Licz się ze słowami. Ćwiczenia leksykalne i frazeologiczne

Helena Kajetanowicz

Zbiór praktycznych, przystępnie podanych wskazówek poprawnościowych oraz studium najważniejszych wiadomości o naszym języku, dzięki którym obcowanie z materią językową staje się przygodą intelektualną. Zawarte w książce ćwiczenia, oparte o zasłyszane w radiu, telewizji bądź wyczytane w prasie autentyczne błędy, bogacą słownictwo czynne i bierne, kształcąc umiejętność sprawnego posługiwania się językiem polskim. Licz się ze słowami polecamy zarówno nauczycielom poszukującym ciekawych ćwiczeń i zadań na lekcje, jak i uczniom pragnącym doskonalić swoje językowe umiejętności.

Linguarum Silva. T. 5: Słowo - wartość - jakość w języku i w tekście

red. Barbara Mitrenga

Piąty tom „Linguarum Silva” zatytułowany Słowo – wartość – jakość w języku i tekście (2016) zawiera on dziesięć artykułów młodych polskich badaczy, zainteresowanych różnymi aspektami języka w ujęciu diachronicznym oraz synchronicznym, nadto odwołujących się w swoich językowych dociekaniach do zróżnicowanych chronologicznie, stylistycznie i funkcjonalnie tekstów, oraz jeden artykuł podejmujący zagadnienie języka z perspektywy neurolingwistyki. Choć artykuły są różnorodne tematycznie i metodologicznie, to jednak łączą je liczne odniesienia do tytułowych pojęć „słowo”, „wartość”, „jakość”, wykorzystanie w analizie materiału leksykograficznego (dawnego lub współczesnego) i/lub konkretnych tekstów pisanych lub mówionych (XVI-wiecznych Ewangelii, literatury opartej na motywie danse macabre, wypowiedzi kabaretowych, konferencji religijnych, wypowiedzi wyborczych, reklam). W poszczególnych artykułach Autorzy omawiają znaczenia wybranych słów (m.in. rzecz, chrapota, newralgiczny), wskazują na różnorodne określenia jakościowe i cechy kogoś lub czegoś (na przykład złodzieja, człowieka niewierzącego, upersonifikowanej Śmierci), odwołują się do wartości i wartościowania (w opisie stereotypu rodziny, w skeczach kabaretowych, w kampaniach wyborczych czy społecznych). Opublikowane w tomie artykuły świadczą o szerokim spektrum zagadnień poruszanych na łamach „Linguarum Silva”, potwierdzają także różnorodność zainteresowań badawczych Autorów, chcących podzielić się z czytelnikami swoimi naukowymi pasjami. Niniejsza publikacja będzie ciekawą lekturą zarówno dla humanistów – zwłaszcza dla językoznawców – jak i dla szerszego grona osób zainteresowanych różnorodnymi aspektami dawnej i współczesnej polszczyzny.

Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału

Agnieszka Izdebska, Agnieszka Przybyszewska, Danuta Szajnert

Publikacja stanowi kontynuację refleksji nad różnymi postaciami literackiego, i nie tylko literackiego, recyklingu kanonicznych tekstów kultury, podjętej w tomie I: Literatura prze-pisana. Od Hamleta do slashu, red. A. Izdebska, D. Szajnert, Łódź 2015. Tematyka tomu II dotyczy zatem zagadnień związanych z wielorako rozumianym prze-pisywaniem, ze szczególnym uwzględnieniem przemian, które zaszły w kulturze w ostatnich latach. Autorzy tropią te zagadnienia na rozmaitych obszarach, takich jak: historia literaturoznawstwa, relacje literatura – nauka, biografistyka, formy autobiograficzne i inne gatunki, konwencje i strategie tekstowe, skupiając się na tym, kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego i po co prze-pisuje. Tom Literatura prze-pisana II jest pokłosiem drugiej edycji konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej UŁ w maju 2015 r.  

Łamigłówki ortograficzne z sówką

Katarzyna Michalec

W książce znajduje się szereg łamigłówek ortograficznych przeznaczonych dla dzieci w wieku wczesno­szkolnym. Różnorodność zadań sprawi, że nikt nie będzie się nudził w trakcie ich rozwiązywania. Znajdziemy tu mnóstwo zadań i tekstów do utrwalania następujących głosek: u, ó, ż, rz, h, ch, ś, si, ć, ci, ń, ni, ź, zi, dź, dzi, w, f, ą, ę, om, em, on, en, w, f, sz. Książka to dobry sposób na spędzanie wolnego czasu, doskonalenie pisowni i innych umiejętności, takich jak spostrzegawczość czy logiczne myślenie. Dzieci mogą pracować ze słowniczkiem ortograficznym, z którego przy okazji warto nauczyć się korzystać.

Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej. Geographical names in physical space

Artur Gałkowski, Renata Gliwa

Nazwa „Polska” pierwotnie oznaczała ziemię Polan, a dopiero później doznała rozszerzenia znaczenia, odnosząc się np. do terytorium państwa Bolesława Chrobrego. Nazwa „Wiślanie” pojawia się w IX w. w trzech niezależnych od siebie źródłach. Tym i wielu innym przykładom pochodzenia wielu nazw poświęcona jest ta książka. Wcześniej na podobne tematy ukazały się: „Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2014); „Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2015). W monografii „Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej” kontynuowane są rozważania na temat osiągnięć w zakresie toponimii, ze szczególnym uwzględnieniem występowania jednostek mikro- i makrotoponimicznych w szeroko rozumianej przestrzeni fizycznej, na którą składa się pejzaż naturalny, terenowy, hydrograficzny, powiązany z konkretnymi regionami oraz elementami topografii, jak również obiektami składającymi się na układ miast i wsi. Wielojęzyczność tomu, udział przedstawicieli z różnych ośrodków naukowych pozwala na prezentację najnowszych wyników badań w zakresie toponomastyki polskiej i zagranicznej, zwłaszcza wschodnie- i zachodniosłowiańskiej. 

Nazwy własne w przekładzie: teoria i praktyka

Marzena Chrobak

Seria (Wy)tłumaczenia pod redakcją Elżbiety Tabakowskiej, Ewy Daty-Bukowskiej i Joanny Dybiec-Gajer, tom 5 Nazwy własne nie tylko wskazują, ale również znaczą i budzą skojarzenia, mówią i działają. W ustach sprawnych retorów, pod piórem wybitnych autorów niosą ważne informacje, pełnią liczne i różnorodne funkcje. Tłumacz powinien rozpoznać je i przekazać. Jak? Odpowiedzi i podpowiedzi podsuwa niniejsza książka złożona z trzech części obejmujących: 1. zarys teorii nazw własnych 2. szczegółową propozycję metody postępowania z nazwami własnymi w przekładzie międzyjęzykowym 3. relacje ze zmagań autorki z nazwami własnymi podczas tłumaczenia współczesnych powieści z języka hiszpańskiego i angielskiego.Skierowana głównie do tłumaczy, studentów i nauczycieli przekładu oraz translatologów, może stanowić interesującą lekturę także dla literaturoznawców, językoznawców, kulturoznawców. "Książka Marzeny Chrobak jest cennym vademecum tłumacza, skupionym na istotnym problemie tłumaczeniowym, [... ] prawdziwą kopalnią informacji, nieocenionych dla początkującego tłumacza bez względu na języki, w których pracujeˮ z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Tabakowskiej

Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe

Michał Głowiński

"Jest to w pewnym sensie książka stara, stanowi bowiem wznowienie tomu Nowomowa po polsku, wydanego w roku 1990 w wydawnictwie OPEN, zawierającego moje szkice pisane w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Tę cześć uzupełniam o jedną tylko pozycję, napisaną później (Aforyzm i slogan). Jest to wszakże książka na swój sposób nowa, zawiera bowiem cztery moje teksty, napisane w latach 2006-2007, dotyczące głównie oficjalnego języka ówczesnej ekipy rządzącej i inspirowanej przez nią propagandy. Zestawienie to nie jest przypadkowe. Choć ideologicznie rozbieżne, z pozoru plasujące się na krańcach przeciwstawnych, dwa te wysłowienia są do siebie zdumiewająco podobne, ujawniają się w nich zbliżone mechanizmy semantyczne i ściśle se sobą spokrewnione procedery retoryczne. Nie będę sprawy tutaj rozwijał, narzucające się z dużą siłą analogie ujrzy Czytelnik bez pomocy wprowadzającego komentarza. Niestety, ten typ języka publicznego nie zanikł, sprawa jest przeto nadal aktualna." Michał Głowiński

Podręcznik pracy głosem. Ćwiczenia i wskazówki dla osób występujących publicznie

Agnieszka Płusajska-Otto

Jak mówić pięknie? Co zrobić, by wypowiadane słowa dobrze brzmiały, wywoływały szacunek i podziw? Jak przyciągnąć uwagę brzmieniem głosu? Jak mówić, by głos służył przez wiele lat? Na wszystkie te pytania czytelnik znajdzie odpowiedź w podręczniku przygotowanym przez logopedę i trenera emisji głosu z wieloletnim doświadczeniem warsztatowym. Autorka wzbogaca kompendium podstawowej wiedzy przydatnej wszystkim występującym publicznie bogatym zestawem autorskich ćwiczeń. Ciało traktowane jest w nich jako instrument służący do wydobywania głosu. Czytelnik znajdzie tu nie tylko typowe ćwiczenia narządów artykulacyjnych i z zakresu techniki mowy, lecz także te związane z postawą ciała, relaksacją czy uruchamianiem rezonatorów, ćwiczeniom towarzyszą zdjęcia instruktażowe, rysunki, schematy i tablice ułatwiające korzystanie z publikacji. Podręcznik pracy głosem można wykorzystać zarówno na zajęciach/warsztatach, jak iw pracy samodzielnej.