L\'art de vivre, de survivre, de revivre. Approches linguistiques. Le 50e anniversaire des études romanes à l\'Université de Łódź / El arte de vivir de sobrevivir de revivir. 50º aniversario de los estudios románicos en la Universidad de Łódź / L\'arte di vivere di sopravvivere di rivivere. 50º anniversario degli studi di romanistica all\'Università di Łódź

Magdalena Lipińska, Magdalena Szeflińska-Baran

Le volume que voici a été conçu pour commémorer le 50e anniver-saire de la réactivation des études romanes à l’Université de Łódź, menées aujourd’hui au sein de l’Institut d’Études Romanes. Fondée en 1945, la première unité de recherche dans le domaine de la langue et de la littérature françaises dans notre université a été suspendue en 1951 à l’époque de la guerre froide, par les instances communistes. Si la recherche dans le domaine de la littérature française a été autorisée et poursuivie dans le cadre administratif du Département de Théorie de la Littérature, la formation de futurs enseignants de français (et plus tard d’italien et d’espagnol) n’a repris que vingt ans plus tard, en 1971. Signalons que l’année 2021 offre encore une autre occasion de célébrer, car c’est également le 10e anniversaire de la création, au sein de l’Institut d’Études Romanes, du Département de Philologie Italienne.   Notre dessin de fêter ce double anniversaire par l’organisation d’un colloque scientifique, réunissant nos collègues et amis, a été, on le sait, brutalement freiné par la pandémie de Covid-19 qui a profondément bouleversé non seulement nos projets, mais qui a eu un impact significatif sur l’ensemble de la planète.   La rupture opérée par cet événement sans précédent dans notre monde globalisé du 21e siècle, avec le confinement en tant que mode de fonctionnement obligatoire pendant de longues semaines, voire des mois, a sans doute entraîné une nouvelle perception de la vie et de ce que représente le fait de vivre. Pour plus d’un, ce tracé épais qui sépare notre existence d’avant et d’après le Covid-19 constitue un memento incitant à se demander comment vivre la pandémie et pendant la pandémie, comment y survivre et s’il sera possible de (re)vivre « normalement » quand elle aura pris sa fin.  

L'art de vivre, de survivre, de revivre. Approches littéraires. 50e anniversaire des études romanes à l\'Université de Łódź / L\'arte di vivere di sopravvivere di rivivere. 50º anniversario degli studi di romanistica all\'Università di Łódź / El arte de vivir de sobrevivir de revivir. 50º aniversario de los estudios románicos en la Universidad de Łódź

Magdalena Koźluk, Anita Staroń

L'art de vivre / de survivre / de revivre : tel est le theme conducteur de ce volume que nous remettons aujourd'hui dans les mains du lecteur. Sa valeur principale est de combiner l'histoire de la Philologie Romane de Łódź, inscrite dans une serie d'evenements historiques tumultueux, avec celle des experiences penibles du mo!=ment present, marque par la pandemie et la guerre : dans les deux cas, nous observons le phenomene de rupture qui, d'un trace epais, separe ce qui a ete de ce qui est et de ce qui sera. La rupture chasse nos habitudes confortables ou neutralise les sources anterieures de nos maux et chagrins, et nous contraint incessamment a reflechir sur les formes de vie de l'individu dans une nouvelle realite et, par la force des choses, a reevaluer son actuel modus vivendi. Bien sur, nous n'apprendrons pas a bien vivre du jour au lendemain ; pour le faire, nous avons besoin de distance temporelle et de sa fonction cognitive dont Marcel Proust parlait d'une maniere si suggestive. Cependant, on peut dire avec certitude que l'art de vivre / de survivre / de revivre suppose une reflexion ancree dans un axe temporel. Mais qu'est-ce que le temps ? Ce qui n'est plus et ce qui n'est pas encore, mais aussi ce qui est a la frontiere entre le passe et l'avenir, ce moment insaisissable qui meurt aussitot qu'il nait. Ce nihilisme philosophique peut certes etre attenue par la conception bergsonienne de la duree, la seule forme reelle de l'experience du temps. Mais l'humaniste ne manquera pas de trouver, dans ces considerations, l'horizon intellectuel de ses propres reflexions et de s'interroger sur le quoi, le comment et le pourquoi. Il se penchera sur ce qui est et ce qui dure et sur les formes que la duree peut revetir. Enfin, il donnera libre cours a son imagination pour modeler la vision de son propre avenir et celui de la communaute dont il fait partie.

Larwa

Cyprian Kamil Norwid

Larwa Na śliskim bruku w Londynie,  W mgle, podksiężycowej, białéj,  Niejedna postać cię minie,  Lecz ty ją wspomnisz, struchlały.    Czoło ma w cierniu? czy w brudzie? —  Rozeznać tego nie można;  Poszepty z Niebem o cudzie  W wargach... czy? piana bezbożna!...    Rzekłbyś, że to Biblii księga  Zataczająca się w błocie,  Po którą nikt już nie sięga,  Iż nie czas myśleć o cnocie! [...]Cyprian Kamil NorwidUr. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach Zm. 23 maja 1883 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Vade-mecum (1858-1866), Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851), Bema pamięci żałobny rapsod (1851), Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856), Do obywatela Johna Brown (1859), Wanda (1851), Krakus. Książę nieznany (1851), Czarne kwiaty (1856), Białe kwiaty (1856), Quidam. Przypowieść (1855-1857), Cywilizacja. Legenda (1861), Archeologia (1866), Rzecz o wolności słowa (1869), Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872), Ad leones! (1883) Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, tworzył także prace plastyczne. Jego edukacja miała charakter niesystematyczny, można więc powiedzieć, że we wszystkich uprawianych dziedzinach sztuki był samoukiem. Będąc żarliwym miłośnikiem piękna, służył mu nie tylko jako poeta, ale także jako rysownik, akwarelista, medalier i rzeźbiarz. Zaliczany jest do grona największych polskich romantycznych poetów emigracyjnych: utrzymywał nie tylko osobiste kontakty, ale również literacką wymianę zdań z najwybitniejszymi postaciami z tego kręgu - Z. Krasińskim, A. Mickiewiczem, J. Słowackim, F. Chopinem. Jednakże charakter twórczości Norwida każe historykom literatury łączyć go z nurtem klasycyzmu i parnasizmu. W swojej twórczości stworzył i ukształtował na nowo takie środki stylistycznie jak: przemilczenie, przybliżenie, zamierzona wieloznaczność, swoiste wykorzystanie aluzji, alegorii i symbolu. Teksty Norwida nasycone są refleksją filozoficzną. Jeśli chodzi o postawę ideową, Norwid był tradycjonalistą, ale zarazem wrogiem wszystkiego, co nazywano nieoświeconym konserwatyzmem. Początkowo związany z warszawskim środowiskiem literackim (m. in. z Cyganerią Warszawską), większość swego życia spędził poza krajem. Przebywał w wielu miastach europejskich: Dreźnie, Wenecji, Florencji, Rzymie (podczas Wiosny Ludów), Berlinie, Paryżu, a w 1853 r. udał się do Stanów Zjednoczonych. Zza oceanu wrócił jednak na wieść o wojnie krymskiej (później jeszcze wielkie ożywienie poety wywołał wybuch powstania 1863r.), by zamieszkać w Londynie, a następnie ponownie w Paryżu. Tu też zmarł w nędzy, w przytułku, w Domu św. Kazimierza i został pochowany na cmentarzu w Montmorency. Żył nader skromnie, cierpiał z powodu nasilającej się stopniowo głuchoty i ślepoty, chorował na gruźlicę. Za życia zdołał niewiele ze swych utworów wydać, był twórcą niezrozumianym i niedocenianym, stał się wielkim odkryciem dopiero w okresie Młodej Polski za sprawą obszernej publikacji pism poety przygotowanej przez Z. Przesmyckiego (pseud. Miriam), redaktora Chimery w latach 1901-1907. Wielkie zasługi dla przywrócenia Norwida literaturze polskiej uczynił autor wydania krytycznego Pism wszystkich (1971-1976) J. W. Gomulicki. autor: Marta KwiatekKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Las

Henryk Zbierzchowski

Henryk Zbierzchowski Impresye Las Noc jasna gwiezdnem migotaniem gwarna I przesycona jutrzni światłem białem. Las swojem cielskiem szarem, skamieniałem Wrósł w blade niebo, niby chmura czarna. Wtem drgnęły drzewa dziwną zdjęte trwogą.. Wiatr, co w gałęziach nieruchomie zwisał, Wstrząsł się, rozbudził, rozgrał, rozkołysał I zaczął szumieć... Henryk Zbierzchowski Ur. 19 listopada 1881 we Lwowie Zm. 6 listopada 1942 w Krynicy Najważniejsze dzieła: Małżeństwo Loli, Żongler. Rzeczy wesołe i smutne, Człowiek o dwu twarzach Pisarz związany całe życie ze Lwowem. Debiutował w 1898 r. na łamach krakowskiego czasopisma "Życie", dwa lata później wydał pierwszy tomik poezji, Impresje. Ukończył studia prawnicze. W latach 1906--1910 pracował jako redaktor czasopisma "Nasz Kraj", publikował też w "Gazecie Porannej". Od 1920 r. prowadził czasopismo satyryczne "Szczutki". W 1928 r. miasto Lwów przyznało mu nagrodę literacką, w 1937 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, rok później Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury. W czasie wojny znalazł się w Krynicy i tam zmarł. Pisał liryki, powieści, nowele, piosenki (patriotyczne i kabaretowe) i sztuki teatralne (przeważnie komedie i wodewile). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Las

Maria Weryho

Zbiór opowiastek. Książka przeznaczona dla dzieci od lat sześciu do dziesięciu. Ze wstępu: Był sobie duży i stary las. Widocznie istniał już od dawna, gdyż najbardziej wiekowi ludzie nie pamiętają, kiedy drzewka w nim były młode. Jedne pnie były tak grube, iż kilka osób razem nie zdołało ich objąć, inne znowu tak wysokie, że ledwie oko wierzchołka dosięgało. Wiele las ten w ciągu długiego życia swego widział, dużo słyszał i dużo przecierpiał. Nie z jedną nawałnicą deszczową, nie z jedną zamiecią śnieżną walkę staczał. To też może dla tego był dziś tak spokojnym i litościwym dla każdego. Hojnie w koło cień swój rozrzucał i w lecie chłodem darzył. Pozwalał zwierzętom kopać w ziemi legowisko i doły; w dziuplach drzew swoich chował wiewiórki i ich zapasy; gałązkami podtrzymywał gniazda ptasie, na listkach i igłach chował robaczki i od deszczu je przykrywał Czy zresztą można było wyliczyć wszystkie dobrodziejstwa, które las różnym istotom do koła wyświadczał? Nigdy też nie stał spokojny. Prawie zawsze wierzchołki jego drzew pochylały się ku sobie, ruszały listkami i igłami, a tak szumiały, jakby opowiadały sobie dawne dzieje. O! Dużo miały sobie do opowiadania! A kto ciekaw, o czym opowiadały, niech przeczyta opowiadania, a pozna dziejach lasu i jego mieszkańców.

Las nie uprzedza

Krzysztof Środa

Czeczenia kraj przeorany okrutną wojną. Maroko raj dla turystów z Europy. W książce Krzysztofa Środy te dwie odległe krainy stają się częścią jednej opowieści o naturze świata, o przenikaniu się brutalności i delikatności, strachu i odurzenia. To proza pełna historii, które chciałoby się zapomnieć zaraz po przeczytaniu, oraz opowieści całkiem innych, jak choćby ta o Janie Potockim, autorze Rękopisu znalezionego w Saragossie i podróżniku, który pragnął zrozumieć ludzką naturę, badając zwyczaje egzotycznych ludów i dzieje dawnych cywilizacji.

Las obiecany

Halina Bajorska

Zemsta to jedyna myśl, która prowadzi lisa do domu. Niesłusznie oskarżony o morderstwo miał sporo czasu na wygnaniu, by obmyślić doskonały plan. Teraz wraca przedwcześnie, ignorując prawo, nie bojąc się konsekwencji, a nawet śmierci. Niektórzy Mieszkańcy Lasu zaczynają czuć niepokój.  Nawet bóg, Wielki Human, do którego modlą się wyznawcy wydaje się być bezradny.  Lis niewierca nie będzie miał skrupułów, by wykorzystać wiarę do swoich ponurych planów.

Las pachnący namiętnością opowiadanie erotyczne

Catrina Curant

Zawsze tyle gadasz? rzucił, a ona parsknęła. A ty zawsze jesteś takim bucem? odwarknęła zirytowana jego tonem. Zatrzymał się nagle, złapał ją za ramię i nachylił się tak, że prawie dotknął jej policzka nosem. Wciągnęła głęboko powietrze, pachniał lasem, niczym innym. Zapach mchu, kory, liści, deszczu. Zamarła, a gdy powietrze z jego ust owiało ciepłem jej policzek, zadrżała. Musiał to wyczuć, zacisk na ramieniu złagodniał. Tylko gdy podoba mi się dużo za młoda kobieta odpowiedział cicho, a potem puścił ją i ruszył szybko, nie czekając, czy nadąży." Ich dwoje: tajemniczy mężczyzna w lesie, który powinien być dla niej zakazany. I młoda dziewczyna, której przypadkiem pomaga. Napięcie, erotyzm i zbyt duża różnica wieku. Ona dopiero wkracza w życie. On przeżył dużo, do tego jest dominujący i doskonale wie, że Julia nie jest dla niego. Las pachnie pożądaniem, które musi zostać ugaszone, bo wszystko pochłonie. Lato zapowiada się wilgotne i gorące, dokładnie takie, jak jej usta. Odważysz się wejść... do lasu?

Las pachnący pożądaniem

Iza Maciejewska

Poznaj zapach leśnej namiętności. Karolina Potocka ma osiemnaście lat i poczucie, że została napiętnowana już do końca życia. Pustka, osamotnienie i kompletny brak wiary w lepsze jutro wyciągają do niej dłoń i prowadzą prosto do lasu. Wciskają do ręki sznur, stawiają pod drzewem i szepczą do ucha, że tylko w taki sposób może uwolnić się od dręczących ją koszmarów. Przekonują, że nie ma nikogo, komu by na niej zależało. Komu mogłaby zaufać. Utwierdzają we wstydzie. Kuszą. Mamią. Zwodzą. Zacierają ręce. Daniel Wilczyński, trzydziestotrzyletni leśniczy, stracił żonę w wypadku samochodowym. Poczucie winy sprawia, że zamyka swoje serce na miłość. Gdy poznaje młodziutką Karolinę, odzywa się w nim instynkt łowcy i zdobywcy, a jego intencje wobec niej nie są szczere. Duża różnica wieku pomiędzy głównymi bohaterami, traumatyczne doświadczenia i dziewczęca naiwność to ledwo skrawek tej historii, która złapie za serca i zadziwi czytelników.

Las, pole, dwa sobole

Joanna Stoga

W tej książce jest wszystko. Liryka, refleksja, czarny humor i obrazki rodzajowe połączone w całość wyobraźnią. Ból po stracie, bezradność, zagubienie, koniec i początek. Opowiedziane ściszonym głosem, spokojnym tonem, przy użyciu minimalnej liczby słów. To prozatorski odpowiednik haiku. Małe, skondensowane olśnienie. Jedno z tych, których nigdy się nie zapomina.

Las światła i cienia

Caroline Korlins

W królestwie Selionu światło od wieków chroni przed Ciemnością. Ale kiedy pradawne przepowiednie zaczynają się spełniać, a cienie ożywają, nic nie jest już takie oczywiste. Księżniczka Selene dostrzega rysy w idealnym świecie, który zbudowano wokół niej. Książę Helios pragnie wolności bardziej niż tronu, ale przed przeznaczeniem nie tak łatwo uciec. Reina, Nosicielka Klątwy Cienia, każdego dnia musi wybierać między tym, kim jest, a tym, kim boi się stać. Rosaline, wychowana na wojowniczkę, nie zamierza już spełniać cudzych oczekiwań, chce wykuć własną legendę. Gdy światło przestaje chronić, a cień szepcze prawdy, których nie da się już ignorować, cztery ścieżki splatają się w jedną. Tę, która prowadzi przez zdradę, moc i wybory silniejsze niż magia. Nadchodzi wojna, a granica między światłem a ciemnością coraz bardziej się zaciera...

Las w ciszy

Mónica Subietas

Max Müller, słynny szwajcarski malarz, zostaje znaleziony nieprzytomny na podłodze swojej pracowni w Zurychu. Kilka miesięcy wcześniej Gottfried Messmer, właściciel kawiarni Glück, otrzymuje spadek po swoim ojcu Hermannie laskę i przechowywany w bankowym sejfie list. Okazuje się, że schował on w lasce zaginiony obraz Las w ciszy Gustava Klimta, a w liście, napisanym w 1960 roku, powierza synowi zadanie odnalezienia jego prawowitego właściciela, Żyda, któremu Hermann pomógł nielegalnie przekroczyć granicę szwajcarską w 1942 roku, kiedy ta odmawiała wstępu uchodźcom z powodu ich etnicznego pochodzenia. Gottfried nie jest jednak chętny wracać do przeszłości, zwłaszcza że nie może wybaczyć ojcu samobójstwa popełnionego po wieloletniej depresji. Tymczasowo wiesza więc obraz w swojej kawiarni, gdzie szybko przyciąga uwagę bywającego tam Maxa Müllera. Wkrótce z Gottfriedem zaczyna kontaktować się jeszcze jeden zainteresowany płótnem mężczyzna, który z czasem w swoich żądaniach staje się coraz bardziej agresywny. Powieść opisuje złożoność postaw i charakterów postaci, na których piętno odcisnęły zmienne warunki polityczno-społeczne. Łącząc motywy romansu i powieści historycznej, Subietas zarysowuje rolę Szwajcarii w czasie II wojny światowej, a szczególnie los zrabowanej przez nazistów sztuki. Jej powieść trzyma w napięciu od pierwszej do ostatniej strony, przypominając o wartości pamięci historycznej i wadze nieustannego domagania się sprawiedliwości.

Las we mnie

Jowita Kosiba

Po kilkunastu latach Sara, uznana psychoterapeutka, porzuca wygodne mieszkanie w mieście i powraca do rodzinnego domu, położonego na skraju lasu i będącego na przestrzeni lat świadkiem wielu niepokojących, tragicznych zdarzeń. Szybko aklimatyzuje się i zaczyna żyć w zgodzie z rytmem natury, co zaskakuje nawet ją samą. Wkrótce jedną z jej pacjentek zostaje Jaśmina - młodziutka dziewczyna, której życie naznaczył tajemniczy wypadek w lesie. Pomiędzy kobietami wytwarza się więź, która niepokoi Sarę, tak samo jak powrót koszmarów, które dręczą ją każdej jesieni i które tym razem stają się zaskakująco rzeczywiste.

Las zbliża się powoli. Kto po wojnie mordował w Dębrzynie

Rafał Hetman

Tuż po wojnie w niewielkim lesie Dębrzyna koło Przeworska grupa mężczyzn rabowała i mordowała ludzi wracających z robót w III Rzeszy. Okoliczni mieszkańcy wiedzieli, kim byli sprawcy, ale milczeli na temat dokonanych zbrodni. Rafał Hetman, skupiając się na losach pokoleń dwóch polskich rodzin, opowiada splątaną niczym system leśnych korzeni historię, w której rzeczywistość przeplata się z mitem, pamięć kroczy pod rękę z zapomnieniem, a reporter staje się częścią historii, którą opisuje. Próbując odpowiedzieć na pytanie, kto mordował w Dębrzynie, Hetman drobiazgowo rekonstruuje pełny chaosu i lęku czas tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski, a śledząc ponad sto lat historii niewielkiego lasu, zastanawia się nad istotą procesów, które składają się na naszą zbiorową (nie)pamięć.

Laseczka i tajemnica

Zbigniew Nienacki

Laseczka i tajemnica to powieść kryminalna, typowa dla Zbigniewa Nienackiego. Autor wprowadza nas w wydarzenia, w których historia przeplata się ze współczesnością. Osią akcji i przyczyną zagadkowych wydarzeń jest tytułowa, staroświecka laseczka. Bez niej nie było by powodu opowiadać historii ludzi i tajemniczych wydarzeń związanych z archaicznym przedmiotem z palisandrowego drewna. Akcja powieści toczy się na przełomie maja i czerwca 1961 roku w Łodzi i okolicach. Jesteśmy świadkami wstrząsających i tajemniczych wydarzeń u podłoża których leży historia sięgająca przełomu XIX i XX stulecia, w którą autor wprowadza nas ubarwiając tym samym swoją powieść o wątki historyczne. Zbigniew Nienacki prowadzi nas przez szereg zagadkowych wydarzeń mających związek z tytułową laseczką. Czyni to z właściwą sobie lekkością narracji i odpowiednio dobraną dozą humoru. Wraz z bohaterem odkrywamy historię starego przedmiotu i próbujemu rozwikłać tajemnicze wydarzenia, które przez cały czas istnienia tytułowej laseczki jej towarzyszą. Poza wspomnianymi walorami w książce Laseczka i tajemnica dostrzec można tę często objawiającą się prawdę, że każdy przedmiot ma swoją historię, swoją tajemnicę. Bo w treści książki przewija się szereg przedmiotów, które niosą w sobie mniejsze lub większe zagadki. Jak każda prawdziwa powieść sensacyjna i ta ma swój szczególny smak i oczywiście zaskakujące rozwiązanie, nad którym czytelnik długo po odłożeniu książki rozmyśla.

Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity

Joanna Wierzbowska, Barbara Czarnota-Nowakowska

Książka Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity autorstwa prof. dr hab. n. med. Joanny Wierzbowskiej i dr n.med. Barbary Czarnoty-Nowakowskiej to niemal gotowy zestaw pytań testowych, które może od pacjenta otrzymać okulista. Publikacja ta znakomicie wpisuje się w potrzeby, bo odpowiada na najczęstsze wątpliwości pacjentów w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wśród odbiorców tej pozycji może znaleźć się też grono pacjentów poszukujących profesjonalnej wiedzy. Rzetelna wiedza przekazana pacjentowi dzięki wydaniu Laserowej korekcji wad wzroku. Faktów i mitów na pewno zaowocuje większym zaufaniem w relacji lekarz-pacjent, co w dzisiejszym świecie jest bardzo potrzebne. Książkę tę polecamy zarówno lekarzom okulistom, jak i pacjentom, jako przystępne kompendium wiedzy na temat szeroko rozumianej laserowej chirurgii refrakcyjnej.