksiazka-nie-smieci/ Opinie czytelników o książce: "Łatwiej poprawnie segregować, gdy wiemy, jak działa system i dlaczego działa tak, a nie inaczej oraz gdy wiemy, co i jak jest przetwarzane. Wiedza ta pozwala nam też na świadomy wybór już na etapie kupowania w sklepie produktów w opakowaniach, dających się przetworzyć, a odrzucania tych kłopotliwych. Niech to będzie sygnał dla producentów, by zmienić swą politykę opakowaniową. Dostajemy też rady jak mniej "produkować" śmieci. Rozsądne zero waste pomaga znacznie zredukować niepotrzebne odpady, a uprecycling znajduje zastosowanie dla tych śmieci, które do nas zawitają" Monika Jezierska z bloga Zainspirowana Czytaniem. "Bardzo interesująca książka, pełna faktów, ciekawostek. Mnie zainspirowała do przyjrzenia się ubraniom w mojej szafie, zaskoczyła informacjami o tetrapakach, uświadomiła parę spraw, ale najbardziej zdumiewające było dla mnie podejście pani Julii do tematu samej pracy nad tą publikacją. Autorka rzetelnie i ekologicznie rozprawiła się z tematem. Polecam!" Almaree, LubimyCzytac.pl "Książki nie czytałoby się tak dobrze, gdyby nie dynamiczna narracja i bogaty język. Julia Wizowska fotografuje słowem, nie ocenia, a opisuje. Gdy opowiada o osobistych praktykach, przygodach, przeżyciach i myślach, nie krytykuje innych i nie szuka ich intencji" Dorota Czopyk z bloga EkoEksperymenty Więcej opinii: https://www.nanowosmieci.pl/opinie-czytelnikow-nie-smieci/

Otchłań. Ukryte życie oceanów i grożące mu niebezpieczeństwa

Helen Scales

Marzymy o odkryciu nowych galaktyk. Fantazjujemy o życiu, które może istnieć na pobliskich planetach. Tymczasem tuż obok nas, pod powierzchnią oceanów, znajduje się świat, o którym wciąż wiemy bardzo niewiele. Nic dziwnego – jest to świat ciemny, lodowaty i niegościnny, w którym na człowieka pozbawionego wyrafinowanych zabezpieczeń czeka tylko śmierć. Dzięki Helen Scales możemy zanurzyć się w tę tajemniczą otchłań, nie opuszczając bezpiecznego zacisza własnego domu. Staniemy tam oko w oko ze zwierzętami o najczarniejszej na świecie skórze i wabiącymi swe ofiary oszałamiająco kolorowym pokazem świetlnym. Spotkamy cuchnące ryby, przerażająco żarłoczne organizmy, stworzenia pławiące się we wrzącej, przesyconej truciznami wodzie i tańczące włochate kraby. "Otchłań" to świadectwo istnienia ukrytego przed naszymi oczami, fascynującego świata pełnego niezliczonych i niewyobrażalnych form życia, a także przestroga przed nadmierną eksploatacją oceanów i dramatyczny apel o ich ochronę.

Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku, wyd. II popr., miękka oprawa

Sławomir Łotysz

Wydanie II poprawione   O Polesiu na ogół pisano tak, jakby niczym nie różniło się od innych krain. A przecież wszystko tam wyglądało inaczej – siano zbierano, stojąc po kolana w błocie, na pińskim targu handlowano wprost z łodzi, a centralna część Polesia na kilka miesięcy w roku zamieniała się w śródlądowe morze. Sławomir Łotysz podjął próbę przepisania międzywojennej historii tej krainy, za punkt wyjścia przyjmując wszechobecne tam mokradła. Plany ich osuszenia były w tym okresie, jak dowodzi, głównym elementem polityki państwa wobec ziem wschodnich, bowiem dopiero odwodnienie Polesia otwierało drogę do jego kolonizacji.    Książka Pińskie błota jest pierwszą monografią z dziejów II RP pisaną świadomie z perspektywy środowiskowej, pokazującą ekologiczny wymiar kluczowych debat o tym etapie polskiej historii. dr hab. Adam Izdebski   Choć jest to książka naukowa, została napisana żywym i bogatym eseistycznym językiem, dzięki czemu wciąga czytelnika już od pierwszej strony i do ostatniej stanowi pasjonującą lekturę. dr hab. Anna Engelking, prof. PAN   Sławomir Łotysz (ur. 1970) – historyk, profesor w Instytucie Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie. Zajmuje się historią techniki i historią środowiskową. W latach 2017–2021 przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Historii Techniki (ICOHTEC).

Podstawy inżynierii środowiska

Danuta Lipińska

Podręcznik zawiera bogaty i ciekawy przegląd zagadnień z szerokiego zakresu inżynierii środowiska, poczynając od technik membranowych po technologie środowiskowe, ekoinnowacje technologiczne, obiekty budowlane służące ochronie środowiska, ochronę powietrza, litosfery, rekultywację gleb, ujęcia wód i uzdatnianie wody, systemy wodociągowe i kanalizacyjne, ochronę wód i oczyszczania ścieków i kończąc na infrastrukturze energetycznej. Zaprezentowaną w sposób nowatorski tematykę można uznać za bardzo ważną w aktualnej sytuacji rozwoju inżynierii środowiska, w zmieniających się warunkach klimatycznych i społeczno-gospodarczych. Jako podręcznik dydaktyczny książka jest wartościowym źródłem wiedzy i inspiracji dla studentów różnych kierunków kształcenia: ochrona środowiska, inżynieria środowiska, ekonomia ochrony środowiska, gospodarka przestrzenna, architektura krajobrazu i innych. Zainteresowani podręcznikiem mogą być również inżynierowie z szerokiego zakresu inżynierii środowiska, pracujący nad planowaniem przestrzennym, projektowaniem i realizacją inwestycji przyjaznych środowisku naturalnemu. Podręcznik wypełnia także lukę, jaka występuje zarówno w szkoleniu kadr, jak i doskonaleniu zawodowym projektantów i samorządowców w zakresie wdrażania do praktyki gospodarczej innowacyjnych rozwiązań wykorzystujących technologie środowiskowe.  

Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju

Katarzyna Dośpiał-Borysiak

Prezentowana książka jest pierwszym w polskiej politologii kompleksowym studium poświęconym istocie i wyzwaniom polityki klimatycznej współczesnego państwa ukazanym na przykładzie Norwegii. Podjęcie tego tematu ma szczególny wymiar poznawczy, ponieważ zmiany klimatu stają się czołowym zagrożeniem o charakterze globalnym oraz generują napięcia polityczne, społeczne i gospodarcze. W publikacji z jednej strony wnikliwie określono cechy, zasady czy instrumenty polityki klimatycznej jako stosunkowo nowego obszaru aktywności państw i nowej polityki sektorowej, z drugiej zaś - wyjaśniono konsekwencje tej polityki dla systemu politycznego, tj. zmiany tradycyjnych grup interesu, konieczność oparcia agendy politycznej na perspektywie długookresowej czy podejmowanie decyzji politycznych w warunkach niepewności. Wskazano, iż obok uwarunkowań narodowych niezbędna jest analiza wpływu otoczenia zewnętrznego, czyli dynamiki regionalnej i międzynarodowej. Wybór Norwegii jako obszaru badań empirycznych stanowi dodatkowy walor pracy, gdyż na tym przykładzie można się dowiedzieć, jak jest prowadzona polityka klimatyczna w państwie wysoko rozwiniętym, o skonsolidowanej formie demokracji i wysokich aspiracjach w obszarze zrównoważonego rozwoju, które oparło swój model rozwojowy na eksporcie ropy i gazu.

Poradnik - jak rozpocząć działalność związaną z OZE

Anna Hamrol

Szacuje się, że na świecie w 2016 roku już 28% energii pochodziło ze źródeł odnawialnych, a wartość ta stale rośnie. W Polsce, według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, udział energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej ogółem z roku na rok wzrasta i w 2017 był na poziomie 14,1%. Jeżeli interesuje Cię działalność gospodarcza w dziedzinie OZE koniecznie zajrzyj do naszego ebooka.

Procedura legalizacji urządzeń w Prawie wodnym

Marcin Sarna

Posiadasz staw rybny, ale nie uzyskałeś na niego pozwolenia wodnoprawnego? Zbudowałeś pomost i nie zgłosiłeśtego faktu odpowiednim organom? Są to przykłady tzw.samowoli, która obarczona jest przykrymi konsekwencjami. Jak zalegalizować takie urządzenia na gruncie Prawa wodnego, z uwzględnieniem aspektów samowoli budowlanej, i ograniczyć potencjalne konsekwencje? Do którego organu złożyć wniosek i z jaką opłatą musisz się liczyć legalizując urządzenie wodne?

Przywry Trematoda. Część systematyczna Digenea: Echinostomida

Katarzyna Niewiadomska

Kolejny tom serii „Fauna Słodkowodna Polski” poświęcony jest krajowym przywrom (Trematoda) z rzędu Echinostomida. opisano w nim anatomię, biologię, ekologię i taksonomię tych zwierząt. Zawiera również klucze do oznaczania żyjących w wodach śródlądowych Polski przedstawicieli tego taksonu. Uwzględnienie badań molekularnych, prowadzonych przez zespoły Cribba i Olsona spowodowało zmiany w przyjętej wcześniej klasyfikacji a także w ustaleniu związków filogenetycznych, samodzielności grup i ich pokrewieństw. Gatunki przywr występujące w Polsce były tylko w małej części opisywane przez polskich autorów z podaniem wymiarów i rysunków, dlatego też w większości przypadków autorka korzystała z opisów zamieszczonych w literaturze spoza Polski. Natomiast, kiedy gatunki przywr notowane były w Polsce tylko w żywicielach ostatecznych, a ich cykle rozwojowe znane są z literatury, korzystała z tych opracowań przy opisie cerkarii i/lub metacerkarii. Znajomość stadiów rozwojowych przywr opisanych w książce powinna być dla zainteresowanych badaczy wskazówką do poszukiwania postaci rozwojowych w naszych wodach.